İçeriğe atla

Krenitzin Adaları

Koordinatlar: 54°10′K 165°35′B / 54.167°K 165.583°B / 54.167; -165.583

Krenitzin Adaları (İngilizce Krenitzin Islands; Rusça Острова Креницына Ostrova Krenitsına), Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinde Aleut Adalarından Fox Adalarının doğu bölümünü oluşturan ada grubu. Adaların güneybatısında Unalaska Adası, kuzeydoğusunda ise Unimak Adası yer alır. Adaların uzunluğu 440 km ve alanı Delarof Adaları alt grubu dahil 159.533 km² dir. İnsan yerleşimi yoktur.

Adaların adları: Aiktak, Avatanak, Derbin, Kaligagan (Qisĝagan), Rootok (Aayux̂tax̂), Round, Tigalda, Ugamak.

Adlandırma

Adı, 1852 yılında Rus koramiral Mihail Dmitriyeviç Tebenkov (Михаил Дмитриевич Тебеньков) tarafından bölgenin 1768–69 yıllarında haritasını yapan teğmen Pyotr Kuzmiç Krenitsın'ın (Пётр Кузьмич Креницын) onuruna verilmiştir.

Yerli halk

Adaların yerli halkı, Aleutçanın Doğu Unangancası lehçesini konuşan Qigiiĝun kabilesinden Aleutlardır.

Flora ve fauna

Alaska Maritime National Wildlife Refuge'nin bir parçasıdır.

54°10′K 165°35′B / 54.167°K 165.583°B / 54.167; -165.583

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Aleut Adaları</span> Kuzey Amerikada bir takımada

Aleut Adaları, Kuzey Amerika'nın kuzeybatı kıyısı açığında takımada.

<span class="mw-page-title-main">Bering Denizi</span> deniz

Bering veya İmarpik Denizi, Kuzey Büyük Okyanus'undan, Alaska Yarımadası ve Aleut Adaları'nın ayırdığı büyük su kütlesi. İki milyon km² yüzölçümüne sahiptir. Doğusunda ve kuzeydoğusunda Alaska, batısında Sibirya ve Kamçatka Yarımadası, güneyinde Alaska Yarımadası ve Aleut Adaları ile çevrilidir. Kuzeyindeki Bering Boğazı vasıtasıyla, Arktik Okyanusu'ndaki Çukçi Denizi'nden ayrılır. İsmini, kâşifi Danimarkalı seyrüseferci Vitus Bering'den almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Eskimo - Aleut dilleri</span>

Eskimo - Aleut dil ailesi, Grönland, Kanada, Alaska ve Sibirya'nın belli bölgelerinde konuşulan dillerdir. Eskimo - Aleut halklarının ana dilleridir.

<span class="mw-page-title-main">Aleutlar</span>

Aleutlar ya da Unanganlar, Aleut Adaları'nda ve Alaska'nın bir bölümünde yaşayan Eskimo - Aleut halklarının Eskimolar dışında kalan grubu.

<span class="mw-page-title-main">Supikçe</span>

Supikçe ya da Supik dili, Güney Alaska'da Supikler tarafından konuşulan Yupik dilleri kolundan bir Eskimo dili. Alaska Yerli Dil Merkezine göre 3.500 kişilik Supik nüfustan 200 kadarı anadillerini konuşabiliyor.

<span class="mw-page-title-main">Supikler</span>

Supikler ya da Pasifik Yupikleri, Alutikler, Güney Alaska'da yaşayan Yupik kolundan Eskimo halkıdır. Alaska Yerli Dil Merkezine göre 3.500 kişilik Supik nüfustan 200 kadarı anadillerini konuşabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İnyupikçe</span>

İnyupikçe ya da İnyupik dili, Kuzey ve Kuzeybatı Alaska'da İnyupiklerin konuştuğu İnuit dilleri kolundan bir Eskimo dili. Alaska Yerli Dil Merkezine göre 15.700 kişilik nüfustan 2.144 kadarı anadillerini konuşabiliyor.

Aleutça ya da Unanganca, Aleut dili, Amerika Birleşik Devletlerinde Alaska'ya bağlı Aleut Adaları ile Pribilof Adalarında ve Rusya'da Kamçatka Krayına bağlı Komandor Adalarında Aleutlar ya da Unanganlar tarafından konuşulan ve Eskimo - Aleut dilleri ailesinin tek başına iki kolundan birini oluşturan dil. Alaska'daki 2.300 kişilik nüfustan 150 kadarı, Rusyadaki 200 kişilik nüfustan ise ancak 5 tanesi anadillerini konuşabiliyor

<span class="mw-page-title-main">Alaska Eskimoları</span>

Alaska Eskimoları, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin kıyı bölgelerinde yaşayan Yupik kolundan Alaska Yupikleri, Sibirya Yupikleri ve Supikler ile İnuit kolundan İnyupiklerinn oluşturduğu Eskimo halklarının ortak adı. Arktik kültür grubunun üç alt grubunu oluştururlar. Alaska yerlileri içinde en büyük nüfusa sahip birinci ve ikinci halklardır. 45.600 etnik nüfustan ancak 13.344 kadarı anadillerini konuşabiliyor. Geçmişte Rus Alaskası döneminde Rusların Aleutlarla bir tutup aynı adla andıkları Supikler Eskimo kültüründen ziyade Aleut kültürü etkisinde asimile olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Eskimo - Aleut halkları</span>

Eskimo-Aleut halkları, anadilleri Eskimo - Aleut dilleri ailesine giren Sibirya kökenli avcı ve toplayıcı şamanist halklar. Sibirya kökenli olmalarına rağmen, günümüzde Sibirya'da az sayıda bulunurlar; daha çok Kuzey Amerika'nın arktik bölgesi ile Grönland'da yoğunlaşmışlardır ve Arktika'nın birincil ana halkı konumundadırlar. Dil temelli sınıflandırmaya göre, Aleutlar ile Eskimolar olmak üzere iki ana gruba ayrılırlar. Dilce yapılan bu sınıflandırma kültürce yapılan sınıflandırmayla da örtüşür. Yalnız, dilleri Eskimo dillerinin Yupik koluna giren ve İngilizcede Alutiiq adıyla da anılan Supikler, kültürce Eskimolara değil Unangan da denilen Aleutlara yakındır ve geçmişte Ruslarca her iki halk da Çukçilerin verdiği "Aleut" ortak adıyla anılırlar. Eskimo - Aleut dilli halkların nüfusu 102.000 kişidir. Büyük çoğunluğunu Eskimolar oluştururken, Aleutlar 2300 kişilik nüfuslarıyla çok azınlıkta kalırlar.

<span class="mw-page-title-main">UTC-08.00</span>

UTC−08:00, UTC'den 8 saat geri zaman dilimi.

<span class="mw-page-title-main">Andreanof Adaları</span>

Andreanof Adaları, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin güneybatısında Aleut Adalarından ada grubu. Adaların batısında Amchitka Geçidi ve Rat Adaları, doğusunda ise Amukta Geçidi ve Four Mountains Adaları yer alır. Adaların uzunluğu 440 km ve alanı Delarof Adaları alt grubu dahil 3,924.737 km² dir. Toplam nüfusu 2000 sayımına göre 412 kişidir. En büyük şehri Adak Adasında bulunan Adak şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Delarof Adaları</span>

Delarof Adaları, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin güneybatısında Aleut Adalarının merkezinde Andreanof Adalarının alt grubu olan ve onun en batı ucunda yer alan ada grubu. Adalar, doğuda Tanaga Geçidiyle, batıda ise Amchitka Geçidiyle ayrılır. Adaların alanı 165.349 km² dir. Günümüzde adalarda insan yerleşimi yoktur.

<span class="mw-page-title-main">Aleut Adaları'nın ada listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Aleut adaları listesi, Aleut Adalarındaki doğudan batıya doğru en büyük kayda değer adalar ve ada gruplarının alfabetik listesidir. Adaların yerlileri Eskimo - Aleut halklarının Eskimoların dışında kalan grubunu oluşturan Aleutlar (Unanganlar) olsa da, uzun süren Rus Alaskası döneminde büyük ölçüde Ruslaşıp anadillerini unutmuşlardır. Alaska Yerli Dil Merkezine göre Alaska'daki 2.300 kişilik nüfustan 150 kadarı, Rusyadaki 200 kişilik nüfustan ise ancak 5 tanesi anadillerini konuşabiliyor. Rusya'ya bağlı Komandorskiy adalarında günümüzde «Rus Aleutları» anlamına Kasakam Unangangis denen Aleut-Rus melezleri Rusça temelli Sasignan kreolünü konuşur. Parantez içinde italik dizilenler adaların Aleutça (Unanganca) adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Shumagin Adaları</span>

Shumagin Adaları, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin Aleut Adalarında Aleutians East Borough ilçesinin batısında 20 kadar adadan oluşan ada grubu. En büyük dört adası Unga, Popof, Korovin ve Nagai'dir. Diğer adaları içinde Andronica, Big Koniuji, Little Koniuji, Simeonof, Chernabura ve Bird sayılabilir. Adaların alanı 1,192.369 km² dir. 2000 sayımına göre nüfusu 953 kişidir. En büyük şehri Popof Adasında bulunan Sand Point şehridir.

Sanak Adaları, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin Aleut Adalarında Aleutians East Borough ilçesinde ada grubu. En büyük iki adası Caton Adası ve Sanak Adası'dır. Adaların alanı 157.617 km² dir. Leymus arenarius otlarıyla kaplı olan adalarda günümüzde insan bulunmaz.

<span class="mw-page-title-main">Four Mountains Adaları</span>

Four Mountains Adaları, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin Aleut Adalarında ada grubu. Adaların alanı 545.596 km² dir. İnsan yerleşimi yoktur.

<span class="mw-page-title-main">Near Adaları</span>

Near Adaları, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinde Aleut Adalarının en uzak noktasında yer alan ada grubu. En büyük iki adası Attu ve Agattu'dur. Diğer adaları içinde Semichi Adaları, Alaid, Nizki ve Shemya adaları bulunur. Adaların alanı 1,143.785 km² dir. 2000 sayımına göre nüfusu 47 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Unimak Adası</span>

Unimak Adası ABD'nin Alaska eyaletinin Aleut Adaları zincirindeki en büyük ada.

Mihail Dmitrieviç Levaşov bir Rus kaşif ve Rus İmparatorluk Donanması'nda teğmendi. Vitus Bering'in 1741'deki trajik macerasından sonra Peter Kuzmiç Krenitzin ile birlikte Alaska ve Aleutlara ilk sefer düzenleyenler arasındaydı.