İçeriğe atla

Kredi notu

Kredi notu ya da kredi puanı, bireyin banka ve finans kuruluşları ile arasında geçen her türlü mali dengelere dayanarak çeşitli analizler neticesinde ortaya çıkarılan sayısal bir ifadedir. Finans, reel sektör ve bireyler referans olarak bu kredi notunu kullanır. Uzun yıllardır bankaların müşterilerine kredi vermeden önce kişi veya kuruluşların mali durumunu incelerken referans aldıkları ve kredi riskini hesaplarken kullandıkları önemli bir referans notudur.[1]

Bankalar ve diğer finans kurumları kişiye kredi vermeden önce bu raporu inceleyerek potansiyel risk durumlarını gözden geçirirler. Kredi puanı düşük olan kişilere bankalar ve finans kurumları kredi verme konusunda alternatif yöntemleri (ipotek, kefil, teminat, rehin, vb.) gözden geçirirler. Kredi puanı yüksek olan bireyler krediye daha kolay erişim hakkına sahiptirler.

Kredi notu bireylerin risklerini, göreceli olarak belirler. Kredi notunun amacı, bireyleri öngörülen riskleri açısından bir sıralamaya koymaktır.[2]

Türkiye bankacılık ve finans sektöründe kullanılan bireysel kredi notu 0 ile 1900, arasındadır. Buna göre 0 çok riskli, 1900 ise çok iyi puandır.

Çok riskliOrta riskliAz riskliİyiÇok iyi
0-799800 -12991300-14991500-16991700-1900

Kredi notunu etkileyen etkenler

Bireylerin kredi notunu etkileyen çeşitli nedenler vardır. Bu olumsuz maddeler çeşitli finans kuruluşları tarafından şu şekilde belirlenmiştir.[3]

  • Kredili Ürün Ödeme Alışkanlıkları %35 Kredili ürün ödemelerinin, son ödeme tarihi geçmeden önce yapılması Findeks Kredi Notu'nu olumlu etkileyen unsurlardan biridir.
  • Mevcut Hesap ve Borç Durumu %35 Findeks Kredi Notu hesaplanırken; henüz kapanmamış aktif kredilerin yanı sıra sorunlu ve sorunsuz kapanmamış kredilerin de borç ve limit tutarları dikkate alınır.
  • Yeni Kredili Ürün Açılışları %11 Henüz ödeme performansları belli olmamakla birlikte yakın zamanda açılan kredili ürünler, Findeks kişinin risklilik oranını artıran bir unsurdur.
  • Kredi Kullanım Yoğunluğu %10 Kredi kullanan ve düzenli ödeme tarihçesine sahip olan bir kişinin Findeks Kredi Notu, hiç kredi kullanmayan ya da az kullanan bir kişiye göre daha yüksek olabilir.
  • Diğer unsurlar Kredi Notu'nun %9'unu oluşturmaktadır.

Buna göre kredi puanını olumsuz etkileyen faktörlerin başında gecikmeye kalmış kredi ve kredi kartı ödemeleri gelir. Bireyin yüksek borç durumu da puan üzerinde olumsuz etki yapan unsurlandandır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2014. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2014. 
  3. ^ "Findeks kredi notunun bileşenleri". findeks.com.tr. 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2019. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Banka</span> finansal etkinlikte bulunan kurum

Banka, faizle para alınıp verilebilen, kredi, iskonto, kambiyo işlemleri yapan, kasalarında para, değerli belge, eşya saklayan ve bunun dışındaki diğer ticari, finansal ve ekonomik etkinliklerde bulunan kuruluşlara denir. En yaygın üçüncül sektörlerden biridir. Banka sözcüğü İtalyanca banca sözcüğünden Türkçeye geçmiştir. Para bozma gişesi, para bozma yeri anlamına gelir. Kredilendirme faaliyetleri doğrudan banka tarafından veya sermaye piyasaları aracılığıyla dolaylı olarak da yapılabilir. Bankalar genellikle uluslararası bir dizi sermaye standardı olan Basel Anlaşmalarına dayanan asgari sermaye gereksinimine tabidir. Bankalar bir ülkenin finansal sistem ve ekonomisinde önemli bir rol oynadıklarından, yargı alanlarının çoğu bankalar üzerinde yüksek derecede düzenleme uygulamaktadır.

eBay Amerikan çok uluslu e-ticaret şirketi

eBay Inc., İnternet üzerindeki en büyük açık artırma usulü alışveriş sitesi olan Amerikan şirketi. eBay, 3 Eylül 1995'te İran asıllı Amerikalı girişimci Pierre Omidyar tarafından San José, Kaliforniya'da kuruldu.

Varlık Dayalı Menkul Kıymetleştirme (securitization), borçlanma aracı olarak banka kredilerinin yerini alan ciro edilebilir enstrümanların gelişimidir. Tasarruf kurumlarının ve diğer aracıların likit olmayan aktiflerinin paketlenerek menkul kıymetlere dönüştürülmesi işlemidir.

Mortgage, Türkçe anlam karşılıklarında; Tutsat, tutulu satış, ipotekli satış, rehinli satış ya da mortgage bir malın kendisinin güvence olarak gösterilerek, ödünç alınan parayla satın alınması anlamına gelen iktisadi terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Finans</span> Akademik disiplin

Finans, para, döviz ve sermaye varlıklarının incelenmesi ve disiplinidir. Mal ve hizmetlerin üretimi, dağıtımı ve tüketiminin incelenmesi olan ekonomi ile ilgilidir ancak ondan farklıdır. Kapsama dayalı olarak Finansal sistemlerde finansal faaliyetlere ilişkin disiplin, kişisel, kurumsal ve kamu finansmanı olarak ayrılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Kredi kartı</span>

Kredi kartı, bankaların ve bazı finans kuruluşlarının müşterilerine verdiği, anlaşmalı POS cihazı bulunan alışveriş noktalarında ödeme amaçlı veya banka ATM'lerinden nakit avans çekmek amaçlı kullanılabilen, yapılan harcamaların aylık olarak bankaya tek seferde ya da taksitlerle ödenmek zorunda olunduğu, nakit paraya alternatif bir ödeme aracıdır. İki kredi kartı grubu vardır: tüketici kredi kartları ve ticari kredi kartları. Kartların çoğu plastiktir, ancak bazıları metal kartlardır. Birkaç değerli taş kaplı metal karttır. Kredi kartlarına alternatifler arasında banka kartları, mobil ödemeler, dijital cüzdanlar, temassız kart'lar, kripto para birimleri, elden ödeme, banka havaleleri ve hemen al, sonra öde sayılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Kredi</span> ekonomi terimi

Kredi, bir tarafın diğer tarafa para veya kaynak sağlamasına izin veren ve ikinci tarafın birinci tarafa hemen geri ödeme yapmadığı borç ve güvendir. Bir kimseye belirli bir süre sonra geri almak kaydıyla satın alma gücü sağlanması veya bu gücün devredilmesi olarak tanımlanır. Bu sözü edilen nakdi kredi tanımıdır. Ancak bankalar bir tüzel ya da gerçek kişi lehine garanti ve kefalet vererek de kredilendirme yapabilir. Buna da gayrinakdi kredi denir.

Elektronik Fon Transferi ya da kısa adı ile EFT Türkiye'de ilk olarak 1 Nisan 1992 tarihinde TCMB bünyesinde sistemin devreye girmesi ile başlatılmış olup, kısaca iki farklı banka arasındaki TL cinsinden ödemelerin gerçekleştirilmesi işi olarak tanımlanabilir.

Nakdi krediler belirli bir süre sonunda vade faiziyle birlikte geri alınmak üzere tüzel ve gerçel kişilere bankalar tarafından verilen ödünç paradır. Nakdi kredi kullandırılırken bankalar ilgili komisyon oranına göre komisyon ücreti almanın yanı sıra banka ve müşteri ilişkileri doğrultusunda kendi inisiyatiflerini kullanarak ipotek, çek veya kefalet gibi teminatlar alabilirler.

<span class="mw-page-title-main">Mastercard</span> Amerikan çok uluslu finans hizmetleri şirketi

Mastercard, 1966 yılında ABD'de kurulmuş olan finans şirketidir. Kredi kartı gibi materyaller üzerine kurulmuştur. Mastercard bankalar ve tüketicilerinin kart ve kredi kartı ile ödeme sistemlerini sağlamaktadır. Birçok futbol organizasyonuna sponsor olmasıyla da tanınmaktadır. Merkezi, Purchase, New York'taki Mastercard International Global Genel Merkezi'ndedir. Mastercard Worldwide, 2006'dan beri halka açık bir şirkettir. İlk halka arzından önce Mastercard Worldwide, markalı kartlarını çıkaran 25.000'den fazla finans kuruluşunun sahip olduğu bir kooperatifti. Dünya çapında Discover Financial, American Express, Visa Inc. gibi rakipleri bulunur.

Akreditif, finansal bir kurum tarafından, ismi geçen lehtara, belirtilen belgeleri ibraz etmesi karşılığında, gene belirtilen miktardaki ödemenin yapılması için düzenlenmiş bir belgedir. Aynı zamanda şartlı bir banka kredisidir. Uluslararası ticarette, vesikalı kredi, kredi mektubu, vesikalı kredi mektubu, ticari kredi mektubu gibi çeşitli deyimlerle anılan akreditif, mal bedellerinin ödenmesi konusunda geliştirilmiş özel bir finansman tekniğidir.

<span class="mw-page-title-main">İslami bankacılık</span>

İslami bankacılık olarak adlandırılan sistem, aktivitelerini şeriatı esas alarak belirlemektedir. Şeriat, ödünç verilen paradan para kazanmayı yasaklamaktadır.

Kredi derecelendirmesi veya kredi değerlendirmesi, bir kişi, şirket veya hatta bir ülkenin kredi itibarının belirlenmesidir. Kredi derecelendirmesi, bir borçlunun kredi geçmişi hakkında yapılan bir değerlendirme olabileceği gibi, potansiyel bir borçlunun borcunu geri ödeyebilme yeteneğinin bir değerlendirmesi de olabilir. Hesaplanması için malî geçmiş, cari varlık ve cari borçlar incelenir. Kredi değerlendirmesi, borç veren veya yatırımcı için, o borcun geri ödenme olasılığını belirlemek için yapılır. Ancak, yakın yıllarda, sigorta primi, işe alınmaya uygunluk ve depozito oranı belirlemeleri için de kredi değerlendirme sonuçları kullanılmaya başlanmıştır.

Kaydi para ya da bir diğer ifadeyle mevduat parası, temel olarak bankalar tarafından yaratılan paraya denmektedir. Bankalar ve finansal kuruluşlar nezdinde üzerine çek yazılabilen vadesiz mevduat olarak tanımlanabilir.

İngilizce açılımı "'consumer to consumer" olan ve "Tüketiciden Tüketiciye" anlamına gelen bir e-ticaret modelidir.

<span class="mw-page-title-main">Ülke riski</span>

Ülke riski, bir ülkedeki yatırım ve finansmanın doğasında var olan herhangi bir risktir. Kredi riskinde ülke riskini dikkate almanın önemi, dış ticaret, çokuluslu şirketler ve her şeyden önce uluslararası bankacılık operasyonlarının gelişmesiyle hızla artmıştır. Bankacılar kısa süre sonra diğer ülkelerdeki müşterileri finanse etmenin bir dizi yeni ve farklı sorunla karşılaşmak anlamına geldiğini keşfetti. Bunu yapmak için, ilişki kurmaya çalıştıkları ülkelerin siyasi, ekonomik, sosyal ve hatta psikolojik özelliklerini incelemek zorundadırlar. Ayrıca, diğer ülkelerde var olan yasal ve mali yönleri de incelemelidirler.

Findeks veya kuruluşunda buna iştirak eden bankaların kendisine taktığı isim ile Kredi Kayıt Bürosu ya da bunun kısaltması ile tanınan KKB, 9 Türk Bankasının katılımı (Akbank, Denizbank, Garanti Bankası, Halkbank, İş Bankası, Şekerbank, Vakıfbank, Yapı Kredi ve Ziraat Bankası) ile 11 Nisan 1995 tarihinde Türkiye'de kurulmuş olan ve 2011 yılından itibaren bankalar, tüketici finansman şirketleri, leasing, faktoring ve sigorta şirketleri için Türkiye Bankalar Birliği TBB Risk Merkezi faaliyetlerini yürüten kuruluşlardan birisidir. Findeks, TBB Risk Merkezine vekaleten, üyesi olan 180 finansal kuruluşun veri toplama ve paylaşım hizmetlerini yerine getirir. Kuruluşundaki adı olan Kredi Kayıt Bürosu adı ile de tanınmaktadır. KKB, Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi'ne bağlı olup birliğin üyesidir. Şirketin KKB adını verdiği oluşum, Türkiye Cumhuriyeti'nin resmî bir kuruluşu değildir. Türkiye'nin önde gelen dokuz bankasının ortaklığında 11 Nisan 1995 tarihinde kurulmuştur.

Para ekonomisi, bir ekonomik sistemde bir ekonomide dolaşımdaki paranın genel bir ödeme aracı olarak yönetilmesidir. Paranın karşılığı mal yönetimidir.

Harcama kartı plastik kart ve ödeme kartı türüdür. Kart sahibine kartı veren kuruluş tarafından ödenen alışverişleri yapmasını sağlar. Kart hamili, kartı veren kuruluşa borcunu vadesinde, genellikle aylık olarak tam ödemelidir. Ücret kartları genellikle harcama limitleri olmadan verilir. Çoğu harcama kartları işletmeler, şirketler veya bunların yöneticileri tarafından kullanılır. Genellikle mükemmel veya iyi bir kredi notuna sahip müşterilere verilir.