İçeriğe atla

Kredi kartı

Kredi kartları
Tipik bir kredi kartındaki ön cepheye bir örnek:
  1. veren banka logosu
  2. EMV çipi (yalnızca "akıllı kartlarda")
  3. Hologram
  4. Kart numarası
  5. Kart ağı logosu
  6. Son kullanma tarihi
  7. Kart Sahibinin Adı
  8. Temassız çip
Tipik bir kredi kartının arka yüzüne bir örnek:
  1. Manyetik şerit
  2. İmza şerit
  3. Kart Güvenlik Kodu

Kredi kartı, bankaların ve bazı finans kuruluşlarının müşterilerine verdiği, anlaşmalı POS cihazı bulunan alışveriş noktalarında ödeme amaçlı veya banka ATM'lerinden nakit avans çekmek amaçlı kullanılabilen, yapılan harcamaların aylık olarak bankaya tek seferde ya da taksitlerle ödenmek zorunda olunduğu, nakit paraya alternatif bir ödeme aracıdır. İki kredi kartı grubu vardır: tüketici kredi kartları ve ticari kredi kartları. Kartların çoğu plastiktir, ancak bazıları metal kartlardır (paslanmaz çelik, altın, paladyum, titanyum). Birkaç değerli taş kaplı metal karttır. Kredi kartlarına alternatifler arasında banka kartları, mobil ödemeler, dijital cüzdanlar, temassız kart'lar, kripto para birimleri, elden ödeme, banka havaleleri ve hemen al, sonra öde sayılabilir.

Kredi kartlarında EMV çipi, kabartma bant, hologram, banka kartı numarası, kart ağı logosu, son kullanma tarihi, kart sahibinin adı, temassız çip, manyetik şerit, Kart Güvenlik Kodu gibi bilgiler bulunur.

Ödeme sistemi

Genel uygulamada dönemsel borç tutarının belirli bir oranı asgari ödeme tutarı olarak belirlenir. Müşteri en az bu tutar kadar ödeme yaptığında kalan borç tutarına banka tarafından belirlenmiş olan alışveriş veya nakit avans faizi aylık olarak işletilir.

Kredi kartı kullanarak alışveriş yapan bireyler alışveriş yaptığı mağazaya değil, kredi kart hizmeti almış olduğu bankaya borçlanmaktadır. Banka ve finans kuruluşları kredi kartı hesap kesimini müşteriye, otuz (30) günlük bir süre içerisinde sunmaktadır. Ayrıca bu dönem boyunca kart ile yapılan harcamaları hesap bildirim cetveli (hesap özeti) ile kartı kullanan müşteriye bildirmektedir. Hesap bildirim cetveli gönderimi sonrası, müşteriye tanınan ödeme süresi yaklaşık on (10) gündür. Bu süre sonunda ödenmeyen kredi kartı borcu için banka ya da finans kuruluşu günlük olarak gecikme faizi uygulaması başlatır.

Kayıt dışı ekonomiden kayıtlı ekonomiye geçişi hızlandıran çok önemli bir araç olmakla birlikte, vadesinde ödenmeyen borçlara faiz yükü binmesi ve üstüne faiz tutarının %15'i kadar Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu ve %5 Banka Sigorta Muameleleri Vergisi eklenmesi kredi kartı borcunun çığ gibi büyümesine yol açabilmektedir.

Türkiye'de kredi kartlarına dair her türlü faaliyet BDDK (bankacılık düzenleme ve denetleme kurumu) tarafından denetlenmektedir. Türkiye'deki tüm bankalar ve finans kuruluşları tarafından sunulan kartların faiz oranları ve faiz hesaplama yöntemleri BDDK resmî web adresinde güncel olarak yayınlanmaktadır.

Türkiye'de kredi kartı kullanımı

Türkiye'de ilk kez kredi kartı kullanımı 1968'de Diners Club ile oldu ve bu karta o yıllarda sadece birkaç bin kişi sahipti. Fakat (BKM) tarafından 2015 yılı verilerine göre yapılan açıklamada, Türkiye'de BKM 3. dönem sonuç verilerine göre banka kartı sayısı 113 milyon adete yükselmiştir. Kredi kartı sayısı ise yaklaşık 58 milyon adete ulaşarak, tarihin en yüksek seviyesine ulaşmıştır. Ayrıca bu rakamlara göre Türkiye, Fransa'dan sonra Avrupa ülkeleri arasında kredi kartı kullanımının en yoğun yaşandığı ikinci ülke konumunda varlığını sürdürmektedir. Yapılan harcamalar bakımından da Avrupa üçüncüsüdür. Türkiye'de kredi kartının bu derece yoğun kullanılmasının nedeni ise tek seferde alınamayacak mal/hizmetleri taksitle satın alma imkânı vermesi gelmektedir. Ayrıca banka veya kart kullanıcısının tanımladığı kredi kartı limiti artırma talebi sonrası uygulamaya konan limit artışı da, bireyleri kredi kartı harcaması yapmaya teşvik etmesidir. Türkiye'de bu durum nedeniyle artan bireysel kredi kartı borçlanması[1] karşısında devlet 1 Şubat 2014 tarihi itibarıyla bazı ürün ve hizmetlerin satın alınmasında taksiti kaldırmış, belirli bazı ürünlerde taksit sayısını ise 9 ay ile sınırlamıştır. Ayrıca, bireylerin aşırı borçlanmasını önlemek adına bankaların sunabileceği maksimum limit, BDDK tarafından belirlenmiştir. Türkiye'de kredi kartı limiti ilk yıl için kullanıcının gelirinin maksimum iki katı, ilk yıldan sonra ise gelirinin maksimum dört katı olacak şekilde hesaplanır.[2]

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme kurulu tarafından yapılan kredi kartı ile ilgili düzenlemeleri kapsayan yönetmelikler 27.09.2016 tarihli 29840 sayılı resmî gazete de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.[3] Bu yönetmeliğe göre kredi kartı ile yapılan genel tüketim alışverişlerinde 9 ay taksit sınırı kaldırılmış olup 12 aya yükseltilmiştir. Türkiye'de 2019 yılı itibari ile her yıl 4,5 milyon kredi kartı dağıtılmaktadır.

Kaynakça

  1. ^ "Kredi Kartı Borcunu Sorgulama". 17 Oca 2016. 16 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "Kredi Kartı Yasal Limit Nedir?". Hesapkurdu.com. 2 Eylül 2021. 25 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2021. 
  3. ^ "Kredi Kartı Borç Yapılandırma Yürürlüğe Girdi". 27 Eyl 2016. 30 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Banka</span> finansal etkinlikte bulunan kurum

Banka, faizle para alınıp verilebilen, kredi, iskonto, kambiyo işlemleri yapan, kasalarında para, değerli belge, eşya saklayan ve bunun dışındaki diğer ticari, finansal ve ekonomik etkinliklerde bulunan kuruluşlara denir. En yaygın üçüncül sektörlerden biridir. Banka sözcüğü İtalyanca banca sözcüğünden Türkçeye geçmiştir. Para bozma gişesi, para bozma yeri anlamına gelir. Kredilendirme faaliyetleri doğrudan banka tarafından veya sermaye piyasaları aracılığıyla dolaylı olarak da yapılabilir. Bankalar genellikle uluslararası bir dizi sermaye standardı olan Basel Anlaşmalarına dayanan asgari sermaye gereksinimine tabidir. Bankalar bir ülkenin finansal sistem ve ekonomisinde önemli bir rol oynadıklarından, yargı alanlarının çoğu bankalar üzerinde yüksek derecede düzenleme uygulamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Finans</span> Akademik disiplin

Finans, para, döviz ve sermaye varlıklarının incelenmesi ve disiplinidir. Mal ve hizmetlerin üretimi, dağıtımı ve tüketiminin incelenmesi olan ekonomi ile ilgilidir ancak ondan farklıdır. Kapsama dayalı olarak Finansal sistemlerde finansal faaliyetlere ilişkin disiplin, kişisel, kurumsal ve kamu finansmanı olarak ayrılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Bank Asya</span>

Bank Asya, Türkiye'de faaliyet gösteren devlet bankası. Altıncı özel finans kurumu olarak 24 Ekim 1996 tarihinde Altunizade'deki Merkez Şubesi ile faaliyetlerine başlamış ve 20 Aralık 2005 tarihinde "Müflis Asya Finans Kurumu Anonim Şirketi" olan şirket unvanı "Müflis Asya Katılım Bankası Anonim Şirketi" olarak değiştirilmiştir. 3 Şubat 2015 tarihinde TMSF, bankanın Gülen cemaati ile bağlantılı olması gerekçesiyle şirket yönetiminin %63'üne el koymuştur. 29 Mayıs 2015 tarihinde ise bankanın tamamı TMSF'ye devredilmiştir.

Nakdi krediler belirli bir süre sonunda vade faiziyle birlikte geri alınmak üzere tüzel ve gerçel kişilere bankalar tarafından verilen ödünç paradır. Nakdi kredi kullandırılırken bankalar ilgili komisyon oranına göre komisyon ücreti almanın yanı sıra banka ve müşteri ilişkileri doğrultusunda kendi inisiyatiflerini kullanarak ipotek, çek veya kefalet gibi teminatlar alabilirler.

<span class="mw-page-title-main">İslami bankacılık</span>

İslami bankacılık olarak adlandırılan sistem, aktivitelerini şeriatı esas alarak belirlemektedir. Şeriat, ödünç verilen paradan para kazanmayı yasaklamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Banka kartı</span>

Banka kartı, plastik kart ve ödeme kartı türüdür. Kullanıcının banka hesabından para ödemesi yapmasını sağlar. Kullanıcı ödemeyi POS cihazından geçirerek, pos cihazının şifresi girilerek ve daha sonra kartın şifresi girilerek yapar. Kredi kartından farklı olarak, satın alma işlemi için para, satın alma sırasında kart sahibinin banka hesabında olmalıdır. Dünya çapında her yerde kullanımda olan sadece Visa ve MasterCard vardır. Her yapılan alışveriş bu iki şirket tarafından görülebilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Bankalararası Kart Merkezi</span> kâr amacı gütmeyen kuruluş

Bankalararası Kart Merkezi (BKM), Türkiye'de ödeme sistemleri içerisinde nakit kullanımı gerekmeksizin her türlü ödemeyi veya para transferini sağlayan veya destekleyen sistem, platform ve altyapıları oluşturmak, işletmek ve geliştirmek amacıyla çalışan, kâr amacı gütmeyen bir kurumdur. 1990 yılında 13 kamu ve özel Türk bankasının ortaklığıyla kurulmuştur.

Kredi notu ya da kredi puanı, bireyin banka ve finans kuruluşları ile arasında geçen her türlü mali dengelere dayanarak çeşitli analizler neticesinde ortaya çıkarılan sayısal bir ifadedir. Finans, reel sektör ve bireyler referans olarak bu kredi notunu kullanır. Uzun yıllardır bankaların müşterilerine kredi vermeden önce kişi veya kuruluşların mali durumunu incelerken referans aldıkları ve kredi riskini hesaplarken kullandıkları önemli bir referans notudur.

Kredi riski, bir borçlunun borcunu ödeme noktasında başarısız olması durumunda borcu veren kişi ya da kurumun karşılaştığı risk anlamına gelir. Bu risk, borcu veren için kayıp anapara ve faiz, nakit akışında kesinti ve artan tahsilat masraflarını içerir. Kayıp tam ya da kısmi olabilir ve genellikle aşağıdaki neticeleri ortaya çıkarabilir:

<span class="mw-page-title-main">Enpara.com</span> Bankacılık Platformu

Enpara, Eylül 2012 tarihinde QNB Finansbank tarafından, temel bankacılık ihtiyaçlarının fiziksel şubeler olmadan yalnızca dijital kanallar üzerinden karşılanabileceği bir bireysel bankacılık uygulaması olarak kurulmuştur. Enpara.com resmi olarak bir QNB Finansbank şubesidir ve Enpara.com internet şubesi, Enpara.com cep şubesi, Enpara.com çözüm merkezi ve ATM kanalları üzerinden hizmet vermektedir. Mart 2020 itibarıyla 2 milyon müşteri sayısına ulaşmıştır. 2012 yılında bireysel kullanıcılara hizmet vermeye başlayan Enpara.com, Ekim 2016'dan itibaren de tüzel kullanıcılara hizmet vermektedir. Enpara.com 5 Ağustos 2023 tarihinde BDDK'nın onayının ardında Enpara Bank A.Ş. olarak ayrı bir bankacılık hizmeti verme çalışmalarına başladı.

<span class="mw-page-title-main">Temassız ödeme</span>

Temassız ödeme, kullanıcı ödeme aracı ve POS cihazı arasında temas olmadan yapılan ödeme işlemlerine verilen isimdir. Temassız ödeme işleminde, kullanıcı temassız kartını veya temassız ödeme yapabilen telefonunu işyeri POS cihazına yakın mesafede tutar ve ödeme bilgileri kablosuz olarak gönderilir. Samsung Pay, Apple Pay, Google Pay, Fitbit Pay veya herhangi bir banka mobil uygulaması kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Mobil ödeme</span>

Mobil ödeme mobil bankacılık'da en yaygın ödeme şekilleri'nden biridir. Genel olarak finansal düzenlemeler altında işletilir. Dijital cüzdanın ana sınıfı olarak mobil cihazdan veya bir mobil cihaz aracılığıyla gerçekleştirilir. Nakit ödeme, çek ya da kredi kartları yerine, geniş bir hizmet yelpazesi, dijital ya da sabit mallar için akıllı telefon kullanabilir. Madeni para temelli para sistemleri kullanmanın konseptinin uzun bir geçmişi olmasına rağmen, sadece bu tür sistemleri destekleyen teknoloji yaygın olarak kullanılmaya başlanır.

<span class="mw-page-title-main">TROY</span> ödeme şeması

TROY, Bankalararası Kart Merkezi tarafından 2015'te kurulan ve işletilen bir kartlı ödeme sistemidir. Türkiye'nin ilk ve tek yerli ödeme sistemidir. Kredi kartı, banka kartı ve ön ödemeli kart hizmeti sunmaktadır. TROY'un açılımı "Türkiye’nin Ödeme Yöntemi"dir. Bu yerli ödeme sistemi, bankalar ve işletmeler arası para akışını sağlayan elektronik bankacılık yöntemi olarak kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">POS terminal</span> ödeme kartı ile arayüzleşen bir bilgisayar terminali ve cihaz

POS terminal, Elektronik Fon Transferi yapmak için ödeme kartı ile arayüzleşen bir bilgisayar terminali ve cihazdır. POS, Point of Sale'in kısaltmasıdır. Bu cihazlar POS cihazı veya POS aleti olarak da bilinir. Banka kartı veya kredi kartlarının işlem yapabilmesi için bu cihazlara sokulması gerekir. Son zamanlarda temassız ödeme de yaygındır. Terminal tipik olarak PIN girmek için güvenli bir tuş takımı, ekran, ödeme kartlarından bilgi alma aracı ve yetkilendirme için ödeme ağına erişebilen bir ödeme sisteminden oluşur. Ingenico, Verifone, PAX Technology gibi üreticiler bununmakdadır. Ödeme zamanı MasterCard, VISA, American Express gibi sistemler kullanılır. Kredi kartı üreten her bankanın müşterilerine kolaylık olması amacıyla, üye iş yerleri aracılığıyla POS cihazı ile hizmet vermesi gerekmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ödeme kartı</span>

Ödeme kartı, ödeme sisteminin bir parçası olarak banka gibi finansal kuruluşlar tarafından verilen karttır. Bu kartlar; sahibinin banka hesabındakı fonlara erişmesini, finansal işlemler, ATM'lerden para çekmesini, EMV ve temassız ödeme'ler, satış noktası, yazar kasa ve öz-çıkış'larda POS terminal ile ödeme yapmasını sağlar. Depolanan değer kartı, kredi kartı, harcama kartı, ATM kartı, dijital kart, temassız kart, akıllı kart ve banka kartı gibi bir dizi ödeme kartları vardır.

<span class="mw-page-title-main">Mobil bankacılık</span>

Mobil bankacılık, bir banka veya başka bir finans kurumu tarafından sunulan bir hizmettir. Akıllı telefon veya tablet bilgisayar gibi bir mobil cihazı kullanarak müşterilerinin uzaktan finansal işlem yapmalarını sağlar. İnternet bankacılığının aksine, bu amaç için finansal kurum tarafından sağlanan uygulama ve yazılım kullanır. Dijital bankacılık da bir mobil bankacılık türüdür. Mobil bankacılık genellikle 24 saat açıktır.

Gecikme faizi, yatırımdaki ertelemenin sonucu olarak ortaya çıkan maliyettir. Erteleme veya gecikme süreci boyunca, ortaya çıkan gecikme zammı veya gecikme maliyetine denir.

Harcama kartı plastik kart ve ödeme kartı türüdür. Kart sahibine kartı veren kuruluş tarafından ödenen alışverişleri yapmasını sağlar. Kart hamili, kartı veren kuruluşa borcunu vadesinde, genellikle aylık olarak tam ödemelidir. Ücret kartları genellikle harcama limitleri olmadan verilir. Çoğu harcama kartları işletmeler, şirketler veya bunların yöneticileri tarafından kullanılır. Genellikle mükemmel veya iyi bir kredi notuna sahip müşterilere verilir.

Hadi, T.O.M BANK ve A101 Yeni Mağazacılık iştiraki olan yeni nesil bir dijital bankacılık hizmetidir. 31 Mart 2023 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan Cumhurbaşkanı kararıyla resmen kurulmuştur. Kullanıcılara sunduğu özellikler diğer bankalarla aynıyken ekstra olarak A101 marketlerinde ve English Home mağazalarında geçerli '' A101 Veresiye '' '' Hadi Kredilerim '' ve '' %10 Nakit İade '' gibi özellikler sunmaktadır. Yalnız bu sistemlerin bazılarına ulaşmak için hesabın onaylı olması şartı bulunmaktadır.