İçeriğe atla

Krasnaya Polyana

Koordinatlar: 43°41′K 40°12′D / 43.683°K 40.200°D / 43.683; 40.200
Krasnaya Polyana
Belde
Krasnaya Polyana'nın Aibga Dağı'ndan görünümü
Krasnodar Krayı'nın Rusya'daki konumu
Krasnodar Krayı'nın Rusya'daki konumu
ÜlkeRusya Rusya
KrayKrasnodar Krayı
ŞehirSoçi
Kuruluşu1869
Nüfus
 (2009)
 • Toplam3.972
Posta kodu
354392
Alan kodu+7 8622

Krasnaya Polyana (Rusça: Красная Поляна (Kızıl Çayır ya da Güzel Çayır anlamına gelmekte); Abhazca Ҟәбаадәы; Adigece: Iэткъуадж, 1атъуадж,Atkuac=Yüksek Köy; Kabardeyce Іаткъуаджэ, Iаткъуажэ), Soçi, Krasnodar Krayı, Rusya'da yer alan belde. Mzımta Irmağı vadisinde, Karadeniz'e 39 km uzaklıkta ve 600 metre yüksekliktedir. 2009 sayımına göre nüfusu 3.972'dir. Belde, Soçi'de düzenlenecek olan 2014 Kış Olimpiyatları müsabakalarına ev sahipliği yapacaktır.

Tarihçe

21 Mayıs 1864'te, dört ayrı yönden gelen 4 Rus askerî birliği ya da batıda Daho, kuzeyde Küçük Laba, doğuda Abhaz Pshu, güneyde de Ahçipsov Müfrezesi, geldikleri yönleri temsilen bu yerde konumlandı. Rus Çarı II.Aleksandr'ın kardeşi, Kafkasya Orduları Başkomutanı ve Naip Grandük Mihail Nikolayeviç bir konuşma yaparak, Çerkeslerle sürdürülen bir uzun savaşın kendi zaferleriyle sona erdiğini, temizlenmekte olan bu yerlerin ebedi bir Rus toprağı olarak kalacağını ilan etti. Ardından büyük bir dini ayin ve büyük bir askeri geçit töreni de düzenlendi. Savaşa katılanlara madalya ve nişanlar dağıtıldı. Kutsal haç dolaştırıldı ve bütün askerler Ortodoks papazları tarafından kutsandı.

21 Mayıs günü, her yıl, başta Krasnaya Polyana'da olmak üzere, yer yer toplantılar düzenleyen Rus milliyetçileri tarafından halen bir zafer günü; karşı kesimi oluşturan Şapsığ, Adige, Çerkes, Kabartay ve Ubıh gibi farklı adlarla anılan, ancak hepsi Adıge/ Çerkes kökenli olanlar tarafından, ayrıca Çerkeslerle soybağı olan Abaza ve Abhaz halklarının diasporaları tarafından da, Çerkeslerle birlikte bir "Yas Günü" olarak yaşatılmaktadır.[1][2][3]

1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı'ndan beri Çerkesya'ya yönelik istila harekâtını sürdüren ve ilerleten Ruslar, 1863 sonbaharına doğru Abadzeh ve Şapsığlara, 24 Mart 1864'te de Vıbıh ve Cigetlere (Sadz) boyun eğdirmişlerdi. Rus devlet programının kapsamı, 1864 Çerkesya'sını Çerkes nüfusundan bütünüyle arındırmayı, boşaltılan coğrafyaya Rus nüfusu yerleştirmeyi, yerli nüfusu Türkiye'ye sürmeyi, isteyenler çıkarsa, sınırlı sayıda olması koşuluyla, onları Kuban Irmağı solunda gösterilecek yerlere askeri gözetim altında yerleştirmeyi içeriyordu.

Güneyde Bzıb Irmağı'na değin yayılan Çerkesya'nın Karadeniz kıyılarını boydan boya ele geçiren Ruslar, bir yandan, daha yükseklerde bulunan yamaç alanları tarıyor, Çerkes köylerini bir bir ateşe veriyor, bir yandan da Karadeniz kıyısında toplanmış olan halkı, aşama aşama Türkiye'ye gönderiyorlardı. Bu arada sürgün kararına uymayan ve dağlık alanlarda barınan Ahçıps, Aibga ve Pshu topluluklarına yönelik kapsamlı bir harekâtın hazırlıklarını sürdürüyorlardı.

Söz konusu üç topluluk, çıkılması çok zor olan Aibga köyünde bir yığınak yapıp direnme kararı aldılar. Ama, harekâta katılan Rus birliklerinin ölçüsüz üstünlüğü karşısında başarı umudu yitirildi, diğer köylerden gelen savaşçılar Aibga'dan ayrılıp kendi köylerine döndüler, oralardan da Türkiye'ye göç etmek üzere Karadeniz kıyısında toplandılar. Aibga köyü, üstün Rus birlikleri karşısında direndi, ama Rus ilerleyişini durduramadı, Aibga köyü Rus birliklerinin eline geçti ve yakıldı. Aibgalılar, temsilcilerini gönderip 12 Mayıs 1864'te boyun eğdiklerini Ruslara bildirdiler. Aibgalılar da, diğer Çerkesler gibi kıyıya inip Türkiye'ye göç ettiler.

Krasnaya Polyana'daki kayakçılar.

Dört değişik yönden harekâta katılan Rus birlikleri, daha öncesinden kararlaştırıldığı üzere, 21 Mayıs 1864'te, göreve yeni atanmış olan Kafkasya Ordusu Başkomutanı Veliaht Prens Mihail Nikolayeviç başkanlığında Kbaada Yaylası'nda (Krasnaya Polyana) toplandılar. Burada büyük bir dini ve askeri tören düzenlendi. Bir konuşma yapan Veliaht Prens (Grandük), Kafkas Savaşı'nın kendi başarılarıyla tamamlandığını açıkladı. Ama dağlarda saklanan Çerkes kalıntılarının da katılımıyla güçlenen Hak'uç topluluğu, 1864 sonrasında, 1865 yılı sonlarına değin, dahası yer yer 1870'li yıllara, yani tükenene değin direnişini sürdürdü. Sonuç olarak, yerel halk yurdundan soykırım ve etnik temizlik yoluyla ve bütünüyle arındırıldı, ama Hak'uç direnişi nedeniyle Rusların bölgeye güven içinde yerleşmeleri 1880'li yıllara değin gecikmiş de oldu. Bu arada ılıman ve yağışlı (yılda 1.000 mm'nin üzeri yağışlı) bir iklimi bulunan Çerkesya'nın Karadeniz bölgeleri, geçilmesi olanaksız çalı, diken ve sarmaşıklarla kaplandı. Aradan 140 yılı aşkın bir zaman geçmiş olmasına karşın, eski ekili alanlar Ruslar tarafından hala tam saptanamamış durumdadır. Soçi'den ara sıra havalanan helikopterler eski ekili alanları ve güzel manzaralı yerleri saptamaya çalışmakta, saptanan yerler, Rus makamları tarafından yeni siteler oluşturularak, Rusya içlerinden getirilen ya da dışarıdan dönüş yapan Rus yerleşimcilere tahsis edilmekte, yerli Çerkesler ise, bu yerleşime kazanılmış yerlerden uzak tutulmaya çalışılmaktadır.

Eski Atkuac Çerkes köyü yerinde, şimdi Krasnaya Polyana (Kızıl ya da Güzel Çayır) adı verilen bir Rus yerleşimi bulunmaktadır.Burada,1864 yılında Çerkes Ulusal Meclisi'nin son toplantısı yapılmıştır (Bkz.Nıbe Anzor,'Çerkes Meclisi 150 Yaşında...', internet).Ruslar da bir yanıt olarak Çerkesya'nın fethi onuruna bu yerde,21 Mayıs 1864'te bir dini ve askeri tören düzenlemişlerdi.Bazı Rus milliyetçileri her yıl 21 Mayıs'ta Krasnaya Polyana'da toplanıp fetih gününü anıyorlar ve 1864'ü ve onu gerçekleştiren atalarının fütuhatçı ruhunu diri tutmaya çalışıyorlar.

Bu yakınlarda Adigey Cumhuriyeti Devlet Parlamentosu-Khase, bir sınır değişikliğine gidilerek, kendi tarihsel toprağı olması ve Krasnodar Kray tarafından kuşatılmışlığa son verilmesi gerekçeleriyle, sınırlarının, Krasnaya Polyana da dahil, Abhazya'ya değin uzatılması, ara yerdeki tarihi Adıge topraklarının Adigey Cumhuriyeti sınırları içine alınması talebinde bulundu.[4]

Krasnaya Polyana yöresinde 535 ile 2.228 metre düzeylerinde kayak yapma olanağı, İsviçre ve Avusturya Alplerine benzeyen güneşli ve dinlendirici bir dağ iklimi, çarpıcı güzellikte bir doğa ve eşsiz manzaralar, kalın ve kızıllaşan bir kar örtüsü vardır. ABD, Kanada ve Avrupa Birliği ülkelerinden, her yıl artan sayıda turist ve sporcu yöreyi ziyaret etmektedir. Krasnaya Polyana, Soçi'de düzenlenecek olan 2014 Kış Olimpiyatları nedeniyle daha da gelişen bir dinlenme ve kış sporları merkezi konumundadır.

Kaynakça

  1. ^ Semen Esadze. Çerkesya'nın Ruslar Tarafından İşgali. Ankara, 1995, sf. 123-132.
  2. ^ Jineps,2006,ek-1,s.2
  3. ^ T.V.Polovinkina, Çerkesya Gönül Yaram. Ankara, 2007, sf. 258
  4. ^ Ufuk Tavkul, "Kazaklar", Birleşik Kafkasya dergisi, Ankara, 2007, Sayı 6-7, sf. 33

Ayrıca bakınız

  • Adıge sürgünü

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Krasnaya Polyana ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gagra</span> gürcistandaki kasaba

Gagra, Gürcistan/Abhazya’da bir kent. Kafkas Dağları eteklerinde, Karadeniz'in kuzeydoğu kıyısında 5 km’lik bir alana yayılır. Gagra, yarı tropikal iklimi nedeniyle Çarlık Rusya'sı ve Sovyet dönemlerinde ünlü dinlenme ve sağlık merkezlerinden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Adige Cumhuriyeti</span> Rusyaya bağlı özerk cumhuriyet

Adige Cumhuriyeti (AC), Kuzey Kafkasya'da Rusya Federasyonu üyesi bir cumhuriyet. Kafkas Dağlarının kuzeyinde, Krasnodar Kray sınırları içinde yer alır. Cumhuriyetin yazıçeviri olarak adı Respublika Adıgeya olup Adigeya olarak da bilinir. Adige Cumhuriyeti adını, günümüzde nüfusun daha azı durumunda olan Batı Çerkeslerinden alır. Başkenti Maykop'tur. Yüzölçümü 7.600 km², nüfusu 440327 (2010). Nüfus yoğunluğu 58.8'dir. Adige Devlet Üniversitesi cumhuriyetin üniversitesidir.

<span class="mw-page-title-main">Çerkesya</span> Kuzeybatı Kafkasyada Adige kabilelerinin birleşmesi ile kurulmuş eski bir devlet

Çerkesya, günümüzde Rusya sınırlarında kalan Kuzeybatı Kafkasya'da var olmuş tarihî ülke ve bölge. Rus-Çerkes Savaşı sonucunda Çerkesya yıkılmış ve Çerkes nüfusunun %75-90'ı topluca katledilmiş, kalan Çerkeslerin büyük kısmı da Osmanlı topraklarına sürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Batı Çerkesleri</span>

Batı Çerkesleri ya da Batı Adığeleri, Kuzey Çerkesleri veya Adigeyler, Adigeler, Çerkeslerin bir kolu olan ve Rusya'ya bağlı Adigey Cumhuriyeti ile Krasnodar Krayı ile Çerkes Sürgünü'nde Çarlık Rusyası döneminde Kafkasya'dan Osmanlı İmparatorluğu topraklarına sürülüp tehcir ettirilen ve bugün Türkiye, Ürdün, Suriye ve İsrail gibi ülkelerde yaşayan Kuzey Kafkas halkı. Adigeler, Adigey Cumhuriyetinin 447.109 (2002) olan toplam nüfusunun % 24.2'sini oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Şapsığlar</span> Çerkes boyu

Şapsığlar, Kuzey Kafkasya'nın yerli halklarından olan Batı Çerkeslerine mensup topluluklardan biridir. Tarihi Şapsığya bölgesinde yaşıyorlardı. Bugün çoğunluğu, Krasnodar Krayı Tuapse rayonu ve Soçi'nin Lazarevsk rayonunda ve Rusya'ya bağlı Adıgey Cumhuriyeti’nde yaşar. Dilleri olan Şapsığca 1945 yılına kadar yazı ve edebiyat dili olmuştur. Eskiden onlardan ayrı olan Hakuçlar günümüzde resmî olarak Şapsığlardan kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Maykop</span> Rusyada şehir

Maykop, Rusya içindeki Adigey Cumhuriyeti'nin (AC) başkentidir. Nüfusu 154.740'tır. 2002 nüfus sayımına göre, kent nüfusunun 113,1 bini Rus (%72,59), 26,1 bini Adıge (%16.65) kökenlidir, ayrıca Ermeni (%2,99), Ukraynalı (%2,52)ve diğer azınlıklardan kişiler de vardır. Maykop, Belaya Irmağının doğu (sağ) yakasında yer alır.Denizden 220 metre yükseklikte olup 282,2 km'karelik bir alan üzerinde yayılmıştır. 18 Mayıs 1857'de bir Rus askeri kalesi olarak kuruldu ve 12 Aralık 1870'te de Maykop'a kent statüsü tanındı. Bugün kent, kereste, parfümeri ve özellikle gıda sanayii açısından önem taşır. Çevresindeki mineral suları Maykop'u bir Kaplıca ve Termal Tesisler merkezi haline getirmiştir. Kent ayrıca Adıgey Devlet Üniversitesi ve Maykop Devlet Teknoloji Üniversitesi yanında, birçok fakültesiyle Tembot K'eraş Sosyal Bilimler Araştırma Enstitüsü, önemli bölümü tarih öncesine ve Adıge atalarına ait 70 bin değişik örnek yapıtın (sauğet/саугъэт) sergilendiği Adıge Ulusal Müzesi (AUM), tiyatroları ve dans ekipleriyle bir Adıge sanat, kültür, eğitim, sağlık ve turizm merkezi konumundadır.

Adigece, Adığece veya Batı Çerkesçesi, Kuzeybatı Kafkas dilleri ailesinin Çerkes dilleri kolunda yer alan bir dildir. Aynı koldaki Kabardeyce ile karşılıklı anlaşılabilirliğe sahiptir. Kuzey Kafkasya’da yer alan eski Batı Çerkesya topraklarını kapsayan Adige Cumhuriyeti ile Krasnodar Krayı bölgelerinde ve Çerkes Sürgün ve Soykırımı ile Kafkasya'dan Osmanlı İmparatorluğu topraklarına zorla sürülen ve bugün Türkiye ve Ürdün gibi ülkelerde yaşayan Çerkesler tarafından konuşulur. Kiril alfabesiyle yazılan dil, geçmişte Arap ve Latin alfabeleriyle de yazılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Krasnodar Krayı</span> Rusyada bir idarî bölge

Krasnodar Krayı, tarihi Çerkes topraklarının %60'lık kuzeybatı kısmını kapsar. Krasnodarskiy kray), Kuzey Kafkasya'da, Rusya (RF) ve Güney okrugu içerisinde federal bir yönetim birimi. Kuzeyde Rostov Oblastı, doğusunda Stavropol Kray ve Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti, güneyinde Kafkas Dağları ve Gürcistan'dan tek yanlı ayrılıp bağımsızlık kararı alan Abhazya Cumhuriyeti ile çevrilidir. Batısında Azak Denizi, Kerç Boğazı ve Karadeniz bulunur. Ayrıca Kray topraklarının güney orta bölümünde, bir iç cep biçiminde, RF üyesi Adıgey Cumhuriyeti yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Anapa</span> Krasnodar Krayı, Rusyada kent

Anapa, Rusya Federasyonu'na bağlı Krasnodar Krayı'nın Karadeniz kıyısında bulunan kentsel alan ve bu alanın merkezi olan önemli turizm ve liman kenti. Nüfusu 2002 sayımına göre 53.493'tür.

Şapsığ Ulusal Rayonu, Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'nde Krasnodar Krayı'na bağlı olarak 1924-1945 yılları arasında varlığını sürdürmüş olan etnik-bölgesel bir yönetim birimi.

<span class="mw-page-title-main">Soçi</span>

Soçi, Rusya'da, Krasnodar Kray'da kent. Kafkasya'ın batı kesiminin eteklerinde, Karadeniz kıyısında bulunur. Nüfus: 389,900 (2015). Nüfus 2002 sayımına göre artış göstermektedir. Bu nüfusu onu Rusya'nın en büyük tatil şehri yapar. Büyük Soçi bölgesi Kafkas Dağları ile Karadeniz arasındaki 145 km uzunluğundaki bir hattan oluşur. Kafkas Rivierası'nda yer alan Soçi, Rusya'da subtropikal iklimin nadir görüldüğü yerlerdendir. Yazları ılık ve yağışlı iken; kışlar serin ve yumuşak geçer. Karadeniz'in diğer bölgeleri gibi yıl boyu yağış eksik olmaz.

Hamketi (Adıgece:Хьамк1эт1ый;Rusça:Хамкетинская),Rusya Federasyonu'nda Krasnodar Kray'ın Mostovskoy rayonunda bir stanitsa.

Hakuçlar, Batı Çerkezlerinden olan Şapsığların bir kolu. Şapsığca lehçesinin Hakuçça adı verilen şivesini konuşurlar.

Şahe(Çerkesçe:Şekh/Шэх veya Şakhe/Шахе;Rusça:Şakhe/Шахе), Rusya Federasyonu'na (RF) bağlı Krasnodar Kray'da, doğudaki Çuguş (Adigece:Ç'ığuş'/Ч1ыгъушъ) dağ kompleksi batısındaki Neğoy Dağından doğup derin vadiler oluşturmuş halde Karadeniz'e dökülen hızlı akışlı küçük bir ırmak.

Aibga, 1864 yılına değin Bağımsız Çerkesya'da yaşamış bir köy topluluğu. Cigetlerin (Sadzların) bir kolu sayılan Aibgalar bugünkü Krasnodar Krayı'nın Adler rayonunda, Psov Irmağının yukarısında ve ulaşılması çok zor bir dağlık yörede yaşıyorlardı. Burası Mzımta Irmağının yukarı vadisindeki Kbaada Yaylasının yakın güneyindeydi. Aibga, bugün yazlık ve kışlık tesisleriyle gözde bir dinlenme, bir tatil, sayfiye yeri ve kış sporları merkezi konumundadır.

Pshular, 1864 yılına değin Çerkesya'da yaşamış bir Abaza (Abazin) dağ topluluğu. Karadeniz'e dökülen Bzıb Irmağının yukarı bölümünde yaşıyorlardı. Pshular, Aibga ve Ahçipsovlar gibi, Cigetlerin bir kolu sayılıyorlardı. Mayıs 1864 başlarında, üstün Rus birlikleri karşısında topraklarını terk etmek ve Çerkes Sürgünü kapsamında Türkiye'ye göç etmek zorunda kalmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Mzımta Irmağı</span>

Mzımta Irmağı, Rusya'ya bağlı Krasnodar Krayı içindeki Soçi metropoliten alanı içinde ırmak. Kafkas sıradağlarında 2.980 m yüksekliğindeki bir yerden doğar ve batıya doğru akarak Karadeniz'e dökülür. Uzunluğu 89 km, havzası 885 km²'dir.

<span class="mw-page-title-main">Sadzlar</span>

Sadzlar veya Cigetler, Abhazların alt etnik gruplarından biridir. Sadz kabilesi, Küçük Abhazya adı verilen Gagra şehri ve Matsesta nehri arasındaki bölgede yaşamıştır. Sovyet etnograf L.İ. Lavrov, Cigetler’in Gagra’dan Soçi’ye kadar alanda yaşamakta olduklarını belirtmişti.

<span class="mw-page-title-main">Mihail Nikolayeviç Romanov</span>

Grandük Mihail Nikolayeviç Romanov, Rus çarı I. Nikolay ile eşi Aleksandra Feodorovna'nın 7. çocuğuydu. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Rusya'nın Kafkasya cephesinden sorumluydu.

<span class="mw-page-title-main">Qbaade Muharebesi</span>

Qbaade Muharebesi, 1864'te Rus-Çerkes Savaşı sırasında son Çerkes ordusu ile Rus kuvvetleri arasında yapılan bir son savunma muharebesi. 100.000 kişilik Rus ordusu ile 20.000 kişilik Çerkes ordusu karşı karşıya geldi. Bu muharebe savaşın son muharebesi olarak kabul edilir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.