İçeriğe atla

Kramp

Kramp, ani, istemsiz bir kas kasılması veya aşırı kısalmasıdır; genellikle geçici ve zararsız olmakla birlikte, önemli derecede ağrıya ve etkilenen kasta felç benzeri hareketsizliğe neden olabilirler. Kas krampları yaygındır ve genellikle hamilelik, fiziksel egzersiz veya aşırı efor, yaş ile ilişkilidir veya bir motor nöron bozukluğunun bir işareti olabilir.[1] Bir iskelet kasında veya düz kasta kramplar oluşabilir. İskelet kası kramplarına, kas yorgunluğu veya sodyum (hiponatrem) adı verilen bir durum), potasyum (hipokalem) adı verilen) veya magnezyum (hipomagnezemi adı verilen[2]) gibi elektrolitlerin eksikliği neden olabilir. Bazı iskelet kası kramplarının bilinen bir nedeni yoktur.[1] Düz kas krampları regl veya gastroenterit nedeniyle olabilir.

Bir kramp genellikle aniden başlar ve genellikle birkaç saniye, dakika veya saat içinde kendi kendine geçer. Huzursuz bacak sendromu ve dinlenme krampları, kas krampları ile aynı kabul edilmez.[1]

Patofizyoloji

Sağ üstte etiketli miyofibriller ve altta sarkoplazmik retikulum bulunan iskelet kası

Kas kasılması, beynin nöronlar boyunca uzanan elektrik yüklerindeki dalgalar olan aksiyon potansiyellerini başlatmasıyla başlar. Dalgalar, bir kastaki bir hücre grubuna gider ve kalsiyum iyonlarının, hücrelerin kalsiyum depolama alanları olan sarkoplazmik retikuladan (SR) çıkmasına izin verir. Serbest kalan kalsiyum, enerji taşıyan adenozin trifosfat (ATP) moleküllerinin gücü altında miyofibrillerin büzülmesini sağlar. Bu arada, kalsiyum hızlı kalsiyum pompaları tarafından hızlı bir şekilde SR'ye geri pompalanır. Her kas hücresi tamamen kasılır; tüm kasın daha güçlü kasılması, kastaki daha fazla hücre grubu üzerinde daha fazla aksiyon potansiyeli gerektirir. Aksiyon potansiyelleri durduğunda, SR'den kalsiyum akışı durur ve kas gevşer. Hızlı kalsiyum pompaları, sodyum-potasyum gradyanı tarafından çalıştırılır. Sodyum-potasyum gradyanı, sodyum-potasyum pompası ve bunlarla ilişkili iyon kanalları tarafından korunur. Potasyum veya sodyum eksikliği, sodyum-potasyum gradyanının kalsiyum pompalarını çalıştıracak kadar güçlü olmasını engeller; Kalsiyum iyonları miyofibrillerde kalır, kası kasılmaya zorlar ve krampa neden olur. Sodyum gradyanı yerine ATP tarafından desteklenen yavaş kalsiyum pompaları kalsiyumu tekrar depoya ittiğinden, kramp sonunda hafifler.[]

Aktin filamentlerinden tam olarak ayrılmayan miyozin proteinleri nedeniyle kaslar düzgün bir şekilde gevşeyemediğinde kramplar meydana gelebilir. İskelet kasında, ATP seviyeleri, aktine bağlanmaları veya aktine ayrılmaları ve kasılma veya gevşemeye izin vermeleri için miyozin başlarına bağlanacak kadar büyük olmalıdır; yeterli düzeyde ATP olmaması, miyozin başlarının aktine bağlı kaldığı anlamına gelir. Miyozin proteinleri ayrılıp kasın gevşemesine izin vermeden önce kasın iyileşmesine (ATP'yi yeniden sentezlemesine) izin verilmelidir. İskelet kasları, antagonistik çiftler olarak çalışır. Bir iskelet kasının kasılması, çiftteki karşıt kasın gevşemesini gerektirir.

Ayırıcı tanı

Kramp nedenleri arasında hiperfleksiyon, hipoksi, sıcaklıkta büyük değişikliklere maruz kalma, dehidrasyon veya düşük kan tuzu bulunur.

1965 gibi erken bir tarihte araştırmacılar, bacak kramplarının ve huzursuz bacak sendromunun bazen hiperinsülinemi olarak adlandırılan aşırı insülinden kaynaklanabileceğini gözlemlediler.[3]

Tedavi

Germe, masaj ve bol sıvı içmek basit kas kramplarının tedavisinde yardımcı olabilir.[4]

İlaç tedavisi

Sıtma önleyici ilaç kinin, kramp sayısını, krampların yoğunluğunu ve bir kişinin kramp yaşadığı gün sayısını azaltmak için biraz etkili olabilen geleneksel bir tedavidir. Kinin, bir kas krampının süresini (uzunluğunu) azalttığı gösterilmemiştir.[1] Kinin tedavisi hematolojik ve kardiyak toksisiteye yol açabilir. Düşük etkinliği ve olumsuz yan etkileri nedeniyle kas kramplarının tedavisinde ilaç olarak kullanılması FDA tarafından önerilmemektedir.[5]

Magnezyum genellikle kas kramplarını tedavi etmek için kullanılır. Orta kalitede kanıtlar, magnezyumun yaşlı erişkinlerde krampları tedavi etme veya önlemede etkili olmadığını göstermektedir.[1] Magnezyumun hamilelik, karaciğer sirozu, diğer tıbbi durumlar veya egzersiz nedeniyle oluşan kramplara yardımcı olup olmadığı bilinmemektedir.[1] Oral magnezyum tedavisinin önemli yan etkileri yok gibi görünmektedir, ancak bu ilacı kullanan kişilerin %11-37'sinde ishal ve mide bulantısı ile ilişkili olabilir.[1]

Önleme

Yeterli kondisyon, antrenman, zihinsel hazırlık, hidrasyon ve elektrolit dengesi kas kramplarını önlemede yardımcı olabilir.[4]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f g Garrison (September 2020). "Magnesium for skeletal muscle cramps". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 2020 (9): CD009402. doi:10.1002/14651858.CD009402.pub3. ISSN 1469-493X. PMC 8094171 $2. PMID 32956536.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: ":1" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: )
  2. ^ Gragossian (6 Eylül 2020). "Hypomagnesemia". National Center for Biotechnology Information (NCBI). PMID 29763179. 3 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2020. Hypomagnesemia is an electrolyte disturbance caused when there is a low level of serum magnesium [...] in the blood 
  3. ^ Roberts (1965). "Spontaneous Leg Cramps and "restless Legs" Due to Diabetogenic Hyperinsulinism: Observations on 131 Patients". Journal of the American Geriatrics Society. 13 (7): 602-38. doi:10.1111/j.1532-5415.1965.tb00617.x. PMID 14300967. 
  4. ^ a b Bentley S (June 1996). "Exercise-induced muscle cramp. Proposed mechanisms and management". Sports Med. 21 (6): 409-20. doi:10.2165/00007256-199621060-00003. PMID 8784961.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "PMID 8784961" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: )
  5. ^ "Assessment: Symptomatic treatment for muscle cramps (an evidence-based review): Report of the Therapeutics and Technology Assessment Subcommittee of the American Academy of Neurology". Neurology. 74 (8): 691-6. 2010. doi:10.1212/WNL.0b013e3181d0ccca. PMID 20177124. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kalp</span> vücuttaki kanın dolaşmasını sağlayan kendiliğinden kasılma özelliğine sahip organ

Kalp ya da yürek, pek çok hayvanda bulunan kaslı bir organdır. Bu organ dolaşım sisteminin kan damarları yoluyla kan pompalar. Pompalanan kan besin ve oksijeni vücudun gerekli yerlerine taşırken, karbondioksit gibi metabolik atıkları da akciğerlere taşır. İnsanlarda kalp yaklaşık olarak kapalı bir yumruk boyutundadır ve akciğerler arasında, göğüsün orta bölmesinin içindedir. Temel görevi kanı vücuda pompalamak olan kalp, metabolizma eylemleri sonucunda oluşan artık ürünlerin vücuttan uzaklaştırılması, vücut ısısının düzenlenmesi, asit-baz dengesinin korunması, hormonlar ve enzimlerin vücudun gerekli bölgelerine taşınması gibi görevleri yapar. Kalp, dolaşım sistemi içerisinde motor görevi yapar. Kalp insanda dakikada 60-80 atım arasında değişen bir hızla dakikada 5-35 litre arası, günlük ise 9.000 litre kanı vücuda pompalar. Günde yaklaşık 100 bin, yılda 40 milyon, tüm insan hayatı boyunca yaklaşık 2,5 milyar kere, hiç durmadan yaklaşık 8 bin ton kanı vücuda pompalar. Yetişkin bir kadında ortalama ağırlığı 200-280 gram, yetişkin bir erkekte ise 250-390 gram ağırlığındadır. Her kişinin, kalbinin yaklaşık kendi yumruğu büyüklüğünde olduğu sanılır.

<span class="mw-page-title-main">Kas</span>

Kas, yumuşak bir doku olup, dört temel hayvan doku türünden biridir. Kas dokusu iskelet kaslarına kasılma yeteneği verir. Kas, embriyonik gelişim sırasında, miyogenez denilen süreçte oluşur. Kas dokusu, hareket sağlamak için etkileşen aktin ve miyozin adlı özel kasılma proteinleri içerir. Mevcut diğer birçok kas proteini arasında iki düzenleyici protein, troponin ve tropomiyosin bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Kas sistemi</span>

Kas sistemi canlıya hareket yeteneği sağlayan sistemdir. Kas sistemi omurgalılarda sinir sisteminin kontrolü altında olmasına rağmen bazı kaslar tamamen otonom çalışabilir.

<span class="mw-page-title-main">İskelet kası</span> üç ana kas tipinden biri

İskelet kası, üç kas dokusu türünden biri. Çizgili kasın bir türü olan iskelet kasları, somatik sinir sistemi tarafından uyarılır. Böylece isteğe bağlı hareketi sağlar. Çoğu iskelet kası, kemiklere kolajen demetlerinden oluşan tendonlarla bağlanır.

<span class="mw-page-title-main">Aldosteron</span> Stereoid yapılı hormon

Aldosteron böbrek üstü bezlerinin kabuk katmanı Zona Glomerulosa'da üretilen, kanda sodyum ve potasyum dengesini düzenleyen bir mineralokortikoiddir.

<span class="mw-page-title-main">Magnezyum</span> atom numarası 12 olan kimyasal element

Magnezyum (Mg), gümüş beyazlığında bir metaldir ve genellikle alaşım maddesi olarak, yani başka metallerle karıştırılarak kullanılır. Kimyasal simgesi Mg, atom numarası 12; atom ağırlığı 24,312 olan bu element en hafif metallerden biridir ve bu özelliğiyle önem kazanmıştır. Toz halindeki magnezyum kolayca tutuşur ve parlak bir alevle yanar. Bu özelliği nedeniyle, elektrikli fotoğraf makinesi flaşları çıkmadan önce, magnezyum yakılarak flaşlı fotoğraflar çekilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Düz kas</span>

Düz kas, istem dışı olarak çalışan ve çizgili olmayan kas türüdür. Kasılmaları otonom sinir sisteminin nörotransmitter aracılığıyla uyarması, hormon veya ilaç etkisi doğrultusunda olabilir veya interstisyel Cajal hücrelerinde olduğu gibi kendiliğinden de gerçekleşebilir.

<span class="mw-page-title-main">Miyofibril</span> Kaslarda bulunan protein iplikçikleri

Miyofibriller, kas dokuda bulunan ve kas dokunun en önemli özelliği olan kasıp gevşemeyi sağlayan protein iplikçiklerdir. Çizgili (iskelet) kaslarda ve kalp kasında düzgün diziliminden dolayı bu kaslar mikroskop altında çizgili görünürler.

<span class="mw-page-title-main">Hemodiyaliz</span> Kanın temizlenmesi için kullanılan tıbbi prosedür

Tıpta, hemodiyaliz, fistül, greft ya da kateter adı verilen uygun bir vasküler giriş yolu kullanılarak hastadan alınan kanın, bir makine ve pompa yardımıyla diyalizör adı verilen bir süzgeçten geçirilirken sıvı ve solüt içeriğini düzenleyerek hastaya geri verilmesine verilen addır. Genelde haftada 3 kez 4 saat süren seanslar şeklinde uygulanır.

<span class="mw-page-title-main">Hücre iskeleti</span> Hücrelerin iç iskeletini oluşturan ipliksi protein ağı

Hücre iskeleti, bakteriler haricinde tüm hücrelerin sitoplazmasında bulunan, hücre çekirdeğinden hücre zarına uzanan ve protein filamentlerinin birbirine bağlayan kompleks ve dinamik bir ağıdır. Farklı organizmaların hücre iskeleti sistemleri benzer proteinlerden oluşur. Ökaryotlarda hücre iskeleti matrisi, hücrenin gereksinimlerine bağlı olarak hızlı büyüme veya küçülme yeteneğine sahip üç ana proteinden oluşan dinamik bir yapıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kalp kası</span> kalp kasından oluşan kalp duvarının orta tabakası

Kalp kası omurgalılar'ın üç tip kas dokusundan biridir; diğer ikisi iskelet kası ve düz kas'tır. Kalp duvarı'nın ana dokusunu oluşturan istemsiz, çizgili bir kas'tır. Kalp kası (miyokard), kalp duvarının dış tabakası (perikard) ile iç tabaka (endokardiyum) arasında, koroner dolaşım yoluyla kanın sağlandığı kalın orta tabakayı oluşturur. Interkalatlı disklerle birleştirilen ve hücre dışı matrisi oluşturan kollajen lifleri ve diğer maddelerle kaplanan bireysel kalp kas hücrelerinden oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Kas kasılması</span>

Kas kasılması veya kontraksiyon, kas dokusunda bulunan aktin ve miyozin arasındaki çapraz köprülerin kullanılması ile bir gerginlik yaratılması. Bu gerginlik durumunda, kas uzama, kısalma gösterdiği gibi boyutu değişmeyebilir. İsteğe bağlı kasılma merkezi sinir sistemi tarafından kontrol edilir. Beyinde oluşturulan aksiyon potansiyeli birçok kas fiberi ile bağlantı kurmuş motor nöron ile kasa aktarılır. Bazı refleks durumlarında ise kasılma sinyali omurilikten gelebilir. kalp kası veya düz kaslarda gözlemlenen istemsiz kasılmalar, kasın kendi kendini uyarması ile meydana gelir.

<span class="mw-page-title-main">Membran potansiyeli</span> biyolojik hücrenin içi ve dışı arasındaki elektrik potansiyel farkı

Çeper potansiyeli biyolojik hücrenin içi ve dışı arasındaki elektrik potansiyel farkıdır. Dış kısım için bu potansiyel değeri genellikle -40 mV ile -80 mV arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Troponin</span> iskelet ve kalp kasındaki kasılmasının bir ögesi olan üç düzenleyici protein kompleksi

Troponin veya troponin kompleksi, düz kas dışında iskelet kası ve kalp kasında kas kasılmasının bir ögesi olan üç düzenleyici protein kompleksidir. Duyarlılığı düşük olmasına karşın kan troponin düzeyleri inmede tanı belirteci olarak kullanılabilir. Kardiyak spesifik troponin I ve T tetkikleri miyokard enfarktüsü ve akut koroner sendromun yönetiminde tanısal ve prognostik göstergeler olarak yaygın biçimde kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sarkomer</span>

Sarkomer bir çizgili kas dokusunda iki Z bandı arasında yer alan birim. İskelet kasları, miyogenez sonucu oluşan, kas lifi veya miyofiber olarak da bilinen boru şekilli kas hücrelerinden oluşmaktadır. Kas lifleri çok sayıda tübüler miyofibril içermektedir. Bu miyofibriller, mikroskop altında tekrarlanan koyu ve açık renkli bantlar olarak görünen sarkomerlerin bölümlerinden oluşur. Sarkomerler, bir kas kasıldığında veya gevşediğinde birbirini geçen filamanlar olarak uzun, lifli proteinlerden oluşur. Kostamer, sarkomeri sarkolemmaya bağlayan farklı bir yapıdır.

<span class="mw-page-title-main">Otopsi kimyası</span>

Otopsi kimyası, nekrokimya veya ölüm kimyası, ölü bir organizmanın kimyasal yapılarının, reaksiyonlarının, süreçlerinin ve parametrelerinin araştırıldığı bir kimya alt disiplinidir. Ölüm sonrası kimya, adli patolojide önemli bir rol oynar. Camsı sıvı, beyin omurilik sıvısı, kan ve idrarın biyokimyasal analizleri ölüm nedeninin belirlenmesinde veya adli vakaların aydınlatılmasında önemlidir.

<span class="mw-page-title-main">Miyofilament</span>

Miyofilamentler, kas hücrelerindeki miyofibrillerin iki protein içeren filamentidir. İki protein miyozin ve aktindir. Kas kasılmasında rol oynayan kasılma proteinleridir. İki filament, çoğunlukla miyozinden oluşan kalın ve çoğunlukla aktin içeren ince bir filamenttir.

<span class="mw-page-title-main">Biyolojide magnezyum</span>

Magnezyum biyolojik sistemlerde temel elementtir. Magnezyum genellikle Mg2+ iyonu olarak oluşur. Yaşam için gerekli mineral besin maddesidir ve her organizmada her hücre türünde vardır. Örneğin, hücrelerdeki ana enerji kaynağı olan adenozin trifosfat (ATP), biyolojik olarak aktif olabilmesi için magnezyum iyonuna bağlanmalıdır. ATP genellikle Mg-ATP'dir. Bu haliyle magnezyum, DNA ve RNA sentezi ile ilişkili olanlar da dahil olmak üzere hücrelerdeki tüm polifosfat bileşiklerinin kararlılığında rol oynar.

<span class="mw-page-title-main">Su sertliği</span>

Suyun sertliği veya sert su, yüksek mineral içeriğine sahip sudur. Suyun sertliği, büyük ölçüde kalsiyum ve magnezyum karbonatlar, bikarbonatlar ve sülfatlardan oluşan kireç taşı veya alçıtaşı birikintilerinden su sızdığında oluşur.

Magnezyum eksikliği, vücutta düşük düzeyde magnezyum bulunan bir elektrolit bozukluğudur. Birden fazla semptomla sonuçlanabilir. Semptomlar arasında titreme, zayıf koordinasyon, kas spazmları, iştah kaybı, kişilik değişiklikleri ve nistagmus yer alır. Komplikasyonlar, nöbetleri veya torsade de pointes gibi kalp durmasını içerebilir. Magnezyumu düşük olanlar genellikle düşük potasyuma sahiptir.