İçeriğe atla

Kraliçe karınca

Oecophylla smaragdina kraliçesi

Kraliçe karınca, karınca kolonisindeki üreyen dişi karıncadır. Genellikle kolonideki tüm karıncaların annesidir. Cataglyphis gibi bazı dişi karıncalar, eşeysiz partenogenez veya klonlama yoluyla üreme yaparlar ve çiftleşmeye ihtiyaç duymazlar. Bu şekilde çoğalan kraliçenin tüm yavruları dişi olur.[1] Crematogaster cinsi karıncalar ise çiftleşme uçuşunda çiftleşir. Dişi yavru karınca, cinsel olgunluğa erişmek için özel olarak beslenen larvalardan gelişir. Türe bağlı olarak kolonide tek kraliçe karınca olabileceği gibi yüzlerce kraliçe karınca da olabilir. 90 sene yaşayabilen kraliçe karıncalar, beklenen yaşam süresi en fazla olan böcek türüdür.[2] Lasius niger türü kraliçe 28 yıldır Alman böcek bilimci Hermann Appel tarafından bakılmaktadır; ayrıca Pogonomyrmex owyheei türü kraliçe 30 seneye kadar yaşayabilir.

Yaşam döngüsü

Gelişimi

Karıncaların yaşam döngüsü dört aşamadan oluşur: yumurta, larva, pupa (bazen koza, türe bağlı metamorfoz denir) ve yetişkin.[3] Larvaların bacakları yoktur, ancak beslenirken başlarını besin kaynağına doğru bükebilmek gibi küçük hareketler yapabilirler. Bu aşamada, larvaların aldığı bakım ve beslenme seviyesi nihai yetişkin formunun ne olacağını belirleyecektir. Kaynaklar düşük olduğunda, tüm larvalar işçi karıncalara dönüşecektir;[4] ancak kolonideki işçiler larvalara bol miktarda yiyecek verirse, larvaların bir kısmı diğerlerinden daha iyi beslenecek ve kanatlı, cinsel olarak olgun dişi karıncalar haline gelecektir. Bu aşamada, kanatlı dişi karıncalar bazen "prenses karıncalar" olarak da bilinir.[5]

Erken dönem

Kanatlı karıncalar çiftleşme uçuşu için hazırlanıyor

Çiftleşme uçuşu yağmurdan sonra, hava sıcak ve nemli olursa gerçekleşir. Minimal düzeyde rüzgar olduğunda, kanatlı karıncalar veya "uçan karıncalar" kitleler halinde yuvalarından ayrılıp uçuşa geçerler.[6] Çiftleşme uçuşları, belirli türlerin tüm karınca yuvalarında eşzamanlı olarak gerçekleşir. Dişi "kraliçe" karıncalar, başka bir yuvadan en az bir kanatlı erkekle çiftleşmek için uzun mesafe uçar. Erkek karınca spermlerini kraliçenin "sperma kabul odası"na yerleştirir ve ölür. Kraliçe çiftleştikten sonra, koloni kurmak için uygun bir yer bulmaya çalışır. Kraliçe koloniyi kuracağı alanı bulduktan sonra kanatlarını söker.[7]

Yerleşik koloni

Atta colombica kraliçesi, larvalar ve işçiler

Koloni kurulduktan sonra, işçi karıncalar kraliçenin beslenme ve atıklarını dışarı çıkarma ihtiyaçlarını karşılarlar. Karıncaların sosyal yapısı çok karmaşık ve işçi karıncalar nispeten basit olduğundan, karınca kolonisi tek bir organizma olarak düşünülebilir ve işçi karıncalar nadiren kendi başlarına hayatta kalabildikleri için organizmanın hücreleri veya uzuvları olarak kabul edilebilirler.

Üreme

Koloni kurulduktan sonra, kraliçe karınca sürekli olarak yumurta bırakır. Cinsel olarak üreyen türler arasında, kraliçe çiftleşme uçuşundan kalan spermleri seçici olarak kullanır, koloninin döngüsel ihtiyaçlarına bağlı olarak verimli veya verimsiz yumurtalar bırakır;[8] her bir karıncanın cinsiyeti, yumurtanın döllenip döllenmemesine göre belirlenir. Verimli yumurtalar dişi işçi karıncaları haline gelir ve döllenmemiş yumurtalar erkek olarak gelişir; eğer döllenmiş yumurtalar ve pupalar iyi beslenirse, potansiyel olarak kraliçe olurlar.

Bu cinsiyet belirleme sistemi, genellikle tüm karınca, arı ve eşekarısı türleri için geçerlidir. Bununla birlikte, birkaç karınca türü cinsel olarak çoğalmaz ve bu klonal kolonilerin tüm üyeleri dişidir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ The Lives of Ants (İngilizce). Oxford University Press. 26 Şubat 2009. s. 191. ISBN 9780191580079. 
  2. ^ "Chapter 34: Longest Adult Life - The University of Florida Book of Insect Records - Department of Entomology & Nematology - UF/IFAS". entnemdept.ufl.edu. 20 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2020. 
  3. ^ "The Life Cycle of the Ant". 16 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2007. 
  4. ^ "Enchanted Learning ant information page". 15 Şubat 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2007. 
  5. ^ The Wonder World of Ants (İngilizce). Sunstone Press. 2008. s. 17. ISBN 9780865346918. 
  6. ^ "How does an ant colony start?". 11 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2008. 
  7. ^ "Preparation for the mating flight". 17 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2007. 
  8. ^ "Can a queen lay eggs of certain types of ants at will?". 19 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2007. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Böcek</span> eklembacaklılar sınıfı

Böcekler eklem bacaklılar (Arthropoda) şubesinin sınıfı ve tür ve takson bakımından en kalabalık hayvan sınıfıdır. 1.000.000'dan fazla olan tür sayılarıyla Dünya'daki en fazla türe sahip canlılardır. Dünya'nın hemen hemen her yerinde bulunur ve bazen çok yoğun popülasyonlarda görülebilirler. Her yıl birkaç bin böcek türü tanımlanmaktadır. Toplam tür sayısının 2.000.000 ila 30.000.000 kadar olduğu tahmin edilmektedir. Tür, cins, familya gibi taksonomik kategoriler bakımından 6-10.000.000 sayıya ulaşırlar ve Dünya'daki hayvanların %90 kadarını oluştururlar.

<span class="mw-page-title-main">Karınca</span> Böcek ailesi

Karınca, karıncalar (Formicidae) familyasını oluşturan, yaban arıları ve arılarla birlikte zar kanatlılar (Hymenoptera) takımında yer alan, sosyal yaşam gösteren böceklere verilen ortak addır. Karıncalar, Kretase Dönemi'nin ortalarında, 110 ile 130 milyon yıl önce yaban arısına benzeyen hayvanlardan türemiş ve çiçekli bitkilerin ortaya çıkışından sonra çeşitlenmiştir. Günümüzde 12.000'den fazla türü sınıflandırılmıştır ve yaklaşık 14.000 civarında türü olduğu sanılmaktadır. Dirsekli antenleri ve ince bellerini oluşturan düğümsü yapıları ile kolaylıkla tanınırlar.

<span class="mw-page-title-main">Kelebek</span>

Kelebek, böceklerin, pul kanatlılar veya kelebekler (Lepidoptera) takımının kanatlı fertlerine verilen genel ad. 150.000 kadar türü bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Dermochelys coriacea</span>

Deri sırtlı deniz kaplumbağası, 2 metreye ulaşabilen boyu ve 600 kilograma varabilen ağırlığıyla, yaşayan en büyük kaplumbağadır. Tüm tropikal ve tropik altı okyanuslarda bulunan deri sırtlı deniz kaplumbağası(kısa: DSDK), Dermochelys cinsi ve Dermochelyidae familyası içinde varlığını sürdüren tek türdür.

<span class="mw-page-title-main">Eşeyli üreme</span> iki canlı organizma arasında genetik malzemelerin birleştirilmesi suretiyle yeni bir canlının oluşması

Eşeyli üreme, iki canlı organizma arasında genetik malzemelerin birleştirilmesi suretiyle yeni bir canlının oluşması olayıdır. Burada iki ana süreç vardır: kromozom sayısını yarıya indiren mayoz bölünme ile iki gametin birleştiği ve eski kromozom sayılarına ulaştığı döllenmedir. Mayoz bölünme sırasında, her bir çiftin kromozomları, homolog rekombinasyon elde etmek için krossing over yoluyla parça değişimi yaparlar.

Çok hücrelilerde üreme, eşeyli ya da eşeysiz olarak gerçekleşir.

<span class="mw-page-title-main">Peygamberdevesi</span> Mantodea alttakımında yer alan, 1.800 böcek türünün ortak adı

Peygamberdevesi (Mantodea), Polyneoptera üsttakımına bağlı bir böcek takımıdır. Dönencel ve sıcak bölgelerde yaşar, başka böcekler üzerinden beslenir.

<span class="mw-page-title-main">Mavi karınca</span>

Mavi karınca, ismine ve görünüşüne rağmen asla bir karınca değildir. Fakat tek başına yaşayan büyük bir yaban arısı paraziti olmasına rağmen çiçek arısı olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Kraliçe arı</span> Çiftleşmiş yetişkin dişi arı

Kraliçe arı, ana arı ya da arı beyi; genellikle bal arısı kolonilerinde görülen; yetişkin, çiftleşmiş dişi arı. Genellikle bir kolonide tek bir kraliçe bulunur ve kolonideki arıların çoğunun annesidir. Kolonideki işçi arılar tarafından larva halindeyken seçilir ve cinsel olgunluğa erişene kadar arı sütü ile beslenir. Kraliçe arı kavramı zaman zaman -bal arısı olmayan- bazı sosyal arı cinslerindeki baskın dişiler için de kullanılır.

Asalak ya da parazit, bir canlıya bağımlı olarak yaşayabilen ve üzerinde yaşadığı canlıya zarar verebilen organizmadır. Bu canlılardan kimileri mikroskobik boyutlardan erginlikte çok büyük boyutlara ulaşabilecek değişimlere sahip olabilirler.

<span class="mw-page-title-main">Partenogenez</span>

Partenogenez ya da döllenmesiz üreme, gerek bitkilerde gerek hayvanlarda döllenmemiş bir dişi gametin gelişip yeni bir birey oluşturmasıdır. Partenogenezde döllenme yoktur, dolayısıyla bir eşeysiz üreme türüdür.

<span class="mw-page-title-main">İşçi arı</span> üreme özelliğine sahip olmayan dişi arı türü

İşçi arılar, bir arı kolonisinde çiftleşme kapasitesine sahip olmayan dişi arılar. Pek çok arı türünde işçi arılara rastlanmakla beraber kavram daha çok işçi bal arıları için kullanılır. İşçi arılar kolonide inşaat, temizlik, bebek bakımı, cenaze, savunma ile polen ve nektar toplama işlerinden sorumludurlar.

<span class="mw-page-title-main">Erkek arı</span>

Erkek arılar veya dronlar; arı kolonilerinde tek görevleri ana arıyla (kraliçe) çiftleşmek olan, bal üretmeyen arılar. Bir kolonide tamamı dişi olan işçi arılara kıyasla az sayıda erkek arı bulunur. Erkek arıların iğnesi bulunmaz.

<span class="mw-page-title-main">Psödokopulasyon</span> Canlı Davranışı

Psödokopulasyon katılımcıların biri ya da ikisi için bir çoğalma işlevine hizmet eden çiftleşme davranışlarında benzerlik gösteren ancak bireyler arasında gerçekten bir cinsel birleşme içermeyen davranışlar için kullanılan bir terimdir. Genellikle çiçek ile çiftleşme davranışı gösteren polinatörler için kullanılır. Bazı çiçekler potansiyel bir dişiyi görsel olarak taklit ederler ancak anahtar dürtüler kimyasal ve dokunmadır. Bitkilerde görülen bu çeşit mimikriye Pouyanne mimikrisi denir.

<span class="mw-page-title-main">Kuluçka paraziti</span>

Kuluçka paraziti ya da kuluçka asalağı organizmalar, kuşlar, balıklar ve böcekler arasında bulunan ve üremek için kendi türlerinin ya da başka türlerin yuvalarına yumurtalarını bırakarak ve yavrularını konak organizmalara besleterek büyütme stratejisi olan ve bir çeşit kleptoparazitizm sayılabilecek kuluçka parazitliğini seçmiş olan organizmalardır. Bu sayede parazit ebeveyn yuva yapmak ve yavruları büyütmek gibi işlere vakit ayırmadan zamanlarını daha fazla besin aramak ve yavrulamak için kullanabilmektedir. Ayrıca yumurtaları birkaç yuvaya birden dağıtarak rakunlar gibi tehditler tarafından yumurtaların yok edilmesi riskini de en aza indirebilmektedirler. Bu davranış şekli konak tür için zarar verici olduğundan genellikle parazit ve konak tür arasında bir evrimsel silahlanma yarışına neden olur.

<span class="mw-page-title-main">Vespa mandarinia</span> Asyaya özgü eşek arısı türü

Vespa mandarinia veya Asya dev eşek arısı, dünyadaki en büyük eşek arısı türüdür. Ilıman ve tropikal Doğu Asya, Güney Asya, Hindiçin ve Uzak Doğu Rusyası'nın bazı bölgelerine özgüdür. Ayrıca 2019'un sonlarında Kuzey Amerika'nın Pasifik Kuzeybatı bölgesinde 1 kez, 2020'de iki kez görülmüştür. Ovalardan ve yüksek rakımlı iklimlerde yaşamayı tercih etmeyen bu tür, alçak dağlarda ve ormanlarda yaşamayı tercih eder. V. mandarinia, kemirgenlerin önceden kazdığı mevcut tünellere veya çürümüş çam köklerinin yakınındaki alanlara yuvasını yapar. Temel besini büyük böcekler, diğer böceklerin kolonileri, ağaç özü ve bal arısı kolonilerinden gelen ballardır. Bu türün vücut uzunluğu 45 mm, kanat genişliği 75 mm ve iğnesinin uzunluğu 6 mm'dir. İğnesini kullanarak güçlü zehrini enjekte eder.

<i>Bombus</i>

Bombus arısı (Bombus) veya tüylü arı, yaklaşık 250 türü olan, bal yapıcı bir arı cinsi. Bu cins, Bombini oymağında hâlâ var olan tek gruptur, ancak soyu tükenmiş birkaç cins fosillerden bilinmektedir. Düşük rakımlı yerlerde yaşayan birkaç tropikal tür Güney Amerika'da tanımlanmış olmakla birlikte, bombus arıları esas olarak Kuzey Yarımküre'deki yüksek rakımlı bölgelerde veya kuzey enlemlerinde bulunurlar. Bazı yonca türlerini sadece bu arılar tozlaştırarak çoğalmasında katkıda bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Alate</span>

Alate, çoğu sosyal böcek türünde bulunan ve koloninin çoğalmasını sağlamak amacıyla oluşan cinsiyetsiz işçi böceklerin erginleşerek kanatlanıp koloniden ayrılmalarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Eciton burchellii</span>

Eciton burchellii, Eciton cinsine ait Yeni Dünya asker karıncası türüdür. Bu tür kendisine resmi olmayan Eciton asker karıncası adını veren geniş ve organize sürü baskınları gerçekleştirir. Ayrıca yüksek derecede işçi polimorfizmi sergiler. Kısır işçiler dört farklı kasttan oluşur: küçükler, ortalar, hamallar ve askerler (büyükler). Askerlerin savunma için çok daha büyük kafaları ve özel çeneleri vardır. E. burchellii kolonileri, yeraltında kazılan yuvalar yerine, bivouacs olarak bilinen, asılı canlı işçi bedenlerinden oluşan ve koloni göçleri sırasında parçalarına ayrılıp yeniden yerleştirilebilen geçici canlı yuvalar oluştururlar. Koloni her gece göç ettiğinde durağan fazlar ile göçebe fazlar arasında geçiş yaparlar. Göç sıklığının bu değişen aşamaları çakışan kuluçka gelişim aşamaları tarafından yönetilir. "Baskınlar" olarak bilinen grup yiyecek arama yöntemleri, feromonların kullanımıyla sürdürülür, 200 metre (660 ft) uzunluğunda ve 200.000 karıncaya kadar baskın görülebilir. İşçiler ayrıca yiyecek arama veya göç sırasında orman zemininde bir grup olarak hareket etme verimliliğini artırmak için kendi vücutlarından canlı yapılar yapma konusunda da ustalaşmışlardır. İşçiler yiyecek arama yolundaki "çukurları" kendi vücutlarıyla doldurabilir ve canlı köprüler oluşturabilirler. Çok sayıda karınca kuşu, baskınlarınını yaptıkları sırada besin kaynağı olarak Eciton burchellii'yi avlar. Coğrafi dağılım açısından bu tür Amazon ormanlarında ve Orta Amerika'da bulunur.

<i>Necator americanus</i> Bağırsaklarda yaşayan helmint türü

Necator americanus, insanların ince bağırsağında parazit olarak yaşayabilen bir helminttir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.