İçeriğe atla

Kral kelebeği

Kral Kelebeği
Dişi Kral Kelebeği
Erkek Kral Kelebeği
Biyolojik sınıflandırma
Üst âlem: Eukaryota
Âlem: Animalia
Alt âlem: Eumetazoa
Şube: Arthropoda
Alt şube: Hexapoda
Sınıf: Insecta
Takım: Lepidoptera
(Pul kanatlılar)
Familya: Nymphalidae
Alt familya: Danaini
Cins: Danaus
Tür: D. plexippus
İkili adlandırma
Polyommatus icarus
Rottemburg, 1775

Kral kelebeği, (Danaus plexippus) Nymphalidae ailesinde sınıflandırılan göçmen bir kelebek türüdür. Kral kelebekleri Kanada, Amerika Birleşik Devletleri, Yeni Zelanda, Avustralya, Kanarya Adaları, Azor Adaları ve Batı Avrupa'da yaşar. Geniş bir kanat açıklığı vardır ve kanatlarının üzerinde bulunan turuncu siyah ve beyaz çizgilerden oluşan desenleri sayesinde kolayca tanınabilir. Erkekler dişilere oranla biraz daha büyüktür. Kral kelebeklerinin aynı yıl içinde sadece dört nesli oluşmaktadır. Diğer kelebeklerden oldukça uzun bir ömre sahiptir.[1]

Açıklama

Kral kelebeklerinin kanat açıklığı 8.9 ila 10.2 cm arasındadır. Kanatlarının üst taraflarında kahverengi ve turuncu renklerinin etrafında siyah renkler ve üzerinde beyaz lekeler bulunur.[2] Erkeklerin kanatlarının üzerinde bulunan damarlar dişilere göre kalındır. Tüm kelebeklerde olduğu gibi altı ayağa sahiptir.

Kral kelebeği çiçeğin nektarını içiyor

Yaşam alanları

Genelde Kuzey Amerika'da ve Meksika'da bulunmalarına rağmen Bermuda, Hawaii, Solomon, Yeni Kaledonya, Yeni Zelanda, Avustralya, Yeni Gine, Seylan, Hindistan, Azor Adaları, Kanarya Adaları ve Batı Avrupa'da da görünmektedirler.

Göç ve yaşam ömürleri

Kral kelebeklerinin göç rotası

Kral kelebekleri, her yıl düzenli olarak sürüler halinde Kuzey Amerika ve Meksika arasında göç eder. Kuzey Amerika'nın ağustos ayında başlayan soğuk havalarından kaçarak Meksika'nın ılıman ikliminde bulunan bir dağ ormanındaki ağaçta toplanarak kış uykusuna yatarlar. Kış uykusu dört ay sürer ve kelebekler bu sürede hiçbir şey yemezler. Bu uykunun ardından kelebekler mart ayının sonlarına doğru başlayan ilkbahar ile tekrar Kanada'ya doğru yola çıkarlar. Kelebeklerin Meksika'dan Kanada'ya ulaşması 4 ay ve 3 nesil alır.

Diğer kelebek türlerinden oldukça uzun bir yaşama sahip olan kral kelebekleri bir yılda 4 nesil olarak yaşam sürdürürler. Bu nesillerden yalnızca 3 tanesi ilkbahar ve yaz aylarında yaşamaktadır. Birinci, İkinci ve üçüncü nesil ortalama 6 hafta yaşarken, dördüncü nesil ortalama 6-8 ay arasında yaşar.[3][4] Her neslin dördüncü nesli bir sonraki neslin birinci nesli olarak kabul edilir. Kanada'da doğan dördüncü neslin üreme sistemleri iklim koşullarından dolayı gelişmez ve Meksika'daki ormanlarda kış uykusuna yatarlar. Üremek için enerji harcamamaları hem de soğuk havanın metabolizmalarını yavaşlatması nedeniyle dördüncü nesil diğer nesillerden daha uzun bir yaşam ömrüne sahiptir. Bahar ayları geldiğinde dördüncü nesil, birinci nesil olarak göç dalgasını başlatır. Üreme sistemleri artık geliştiği için yumurtladıktan kısa bir süre ölürler.[4][5] Dördüncü nesil, birinci nesil olarak göçe başladıktan kısa bir süre öldüğü için birinci neslin ömrü ikinci ve üçüncü nesil ile aynı tutulur.[3]

Çok nadir görülebilen beyaz kral kelebeği, Hawaii

Birinci neslin ömrü ve göçü

Meksika'daki dağ ormanlarında kış uykusuna yatarlar, ilkbahar geldiğinde çiftleşerek Kuzey Amerika'ya doğru yola çıkarlar. Birinci nesil Amerika'nın güney kıyılarında yumurtlarlar ve hayatlarını kaybederler.

İkinci neslin ömrü ve göçü

Amerika'nın güneyinde doğarlar ve kısa süre içerisinde göçü tamamlamak için Kanada'ya doğru yola çıkarlar. Amerika'nın kuzeyinde ve Kanada'nın güneyine yumurtlarlar ve hayatlarını kaybederler.

Üçüncü neslin ömrü ve göçü

Amerika'nın kuzeyinde ve Kanada'nın güneyinde doğarlar ve göçün zirve noktası olan Kanada'nın kuzeyine doğru yollarına devam ederler. Temmuz ayının sonunda yumurtarlar ve hayatlarını kaybederler.

Dördüncü neslin ömrü ve göçü

Süper nesil olarak adlandırılan dördüncü nesil göçün zirve noktası olan Kanada'nın kuzeyinde doğar. Üreme organları gelişmeden doğdukları için diğer nesillerden fazla olarak 6 ay yaşamaktadırlar. Ağustos ayında kendilerinden önce yapılan göç mesafesini tek seferde yaparlar ve Ekim ayının sonlarına doğru Meksika'da bulunan dağ ormanında 4 ay sürecek kış uykusuna yatarlar.[6]

Kaynakça

  1. ^ http://en.wikipedia.org/wiki/Monarch_butterfly 11 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. sayfasından çeviri yapılmıştır.
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2012. 
  3. ^ a b "Monarch Butterfly FAQs". www.fs.usda.gov. 17 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2024. 
  4. ^ a b "Life Cycle". Monarch Joint Venture (İngilizce). 16 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2024. 
  5. ^ "Monarch Butterflies Emerge: A Closer Look into a Magnificent Life Cycle | U.S. Fish & Wildlife Service". www.fws.gov (İngilizce). 6 Temmuz 2023. 17 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2024. 
  6. ^ Kral kebeklerinin yaşam süreleri http://islamibilgiler.8m.com/monark.htm 3 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Büyük nalburunlu yarasa</span>

Büyük nalburunlu yarasa, burnu atnalı şeklinde olan, Türkiye'de de yaşayan böcek yiyen bir yarasa türü.

<span class="mw-page-title-main">Türk hamsteri</span> Anadoluya özgü sıçan türü

Türk hamsteri, Avurtlak olarak da bilinir, Cricetidae familyasından bir kemirici türü.

<span class="mw-page-title-main">Kelebek</span>

Kelebek, böceklerin, pul kanatlılar veya kelebekler (Lepidoptera) takımının kanatlı fertlerine verilen genel ad. 150.000 kadar türü bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Göçmen kuşlar</span> Kuşların mevsimsel göçü

Göçmen kuşlar farklı mevsimleri farklı coğrafyalarda geçiren kuş türlerinden oluşan bir gruptur. Her sene dünyaca 50 milyar kuşun göç ettiği tahmin edilir. Bunlardan yaklaşık 5 milyarı Avrupa ile Afrika arasında göç eder.

<span class="mw-page-title-main">Tayga</span>

Tayga Yakutça "orman" sözcüğünden gelir. Bu sözcük Ruslar tarafından kuzey yarımkürede, özellikle Sibirya'da tundranın bittiği yerlerde başlayan soğuk, bataklık ve ormanlık bölgeleri tanımlamak için Altay dili Şor lehçesindeki tayγa kökenli taĭgá terimi kullanılmıştır. Avrupa ve Kuzey Amerika'daki buna benzer bölgeler için de tayga ismi kullanılmaya başlanmıştır. Ama tayga günümüz kullanımında artık yalnızca orman anlamına gelmez; Kuzey Yarımkürede tundranın güneyinde oluşmuş bir bitki örtüsü sınırının adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kış</span>

Kış, Dünya'nın kutup bölgeleri ile Ilıman kuşak bölgelerinde yılın en soğuk mevsimidir. Çoğunlukla tropikal kuşakta oluşmaz. Her yıl, sonbahardan sonra ve ilkbahardan önce gelir. Kış, Dünya'nın eksen eğikliği sebebiyle her bir yarım küresinin Güneş'ten uzaklaşması sayesinde oluşur. Çeşitli kültürler, farklı tarihleri kışın başlangıcı olarak tanımlar ve bazıları hava durumuna dayalı bir tanım kullanırlar. Kuzey yarımkürede kışken, Güney yarımkürede yazdır ya da tam tersidir. Çoğu bölgede, kış dondurucu soğuklar ve karla ilişkilendirilir. Kış gündönümü anı, Güneş'in Kuzey veya Güney Kutbu'na göre yüksekliğinin en negatif değerinde olduğu andır. Bu durumun görüldüğü gün, en kısa gündüzü ve en uzun gecesi olan gündür ve kış gündönümünden sonraki günlerde, geceler kısalır ve gündüzler uzar. Kutup bölgelerinin dışındaki en erken gün batımı ve en geç gün doğumu tarihleri, kış gündönümü tarihinden farklıdır ve bunlar, yıl boyunca Dünya'nın eliptik yörüngesinin neden olduğu, güneş günündeki değişiklik nedeniyle enlemlere bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Akşam kocabaşı</span>

Akşam kocabaşı, ispinozgiller (Fringillidae) familyasından Kuzey Amerika'ya özgü bir kocabaş türü. Geçmişte Hesperiphona vespertina olarak adlandırılmış ve daha sonra bu kuşun bir kocabaş türü olduğu anlaşılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yakut tepeli çalı kuşu</span>

Yakut tepeli çalı kuşu, çalı kuşugiller (Regulidae) familyasından çok küçük bir ötücü kuş türü.

<span class="mw-page-title-main">Hindi akbabası</span>

Hindi akbabası, Yeni Dünya akbabaları familyasının Amerika'da en yaygın türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Yakut boğazlı sinek kuşu</span> Kuş Türü

Yakut boğazlı sinek kuşu, Kuzey Amerika'da Mississippi nehrinin doğusunda yuva yapan tek sinek kuşu türü.

<span class="mw-page-title-main">Kutup martısı</span>

Kutup martısı, martıgiller (Laridae) familyasından kuzey yarımkürede kutup dairesi çevresinde ve Avrupa'nın Atlas Okyanusu kıyılarında yaşayan iri bir martı türü.

<span class="mw-page-title-main">Avrasya çulluğu</span>

Avrasya çulluğu, çullukgiller (Scolopacidae) familyasından orta büyüklükte bir kuş türü.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl ardıç kuşu</span>

Kızıl ardıç kuşu, karatavukgiller (Turdidae) familyasından ötücü bir kuş türü.

<span class="mw-page-title-main">Leylekgiller</span> Bir kuş familyası

Leylekgiller ya da Ciconiidae, kendilerine özgü Ciconiiformes takımında sınıflandırılan, sulak alanlarda yaşayan, leylek diye bilinen kuşları kapsayan bir familyadır.

<span class="mw-page-title-main">Telli turna</span>

Telli turna, turnagiller (Gruidae) familyasına ait bir kuş türü.

<span class="mw-page-title-main">Sıradağlar Zaman Dilimi</span>

Sıradağlar Zaman Dilimi, Kuzey Amerika'da kullanılan, Eşgüdümlü Evrensel Zaman'dan sonbahar ve kış aylarında 7, yaz saati uygulamasının etkin olduğu ilkbahar ve yaz aylarında ise 6 saat geride olan zaman dilimi. 105. batı boylamındaki saati temel almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl kuyruklu şahin</span> Şahin Türü

Kızıl kuyruklu şahin, atmacagiller (Accipitridae) familyasından Kuzey Amerika'da yaygın yırtıcı kuş türü. Batı Alaska'dan kuzey Kanada'ya, güneyde Panama'ya ve Karayipler'e kadar Kuzey Amerika'nın büyük bölümünde ürer ve bu bölgede en yaygın Buteo türlerinden biridir. Kızıl kuyruklu şahin yaşadığı bölgede tüm biyomlara uyum sağlayabilir. Görünüşleri ve yaşadıkları yerler ile birbirlerinden ayrılan on dört alt türü kabul edilmiştir. Boyları 45–65 cm, kanat açıklıkları 110–145 cm ve ağırlıkları 690-1600 gram arasında değişir. Bu boyutlarıyla, Kuzey Amerika'da yaşayan Buteo cinsi kuşların en büyük üyelerinden biridir. Eşeysel dimorfizm gösteren kızıl kuyruklu şahinin dişileri erkeklerinden daha büyüktür.

<span class="mw-page-title-main">Townsend'in büyük-kulaklı yarasası</span>

Townsend'in büyük-kulaklı yarasası, Vesper yarasalarının bir türüdür.

<i>Uria aalge</i> kuş türü

Uria aalge, dalıcımartıgiller familyasından bir deniz kuşu türüdür. Atlantik ve Pasifik Okyanuslarının arktik sularında yaşarlar. Zamanının çoğunu denizde geçiren bu kuş kayalık kıyılara ve adalara üremek için konar.

<span class="mw-page-title-main">Kral Kelebeği Biyosfer Rezervi</span>

Kral Kelebeği Biyosfer Rezervi, kral kelebeğinin doğu nüfusunun kışlama alanlarının çoğunu içeren bir Dünya Mirası alanıdır. Koruma alanı, Meksiko'nun 100 km kuzeybatısında, Michoacán ve Meksika eyaletleri sınırında Trans-Meksika Volkanik Kemeri çam-meşe ormanları ekolojik bölgesi içerisinde yer almaktadır. Milyonlarca kelebek her yıl koruma alanına ulaşmaktadır. Kelebekler Ekim-Mart ayı arasında 56.000 hektarlık koruma alanının küçük bir kısmında kışlamaktadır. Koruma alanının kuruluş amacı, kelebek türlerini ve yaşam alanlarını korumaktır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.