Kral akbaba

Biyolojik sınıflandırma

Âlem:	Animalia
Şube:	Chordata
Sınıf:	Aves
Takım:	Cathartiformes
Familya:	Cathartidae
Cins:	Sarcoramphus Duméril, 1805
Tür:	S. papa

İkili adlandırma

Sarcoramphus papa

(Linnaeus, 1758

Dağılımı

Kral akbaba (Sarcoramphus papa), Güney Amerika'da Yeni Dünya akbabaları (Cathartidae) familyasına ait, görkemli renkleri olan bir kuş türüdür. Kral akbaba, cinsinin tek türü olup, leş başında diğer akbabalara karşı baskın olmasından ismini bu şekilde almıştır.

Özellikleri

Kral akbaba dikkat çekici renklere sahiptir. Çıplak başının tepesi, boynu ve göz çevresi kırmızıdır. Gagasındaki et parçası ve ensesi turuncudan sarıya uzanır. Boynun alt kısımları siyahken, yanaklarında kısa, grimsi beyaz tüyler bulunur. Ön tarafı beyazımsı gridir. Bu akbabalar, 85 cm kadar boya sahip olabilirler ve 4.5 kg ağırlığında gelirler. Hemen hemen 2 m kanat gerginliğine sahiptirler. Tüm Yeni Dünya akbabaları gibi kral akbaba da kuvvetli bir gagaya ve güçlü pençelere sahiptir.

Yaşam tarzı

Kral akbabalar sosyal ve sokulgan olmasalar da çiftler halinde yaşarlar ve geceleri topluca uyurlar. Gündüzleri kanatlarını hareket ettirmeden saatlerce havada süzülürler ve yiyecek ararlar. Yüksek dağlardan kaçınırlar, en başta yağmur ormanlarında ve savanalarda bulunurlar.

Beslenme

Kral akbabalarının çok iyi bir koku alma duyuları ve keskin gözleri vardır. Besinleri başta leşler olmak üzere, balıklardan, küçük memelilerden ve yılanlardan oluşur. Leş başına vardıklarında birkaç düzine halinde toplanırlar, diğer akbabaları kovar ya da onların yiyeceklerini çalarlar.

Üreme

Kral akbabalar her iki yılda bir kuluçka yatarlar ve yuva inşa etmezler. Yumurtalarını, genelde 20 ile 30 m yüksekte bulunan ağaç dallarının çatallarına, kaya yarıklarına ya da kurumuş ağaç kütüklerine koyarlar. Dişi genelde sadece bir tane kırmızımsı kahverengi lekeleri olan beyaz-sarı yumurta bırakır. Ancak bazen kuluçkanın üç yumurtayı kapsadığı da olur. Her iki ebeveynin de eşit oranda katıldığı 55 günlük bir kuluçka süresinin sonunda genç kuş yumurtadan çıkar. Yavru ebeveynlerin kusağından, önceden hazmadilmiş besinlerle beslenir. Yuvada kalma süresi 80 ile 90 gün kadar sürer, sonrasında yavru yuvayı terk eder. Ancak sıklıkla 150 ile 600 gün kadar ebeveynleriyle beraber kalır.

Dağılım

Kral akbabaların dağılım alanları Meksika 'dan Orta- ve Güney Amerika üzerinden Kuzey Arjantin ve Uruguay'a kadar yayılır.

Kitap

Hayvanlar Ansiklopedisi. Parıltı Yayıncılık. 2013. s. 214. ISBN 978-605-100-090-9.

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Kral akbaba ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Eintrag auf World-of-Animals.de2 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Almanca)

İlgili Araştırma Makaleleri

Kartallar, atmacagiller (Accipitridae) familyasına üyedir. Kartal türleri çok geniş bir yelpazede dağılan yırtıcı kuşları kapsar. Türkiye'de genellikle dağlık bölgelerde yaşarlar.

Serçe, Passeridae familyasını oluşturan, insanlara yakın çevrelerde yaşayan, göçücü olmayan, konik gagalı kuş türlerine verilen ad.

And kondoru, Yeni Dünya akbabaları (Cathartidae) ailesinden olan ve Vultur cinsindeki tek kuş türüdür. Güney Amerika'ya özgü olan bu yırtıcı kuş türü And Dağları'nda ve Büyük Okyanus kıyılarında bulunur. Batı Yarımküre'nin en büyük uçan kara kuşudur.

Koyu sırtlı saka, ispinozgiller (Fringillidae) familyasından saka türü.

Avrupa saksağanı, kargagiller (Corvidae) familyasından tarlalar, orman kenarları, parklar ve banliyölerde yaygın görülen bir kuş türü. Avrupa'da boydan boya, daha çok Asya'da ve Kuzeybatı Afrika'da üreyen yerleşik bir kuştur.

Hindi akbabası, Yeni Dünya akbabaları familyasının Amerika'da en yaygın türüdür.

Mavi baştankara, baştankaragiller (Paridae) familyasından mavi-sarı renkli küçük bir kuş türü.

İmparator penguen, penguengiller (Spheniscidae) familyasının en büyük türü. Kral penguen ile beraber büyük penguenler (Aptenodytes) cinsine dahil edilir.

Göknar kargası, kargagiller (Corvidae) familyasından ötücü bir kuş türüdür.

Sakallı Akbaba (Gypaetus barbatus) Gypaetus cinsine bağlı bir kuş türüdür. Karakuş, kuzu kuşu, Nuri kuşu olarak da bilinir. Cins, Eski Dünya akbabalarındandır.

Kızıl akbaba, atmacagiller (Accipitridae) familyasından irice bir akbaba türü.

<span class="mw-page-title-main">Göçmen ardıç</span>

Göçmen ardıç, öz ötücüler (Passeri) alt takımından ardıçgiller familyasına ait bir kuş türü.

Yumurta; kuşların, sürüngenlerin, balıkların, amfibilerin ve böceklerin çiftleştikten sonra vücutlarının bir bölümünden çıkardıkları, içinde yavru hayvanların oluştuğu oval veya küre şeklindeki, farklı renk ve büyüklükteki cisim.

Kahverengi pelikan, pelikangiller (Pelecanidae) familyasından 8 pelikan türünün en küçüğü olan bir su kuşu türüdür. Amerika'da yaşayan bu kuş türü ABD'nin güney ve batı sahillerinde en iyi bilinen kuş türlerinden biridir. Batı Yarımkürede bulunan üç pelikan türünden biri olduğu gibi balıkları denize dalarak avlayan iki pelikan türünden biridir.

Dendrocopos major veya Orman alaca ağaçkakan, Dendrocopos cinsine bağlı bir kuş türüdür. Siyah ve beyaz alacalı tüy örtüsüne sahip olan ve kuyruk altında kırmızılık bulunan orta boyutlu bir ağaçkakandır. Erkek ve genç kuşlarda ayrıca boyun ya da kafada kırmızı lekeler bulunur. Kuzey Afrika'nın bir kısmı da dahil olmak üzere Palearktik'te yaşar. Dağılım alanının çoğunda göçmen olmasa da kuzey bölgelerde eğer kozalak azalırsa bazı popülasyonlar güneye göçebilir. Bazı bireylerin normal dağılım dışına çıkmaları söz konusu olabilmektedir ve yakın geçmişte İrlanda'da yeniden kolonileşmeleri ile Kuzey Amerika'da görülmelerinin nedeni budur. Orman alaca ağaçkakanları besin bulmak ya da yuva açmak için ağaçların gövdelerini gagaları ile deler ve bölgelerini belirleyip temas kurmak için de ağaç gövdelerine gagaları ile vurup ses çıkarırlar. Diğer ağaçkakanlar da olduğu gibi gagaları ile ağaç gövdelerine vurmalarından dolayı olan fiziksel stresleri yönetebilmek için anatomik uyum geçirmişlerdir. Bu tür alaca ağaçkakan türüne benzerdir.

Leptoptilos leylekgiller familyasında yer alan ve iki türü Asya'nın güneyinde bir türü de Sahraaltı Afrika'da bulunur.

Butorides balıkçılgiller familyasında yer alan bir kuş cinsidir. Birbirine benzeyen üç tür içerir.

<span class="mw-page-title-main">Ak aynak</span>

Ak aynak Threskiornithidae familyasında yer alan bir aynak türüdür. ABD'nin doğu kıyılarının kuzeyinden güneye doğru Meksika Körfezi boyunca Yeni Dünya tropik kıyılarının çoğunda yaşar. Orta boyda bir kuş olan bu aynağın tüyleri beyaz, aşağıya doğru kıvrık uzun gagası ve uzun ayakları parlak kızıl-turuncu ve yalnızca uçuş sırasında görülen kanat tüylerinin ucu da siyah renklidir. Erkekler dişilerden daha büyüktür ve gagaları daha uzundur. Üreme döneminde ABD'nin Atlantik kıyısı boyunca Meksika ve Orta Amerika'nın doğu kıyılarında bulunurlar. Üreme dönemi dışında yaşadıkları alan Kuzey Amerika'nın içlerine ve Karayipler'e kadar uzanır. Ayrıca Güney Amerika'da Kolombiya ve Venezuela kıyılarında da bulunur. Venezuela'nın ortasındaki popülasyon kızıl aynak ile birlikte bulunur ve bu iki tür kendi aralarında çiftleşebilmektedir. Ak aynak ile kızıl aynak bazı otoriteler tarafından tek tür olarak sınıflandırılmaktadır.

Kuluçka paraziti ya da kuluçka asalağı organizmalar, kuşlar, balıklar ve böcekler arasında bulunan ve üremek için kendi türlerinin ya da başka türlerin yuvalarına yumurtalarını bırakarak ve yavrularını konak organizmalara besleterek büyütme stratejisi olan ve bir çeşit kleptoparazitizm sayılabilecek kuluçka parazitliğini seçmiş olan organizmalardır. Bu sayede parazit ebeveyn yuva yapmak ve yavruları büyütmek gibi işlere vakit ayırmadan zamanlarını daha fazla besin aramak ve yavrulamak için kullanabilmektedir. Ayrıca yumurtaları birkaç yuvaya birden dağıtarak rakunlar gibi tehditler tarafından yumurtaların yok edilmesi riskini de en aza indirebilmektedirler. Bu davranış şekli konak tür için zarar verici olduğundan genellikle parazit ve konak tür arasında bir evrimsel silahlanma yarışına neden olur.

<span class="mw-page-title-main">Amerika kara akbabası</span>

Amerika kara akbabası, ABD'nin kuzeydoğusundan Güney Amerika'da Peru, Şili'nin orta bölgesi ile Uruguay'a kadar olan alanda yaşayan Yeni Dünya akbabaları familyasından bir kuş türüdür. Yaygın ve sık rastlanan bir tür olsa da Kanada'dan Ateş Toprakları'nın güneyine kadar olan alanda üreyen hindi akbabasından görece daha dar bir alanda yaşar. Cathartidae familyasındaki Coragyps cinsinin yaşayan tek üyesidir. Adının ve görünüşünün benzemesine rağmen bu türün, içinde kartallar, atmacalar, çaylaklar ve tuygunları da barındıran Accipitridae familyasında yer alan bir Eski Dünya akbabası olan kara akbaba ile bir akrabalığı yoktur. Seyrek ormanlar ve çalılıklar içeren görece açık alanlarda yaşar. Kanat açıklığı 1,5 m.'ye ulaşan Amerika kara akbabası büyük bir kuş olsa da görece küçük bir akbaba türüdür. Tüy örtüsü kara, tüysüz başı ve boynu grimsi siyahtır. Gagası kısa ve kanca şeklindedir.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.