Pomaklar, başta Balkanlar'da Rodop Dağları, Kuzey Bulgaristan ile Aşağı Trakya, Makedonya, Batı Anadolu'da ve dünyanın değişik yerlerinde yaşayan, dilleri Slavca; çoğunluğu Müslüman kökenli olan bir halktır. Müslümanlığı seçen Bulgarlara da verilen bir isimdir.
Pelinç, Bulgaristan'da Pomaklarin yaşadığı bir köydür. Sâkinleri, 1911 yılında Türkiye'ye göç etmek zorunda kaldıktan sonraki durumu bilinmiyor.
Smolyan ili, Bulgaristan'ın güneyinde yer alan ve Yunanistan ile sınırı olan bir ildir. İlin merkezi Smolyan'dır. 3.193 km² yüzölçümüne sahip ilin nüfusu 140.066 kişidir. 10 belediyesi olan ilde çok sayıda Pomak ve Türk yaşamaktadır.
Bulgaristan Türkleri, soyları Osmanlı İmparatorluğu döneminden itibaren iskan politikası ile Balkanlar'a göç etmiş Türklerden ve başka bir Türk kavmi olan Ön Bulgarlardan gelen, günümüzde Bulgaristan topraklarında yaşayan Türklerdir. 2021 yılında 514,836 Türk asıllı Bulgaristan vatandaşı vardır ve bu da onları ülkenin en büyük etnik azınlığı yapmaktadır. Bulgaristan Türkleri aynı zamanda Balkanlar'daki en büyük Türk nüfusunu oluşturmaktadır. Genel olarak güneydeki Kırcaali ilinde ve kuzeydoğudaki Şumnu, Silistre, Razgrad ve Eski Cuma illerinde yaşarlar.
Bulgaristan'a İslam'ın girişi Anadolu'dan, henüz daha Osmanlı Devleti kurulmadan önce Sarı Saltuk Baba önderliğinde göç eden, göçebe Alevi-Türkmenlerin ülkeye girişiyle başlamıştır. Osmanlı Devleti'nin son dönemlerine kadar Alevi inancı yoğundur, 2. Mahmud ile birlikte Bektaşilik ve diğer Alevi tarikatler yasaklanmış, Anadolu'da olduğu gibi Balkanlar'da da Sünni İslam ve Sünni tarikatlar yayılmaya başlamıştır, günümüzde Sünni Müslümanlar sayıca üstündür. Aleviler toplam Müslümanların yaklaşık %15'ini oluşturmaktadırlar.
Bulgarlaştırma, Bulgaristan Halk Cumhuriyeti'nde çoğunlukla Türklere, Kırım Tatarlarına ve Pomaklara uygulanan asimilasyon politikasıdır. Politika çerçevesinde Türklerin ve Pomakların adlarının Bulgar adlarıyla ile değiştirilmesi ve din olarak da Hristiyanlığı kabul etmeleri amaçlanmıştır. Bu sürece karşı çıkan Türk aydınlarını ise Belene Kampı gibi sürgün kamplarına göndermiş ve türlü işkencelere maruz bırakmıştır. Todor Jivkov döneminde yaklaşık 300.000 Türkün bir kısmı sınır dışı edilmiş, bir kısmı da dış baskılara dayanamayıp Bulgaristan'ı terk etmiştir. Ülkeyi terk edenlerin büyük çoğunluğu Türkiye'ye göç etmişlerdir. Bu olayların ardından Türkiye - Bulgaristan ile ilişkileri kesmiş ve nota vermiştir. Türkiye Bulgaristan'a ambargo uygulamıştır. Bu olay Bulgaristan'ın ekonomisinin çökmesine sebep olmuş, Bulgaristan yaptığı tüm yanlışlıkları kabul etmiştir.
Evrencik, Kırklareli ilinin Vize ilçesine bağlı bir köydür.
Çamaltı, Samsun ilinin Bafra ilçesine bağlı bir mahalledir.
Köy halkı Rize ve Trabzon'dan gelenler ile 1934'te Bulgaristan'ın Darı Dere ve Erma Reka kasabalarından gelen Pomaklar'dan meydana gelir. Pomaklarin kaçamak yemeği ve Klin isimli tatlısı yapılır, Pomaklar ana lisanlari pomakçayi konusur.
Yeniçiftlik, Çanakkale ilinin Biga ilçesine bağlı bir köydür.
Çırpan, Ankara ilinin Kızılcahamam ilçesine bağlı bir mahalledir.
Sinya Voda, Bulgaristan Razgrad ili Kubadın (Loznitsa) ilçesine bağlı eski bir Türk köyüdür. Razgrad ile Kubadın arasındadır. Razgrad iline 18 km Kubadın İlçesine de 5 km mesafededir. 1261 (2005) kişilik nüfusa sahiptir. Şu andaki nüfus dağılımı yüzde 50 Türk ve geri kalanı 1978 yılından sonra Türkiye’ye göç eden Türklerin yerine gelen Pomaklardan oluşur. Ünlü gazeteci- yazar Muharrem Tahsin bu köydendir.
Ahmediye, Sakarya ilinin Arifiye ilçesine bağlı bir mahalledir.
Hamidiye, Bursa ilinin Karacabey ilçesine bağlı bir mahalledir.
Duştubak veya Diş-budak, Bulgaristan'ın Dobriç ilinin Kurtpınar ilçesine bağlı ve Kurtpınar'a 5, Dobriç'e 42,Silistre'ye 55, Sofya'ya 444 Km uzaklıkta bulunan köy.
Tuhovişta ya da Tuvişta Bulgaristan'da, Blagoevgrad ilinin, Satofça ilçesine bağlı bir köydür. Tuhovişta, Bulgaristan’ın Güneybatısında Yunanistan sınırına 2 km mesafededir. Bulgaristan tarafinda komşu köyler şunlardır: Godeşevo, Slaşten, Vılkosel ve Jijevo. Yunanistan tarafında: Manastırcık, Poçen, Şurdilova, Tisova ve Boren.
Günümüz Bulgaristan'ında etnik olarak Türkler, Bulgarlar, Pomaklar, Kırım Tatarları, Romanlar, Aşkenazlar, Makedonlar, Çerkesler, Ruslar, Ermeniler, Ulahlar, Yunanlar, Ukraynalılar, Rumenler ve Gagavuzlar yaşamaktadır.
Türkiye'ye göçler üç başlık altında incelenebilir.
- Osmanlının son yıllarında ve cumhuriyetin başlarında gelen göçler.
- 1960-70'li yıllarda Avrupa'ya çalışmaya giden işçilerin göçü.
- 1990 sonrasında yakın coğrafyadan başta İstanbul olmak üzere büyük şehirlere göçen yeni göçmenler: transit göçmenler, sığınmacılar, yüksek vasıflılar, Avrupalı emekliler,
Türkiye'deki Bulgarlar, Bulgar etnik kökenli Türk vatandaşlarını ifade eder. Bulgar vatandaşlığına sahip etnik Türk olan Bulgaristan Türkleri ya da yine bir Slav milleti olan Pomakları içermez. Doğu Trakya'da Edirne ve Kırklareli başta olmak üzere, patrikhane merkezi olan İstanbul'da ve Marmara'nın güneyi yayılım alanlarıdır. Asya'da kalan bu son gruba Anadolu Bulgarları da denir.
Çitaklar, Bulgaristan, Kuzey Makedonya ve Kosova'ya yerli olan, ancak Balkan göçleri neticesinde Türkiye'ye kitlesel olarak göç etmiş Güney Slav kökenli Müslüman bir halktır.
Hayrabolulu Süleyman veya Pomak Süleyman. Pomak asıllı Türk güreşçi.