İçeriğe atla

Kozmos (Carl Sagan kitabı)

Kozmos Evrenin ve Yaşamın Sırları
YazarCarl Sagan
TürPopüler bilim
Yayım1980 (özgün), 1998 (Türkçe)
YayımcıAltın Kitaplar
ISBN975-405-162-3

Kozmos (1980), astronom ve Pulitzer Ödül’lü bilim insanı Carl Sagan’ın popüler bilim kitabıdır. 13 görselleştirilmiş bölümü, birbirini tamamlaması maksadıyla kitapla birlikte geliştirilen kozmos Televizyon programının 13 bölümüne denk gelmektedir. Carl Sagan’ın bu çalışmalarındaki asıl amacı, karmaşık bilimsel fikirlerin öğrenmek isteyen herkese iletilmesini sağlamaktır. Carl Sagan ayrıca televizyonun icat edilmiş en iyi öğretme aracı olduğuna inanmaktaydı, bu nedenle televizyonu dünyayı eğitme aracı olarak kullanmayı istiyordu. Televizyon programının popülerliğinin de etkisiyle Cosmos, New York Times Çok Satanlar Listesi ‘nde 70 hafta kalarak zamanın en çok satılan bilim kitabı oldu. Bir bilim kitabının benzeri görülmemiş bu başarısı bilim temalı edebi eserlerin görünürlüğünü büyük ölçüde artırdı. Aynı zamanda kitabın bu başarısıyla Carl Sagan edebi çalışmalarına güçlü bir başlangıç yapmış olmuştur. “Soluk mavi nokta”, Kozmos’un devam kitabı olarak 1994’de kaleme alınmıştır.

2013 yılında Kozmos, Ann Druyan ve Neil deGrasse Tyson ‘un önsöz ve makalelerini bulunduran yeni bir baskısı ile yayımlanmıştır.

Özeti

Kitapta, Kozmos televizyon programına denk gelen 13 bölüm bulunmaktadır. Kitabın asıl baskısında her bölüm yoğun şekilde görselleştirilmişti. Kitap geniş bir konu aralığını kapsamakta olup, evrenbilim, antropoloji, biyoloji, astronomi gibi konuları çağlar boyu gelişimi ile birlikte ele almıştır. Carl Sagan, evrenin bu büyüklüğüyle binlerce dünya dışı uygarlığa ev sahipliği yapabileceğini, bunun mümkün olduğunu ancak böyle bir uygarlığın Dünya'ya uğramış olabileceği konusunda hiçbir kanıt bulunmadığını savunmuştur. Evrenin 15 milyar yıllık evrimini, uygarlıkların ve bilimin gelişimini irdelemiş, bilimsel yöntemin kökenlerini, gelecekteki durumunu felsefi ve bilimsel şekilde işlemiştir. Aynı zamanda bilim insanlarının hayat öykülerine yer vermiş, bu öyküleri daha geniş bir çerçevede ele alıp, çağdaş bilime olan katkılarına değinmiştir.

Tıpkı televizyon programında olduğu gibi, kitapta da üstü kapalı olarak, silah yarışının faydasızlığı gibi anlatılarla Soğuk Savaş ‘a atıfta bulunulmuştur.

Tarz ve İçerik

Kozmos, akıcı ve hafif bir konuşma diliyle yazılmış, bu sayede karmaşık bilimsel konuların toplumun her kesimi tarafından kolayca okunabilmesi sağlanmış, kısa ve öz bir anlatım korunmuştur.

Carl Sagan, kitabın her bölümüne felsefi bir alıntıyla başlamış, bununla okuyuculara evrenin sadece yıldızlar ve gezegenlerden ibaret olmadığını, her şeyin birbiriyle bağlantılı olduğunu vurgulamıştır. Okuyuculara “hepimiz yıldızlardan geldik” düsturunu benimsetmiş. Mevcut haliyle insanların evrende yapayalnız olduğu gözükse de, evrenin sadece bizim türümüz yaşasın diye var olmadığı, aksine bizlerin daha büyük bir olgunun ürünleri olduğumuzu ifade etmiştir. Kitapta dünya dışı zeki yaşamın araştırılması açıkça desteklenmiş, bu çabanın dünyamızdaki yaşamda da büyük değişikliklere gebe olabileceği ifade edilmiştir.

Popülerlik

Yayımlanmasından kısa süre sonra Kozmos, İngilizce dilde yazılmış tüm zamanların en çok satan bilim kitabı olmuştur. Yarım milyondan fazla satılan ilk bilim kitabı olma unvanını da almıştır. Televizyon programının bu başarıda etkisi bulunsa da, kozmos kendi başına en çok satanlardan biri olmuş, yüz binlerce okuycuya ulaşmıştır. Devam eden popülerliğinin de etkisiyle dünya genelinde 5 milyona yakın satılmıştır. Carl Sagan 2 milyon dolar gelir elde etmiş, kurgu olmayan bir eser için zamanın en yüksek gelirini kazanan kişi olmuştur. Kozmos'un bu başarısı Carl Sagan'ı “hem ünlü hem zengin” yapmıştır, ayrıca bilimsel kitapların görünürlüğünde büyük bir artışa katkıda bulunmuştur.

Eleştiri ve Görüşler

Carl Sagan'ın kitabı genel olarak olumlu anıldı. New York Times Book Review ‘de roman yazarı James Michener Kozmos’tan “Rengarenk bir ışık hüzmesi gibi tarzıyla, peşi sıra dizilmiş farklı fikirlerin aydınlatıldığı bir kitap, evrenimiz hakkındaki derin fikirlerinin zekice yazılmış, yaratıcı şekilde görselleştirilmiş özeti.“  şeklinde övgüyle bahsetmiştir.[1]

Carl Sagan
Carl Sagan (1987)

Kaynakça

  1. ^ "En Wikipedia: Cosmos (Sagan Book)". 31 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Carl Sagan</span> Amerikalı gök bilimci, evren bilimci, astrobiyolog, yazar ve bilim eğitimcisi (1934–1996)

Carl Edward Sagan, Amerikalı gök bilimci ve astrobiyolog. Astrobiyolojinin öncülerinden olan Sagan, bilimin popülerleşmesi için yaptığı çalışmalarla tanınır. Popüler bilim kitaplarıyla ve yazımında yer alıp sunduğu ödüllü televizyon dizisi Cosmos (Kozmos) ile dünya çapında tanınmıştır. Ayrıca Dünya Dışı Akıllı Varlık Araştırması'nın (SETI) ilerlemesine katkı sağlamıştır ve 1985 yılında yayımlanan Contact (Mesaj) adlı romanı, Jodie Foster'ın oynadığı aynı isimli film ile 1997 yılında beyaz perdeye aktarılmıştır. Çalışmalarında her zaman bilimsel yöntemi savunmuştur.

<i>Bilim ve Buluşlar Tarihi</i>

Bilim ve Buluşlar Tarihi ya da özgün adıyla Asimov's Chronology of Science & Discovery, Isaac Asimov'un 1989 yılında basılan kitabı, yaşanan tüm önemli olayları anlatırken, uygarlığımızın köklerine ışık tutar. Bilimsel gelişmelerin arka planını dünya tarihi üzerine yerleştirerek, aynı zamanda bilimsel ve kültürel, toplumsal ve politik olayların birbirlerini nasıl etkilediğini de gösterir.

<i>Bilimsel Devrimlerin Yapısı</i> Thomas Kuhn tarafından yazılan kitap

Bilimsel Devrimlerin Yapısı (1962), Thomas S. Kuhn'un bilim tarihi üzerine bir analizidir. Yayınlanması bilimsel bilginin sosyolojisi alanında bir kilometre taşı olmuş, çokça tartışılmış, paradigma ve paradigma kayması kavramlarını popülerleştirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Filolaos</span> Yunan filozof, astronom ve Pisagorcu (MÖ yak. 470 - yak. 385)

Filolaos Pisagorcu ve Sokrates öncesi bir Yunan filozof idi. Her şeyin temelinde, uyum içinde bir araya gelen, sınırlayıcı ve sınırsızın oynadığı rol olduğunu savundu. Ayrıca, Dünya'nın Evrenin merkezi olmadığı teorisi olan güneşmerkezciliğin ortaya çıkmasıyla da tanınır. Nicomachus'tan alıntı yapan August Böckh'e (1819) göre Philolaus, Pisagor'un halefiydi. MÖ 5. yüzyılda Pisagorcu okulun önemli filozoflarından biri olmuştur. Çoğulculuk Okulu gibi Pisagorcuların da çatışan iki görüş arasında bir çözüm arayışında oldukları söylenebilir. Bir yanda sürekli olarak değişen bir evren düşüncesi, öte yandan değişmez bir evren düşüncesi arasındaki çatışmadır söz konusu olan. Pisagorcular bu yönde çözümlerini matematikte bulmaya çalışırlar. Filolaus da diğer Pisagorcu filozoflar gibi matematik ve müzik ile ilgilenmiş, evrenin ve varlığın açıklanmasında bunlardan yararlanmıştır. O da diğerleri gibi evrenin temelinin sayı olduğu fikrinden hareket etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Michio Kaku</span> Japon kökenli Amerikalı teorik fizikçi

Michio Kaku, City College of New York'ta teorik fizik alanında Henry Semat Profesörü unvanına sahip Japon kökenli Amerikalı teorik fizikçi. Bilimin popülerleşmesi ve insanlara ulaşması için çalışmaktadır. Fizik ve benzeri konular üzerine birçok kitap yazmış ve ekranlar aracılığıyla insanlara bilgi aktarımında bulunmuştur. Ayrıca birçok ağ günlüğüne yazı ve makaleler yazmaktadır. Çok satan kitaplar listesine giren İmkânsızın Fiziği (2008), Geleceğin Fiziği ve Zihnin Geleceği (2014) adlı üç adet eseri bulunmaktadır.

Googol, matematikteki büyük sayılardan biridir ve 10100'e eşittir. Başka bir deyişle 1 googol, 1 rakamına yüz sıfır ekleyerek yazılır. Bu terim Amerikalı matematikçi Edward Kasner'ın yeğeni Milton Sirotta (1929–1980) tarafından 1938 yılında kullanılmaya başlanmıştır. Milton bu sırada dokuz yaşındaydı. Kasner bu kavramı Matematik ve Hayal Gücü adlı kitabında da ele almıştır.

Fermi paradoksu, dünya dışı uygarlıkların var olma olasılığının gayet yüksek olduğuna dair tahminlerin varlığı ile bunu doğrulayacak herhangi bir kanıtın ya da temasın yokluğu arasındaki çelişkiyi ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Voyager Altın Plakları</span>

Voyager Altın Plakları 1977'de fırlatılan Voyager uzay araçlarında bulunan gramofon kayıtlarıdır. Plakta, dünya dışı akıllı yaşam formlarının ya da gelecekteki insanların bulması niyetiyle dünyadaki hayatın ve kültürlerin çeşitliliğini gösteren seçilmiş sesler ve görüntüler bulunmaktadır. Voyager-1 40.000 yıl sonra Zürafa takımyıldızındaki 17,6 ışık yılı uzakta bulunan AC+79 3888 yıldızına ulaşacaktır.

<i>Mesaj</i> (roman)

Mesaj, Amerikalı bilim insanı Carl Sagan'ın 1985 tarihli sert bilimkurgu romanıdır. İnsanlık ile teknolojik olarak daha gelişmiş, dünya dışı bir yaşam formuyla insanlık arasındaki teması konu alır. 1985 ABD'nin en çok satanlar listesinde 7. sırada yer aldı. Roman, 1979'da Sagan ve Ann Druyan'ın senaryosunu oluşturdu; filmin gelişimi durduğunda, Sagan durmuş filmi bir romana dönüştürmeye karar verdi. Film konsepti daha sonra yeniden canlandırıldı ve sonunda 1997'de Jodie Foster'ın oynadığı Contact filmi olarak piyasaya sürüldü.

<i>Cosmos: A Spacetime Odyssey</i> 2014 yapımı Amerikan bilimsel belgesel televizyon dizisi

Kozmos: Bir Uzay Serüveni, 2014 Amerikan yapımı bir bilimsel belgesel dizisidir. 1980 yılında Carl Sagan'ın yazıp sunduğu Cosmos: A Personal Voyage dizisinin devamı niteliğindedir. Bu belgesel bilimadamlarının çalışmalarını sinematik bir şekilde anlatmakta, kozmostan ve evrenden örnekler vererek uzay-zamanı açıklamaktadır. Sunuculuğunu ilk sunucu Carl Sagan'ın eski öğrencisi, astrofizikçi Neil deGrasse Tyson üstlenmektedir. İlk dizi gibi 13 bölümden oluşmaktadır. Dizinin Türkçe seslendirmeni Haluk Bilginer'dir.

<span class="mw-page-title-main">Ann Druyan</span> Amerikalı film yapımcısı ve senarist

Ann Druyan bilim iletişim konusunda uzman Emmy ve Peabody ödüllü Amerikalı yazar, yapımcı ve yönetmen. 1980 yapımı PBS belgesel dizisi Cosmos'un, sunuculuğunu yapan ve 1981 yılında evlendiği Carl Sagan ile birlikte yazdı. 2014 devam filmi Cosmos: A Spacetime Odyssey ve yeni sezonu Cosmos: Possible Worlds'un yaratıcısı, yapımcısı ve yazarıdır. Her iki dizinin bölümlerini de yönetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kozmik Takvim</span>

Kozmik takvim, ünlü Amerikalı gökbilimci Carl Sagan'ın bir fikrinden doğmuştur. Takvim tek bir Dünya yılından oluşur, ancak bu zaman dilimine tüm evrenin kronolojisi grafiksel olarak sıkıştırılır.

Carl Sagan Enstitüsü: Soluk Mavi Nokta ve Ötesi, Güneş Sistemi'nin içinde ve dışında yaşanabilir gezegenler arayışını ilerletmek için New York Ithaca'daki Cornell Üniversitesi'nde 2014 yılında kuruldu. Dış gezegenlerin karakterizasyonuna ve evrendeki yaşam belirtilerini aramak için kullanılan araçlara odaklanmıştır. Enstitünün kurucusu ve şu anki yöneticisi astronom Lisa Kaltenegger'dir.

Kozmik Bağlantı: Dünya Dışı Bir Perspektif, astronom Carl Sagan tarafından yazılan bir kitaptır. İlk baskısı 1973'te yayınlandı; Freeman Dyson, David Morrison ve Ann Druyan'ın katkılarıyla genişletilmiş bir baskısı ise 2000 yılında Carl Sagan'ın Kozmik Bağlantısı başlığı altında yayınlandı. Kitap, 2006 yılında Discover Magazine tarafından "Tüm Zamanların En İyi 25 Bilim Kitabı" listesinde on üç numarada yer aldı.

Broca'nın Beyni: Bilimin Romantizmine Yansımalar, Carl Sagan'ın 1979 yılında yazdığı bir kitaptır.

Mars and the Mind of Man, 12 Kasım 1971'de Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü'nde halka açık bir sempozyumu anlatan kurgusal olmayan bir kitaptır. Panel, bilim, edebiyat ve gazeteciliğin önde gelen beş isimden oluşuyordu: Ray Bradbury; Arthur C. Clarke; Bruce C. Murray; Carl Sagan ve Walter Sullivan. Bu beş kişi bu kitabın ortak yazarlarıdır. Sempozyum, Mariner 9 uzay sondası Mars'ın yörüngesine girmeden kısa bir süre önce gerçekleşmişti. Kitap 1973 yılında merkezi New York'ta bulunan Harper and Row tarafından yayınlandı.

Soluk Mavi Nokta: İnsanın uzaydaki geleceğine bir bakış, gök bilimci Carl Sagan'ın 1994 tarihli bir kitabıdır. Bu, Sagan'ın 1980 tarihli kitabı Kozmos'un devamı niteliğindedir ve Sagan'ın dokunaklı bir açıklama yaptığı ünlü 1990 Soluk Mavi Nokta fotoğrafından esinlenmiştir. Kitapta Sagan, insanın evrendeki yeri hakkındaki felsefeyi, Güneş Sistemi hakkındaki mevcut bilgilerin bir tanımıyla harmanlıyor. Ayrıca gelecek için bir insan vizyonunu detaylandırıyor.

Bilim Senfonisi (ing. Symphony of Science); YouTube'da yayınlanan bir dizi videodur. Her videonun farklı bir teması vardır. Elektronik müzik bestecisi John D. Boswell tarafından hazırlanmıştır. Çoğunlukla ana konu felsefe, astrofizik veya fizik ile ilgilidir. Videolar, çeşitli belgesellerden alınan bir dizi alıntıdan oluşmaktadır. Bu belgesellerde bahsi geçen araştırmacılar ya da kişiler çeşitli konuların uzmanıdır. Konular genellikle fizik ve diğer pozitif bilimlerle ilgilidir. Yapımcı, belgeselden alıntıları bir dj mikserine koyarak şiirsel bir yapı oluşturdu. Ardından klavyenin sesiyle sesi bütünleştiren bir teknik kullandı. Bu teknik, araştırmacıların kendilerinin şarkı söylediği izlenimini vermektedir. Bu oluşturulmuş parçalar ile her videoyu ayrı ayrı oluşturmayı başardı. Video dizisi çeşitli kişiliklere odaklanıyor. Bunlar bilim dünyasından Michio Kaku, Carl Sagan ve sanat dünyasından bazı isimlerdir. Sanat dünyasından, bütün bir videonun adandığı Charlie Chaplin örneği dikkate alınabilir.

Cosmos: Possible Worlds, 9 Mart 2020 tarihinde National Geographic'te yayınlanmış Amerikan yapımı bir televizyon belgeselidir. Dizi, Carl Sagan tarafından 1980'de PBS'de yayınlanan orijinal Cosmos: A Personal Voyage serisini takip ed Dizi,en 2014 televizyon dizisi Cosmos: A Spacetime Odyssey'in devamı niteliğindedir. Ann Druyan ve Brannon Braga tarafından yazılan, yönetilen ve yürütücü yapımcılığını üstlendiği dizi, astrofizikçi Neil deGrasse Tyson tarafından sunulmuştur. Diğer yönetici yapımcılar ise Seth MacFarlane ve Jason Clark'tır.

<span class="mw-page-title-main">Sagan standardı</span> Carl Sagan: "olağanüstü iddialar olağanüstü kanıtlar gerektirir"

Sagan standardı, "olağanüstü iddialar olağanüstü kanıtlar gerektirir" (ECREE) özdeyişini kısaltan bir ihtiradır. Adını Cosmos adlı televizyon programında tam olarak bu ifadeyi kullanan bilim iletişimcisi Carl Sagan'dan almıştır.