İçeriğe atla

Kozloduy Nükleer Enerji Santrali

Koordinatlar: 43°44′46″K 23°46′14″D / 43.74611°K 23.77056°D / 43.74611; 23.77056
Kozloduy Nükleer Enerji Santrali
Harita
Genel bilgiler
TürNükleer santral
ŞehirKozloduy
ÜlkeBulgaristan
Koordinatlar43°44′46″K 23°46′14″D / 43.74611°K 23.77056°D / 43.74611; 23.77056

Kozloduy Nükleer Enerji Santrali Romanya sınırına yakın, Tuna nehrinin bulunduğu bir şehir olan Kozloduy'un 5 kilometre (3,1 mi) doğusunda, Sofya'nın 200 kilometre (120 mi) kuzeyinde konumlanmış Bulgaristan'daki bir nükleer enerji santralidir. Bölgedeki en büyük ve ülkedeki tek nükleer enerji santralidir. İlk reaktörün inşası 6 Nisan 1970'te başladı.[1]

Kozloduy NES şu sıralar toplam üretimi 2000 MW/MWe olan 2 tane basınçlı su reaktörünü işletmektedir. Ünite 5 ve 6, sırasıyla 1987 ve 1991'de inşa edilen, VVER-1000 reaktörleridir. 2014'e kadar her biri 1100 MW'lık kapasiteye ulaşan bir üst modele geçilecek.[2] Son verilen Belene NES projesinden montajlı bir üniteyi kullanarak yedinci 1000'MW lık ünite kurulacaktır.

Güvenlik kaygıları ve sonucunda kısmi kapatma

Ünite 1-4
Ünite 5 Kontrol Odası

Kozloduy NES daha önceden VVER-440/230 tasarımının eski dört reaktörüyle çalıştı, ancak Avrupa Komisyonu ve Bulgar hükûmeti arasında 1993 yılındaki anlaşma gereğince, Ünite 1 ve 2 2004'ün başında devre dışı bırakıldı. İddialara göre Amerika Birleşik Devletleri Enerji Bakanlığı'nın yayınlanmayan 1995 raporu bu üniteleri dünyanın "on en tehlikeli reaktörleri" arasında listeye almıştır.[3] 21 Ekim 2010'da, devreden çıkarma işleminin resmî başlangıç sinyaliyle, kapatılan reaktörlerin lisansları Bulgar devleti radyoaktif atık kurumu DP RAO'ya devredilmiştir.[4]

1990'larda ve 2000'lerin başında sırasıyla 2011 ve 2013'e kadar kullanım için orijinalinde lisanslı olan Ünite 3 ve 4 önemli güvenlik iyileştirmeleri gördü ve özenli denetlemelerden sonra 2002'de IAEA[5]'dan ve ertesi yıl Dünya Nükleer İşletmeciler Birliği (WANO)'dan "ünite 3 ve 4'ün erken kapatılması için teknik sebep yok" ifadesini içeren olumlu eleştiriler aldı.[6] Bu bulguların desteğiyle hükûmet kararlaştırılan katılım öncesi kapatmanın ertelenmesine izin vermesi için Avrupa Komisyonu'nu ikna etmeyi ummuştu, ancak durumun hukuki ve siyasi açıdan savunulamaz olduğu ispatlıydı. 2006'nın son saatlerinde, Bulgaristan'ın Avrupa Birliği'ne katılımı öncesi Ünite 3 ve 4 acilen operasyondan çıkarıldı.

2001 ve 2002 yılları boyunca harcanan yakıtın 82 tonu Zheleznogorsk, Krasnoyarsk Krai'de bir depoya gönderildi.[7] 2008'de santral yetkilileri CONSTOR depolama varillerini bu amaçla kullanma niyetlerini açıkladılar.[8]

Ünite 3 ve 4 kapanmadan önce, Kozloduy NES Bulgaristan'ın elektrik arzının %44'ünü üretti; Mart 2006 dan itibaren Bulgaristan elektrik üretiminin yaklaşık %14'ünü ihraç etti.

Yeniden devreye almak için baskı

Ocak 2009'da Bulgaristan cumhurbaşkanı bölgedeki enerji azlığı sonucunda ve Rusya ile Ukrayna arasındaki gaz anlaşmazlığı sonucunda Ünite 3'ün tekrar başlatılmasını önerdi.[9] Katılım Anlaşması koşulları altında birliğe üyeliğin ilk üç yılında ciddi ekonomik zorluklar doğduğu takdirde Bulgaristan taahhütlerinin geçici ihlalini talep edebilir.[10]

Mülkiyet

Kozloduy Nükleer Enerji Santrali Bulgaristan Enerji Holding EAD'nin yan kuruluşudur.[11][12]

İlerideki büyüme

Bulgaristan hükûmeti son zamanlarda ülkenin Belene'deki ikinci nükleer enerji santrali olması beklenen yapımdan vazgeçmesiyle yeni bir reaktörün inşasının başlamasına karar verdi. Böylece Bulgaristan hükûmeti Rus devlet şirketi Atomstroyexport'un daha önce Belene NES için ürettiği 1000 MW'lık reaktörü Kozloduy'da yerleştirmeye karar verdi.[13] Belene Nükleer Enerji Santrali projesi Mart 2012 sonunda feshedildi.

Kaynakça

  1. ^ "Kozloduy NPP Plc - Tarihi". İngilizce Web Sayfası o Kozloduy Nükleer Enerji Santrali. 29 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2011. 
  2. ^ Bulgaristan'ın Kozloduy nükleer tesisine kapasite arttırmak için 120 milyon leva yatırım 25 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. İngilizce Web Sayfası
  3. ^ Broad, William J. (23 Temmuz 1995). "ABD'nin Listelediği Yüksek Riskli 10 Sovyet-İnşası Nükleer Reaktör". The New York Times. 23 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2009. 
  4. ^ "Kapalı Bulgar reaktörlerinde toplu değişim". World Nuclear News. 21 Ekim 2010. 1 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2010. 
  5. ^ "IAEA Uzmanlarının Kozloduy Ünite 3 ve 4 Güvenlik İncelemesi". IAEA. 9 Temmuz 2002. 14 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2009. 
  6. ^ "Bulgaristan'da Nükleer Enerji". Dünya Nükleer Birliği. 1 Aralık 2008. 21 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2009. 
  7. ^ Ulusal Araştırma Konseyi (B.M.). Rusya'daki Uluslararası Tüketilen Nükleer Yakıt Bilimsel Komitesi, Glenn E. Schweitzer, A. Chelsea Sharber, et. al (2005). Uluslararası nükleer yakıt depolama tesisi : prototip olarak bir Rus şantiyesi bulma : uluslararası işletme bildirileri. National Academies Press. ss. 145, 146. ISBN 978-0-309-09688-1. 5 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2013. 
  8. ^ "Kozloduy Nükleer Enerji Santrali İngilizce Dilinde Bülten" (PDF). Kozloduy Nükleer Enerji Santrali Resmi Bülten. 2008. 24 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2010. 
  9. ^ "Bulgaristan'ın nükleere dönüş istemi". BBC. 6 Ocak 2009. 7 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2009. 
  10. ^ "Romanya ve Bulgaristan Cumhuriyeti katılım koşulları ve Avrupa Birliği'ni kuran anlaşmalar üzerindeki ayarlamalar ile ilgili karar". Avrupa Birliği Resmi Gazetesi. 1 Haziran 2005. 22 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2009. 
  11. ^ "Bulgaristan'ın Beş Enerji Şirketini Holding Olarak Birleştirmesi". Sofia News Agency. 13 Şubat 2008. 14 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2008. 
  12. ^ "Bulgaristan'ın yeni holding şirketiyle enerji devinin doğuşunu duyurdu". Power Engineering. 14 Şubat 2008. 18 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2008. 
  13. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2013. 

Dış bağlantılar

Şablon:Bulgaristan'daki nükleer santraller

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nükleer enerji</span> atomun çekirdeğinden elde edilen enerji türü

Nükleer enerji, atomun çekirdeğinden elde edilen bir enerji türüdür. Kütlenin enerjiye dönüşümünü ifade eden, Albert Einstein'a ait olan E=mc² formülü ile ilişkilidir.

<span class="mw-page-title-main">Nükleer enerji santrali</span> Nükleer reaktör yardımıyla elde edilen enerjiyi dağıtan merkez

Nükleer santral (NPP) veya atom santrali (APS), ısı kaynağının nükleer reaktör olduğu termik santraldir. Termik santrallerde tipik olduğu gibi, ısı, elektrik üreten jeneratöre bağlı buhar türbinini çalıştıran buhar üretmek için kullanılır. Eylül 2023 itibarıyla Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu, dünya çapında 32 ülkede faaliyette olan 410 nükleer santral ve inşa halinde olan 57 nükleer santral olduğunu bildirdi.

Bu listede dünya çapında, ticari elektrik üretme maksatlı bütün nükleer santraller vardır. Askeri, deney, araştırma, gemi vb. özel santraller kapsam dışıdır. Listeye, hâlen hizmette bulunanların yanı sıra hizmetten çıkan ve inşaatı sürenler de dahildir.

<span class="mw-page-title-main">Metzamor Nükleer Santrali</span> Ermenistanın Türkiye sınırına 16 km uzaklıkta yer alan Metzamor şehrinde bulunan nükleer santral

Metzamor Nükleer Santrali, Ermenistan'ın Türkiye sınırına 16 km uzaklıkta yer alan Metzamor şehrinde bulunan nükleer santral. Santralde biri işlevsel olmak üzere 2 adet 408 MW güce sahip VVER-440/230 tipi reaktör bulunmaktadır. Santral Ermenistan'ın başkenti Erivan'a 32 km, Kars'a 100 km, Iğdır'a ise 30 km uzaklıktadır. 2018 verilerine göre santral ülkenin enerji ihtiyacının %27'sini karşılamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Akkuyu Nükleer Güç Santrali</span> Türkiyede inşa edilen nükleer enerji santrali

Akkuyu Nükleer Güç Santrali, Türkiye'nin yapımı devam eden ilk nükleer enerji santralidir. İdari olarak Mersin ilinin Gülnar ilçesine bağlı, en yakın yerleşim merkezi Büyükeceli beldesi olan sahada inşa edilmektedir. 27 Nisan 2023'te yakıt çubukları getirilmiş ve yapı nükleer tesis olarak anılmaya başlanmıştır. İlk reaktördeki elektriğin 2025 dolaylarında üretilmesi beklenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Fukuşima I Nükleer Santrali kazaları</span> nükleer bir felaket

Fukuşima I Nükleer Santrali kazaları; 2011 Tōhoku Depremi ve Tsunamisi sonrasında, 11 Mart 2011 tarihinde Fukuşima I Nükleer Santrali'nde atmosfere radyoaktif maddelerin denize karışmasına sebep olan olaylar dizisidir. Uzmanlar kazayı Çernobil Felaketinden sonra dünyanın en büyük ikinci nükleer kazası olarak tanımlamakla birlikte, tüm reaktörlerde sorun yaşanması kazaları bugüne kadarki en karmaşık Nükleer kazalardan biri yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de nükleer enerji</span>

Türkiye'de şu an nükleer enerji santrali yapılma aşamasındadır. 1970 yılından itibaren nükleer santral kurulma girişimlerinde bulunuldu fakat bu girişimlerin çoğu sonuçsuz kalmış, 2004'te nükleer enerji santrali konusu yeniden gündeme gelmiş ve toplamda üç santralden biri için yapıma aşamasına gelinmiştir. İki santral daha planlama aşamasındadır.

Energoatom, tam adı Ukrayna Ulusal Nükleer Enerji Üretim Kuruluşu Ukrayna'nın dört nükleer santralleri ile etkinlik gösteren bir Ukrayna devlet kuruluşudur.

<span class="mw-page-title-main">VVER</span> Sovyetler Birliği ve Rusya yapımı su soğutmalı ve yönetmeli basınçlı su reaktörler serisi

Su-Su Enerji Reaktörü, Sovyetler Birliği ve Rusya yapımı su soğutmalı ve yönetmeli basınçlı su reaktörler serisidir. VVER'lerin gücü 70-1300 MWe arasında değişmekte olup bazı tasarımları 1700 MWe güce ulaşabilmektedir.

IV. Nesil III. Nesil reaktörlerin halefi olarak tasarlanan nükleer reaktör tasarımlarıdır. Birinci nesil sistemlerin çoğu kullanımdan kaldırıldığı için dünya çapında faaliyette olan reaktörlerin çoğu ikinci ve 3 nesil sistemlerdir. Generation IV International Forum, IV. nesil reaktörlerin gelişimini koordine eden uluslararası bir organizasyondur. V. Nesil reaktörler tamamen teoriktir ve henüz uygulanabilir olarak görülmemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Loviisa Nükleer Enerji Santrali</span> Loviisa Nükleer Santrali 2005

Loviisa Nükleer Enerji Santrali, Finlandiya'nın Loviisa kentinde bulunan bir nükleer enerji santralidir. Santral, 1977 yılında inşa edilmiş olup Fortum tarafından işletilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Olkiluoto Nükleer Enerji Santrali</span>

Olkiluoto Nükleer Enerji Santrali, Finlandiya'nın Eurajoki belediyesinde bulunan bir nükleer enerji santralidir. Santral, 1979 yılında hizmete girmiş olup Teollisuuden Voima tarafından işletilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kozloduy</span> Bulgaristanın İvraca ili, Kozludere ilçesine bağlı kent

Kozloduy, Kozludere veya Kotozluk, Bulgaristan'ın İvraca ilinde bulunan bir şehir ve belediyedir.

<span class="mw-page-title-main">Çernobil Nükleer Santrali</span> Ukraynada yer alan kapalı ama tamamen devreden çıkarılmamış nükleer santral

Çernobil Nükleer Santrali veya resmî adıyla Vladimir İlyiç Lenin Nükleer Santrali, Ukrayna'nın Pripyat şehrinin yakınında yer alan kapalı fakat tamamen devreden çıkarılmamış nükleer santraldir. Santral, Çernobil şehrinin kuzeybatısına 14,5 km; Belarus-Ukrayna sınırına 16 km ve Kiev'in kuzeyine yaklaşık 110 km uzaklıktadır ve Kızıl Orman tarafından çevrelenmektedir. 4 numaralı reaktörde, 1986'daki Çernobil reaktör kazası meydana geldi ve santral günümüzde Çernobil Yasak Bölgesi olarak bilinen geniş bir alanda yer almaktadır. Hem bölge hem de eski santral, Ekoloji ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı tarafından yönetilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Rusya'da enerji</span>

Rusya'da enerji, Rusya'daki enerji ve elektriğin üretim, tüketim ve ihracatını açıklar. Rusya'nın enerji politikası, Rusya siyasetindeki enerji politikasını daha ayrıntılı olarak açıklamaktadır.

Bir nükleer yakıt bankası, nükleer reaktörlerini beslemek için yedek bir LEU kaynağına ihtiyaç duyan ülkeler için düşük zenginleştirilmiş uranyum (LEU) rezervidir. Zenginleştirme teknolojisine sahip olan ülkeler, zenginleştirilmiş yakıtı, zenginleştirme teknolojisine sahip olmayan ülkelerin güç reaktörleri için yakıt elde edeceği bir "bankaya" bağışlayacaklardır.

<span class="mw-page-title-main">Toryum bazlı nükleer enerji</span>

Toryum bazlı nükleer enerji üretimi, verimli öncül element toryumdan üretilen izotop uranyum-233'ün nükleer bölünmesiyle beslenir. Bir toryum yakıt çevrimi, toryum bolluğu, üstün fiziksel ve nükleer yakıt özellikleri ve azaltılmış nükleer atık üretimi dahiluranyum yakıt çevrimine göre çeşitli potansiyel avantajlar sunabilir. Toryum yakıtının bir avantajı, düşük silahlanma potansiyelidir; büyük ölçüde toryum reaktörlerinde tüketilen uranyum-233/ 232 ve plütonyum-238 izotoplarını silah haline getirmek zordur.

<span class="mw-page-title-main">Leningrad Nükleer Güç Santrali</span>

Leningrad Nükleer Güç Santrali Rusya’nın Leningrad Oblastı'ndaki Sosnovy Bor kasabasında yer alan nükleer santral.

2023 itibarıyla, Finlandiya'da çalışır durumda olan hepsi Baltık Denizi kıyılarında bulunan iki santralde bulunan beş nükleer reaktörü bulunmaktadır. Nükleer enerji, 2020'de ülkenin elektrik üretiminin yaklaşık %34'ünü sağladı. Finlandiya'daki ilk araştırma nükleer reaktörü 1962'de, ilk ticari reaktör ise 1977'de işletmeye alındı. Beşinci reaktör Nisan 2023'te faaliyete geçti.

Hmelnitski Nükleer Santrali, Ukrayna'nın Netişın kentinde yer alan ve Energoatom tarafından işletilen bir nükleer enerji santralidir. Santralde iki adet 1000 MW gücünde VVER-1000 tipi reaktör faaliyet göstermektedir. Ayrıca iki adet AP1000 reaktörün inşası sürmektedir.