Kozan Sancağı
| |||||||||||||||||||||
Kozan Sancağı (Osmanlıca: Sanjak-ı Kozan), ilk olarak 1519-1540 yılları arasında Osmanlı Tahrir Defterlerinde kayıt altında gözükmüştür. 1700'lü yıllarından başından itibaren 1865 yılına kadar bölgede Kozanoğulları Türkmen beyleri hüküm sürmüştür. İlk olarak Feke kazasının Belenköy yöresini kontrol altına alan Kozanoğulları kısa sürede tüm sancağı hakimiyetleri altına almışlardır. Ancak 1865 yılında, Derviş Paşa ve Cevdet Paşa'nın kumandasındaki Fırka-i İslahiye ordusunun müdahalesi sonucu sancak yeniden Osmanlı hakimiyetine girmiştir. Sancak kuruluşundan yıkılışına kadar Adana Eyaleti'nin bir sancağı olmuştur.[1][2] Sancak, Osmanlı'nın yıkılışına kadar devam etmiş, yıkıldıktan sonra Türkiye Cumhuriyeti'nin yeni idari birim düzenlemeleriyle birlikte 1926'ya kadar il olarak kalmıştır. 1926'da Adana'ya bağlı bir ilçe konumuna getirilmiştir.
Alt İdari Birimleri
Kozan Sancağı'nın alt birimleri; 4 kazadan ve bu kazaların içinde bulunan 7 nahiyeden oluşmuştur.[3]
Kazaları
Kozan Sancağı'nın, tüm dönemlerinde 4 kazadan (ilçeden) oluştuğu sanılmaktadır.[3]
- Sis Kazası (Sis kazası aynı zamanda sancağın merkezidir. Sis kazası ve buna bağlı Aşağıkaracalar Oruçlu ve Dağlıoğlu nahiyelerinden ve 89 köyden oluşmuştur.)
- Kars-ı Zülkadiriyye Kazası (Kars-Zülkadiriyye kazasından oluşmuştur.)
- Haçin Kazası (Haçin kazasından oluşmuştur.)
- Feke Kazası (Feke kazası ve buna bağlı Araklı, Yukarıkaracalar, Mansurlu ve Oruçlu nahiyelerinden oluşmuştur.)[3]
Nüfus
Kozan Sancağı'nın nüfusunun kazalara göre bilgileri;
- Sis Kazası (Kazada yok denecek kadar az müslüman olmayan bir grup vardı ki toplam olarak sayıları 981 idi. Buna karşılık Müslüman Türk nüfusu 8835 olarak tespit edilmektedir.)
- Kars-ı Zülkadiriyye Kazası (Bu kazanın ise toplam olarak 8406 olan nüfusunun 7929'u Türk, 477'si Hristiyandı.)
- Haçin Kazası (Bu kazanın ise nüfusun çoğu Haçin de olmak üzere 5939 Hristiyan, 4621 de Türk Nüfusu vardı.)
- Feke Kazası (Kazanın toplam nüfusu 6382 dolaylarında idi. Bu nüfusun 5188'i Türklerden, 1194'ü Müslüman olmayanlardan meydana gelmekteydi.)[3]
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2013.
- ^ a b c d "Arşivlenmiş kopya". 29 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2013.
