Höşmerim ya da Hoşmerim, Marmara başta olmak üzere Ege, İç Anadolu bölgelerinde üretilen bir çeşit irmik helvasının adıdır; Türkiye'nin bazı illerinde ise un helvasına höşmerim denilmektedir. Rize'de ve diğer bazı Doğu Karadeniz yörelerinde de Kaymaklı taze süt süzgeçle süzülerek bir tavaya boşaltılır. Sonrasında tavaya mısır ununun, peynir ve tuzun eklenmesiyle Hoşmerim-Hoşmer (Höşmerim-Höşmer) yapılır. Doğu Karadeniz'de geleneksel olarak güneş duasına çocuklarca çıkıldıktan sonra evlerden toplanılan un, yağ, tuz, süt gibi yiyeceklerden helva ve höşmer yapılıp yenir.
Kefir; Balkanlar, Doğu Avrupa ve Kafkasya orijinli, özel bir mezofilik simbiyotik kültür türü olan kefir tanelerinden yapılan ince yoğurt veya ayran benzeri fermente bir süt içeceği. Kefir, Kuzey Kafkasya'dan dünyaya yayılmıştır. İnek keçi veya koyun sütüne kefir taneleri aşılanarak hazırlanıp Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri'ne ve dünyanın dört bir yanına yayılmıştır. Avrupalılar kefir tarifini 18. ve 19. yüzyıllarda ele geçirerek Avrupa'ya yaydı.
Koyun (Ovis), keçiler ile birlikte Caprinae alt familyası içerisinde yer alan bir memeli cinsi. Cinsin coğrafi olarak ve nüfusça en yaygın türü Evcil koyun olmaktadır, ancak pek çok yabani tür de Ovis cinsine aittir.
Karayaka, Türkiye'den yerli koyun ırkıdır. Et ve süt üreten çift amaçlı bir cinsdir. Yün halılarda kullanılır. Karayaka uzun, ince kuyruklu bir cins olarak sınıflandırılmıştır.
Muhallebi, süt kullanılarak yapılan ve soğuk servis edilen bir çeşit tatlı. Sakızlı muhallebi, su muhallebisi gibi çeşitleri bulunmaktadır. Efsanelerde tatlının kökeni Sasani İmparatorluğu'na dayandırılmaktadır.
Çiftlik, insanların kırsal alan'da bitki ve hayvanları yetiştirip yararlandıkları işletme. Günümüzde en yaygın çiftlik türleri agrivoltaik, ağaç çiftliği, hara, ağıl, arılık, balık çiftliği, sığır çiftliği, süt çiftliği, kürk çiftliği, keçi çiftliği, mandıracılık, dönüştürülebilir hayvancılık çiftliği, böcek çiftliği, çiftlik hayvanları, domuz yetiştiriciliği, Kümes hayvanları yetiştiriciliği, kuşçuluk çiftliği, koyun çiftliği, yaban hayatı çiftçiliği'dir. İsim, ekilebilir arazi, sera, sebze çiftlikleri, meyve çiftlikleri, gübre, hayvan yemi ve hayvancılık çiftlikleri, doğal lif, biyoyakıt ve diğer emtia üretimi için kullanılan araziler için kullanılır. Çiftlikler, beslenme yeri, ranç, ekin tarlaları ve plantasyonlar, meralar, küçük çiftlikler ve hobi çiftlikleri, çiftlik avlusu, çiftlik suyu tesisi, çiftlik evi ve tarımsal binaları da içerir. Modern zamanlarda bu terim, her ikisi de karada veya denizde çalışabilen rüzgâr çiftliği ve balık çiftlikleri gibi endüstriyel operasyonları içerecek şekilde genişletilmiştir.
Kaşar, koyun, inek veya keçi sütünden yapılan sarı renkli sert bir peynirdir. Türkiye ve Yunanistan'da yenir.
Tulum peyniri, tulum içinde saklanarak olgunlaştırılan, Türkiye'nin çeşitli yörelerine özgü peynirlere verilen ad.
Çoban, gerek ağılda gerek otlakta, kendisine emanet edilen ya da kendine ait koyun, keçi ve sığır sürüsünün bütün sorumluluğunu taşıyan kişi. Sadece sığır güdüyorsa, sığırtmaç, koyun güdüyorsa, koyun çobanı ismini alır. Çobanın görevi, hayvanların beslenmesi, sağlığı, üremesi, ilaçlarının yapılması ve kırkılmasıyla ilgilenmektir. Modern hayvancılığın geliştiği ülkelerde, çobanın okuldan yetişmiş, üstelik tecrübeli bir çobanın yanında uzun bir hazırlık devresi geçirmiş olması istenir. Omuzlarına aldıkları dikişsiz, kolsuz, keçeden üstlük olan kepenek giyerler.
Yoğurt, besin değeri yüksek, laktik asit fermantasyonu sonucunda elde edilen ve canlı laktik asit bakterileri içeren fermente bir süt ürünüdür. Lactobacillus bulgaricus ve streptococcus thermophilus sütten yoğurt yapmak için kullanılan birkaç bakteri türünden biridir. Ek olarak, diğer lactobacillus ve bifidobakteriler bazen yoğurdun kültürü sırasında veya sonrasında eklenir. Yoğurt katı veya sıvı (içme) kıvamında, şekerli, ekşi tatlarında, meyveli, sebzeli, çikolatalı, vanilyalı ve başka tatlarda mevcuttur. Bunun dışında da yoğurdun çeşitleri bulunmaktadır. Örneğin; süzme yoğurt yaygın olarak meze yapımında kullanılmaktadır. Yoğurt ile yapılan pek çok yemek ve içecek türü vardır, ayran, cacık ve keş bunlardan bazılarıdır.
Ovis aries, Ovis cinsine bağlı bir memeli türüdür. Kuzey Amerika, Avrupa, Asya ve özellikle Afrika'da yayılmışlardır. Güney Amerika'ya ve Avustralya'ya insan eliyle ulaşmışlardır. Farklı biyotoplarda, özellikle steplerde, dağlık kesimlerde, az da olsa ormanlarda bulunurlar. Bitkisel besinlerle beslenirler, sürü oluşturma eğilimleri çok yüksektir.
Kuzular Firarda, Nick Park'ın Aardman Animations yapımı Wallace ve Gromit ve kısa film A Close Shave'de tanıttığı karakterlerden ve Koyun Shaun adlı çizgi diziden uyarlanan 2015 İngiliz yapımı stop-motion animasyon macera komedi filmi.
Kazak mutfağı, Kazakistan'ın mutfağıdır ve geleneksel olarak koyun eti ve at eti ile çeşitli süt ürünleri üzerine yoğunlaşmıştır. Yüzlerce yıldır Kazaklar, koyun, deve ve at yetiştiren çobanlardı ve bu hayvanları ulaşım, kıyafet ve yemek amaçlı kullanmaktaydılar. Pişirme teknikleri ve başlıca içerik ülkenin göçebe yaşam biçiminden büyük ölçüde etkilenmiştir. Örneğin, çoğu pişirme tekniği, yiyeceklerin uzun süreli korunmasını amaçlar.Etin uzun süre dayanması için tuzlama ve kurutma teknikleri yaygındır. Göçebe yaşam tarzında saklayabilmesi daha kolay olduğu için ekşi süt tercih edilir.
Latxka İspanya'da Bask Ülkesine yerli olan bir koyun ırkı. Coğunlukla Bıskay, Gipuzkoa, Navarre illerinde bulunan cins süt koyunudur. Latxa koyunların ciğ sütü Idiazábal ve Roncal peynir üretiminde kullanılır. Yünleri uzun ve kabadır. Latxa adı tarımsal yan ürün olarak kullanılan yünün kalitesinden gelir. Bazı süt koyunları daha fazla süt verdiği için Bask Ülkesindeki bazı çobanlar peynir üretiminde melez Assaf cinsini kullanıyor ama bunun Avrupa Birliğinin Menşe İsmi kurallarına aykırı olduğunu düşünen var.
Sakız koyunu, kökenleri belli olmayan bir yerli koyun türüdür. Yarı yağlı kuyruklu bir cins olarak sınıflandırılır. Sakız koyunu esas olarak süt üretimi için yetiştirilmektedir. Bu cinsin Kıvırcık ile Dağlıç cinslerinin çiftleşmesi sonucunda ortaya çıktığı yönünde iddialar olmasına rağmen, Yunanistan'ın Sakız adasında ortaya çıktığı yaygın olarak kabul edilmektedir. Türkiye'de çeşme koyunu olarak da anılır. Bu isim İzmir’in Çeşme ilçesinde koyunların yetiştirilmesinden kaynaklanmaktadır. Ayrıca Çeşme Belediyesi’nin düzenlediği Ovacık Tarım ve Sakız Koyunu Şenliği, Türkiye’de sakız koyunu yetiştiriciliğinin önemini vurgulayan temalardan biridir. Şenlikte veteriner ve yetiştiricilerden oluşan jüri üyeleri, ırkının özelliklerini en iyi taşıyan sakız koyunu, koçu, dişi toklu ve erkek toklu olmak üzere koyunları çeşitleri kategorilerde ayırarak koyunları ödüllendirmektedir.
Romanya mutfağı, geleneksel olarak en çok Türk mutfağından, daha sonra da Avusturya, Alman, Yunan ve Macar mutfaklarından etkilenmiştir. Köfteler, çorbalar, dolmalar, tatlılar, salatalar dört yüzden yıldan fazla egemenliği altında kaldıkları Osmanlı İmparatorluğu'nun yemeklerine çok benzer. Alkollü içkilerden en çok şarap içilir. Romanya şarabı, dünyada en çok üretilen ilk on arasındadır. Bira da tercih edilen alkollü içkilerdendir.
Süt kebabı, kuzu veya koyun eti ile yapılan bir kebaptır.
İbrahimiye, bir çeşit et yemeğidir. Osmanlı mutfağında yapılan et yemeklerinden biridir. Malzemeleri;koyun eti, tuz, su, kuru kişniş, zencefil, karabiber, tarçın, karanfil, soğan, damla sakızı, koyun kıyması, badem sütü, koruk suyu, şeker, gül suyudur. Kitâbü't-Tabîh (Bağdâdî) Muhammed bin Mahmûd-ı Şirvânî çevirisinde yemek tarifi verilmiştir. Muhammed bin Mahmûd-ı Şirvânî tarafından 15.yüzyılda yazılan Kitâbü't-Tabîh (Bağdâdî)den Mustafa Argunşah ve Müjgân Çakır tarafından derlenen “15.Yüzyıl Osmanlı Mutfağı” adlı eserde ekşi yemekler kısmında geçmektedir.
Hummaziye, bir çeşit et yemeğidir. Osmanlı mutfağında yapılan et yemeklerinden biridir. Malzemeleri; koyun eti, tuz, su, kuru kişniş, zencefil, karabiber, tarçın, karanfil, koyun kıyması, turunç suyu, koruk suyu, badem sütü, şeker, gül suyudur. Kitâbü't-Tabîh (Bağdâdî) Muhammed bin Mahmûd-ı Şirvânî çevirisinde yemek tarifi verilmiştir.
Koyun Shaun, İngiltere'de oluşturulmuş stop-motion türünde çocuklara yönelik bir televizyon dizisidir. Wallace ve Gromit serisinin yan ürünüdür. Başroldeki karakter, daha önce 1995 yapımı kısa film A Close Shave'de ve 2002 Wallace ve Gromit'in Cracking Contraptions serisindeki Shopper 13 kısa filminde yer alan bir koyundur, ismi Shaun'dur. Dizi Kuzey İngiltere'de bir çiftlikte geçmektedir.
