İran (Farsça:
Farsça ya da Persçe, Hint-Avrupa dillerinin İran dilleri koluna ait bir batı İran dilidir. Başta İran olmak üzere, kuzeyde Rusya ve Azerbaycan, doğuda Afganistan ve Tacikistan, Orta Asya'da Özbekistan ve Basra Körfezi üzerinde Kuveyt ve Irak gibi ülkelerde 100 milyonun üzerinde kişi tarafından konuşulmaktadır. Antik Pers halkının konuştuğu dilden türemiştir.
Kürtler, doğuda Zagros Dağları'ndan batıda Toros Dağları'na ve güneyde Hemrin Dağları'ndan kuzeyde Kars–Erzurum platolarına kadar uzanan coğrafi bölgede yoğun yaşayan, 2017 yılı tahminlerine göre dünyada yaklaşık 36–45 milyon nüfusa sahip olan İranî bir halktır. Bugün dünyadaki en büyük Kürt nüfusu, 15–20 milyon civarı ile Türkiye'de bulunurken; İran, Irak ve Suriye'de de sayıları 3 ila 12 milyon arasında değişen önemli Kürt nüfusları bulunmaktadır. Gerek Orta Doğu'daki siyasi ve sosyal karmaşalar ve sorunlar, gerekse diğer sebepler dolayısıyla özellikle 20. yüzyılın ikinci yarısında oluşan göçler sonucunda Batı Avrupa başta olmak üzere Kuzey Amerika ve Orta Asya gibi farklı bölgelere yerleşmiş bir Kürt diasporası da mevcuttur.
Kürt dilleri veya Kürtçe, Hint-Avrupa dil ailesine bağlı Hint-İran dillerinin Kuzeybatı İran koluna giren ve Türkiye'nin doğu ve güneydoğusu, Suriye'nin kuzeyi, Irak'ın kuzeyi ve kuzeydoğusu ile İran'ın batısında yaşayan Kürtler tarafından konuşulan bir dil koludur. Kürtçe Irak'ta, Irak'a bağlı Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nde ve de facto özerk olan Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi'nde resmî dil statüsüne sahiptir. Kürt dillerinin yukarıda belirtilenler haricinde Ermenistan, Gürcistan, Türkmenistan, Lübnan, Afganistan, Rusya gibi ülkelerde az sayıda konuşanı bulunmaktadır.
Medler, İran'ın kuzeybatı bölgesinde yaşayan eski İran halklarından biridir. Yunanlar bu halkın yaşadığı bölgeye Medya adını vermişlerdir. Medler ilk kez Asur kralı III. Salmaneser'in dönemindeki yazılarda "Mada" adı ile kaydedilmişlerdir. Medler'in şu anki adı Antik Yunan dilindeki Mêdos'tan (Μῆδος) gelmektedir. Asurlular "Medyan ülkesi", Kurmada, Mata veya Manda olarak kendilerinden bahsederken, Babiller onları Ummān-manda olarak adlandırdılar.
Farslar, Persler veya Osmanlıcadaki tabirle Âcemler, çoğunlukla İran'da yaşayan İranî bir halktır.
Mahabad, eski adıyla Piranşehr veya Savuçbulak, İran'ın Batı Azerbaycan Eyaleti'nde bir şehir.
Lekçe, Lekler tarafından konuşulan bir Kuzeybatı İran dilidir. İran'ın Luristan (Hürremabad), Kirmanşah ve İlam eyaletlerinde konuşulmaktadır. 1-2 milyon kişi tarafından konuşulan Lekçenin dil bilimsel sınıflandırılması üzerine fikir birliği bulunmamaktadır. Kürtçenin ya da Lurcanın bir lehçesi, Eski Farsçanın bir kalıntısı ya da başlı başına ayrı bir dil olarak kabul edilmektedir. Lurcanın kuzey lehçesi ile büyük oranda fonolojik benzerlik ve ortak kelime dağarcığı göstermektedir. Aynı zamanda güney Kürtçesi ile de büyük oranda benzerlik göstermektedir. Ancak ergatiflik özelliği göstermesi noktasında güney Kürtçesinden ayrılmaktadır. Kürtçe ile Lurcanın her ikisiyle yüksek oranda benzerlik göstermesine bağlı olarak Kürtçe ile Lurca arasında kalmış bir geçiş dili/lehçesi olarak da görülmektedir.
Partça, aynı zamanda Arsasid Pehlevicesi olarak da bilinmektedir, tarihte Part ülkesinde konuşulan ve günümüzde kaybolmuş bir Kuzeybatı İrani dili. Partça Part İmparatorluğu ve dominyonları Arsak Krallığı, İberya Krallığı ve Albanya Krallığı'nın resmî devlet diliydi. Partça, İskitçe, Sakaca, Soğdca ve Harezmce ile aynı dönemde konuşulmuş İran dillerinden biridir.
Maku İran'ın Batı Azerbaycan Eyaleti'nde bir şehirdir. 2016 nüfus sayımına göre nüfusu 46.581'dir.
Doğu Kürdistan veya İran Kürdistanı, Kürdistan'ın İran'da kalan kısmına verilen ismidir. İran Kürdistan'ında bulunan başlıca bölgeler; Kürdistan, Kirmanşah, Batı Azerbaycan, İlam ve Hemedan eyaletleridir.
İran Yahudileri, eskiden Pers İmparatorluğu ya da İran'da yaşamış veya hâlen İran'da yaşamakta olan Yahudiler'e denir.
Reşt, İran'ın kuzeydoğusundaki Gilan Eyaleti'nin yönetim merkezi olan şehirdir.
Karaziyaeddin, İran'ın Batı Azerbaycan Eyaleti'nde şehir.
Antik İran ya da Büyük İran sözcüğünün anlamı İran kültürel etkisine sahip bölgeleri ifade eder. Kabaca İran kültürünün yeri olan İran Platosu merkezinde olmak üzere Kafkasya, Doğu Anadolu Bölgesi toprakları, İndus Nehri ve Pakistan içeren topraklar içerisinde kalan bölgenin tarihsel adıdır. Ayrıca İran kültürüne etki eden bu terimi Encyclopædia Iranica tarafından da kullanılmaktadr.
İran Azerileri, Kuzey İran Azerileri, Güney Azerileri, Güney Azerbaycanlılar, İran Azerbaycanlıları ya da İran Türkleri;, İran'da Güney Azerbaycan denen ve Türkiye, Ermenistan ve Azerbaycan sınırına yakın bölgelerde yaşayan ve İran Türklerinin büyük çoğunluğunu oluşturan Azerilerdir. 70 milyon nüfuslu İran'ın üçte birinden fazlasını oluştururlar. İran'da Azeriler en büyük Türk grubudur ve Farsçadaki İran Türkleri adı öncelikle İran Azerileri için kullanılmaktadır. Tebriz, Erdebil, Zencan ve Urumiye bölgelerinde de yoğun olarak yaşayan Azerilerin başkent Tahran'daki nüfusları da oldukça yüksek ve Tahran pazarına büyük oranda Azeri tüccarlar hakimdir. Çok heterojen etno-linguistik grubun üyeleri olan Azeriler, çok farklı sosyoekonomik koşullar altında yaşamlarını sürdürür.
Kürtlerin kökeni, Orta Doğu'da yaşayan bir etnik grup olan Kürtlerin oluşumu. Akademisyenler, Kürt sözcüğünün kökeni için farklı teoriler ortaya atmışlardır. Bir teoriye göre, Orta Farsçada "göçebe; çadır-satıcısı" terimi olan 𐭪𐭥𐭫𐭲 kwrt- olarak kullanıldığı öne sürülmüştür. Kürt sözcüğü en az 17. yüzyıla kadar bir kolektif kimlik terimi (etnonim) olarak kullanılmamıştır. Sözcük, bundan ziyade Kürtçe konuşan nüfusa, komşu popülasyonlarca verilen bir isimdi. Bölgede yaşayan kitle için bu kimliğin ana belirteci klan ve aşiretlerinin belirledikleri mensubiyetleri olmuştur. Kürtler, Hint-Avrupa göçü öncesi bölgede bulunan gruplar dahil olmak üzere, birden çok kabile ve etnik grubun birleştiği heterojen kökenlere sahiptir.
İran'ın etnik çeşitliliği, İran'da konuşulan dilleri de etkiler. İran İslam Cumhuriyeti Anayasası, Farsçanın tek başına okul eğitimi ve tüm resmi hükûmet iletişimleri için kullanılması gerektiğini ileri sürmektedir. Anayasa ayrıca Arapçayı İslam'ın dili olarak tanır ve resmi statüsünü dinin dili olarak atar. Çok dillilik teşvik edilmese de, azınlık dili edebiyatı öğretimi sırasında azınlık dillerinin kullanımına izin verilmektedir. Farklı yayınlar İran dilleri için farklı istatistikler bildirmiştir, ancak konuşulan ilk üç dil sürekli olarak Farsça, Azerice ve Kürtçe olarak bildirilmektedir.
İran İslam Cumhuriyeti Ordusu, İran Silahlı Kuvvetleri'nin konvansiyonel silahlı kuvvetleridir. Ordu, İran Devrim Muhafızları Ordusu ile birlikte silahlı kuvvetlerin iki ana kolundan biri olup İran devletinin toprak bütünlüğü ile dış ve iç tehditlerden korumak ve iktidarı yansıtmakla görevlidir.
Mehsa Emini, ya da bilinen diğer ismiyle Jina Emini, 22 yaşındaki İranlı bir Kürt kadını 16 Eylül 2022 tarihinde, İran'ın Tahran şehrinde gözaltında bulunduğu sırada şüpheli bir şekilde öldü. Emini'nin polis şiddeti sebebiyle öldüğü iddia edildi.