İçeriğe atla

Kostüm tasarımcısı

Kostüm tasarımcısı Robert Edmond Jones (1887–1954) bel hizasında bir masada çizim yapıyor (y. 1920 ).
Elizabeth Whiting, Yeni Zelanda Operası için kostüm tasarlıyor.

Kostüm tasarımcısı, bir film, sahne prodüksiyonu veya televizyon şovu için kostüm tasarlayan kişidir. Kostüm tasarımcısının rolü, karakterlerin kıyafetlerini/kostümlerini yaratmak ve sahneleri doku ve renk vb. ile dengelemektir.[1] Kostüm tasarımcısı tiyatro yönetmeni, sahne tasarımcısı, ışık tasarımcısı, ses tasarımcısı ve diğer yaratıcı personelle birlikte çalışır. Kostüm tasarımcısı ayrıca saç stilisti, peruk ustası veya makyaj sanatçısı ile iş birliği yapabilir. Avrupa tiyatrosundaki rolü ise biraz farklıdır. Çünkü tiyatro tasarımcıları genellikle hem kostüm hem de sahne öğeleri tasarlarlar.

Tasarımcı, tasarımlarının oyuncunun rolün gerektirdiği şekilde hareket etmesine izin vermesini sağlamalıdır. Giysiler, özellikle neredeyse gerçekçi zamana sahip filmlerde uzun süreli kullanımlı (çoğu kostümün sahneler arasında değişmeyeceği anlamına gelir), ancak temel çekim aşamaları gibi birkaç haftaya kadar uzayabilen filmler için ise dayanıklı ve yıkanabilir olmalıdır. Tasarımcı, genel prodüksiyon tasarımının tüm öğelerinin birlikte çalışmasını sağlamak için yalnızca yönetmene değil, set ve ışık tasarımcılarına da danışmalıdır. Tasarımcı, güçlü sanatsal yeteneklere ve kalıp geliştirme, döküm, çizim, tekstil ile moda tarihi hakkında da kapsamlı bir bilgilere sahip olmalıdır. Tasarımcı, tarihi kostümleri ve dönem elbisesinin gerektirebileceği hareket tarzı ile duruşunu anlamalıdır.

Tarihçe

19. yüzyılın sonlarında, ABD'deki tiyatro yöneticileri bir gösteri için genellikle kostümler seçerdi. Birçoğu kiralık bir evden alınırdı; bu nedenle az sayıda tasarlanıyorlardı. Diğer tiyatro disiplinlerindeki tasarımcılar tanınmasına rağmen, kostüm konusunda uzmanlaşmış çok az kişi vardı. Aralarında Caroline Siedle, William Charles John Pitcher, Percy Anderson ve Mrs. John Alexander gibi isimler vardı. Hatta bazen bir oyun ilanının başlık sayfasında isimleri zikrediliyordu.[2]

20. yüzyılda Edith Head ve Adrian gibi film kostüm tasarımcıları daha fazla tanınmaya başladı. Daha sonrasında ise Nolan Miller (Dynasty), Janie Bryant (Mad Men) ve Patricia Field (Sex and the City) gibi televizyonda çalışanlar daha fazla öne çıktı, bunlardan bazıları yazar oldu ve kendi giyim ile takı stillerini yarattılar.[3]

Köstüm tasarımcılarının türleri

Profesyonel kostüm tasarımcıları genellikle üç türe ayrılır: serbest, yerleşik ve akademik.

  • Serbest tasarımcılar bir film, tiyatro, dans veya opera tarafından belirli bir prodüksiyon için işe alınırlar. Serbest bir çalışana genelde ödemesi üç taksit halinde ödeme yapılır: İşe alındığında, son görsellerin tesliminde ve prodüksiyonun açılış gecesinde. Serbest çalışanlar, üzerinde çalıştıkları projelerde herhangi bir münhasırlık (kullanım hakkı verme) yapmak zorunda değildir ve belirli bir tiyatro, dans ya da opera tarafından uzun bir dizi prodüksiyon için kiralanan çeşitli prodüksiyonlara tasarım yapabilirler. Bu, sadece bir yaz dönemi süren sözleşme kadar kısa olabileceği gibi, uzun yıllar da sürebilir. Bir yerleşik tasarımcısının sözleşmesi, kabul etmesine izin verilen serbest çalışma miktarlarını sınırlayabilir. Serbest çalışandan farklı olarak, yerleşik bir tasarımcı sürekli olarak tiyatroda diğer çalışanlarla birlikte bulunur. Yerleşik tasarımcılar, daha katı kuralları olan serbest çalışanlara göre daha yerleşik olma eğilimindedir, ancak bu durum her zaman böyle olmayabilir.
  • Akademik tasarımcı, bir okulda bu konuyla ilgili profesörlük yapan kişidir. Tasarımcı öncelikli olarak bir eğitmendir, ancak değişen derecelerde yerleşik tasarımcı olarak da hareket edebilir. Programları izin verdiği için genellikle serbest çalışmakta özgürdürler. Geçmişte, kostüm tasarımı profesörleri çoğunlukla resmî lisansüstü eğitim almış veya almamış deneyimli profesyonellerdi, ancak günümüzde bir eğitmenin öğretmek için en az bir Güzel Sanatlar Yüksek Lisansına sahip olmasını beklemek giderek daha yaygın hale gelmiştir.

Hem yerleşik hem de akademik tasarımcıların genellikle, prodüksiyon tasarlaması yapmasının yanı sıra, bir kostüm mağazasında Mağaza Ustası veya Müdiresi olarak hareket etmeleri gerekir. Bir tiyatroda, hemen hemen her zaman dikişçilerden,[4] perdecilerden, kesicilerden ve diğer zanaatkârlardan oluşan bir mağaza personeli vardır. Akademik bir ortamda mağaza "personeli" genellikle kostüm tasarımı ve yapımını öğrenen öğrencilerdir. Çoğu üniversite, kostüm tasarımı öğrencilerinin ders çalışmalarının bir parçası olarak mağazada belirli bir saat çalışmasını şart koşar.

Sendikalar

ABD'de kostüm tasarımcılarının ait olabileceği iki birlik vardır:

Kostüm Tasarımcıları Birliği, Local 829, Kostüm Tasarımcıları [5] ve Uluslararası Tiyatro Sahnesi Çalışanları İttifakı ile Birleşik Tiyatro Sanatçılarını [6] temsil eden bir birliktir.

Birçok müşteri, Sinema Filmi Müşterileri Birliği üyesidir ve Local 705 kostüm departmanındaki her pozisyonu temsil eder (kostüm tasarımcısı hariç). Local 705, kostüm denetçilerini, kilit müşterileri, diğer müşterileri, terzileri, yaşlandırmacı/boyacı, kesici/tesisatçıları, kostüm evi çalışanlarını ve ticari müşterileri temsil eder.[7]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Landis, Deborah Nadoolman (16 Mart 2012). Filmcraft: Costume Design: Costume Design. Elsevier Science. ss. Introduction. ISBN 9780240818672. 
  2. ^ King, Kimball. Western Drama through the Ages: A Student Reference Guide. Westport, CT: Greenwood, 2007. 534. Print.
  3. ^ Meltzer, Marisa (19 Eylül 2013). "Get Me Wardrobe!". The New York Times. s. E1. 6 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2021. 
  4. ^ "stitcher", The Free Dictionary, 26 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 30 Eylül 2020 
  5. ^ "Kostüm Sanatçıları Derneği". costumedesignersguild.com. 25 Ocak 1999 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2021. 
  6. ^ Local 829 21 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. usa829.com
  7. ^ Local 705 5 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. motionpicturecostumers.org

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Başar Sabuncu</span> Türk yazar, yönetmen, çevirmen, sahne tasarımcısı ve oyuncu

Fuat Başar Sabuncu, Türk oyun ve senaryo yazarı, tiyatro ve sinema yönetmeni, çevirmen, sahne tasarımcısı, oyuncu.

<span class="mw-page-title-main">Grafik tasarım</span> Zihin yoluyla geliştirilip, görsel ya da yazılı bir şekilde bir mesajı iletme

Grafik tasarım bir mesajı iletmek, bir görseli geliştirmek veya bir düşünceyi görselleştirmek için metnin ve görsellerin algılanabilir ve görülebilir bir düzlemde, iki boyutlu, üç boyut ve de dört boyut olarak organize edilmesini içeren yaratıcı bir süreçtir. Baskı, ekran, hareketli film, animasyon, iç mimari, ambalaj tasarımı gibi birçok ortamda dijital veya dijital olmayacak bir şekilde uygulanabilir. Grafik sanatı ve grafik tasarımlarda, görsel sanatların temel ilkeleri olan hizalama, denge, karşıtlık, vurgulama, hareket, görüntü, oran, yakınlık, tekrarlama, ritim ve birlik geçerlidir. Grafik tasarım için grafik tablet, grafik yazılımı, uygulama yazılımı ve programları kullanılır.

<i>Yüzüklerin Efendisi: Yüzük Kardeşliği</i> Yüzüklerin Efendisi serisinin ilk filmi (2001)

Yüzüklerin Efendisi: Yüzük Kardeşliği (İngilizce: The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring), Peter Jackson'ın yönettiği Yüzüklerin Efendisi üçlemesinin birinci filmidir ve 2001 yılında gösterime girmiştir. J. R. R. Tolkien'in aynı adlı fantezi roman üçlemesinin birinci kitabından uyarlanmış olan film, üçlemenin sırasıyla diğer iki filmi olan İki Kule ve Kralın Dönüşü filmleri ile eş zamanlı olarak, Yeni Zelanda'da çekilmiştir. Birleşik bütçeleri yaklaşık 270 milyon $ olan filmlerin çekimleri 15 ay, çekim sonrası aşamaları da yaklaşık bir yıl sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Film yapımı</span>

Film yapımı ya da film çekimi, bir film yapmak için takip edilmesi gereken birkaç aşamayı içeren bir süreçtir. Bir filmin yapılması ilk olarak hikâyenin fikrini bulmakla ya da fikri satın almakla başlar. Daha sonra bu fikir senaryoya dökülür. Film çekilir, kurgulanır ve son hâlini aldıktan sonra seyirciye sunulur. Prodüksiyon daha sonra senaristlik, rol dağıtımı, yapım öncesi, çekim, ses kayıt ve reprodüksiyonu, yapım sonrası ve bitmiş ürünün izleyici önünde gösterilmesiyle devam ediyor. Bu genellikle büyük bir insan kapasitesi gerektirmektedir ve bunun tamamlanması birkaç aydan birkaç yıla kadar geçen bir süre alabilir. Film yapımı ekonomik, sosyal ve politik açıdan dünya üzerinde büyük bir yer kaplamaktadır. Ve film yapımında çeşitli teknolojiler ve film teknikleri kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Afife Tiyatro Ödülleri</span> Türkiyede düzenlenen tiyatro ödül töreni

Afife Tiyatro Ödülleri, tiyatro sahnesine çıkan ilk Türk kadın oyuncu Afife Jale anısına İstanbul'da 1996-1997 tiyatro sezonundan beri her yıl Yapı Kredi Bankası dağıtılan sanat ödülüdür.

<span class="mw-page-title-main">Duygu Sağıroğlu</span> Türk senarist ve yönetmen

Duygu Sağıroğlu, Türk senarist, film yönetmeni, tiyatro dekoratörü, sanat yönetmeni ve öğretim görevlisi.

Naz Erayda, Türk tasarımcı ve yönetmendir.

12. Afife Tiyatro Ödülleri ya da 12. Afife Jale Ödülleri, 2008 yılında, 14 dalda verilen tiyatro ödülleridir. Ödüllerin adayları ile özel ödül sahipleri 31 Mart 2008'de açıkladı. Ödüller 21 Nisan 2008'de yapılan törenle sahiplerine verildi.

<i>Martı</i> (oyun) Rus yazar Anton Çehov tarafından 1896 yılında yayınlanan komedi

Martı, Anton Çehov'un dört büyük tiyatro oyunu kabul edilenler arasında ilk yazılmış olanıdır. 1895'te yazılan oyun, dört ana karakter arasındaki romantik ve sanatsal çatışmalar etrafında geçer. Bu karakterler, saf bir kız olan Nina, sönmekte olan yıldız Irina Arkadina, deneysel oyun yazarı oğlu Konstantin Treplev ile ünlü ve pek kültürlü olmayan yazar Trigorin'dir.

<span class="mw-page-title-main">Henry Bergman</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1868 – 1946)

Henry Bergman,, Amerikalı tiyatro ve sinema oyuncusudur. Charlie Chaplin ile birlikte rol aldığı filmler ile hatırlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Film ekibi</span> prodüksiyon şirketi tarafından bir film yapımı için işe alınan insan topluluğu

Film ekibi, prodüksiyon şirketi tarafından bir film yapımı için işe alınan insan topluluğudur. Teknik ekip, Kast'tan yani oyuncu grubundan farklı bir ekiptir. Aynı zamanda film şirketinde ya da filmin fikir haklarında pay sahibi olan prodüktörlerden de ayrıdır. Film set ekibi uzmanlık alanlarına göre farklı departmanlara ayrılır.

Türk, sahne sanatları tasarımcısı Behlüldane Tor Mersin'de dogmuştur. Lise öğrenimini, Mersin Dumlupınar Lisesi'nde tamamlamıştır. Daha sonra, İstanbul, Mimar Sinan Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi, "Tiyatro Dekoru ve Kostümü tasarımı Anasanat Dalı"nı bitirdi. Lisans eğitimi ile birlikte reklam sektöründe kameraman olarak çalıştı. Sahne tasarımcısı olarak katıldığı Devlet Tiyatroları çatısı altında, merkez Ankara Devlet Tiyatrosu olmak üzere bütün bölge tiyatrolarında çalışmalar gerçekleştirdi. Özellikle Konya Devlet Tiyatrosu oyunlarının dekorlarını tasarı ile öne çıkmıştır. Tasarımını üstlendiği çok sayıda oyun ile ödüle layık bulunmuştur. Görevini şimdi İstanbul Devlet Tiyatrosu’nda sürdürmektedir.

Efter Tunç, Türk sahne tasarımcısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Gianni Versace</span> İtalyan moda tasarımcısı ve lüks moda şirketi kurucusu

Gianni Versace,, İtalyan modacı ve iş insanı. Versace, dünyaya yayılan ününü tasarımdaki yeteneğine borçluydu. Aynı zamanda tiyatro kostümü de tasarlayan modacı, Andy Warhol’dan ve modern soyut sanattan etkilenmişti.

<span class="mw-page-title-main">Çok katlı mağazacılık</span>

Çok katlı mağazacılık, müşterilerine birçok çeşit ve tür ürün sunan, kapasitesi yüksek perakende mağaza çeşididir. Daha iyi yönetilmesi amacı ile, her katın kendi içerisinde yönetildiği, katların verimliliği ile farklı pozisyonlar alınabilen, satış personeli yerlerinin periyodik aralıklarla değiştirildiği ve personelin her reyonda veya katta çalışmak zorunda olduğu bir sistemi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Alışveriş arabası</span>

Alışveriş sepeti veya market arabası, özellikle süpermarketler tarafından, dükkân içindeki müşterilerin alışveriş sırasında kasayı alıp satış noktasına taşıması için kullandıkları bir araçtır. Çoğu durumda müşteriler, satın aldıkları ürünleri otoparka taşımak için arabayı da kullanabilirler, ancak bazı arabalar dükkândan çıkmalarını engellemek için tasarlanmıştır. Bazı yerlerde alışveriş sepeti konveyörü tasarlanmıştır.

Veli Kahraman, sanat yönetmeni, yapım tasarımcısı, sahne ve kostüm tasarımcısı ve yönetmen. Mimar Sinan Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Tiyatro Dekoru ve Kostümü Bölümü'nden mezun oldu. Aynı bölümde yüksek lisansını tamamladı ve bir süreliğine araştırma görevlisi olarak görev aldı. MSGSÜ Sahne Dekorları ve Kostümü Bölümü'nde öğretim görevlisidir. Grafik tasarım, illüstrasyon, sahne ve kostüm tasarımı çalışmalarının yanı sıra belgesel film çalışmalarında bulundu.

Emi Wada Japonya'da Akademi Ödüllü tiyatro, film ve bale kostüm tasarımcısıydı. The Peony Pavilion'ın 2015 yapımı için yaptığı çalışma, The Washington Post tarafından "hafızadaki en güzel bale kreasyonlarından bazıları" olarak tanımlandı ve gazete ayrıca onun için şunları da yazdı: "Dansçılar hareket ederken etek uçları alevler gibi titredi ve önde gelen balerin saflığındaki elbise onun çevresinde bir kızıllık gibi süzülüyordu."

<span class="mw-page-title-main">Edith Head</span>

Edith Head, 1949 ve 1973 yılları arasında En İyi Kostüm Tasarımı için sekiz Akademi Ödülü kazanan ve onu Akademi Tarihinde en çok ödül alan kadın yapan Amerikalı bir kostüm tasarımcısıydı. Head, film tarihinin en büyük ve en etkili kostüm tasarımcılarından biri olarak kabul edilir.

Sanat tasarım ana sanat dalı, üniversitelerin Güzel Sanatlar Fakültesi ya da Güzel Sanatlar Enstitüsü bünyesinde yer alan, sanat ve tasarım alanında eğitim ve araştırma faaliyetleri yürüten akademik ve genellikle yüksek lisans seviyesinde birimdir. Bu ana sanat dalı, sanatsal ve tasarımsal yetenekleri geliştirmeyi, yaratıcı düşünme becerilerini artırmayı ve öğrencileri profesyonel sanat ve tasarım dünyasına hazırlamayı amaçlar.