İçeriğe atla

Kosova Sırpları

Kosova Sırpları
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Diller
Din

Kosova Sırpları, Kosova'da yaşayan Sırpları ifade eder ve yaklaşık 150.000 kişiyle ülkenin en büyük etnik azınlığını oluşturur.[1][2]

Tarihçe

Kosova, 14. yüzyılda Sırp İmparatorluğu'nun önemli bir parçasıydı ve Prizren şehri imparatorluğun başkentiydi. 1389'daki I. Kosova Muharebesi sonucu bölge Osmanlı İmparatorluğu'nun kontrolüne geçti.[3] 1912'de Birinci Balkan Savaşı'nın ardından Sırbistan Krallığı bölgeyi ilhak etti. 1999'daki Kosova Savaşı ile Sırpların egemenliğinden çıkan bölge, 2008'de bağımsızlığını ilan etti. Kosova'nın 1999'dan önceki Sırp nüfusunun çoğu, yaşanan etnik temizlik nedeniyle Sırbistan'ın iç bölgelerine ve Karadağ'a yerleşti.[4][5][6] Kosova ve Sırbistan arasında 2013'te imzalanan Brüksel Anlaşması ile Kosova'daki Sırp azınlığın yoğun olarak yaşadığı yerlerde özerk yönetimin sağlanması için Sırp Belediyeleri Topluluğu oluşturulması kararlaştırıldı.

Nüfus

Sırpların Kosova'daki dağılımı.

Orta Çağ'da çoğunluğu oluşturan Kosova'daki Sırp nüfusu, 20. yüzyılda giderek azaldı. ECMI tarafından 2010 ve 2013 tahminleri esas alınarak yapılan hesaplamaya göre Kosova'da ülke nüfusunun %7,8'ini oluşturan 146.128 Sırp yaşamaktadır.[7] Helsinki İnsan Hakları Komitesi'nin tahminine göre ise 2012 itibarıyla Kosova'daki Sırpların nüfusu 90.000 ila 120.000 arasındadır.[8] Kosova'da Sırpların çoğunlukta olduğu on belediye mevcuttur.[7] Bunlar kuzeyde Kuzey Mitroviça, Leposaviç, Zveçan, Zubin Potok, güneyde ise Graçaniça, Ştırpçe, Nobırda, Ranilug, Parteş ve Klokot'tur.[7]

205.835 Kosovalı Sırp, 2009'da yaşadığı yeri terk etmek zorunda kaldı.[9] 2015 itibarıyla Karadağ'da 6.600 Kosovalı Sırp sığınmacı vardır.[10] 2003'te bu rakam yaklaşık 12.000 seviyesindeydi.[11]

Kültür

Nemanjić Hanedanı tarafından inşa edilen ve Dünya Mirası olan Kosova'daki Ortaçağ Anıtları, dört Sırp Ortodoks kilisesi ve manastırından oluşmaktadır.

Kaynakça

Özel
  1. ^ International Business Publications, USA (1 Ağustos 2013). Kosovo Business Law Handbook: Strategic Information and Laws. Global Investment Centre, United States. s. 9. ISBN 9781438770222. 
  2. ^ Robert Elsie (15 Kasım 2015). Historical Dictionary of Kosovo. Scarecrow Press. s. 256. ISBN 9780810874831. 
  3. ^ John K. Cox (2002). The History of Serbia. Greenwood Publishing Group. s. 29. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2018. 
  4. ^ Siobhán Wills (26 Şubat 2009). Protecting Civilians: The Obligations of Peacekeepers. Oxford University Press. s. 219. ISBN 978-0-19-953387-9. 6 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2013. 
  5. ^ "Abuses against Serbs and Roma in the new Kosovo". Human Rights Watch. Ağustos 1999. 10 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2018. 
  6. ^ "The Violence: Ethnic Albanian Attacks on Serbs and Roma". Human Rights Watch. Temmuz 2004. 7 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2018. 
  7. ^ a b c ECMI Kosovo 2013.
  8. ^ "Srpska zajednica na Kosovu" (PDF). helsinki.org.rs (Sırpça). Helsinki Committee for Human Rights in Serbia. 2012. 26 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Haziran 2015. 
  9. ^ "UNHCR: Returns to Kosovo halted". B92. 5 Nisan 2010. 31 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2018. 
  10. ^ "Izbeglice sa Kosova protiv Tačijeve posete". 12 Ocak 2015. 11 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2018. 
  11. ^ Radević, Dragana (2005). "Izbjeglice i interno raseljene osobe u Crnoj Gori–trajna rješenja". 10 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2018. 
Genel

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sırbistan</span> Güneydoğu Avrupa ve kısmen Orta Avrupada yer alan ülke

Sırbistan, resmî adıyla Sırbistan Cumhuriyeti (

<span class="mw-page-title-main">Kosova</span> Güneydoğu Avrupada bir ülke

Kosova, resmî adıyla Kosova Cumhuriyeti, Balkanlar'da bulunan ve dünyada sınırlı tanınırlığa sahip denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Kuzeyde ve doğuda Sırbistan, güneyde Kuzey Makedonya ve Arnavutluk, batıda ise Karadağ ile komşudur. 1999'da Birleşmiş Milletler kontrolü altına alınan Kosova, 2008'de Sırbistan'dan tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan etti. Mart 2020 itibarıyla 97 ülke tarafından tanınmaktadır. Kosova'nın bağımsızlığını tanımayan Sırbistan, bölgeyi kendisine bağlı Kosova ve Metohiya Özerk Bölgesi olarak kabul etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kosova Savaşı</span>

Kosova Savaşı veya 1998-1999 Kosova Savaşı, Yugoslavya Federal Cumhuriyeti ordusunun, bağımsızlık isteyen Kosova Kurtuluş Ordusu’na ve bu örgüt yanında yer alan milis güçlerine karşı yürüttüğü operasyon ve buna karşı NATO'nun başlattığı müdahaledir.

Kosova tarihi günümüzdeki bağımsız Kosova Cumhuriyeti’nin sınırları içinde kalan toprakların tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Sırp dinarı</span> günümüzde Sırbistanın kullandığı para birimi

Sırp dinarı, günümüzde Sırbistan'ın kullandığı para birimi. Kosova ve Karadağ Sırbistan'dan ayrıldıktan sonra Sırp dinarı yerine Avrupa Birliği'nin resmî para birimi olan Euroyu kullanmaya başladı. Kosova'da Sırpların yoğun olduğu bölgelerde euronun yanı sıra Sırp dinarı da kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslavya'nın dağılması</span>

Yugoslavya’nın dağılması, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nin Josip Broz Tito'nun ölümünden sonra artan etnik çekişmeler, ekonomik bunalım ve Doğu Avrupa'daki değişiklikler nedeniyle 1980'lerin sonlarından 2000'li yıllara kadar yaklaşık 20 yıl süren kanlı bir süreç sonunda yedi ayrı egemen ülkeye bölünmesidir.

Kuzey Mitroviça Kosova'nın Mitrovica Bölgesinde bulunan bir kasaba ve belediyedir. 2015 yılı itibarıyla 29.460 nüfuslu bir nüfusa sahiptir. 11 kilometrekare (4 sq mi) alan kaplar.

Kosova'daki Yahudilerin tarihi bazı istisnalar hariç Sırbistan'daki Yahudilerin tarihinin aynasıdır. İstisnalardan biri Holokost sırasında İtalya hakimiyetindeki Arnavutluk'a bağlı Kosova döneminde yaşananlar ve bir diğer istisna da 1999'da Sırbistan'dan ayrılırken gerçekleşen 1998-1999 Kosova Savaşı dönemidir.

<span class="mw-page-title-main">Sırbistan-Türkiye ilişkileri</span>

Bu madde, Sırbistan-Türkiye ve eskiden beri süregelen Türk-Sırp ilişkilerini içerir.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandar Vučić</span> 5. Sırbistan cumhurbaşkanı

Aleksandar Vučić, Sırbistan'ın 5. ve şimdiki cumhurbaşkanı olan bir Sırp siyasetçidir. 2008'de aşırı milliyetçi Sırp Radikal Partisi'nden ayrıldıktan sonra, popülist muhafazakâr Sırp İlerleme Partisi'nin (SİP) kurucularından biri oldu ve 2012'den beri parti başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kosova'da turizm</span>

Kosova, güneydoğu Avrupa'da yer alan bir Balkan ülkesidir. Balkanlar'daki merkezi konumuyla, orta ve güney Avrupa, Adriyatik Denizi ve Karadeniz arasındaki bağlantıda halka görevi görmektedir. Kosova'da turizm, İliryalılar, Dardaniler, Roma İmparatorluğu, Bizans İmparatorluğu, Sırbistan Krallığı ve Osmanlı İmparatorluğu dönemlerine ait arkeolojik miras, geleneksel Arnavut ve Sırp mutfağı, mimari, dini miras, gelenekler ve doğal manzaralarla nitelendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Kosova demografisi</span>

Kosova Demograsinin incelemesini yapan, Kosova İstatistik Ajansı, nüfusun yoğunluğu, etnik köken, eğitim düzeyi, nüfusun sağlığı, ekonomik durumu, dini bağlantıları ve nüfusun diğer yönleri gibi Kosova nüfusunun çeşitli demografik özelliklerini takip etmektedir. Normalde on yıllık aralıklarla yapılan nüfus sayımları nüfusun demografik özelliklerini kaydeder. 2011 yılında 2008 bağımsızlık ilanından sonra yapılan ilk nüfus sayımına göre, Kosova'nın daimi nüfusu Kuzey Kosova hariç 1.739.825'e ulaşmıştır. Toplam nüfusun %93'ünden fazlası ile Arnavutlar Kosova'nın çoğunluğunu oluşturuyor; önemli azınlıklar arasında Sırplar ve diğerleri yer alıyor. 2015 yılı tahmini Kosova nüfusu 1.870.981'e ulaşmıştır. Kosova Avrupa'daki en genç nüfusa sahiptir. BM Kalkınma Programı UNDP'nin yakın tarihli bir raporuna göre, kabaca 2 milyonluk nüfusunun yarısı 25 yaşın altında. Hükûmet verilerine göre, nüfusun yüzde 65'inden fazlasının 30 yaşından küçük olduğu tahmin ediliyor. Kosova'nın doğum oranı Avrupa'da en yüksek olmaya devam ederken, nüfus artışına sahip tek belediyeler güneyde Kosova'nın yanındaki Arnavutluk azınlık yerleşim bölgeleri.

Slaviša Ristić 17 Kasım 1961 doğumlu Sırp siyasetçi. Kosova Sırpları arasında önemli bir kişiliktir ve uzun yıllar boyunca, Kosova'nın Orta Sırbistan'a komşu sınırında bir Sırp yerleşimi olan Zubin Potok'un belediye başkanı olarak görev yapmıştır. Aynı yıl içinde partiden ayrılmasına rağmen, 2016 yılında Sırbistan Ulusal Meclisi'ne Sırbistan Demokrat Partisi milletvekili olarak seçildi. 2018'den beri Anavatan (Otadžbina) hareketinin/partisinin lideri.

<span class="mw-page-title-main">Kosova-Sırbistan ilişkileri</span>

Kosova, Sırbistan'ın reddettiği bir hareketle, 2008 yılında tek taraflı olarak Sırbistan'dan bağımsızlığını ilan etti. Sırbistan, Kosova'yı bağımsız bir devlet olarak tanımıyor ve Kosova ve Metohiya Özerk Bölgesi olduğunu iddia etmeye devam ediyor. Başlangıçta iki ülke arasında hiçbir ilişki yoktu; ancak sonraki yıllarda iki taraf arasında diyalog ve işbirliği artmıştır.

Brüksel Anlaşması, resmi adıyla İlişkilerin Normalleştirilmesini Yöneten İlk İlkeler Anlaşması, Sırbistan ve Kosova hükûmetleri arasında ilişkilerinin normalleşmesi üzerine yapılmıştır. Avrupa Birliği himayesinde Brüksel'de her iki tarafça da müzakere edildi ve prensipte imzalanarak sonuçlandırıldı. Müzakerelere Sırbistan Başbakanı Ivica Dačić ve Kosova Başbakanı Hashim Thaçi başkanlık etti ve AB Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton arabuluculuk yaptı. Anlaşma 19 Nisan 2013 tarihinde imzalanmıştır. Sırbistan hükümeti Kosova'yı bağımsız bir devlet olarak tanımıyor, ancak yine de Brüksel Anlaşması uyarınca Kosova hükümeti ile ilişkileri normalleştirmeye başladı. İlişkilerin normalleşmesi terimi belirsiz ve dolayısıyla büyük ölçüde sorunludur. Sırbistan cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic 2018'de anlaşmanın Sırbistan için zor bir uzlaşma olduğunu ve kendisine göre tüm yükümlülüklerin yerine getirildiğini söyledi.

<span class="mw-page-title-main">Hırvatistan-Sırbistan ilişkileri</span>

Hırvatistan-Sırbistan ilişkileri, Hırvatistan ile Sırbistan arasındaki dış ilişkilerdir. İki ülke, Hırvatistan Kurtuluş Savaşı'nın sona ermesinin ardından 9 Eylül 1996'da diplomatik ilişkiler kurdu.

<span class="mw-page-title-main">Kosova'da Hristiyanlık</span>

Kosova'da Hristiyanlığın Roma İmparatorluğu'na dayanan uzun süreli bir geleneği var. 10. yüzyıla kadar tüm Balkan bölgesi Roma, Bizans ve Birinci Bulgar imparatorluklarının hükümdarlıkları altında Hristiyanlaşmıştı. 1389 yılı Kosova Muharebesi'nden 1912'ye kadar Kosova Osmanlı İmparatorluğu'na aitti ve derin şekilde İslamlaştı. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Kosova, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nin seküler ve sosyalist yönetimine girdi. Bu dönem boyunca Kosovalılar gitgide laikleşti. Günümüzde Kosova nüfusunun %90'ı Müslüman aile geçmişlerine sahiptir; bunların çoğunu etnik Arnavutlar, azınlığını ise Slav dillerini konuşan gruplar ve Türkler oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kosova Boşnakları</span>

Boşnaklar, Kosova'da yaşayan Slav Müslüman bir etnik grup. 2011 yılı nüfus sayımına göre, Kosova'daki Boşnak nüfusu 27.553 kişiden ibaret. Nüfus sayımının Kosova Sırpları tarafından boykot edilmesi nedeniyle Sırplar, nüfus sayımı sonuçlarında yeterince temsil edilmemektedir; dolayısıyla Boşnaklar, Kosova Arnavutlarından sonra Kosova'daki en büyük ikinci etnik grup olarak kayda geçmiştir. Bu Boşnakların büyük çoğunluğu İslam dininin Sünnî koluna mensuptur.

<span class="mw-page-title-main">Rusya-Sırbistan ilişkileri</span>

Rusya-Sırbistan ilişkileri, Rusya ve Sırbistan arasındaki ikili dış ilişkilere atıfta bulunur. Ülkeler, 1816'da Rusya İmparatorluğu ve Sırbistan Prensliği olarak resmi diplomatik ilişki kurdular. Rusya'nın Belgrad'da bir fahri konsolosluğu, Belgrad'da bir büyükelçiliği ve Sırbistan'ın Kosova ve Metohija eyaletinin Priştine şehrinde UNMIK ile temas kurmak için irtibat bürosu bulunmaktadır. Sırbistan'ın Moskova'da bir büyükelçiliği, St. Petersburg'da bir fahri konsolosluğu var ve Yekaterinburg'da bir başkonsolosluk açacağını duyurdu.

<span class="mw-page-title-main">Sırbistan-Suudi Arabistan ilişkileri</span>

Suudi-Sırp ilişkileri, Suudi Arabistan ve Sırbistan arasındaki ikili ilişkileri ifade eder.