Kosova Kurtuluş Ordusu

Ushtria Çlirimtare e Kosovës Kosova Kurtuluş Ordusu

UÇK Arması
Bayrak
Kuruluş	1993
Feshediliş	20 Eylül 1999
Bağlılık	Arnavutluk
Bağlı gruplar	Ulusal Kurtuluş Ordusu (Makedonya) Preşova, Medvece ve Buyanovaç Kurtuluş Ordusu Kosova Koruma Kolordusu
Lider(ler)	Adem Jashari Hamëz Jashari Sali Çekaj Zahir Pajaziti Hashim Thaçi Nezir Nebihi Agim Çeku Fatmir Limaj Ramush Haradinaj Bekim Berisha Naim Beka Agim Ramadani
Etkin bölgeler	Kosova ve Metohiya Özerk Bölgesi, Sırbistan Kökes, Arnavutluk
İdeoloji	Arnavut milliyetçiliği Büyük Arnavutluk
Büyüklük	12.000-20.000 (1993), 25.000-45.000 (1999)
Müttefikler	Arnavutluk NATO
Rakip(ler)	Yugoslavya Federal Cumhuriyeti
Çatışma(lar)	Kosova Savaşı
Terör örgütü olarak tanımlayanlar	Yugoslavya Federal Cumhuriyeti

Kosova Kurtuluş Ordusu ( Arnavutça : Ushtria Çlirimtare e Kosovës, UÇK), büyük çoğunluğu Arnavutların yaşadığı Kosova'nın 1990'larda Yugoslavya Federal Cumhuriyeti ve Sırbistan'dan ayrılmasını amaçlayan etnik Arnavut ayrılıkçı bir milisti. Arnavut milliyetçiliği UÇK'nın temel ilkelerinden biriydi ve saflarındaki pek çok kişi, Arnavut kültürünü, etnik kökenini ve ulusunu vurgulayarak Balkanlar'daki tüm Arnavutları kapsayacak bir Büyük Arnavutluk'un kurulmasını destekledi. Varlığı boyunca UÇK, Yugoslavya tarafından bir terörist grup olarak belirlendi.

UÇK'nin askeri öncüleri, 1980'lerin sonunda Arnavut aktivistleri gözaltına almaya çalışan Yugoslav polisine karşı silahlı direnişle başladı. 1990'ların başında polis güçlerine ve gizli servis yetkililerine yönelik saldırılar oldu ve Arnavut sivilleri taciz ettiler. 1998'in ortalarında UÇK, sayıca ve silah bakımından üstün olmasına rağmen cephe savaşına girdi. 1997'den itibaren, Yugoslav ordusunun bölgede nüfusun yer değiştirmesine neden olan baskılara misilleme yapması nedeniyle çatışma tırmandı. Dökülen kan, binlerce Arnavut'u komşu ülkelere iten etnik temizlik ve bunun bölgeyi istikrarsızlaştırma potansiyeli, Birleşmiş Milletler, NATO ve uluslararası sivil toplum kuruluşları gibi uluslararası kuruluşların müdahalesine neden oldu. Mart 1999'da NATO, UÇK'yı destekledi ve onun adına müdahale etti.

Eylül 1999'da, çatışmalar sona erdiğinde ve Kosova'da uluslararası bir güç kurulduğunda, UÇK resmen dağıtıldı ve binlerce üyesi, UÇK ve Kosova Polis Gücü'nün yerini alan sivil bir acil durum koruma kuruluşu olan Kosova Koruma Kolordusu'na girdi. Kosova savaşının sona ermesi, UÇK'dan yan gerilla gruplarının ve siyasi örgütlerin Güney Sırbistan ve Kuzeybatı Makedonya'da devam eden şiddetli mücadelelerin ortaya çıkmasıyla sonuçlandı, bu da barış görüşmeleri ve daha fazla Arnavut haklarıyla sonuçlandı. Eski UÇK liderleri de siyasete atıldı, bazıları üst düzey makamlara ulaştı.

UÇK, Arnavut diaspora örgütlerinden büyük fonlar aldı. Operasyonlarını finanse etmek için uyuşturucu ticaretini kullandığına dair iddialar vardır. UÇK tarafından çatışma sırasında ve sonrasında sivillerin katledilmesi, esir kamplarının kurulması ve kültürel miras alanlarının tahrip edilmesi gibi ihlaller ve savaş suçları işlendi. Nisan 2014'te Kosova Meclisi, UÇK üyeleri tarafından 1999-2000 yıllarında işlendiği iddia edilen suçlar ve diğer ciddi suiistimallerle ilgili davalara bakmak için özel bir mahkemenin kurulmasını değerlendirdi ve onayladı. Haziran 2020'de Kosova Uzman Daireleri ve Uzman Savcılık Ofisi, Kosova'nın eski cumhurbaşkanı Hashim Thaçi de dahil olmak üzere bir dizi eski UÇK üyesine karşı insanlığa karşı suçlar ve savaş suçları iddianameleri sundu.

Marş

Marshi i UÇK 7 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

Bosna Savaşı, 1992 ile 1995 yılları arasında Bosna-Hersek'te meydana gelen uluslararası bir silahlı çatışmaydı. Savaşın, genellikle daha önceki bir dizi şiddet olayını takiben 6 Nisan 1992'de başladığı kabul edilir. Savaş, 14 Aralık 1995'te Dayton Anlaşması'nın imzalanmasıyla sona erdi. Ana savaşan taraflar, sırasıyla Hırvatistan ve Sırbistan tarafından yönetilen ve sağlanan proto-devletler olan Bosna-Hersek Cumhuriyeti, Hersek-Bosna Hırvat Cumhuriyeti ve Sırp Cumhuriyeti güçleriydi.

Slobodan Milošević, Sırbistan ve Yugoslavya'nın eski devlet başkanıdır.

Priştine Kosova'nın başkenti ve en büyük şehri.

Kosova, resmî adıyla Kosova Cumhuriyeti, Balkanlar'da bulunan ve dünyada sınırlı tanınırlığa sahip denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Kuzeyde ve doğuda Sırbistan, güneyde Kuzey Makedonya ve Arnavutluk, batıda ise Karadağ ile komşudur. 1999'da Birleşmiş Milletler kontrolü altına alınan Kosova, 2008'de Sırbistan'dan tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan etti. Mart 2020 itibarıyla 97 ülke tarafından tanınmaktadır. Kosova'nın bağımsızlığını tanımayan Sırbistan, bölgeyi kendisine bağlı Kosova ve Metohiya Özerk Bölgesi olarak kabul etmektedir.

Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti, Balkanlar'da II. Dünya Savaşı'ndan sonra kurulan ve 1992 yılına kadar hüküm süren sosyalist federal cumhuriyet. Devletin bulunduğu alanda bugün Bosna-Hersek, Sırbistan, Hırvatistan, Kuzey Makedonya, Karadağ, Slovenya ve Kosova bulunur.

Bosna-Hersek tarihi Bosna-Hersek'in tarih öncesi zamanlardan günümüze uzanan tarihini kapsar.

Hashim Thaçi, eski Kosova Cumhurbaşkanı, eski Kosova Dışişleri Bakanı, eski Kosova Cumhuriyeti Başbakanı, Kosova Demokratik Partisi'nin (PDK) genel başkanı ve Kosova Kurtuluş Ordusu (UÇK) eski önderidir. 6 Haziran 2008 tarihinde, silahlı bir saldırganın Thaçi'nin Priştine'deki evine suikast girişimi başarısız olmuştur. 17 Şubat 2008 günü, Kosova Cumhuriyeti'nin Sırbistan'dan bağımsızlığını ilan etmiş, bağımsız devletin ilk başbakanı olmuştur. 2020 yılında Kosova Başsavcılığının hakkında hazırladığı insanlığa karşı suçlar ve savaş suçları iddianamesi üzerine cumhurbaşkanlığından istifa etmiştir.

Kosova Savaşı veya 1998-1999 Kosova Savaşı, Yugoslavya Federal Cumhuriyeti ordusunun, bağımsızlık isteyen Kosova Kurtuluş Ordusu’na ve bu örgüt yanında yer alan milis güçlerine karşı yürüttüğü operasyon ve buna karşı NATO'nun başlattığı müdahaledir.

Kosova tarihi günümüzdeki bağımsız Kosova Cumhuriyeti’nin sınırları içinde kalan toprakların tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

Yugoslavya Federal Cumhuriyeti Balkanlar’da yer alan, iki cumhuriyetten oluşan ve 1992-2003 yıllarında yaşamış olan bir devlettir. Ülke iç savaşta parçalanan Yugoslavya SFC'nin sınırları değişen devamı sayılabilir. 2003'te devletin resmi adı değişti ve Sırbistan-Karadağ adı alındı. Devletin bulunmuş olduğu alanda bugün Sırbistan, Karadağ ve Kosova^{tanınma süreci} bulunur.

Büyük Arnavutluk, irredentist ve milliyetçi bir kavramdır, Arnavutların kendi ulusal vatanları olduklarının düşündükleri toprakları birleştirmeyi amaçlar. Arnavut nüfusunun bu bölgelerdeki günümüzdeki veya tarihsel varlığına ilişkin iddialara dayanmaktadır. Mevcut Arnavutluk'a ek olarak, terim komşu ülkelerdeki bölgelere ilişkin iddiaları içermektedir, alanlar arasında Kosova, Sırbistan'ın Preşova Vadisi, güney Karadağ'daki bölgeler, kuzeybatı Yunanistan, ve Kuzey Makedonya'nın bir batı kısmı yer alır.

Yugoslavya’nın dağılması, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nin Josip Broz Tito'nun ölümünden sonra artan etnik çekişmeler, ekonomik bunalım ve Doğu Avrupa'daki değişiklikler nedeniyle 1980'lerin sonlarından 2000'li yıllara kadar yaklaşık 20 yıl süren kanlı bir süreç sonunda yedi ayrı egemen ülkeye bölünmesidir.

Adem Yaşari Zahir Pajaziti ile birlikte Kosova Kurtuluş Ordusu'nun (KKO) kurucularından biri olarak kabul edilir. Jashari, KKO'nun Drenica'daki operasyonlarından birinde komutan olarak yer almıştır.

Yugoslav Savaşları, 1991'den 2001'e kadar Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nde meydana gelen bir dizi ayrı ama birbiriyle ilişkili etnik çatışmalar, bağımsızlık savaşları ve isyanlardı. 1991, daha önce Yugoslavya'yı oluşturan cumhuriyetler olarak bilinen altı tarafla eşleşen altı bağımsız ülkeye ayrıldı: Slovenya, Hırvatistan, Bosna-Hersek, Karadağ, Sırbistan ve Kuzey Makedonya. Yugoslavya'yı oluşturan cumhuriyetler, yeni ülkelerdeki etnik azınlıklar arasında savaşları körükleyen çözülmemiş gerilimler nedeniyle bağımsızlıklarını ilan ettiler. Çatışmaların çoğu, yeni devletlerin tam uluslararası tanınmasını içeren barış anlaşmalarıyla sona ermiş olsa da, çok sayıda ölüme ve bölgede ciddi ekonomik hasara neden oldu.

Ulusal Kurtuluş Ordusu, 2001 Makedonya çatışmaları sırasında faaliyet gösteren bir Arnavut silahlı örgüttü. Örgüt, 2000'lerin başında eski Kosova Kurtuluş Ordusu, Preşova, Medvece ve Buyanovaç Kurtuluş Ordusu ve yerel Arnavutlar tarafından kurulmuştur.

Kosova Cumhuriyeti 1991 yılında kurulan Güneydoğu Avrupa'da bağımsızlığını ilan eden bir yarı-devlettir. Kosova Cumhuriyeti,Kosova ve Metohiya Özerk Bölgesi'ne karşı kendi paralel siyasi kurumlarını kurdu.

Türkiye-Yugoslavya ilişkileri, Türkiye ile Yugoslavya arasındaki tarihi dış ilişkilerdi.

Kosova Koruma Kolordusu, Kosova'da 1999'dan 2009'a kadar aktif bir sivil acil servis kuruluşuydu. Kosova Koruma Kolordusu, 1999 Yönetmeliğinin yürürlüğe girmesi ve "İlkeler Beyanı" anlaşması ile 21 Eylül 1999'da kuruldu.

Arnavutluk ve Sırbistan arasındaki ilişkiler, bir dizi tarihi ve siyasi olay nedeniyle karmaşık ve büyük ölçüde düşmanca olmuştur.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.