İçeriğe atla

Kosova Demokratik Birliği

Kosova Demokratik Birliği
Lidhja Demokratike e Kosovës
Kuruluş tarihi23 Aralık 1989 (34 yıl önce) (1989-12-23)
MerkezPristina
İdeolojiLiberal muhafazakârlık[1][2]
Sosyal muhazakârlık[3]
Liberal milliyetçilik
Pro-Avrupacılık
Ekonomik liberalizm[3]
Avrupa üyeliğiAvrupa Halk Partisi (gözlemci)[4]
Resmî renkler  Kırmızı
  Siyah
Kosova Meclisi
15 / 120
Kosova Belediyeleri
7 / 38
Belediye Konseyleri
212 / 994
İnternet sitesi
Kosovo

Kosova Demokratik Birliği (Arnavutça: Lidhja Demokratike e Kosovës, LDK) Kosova'daki en eski ve en büyük siyasi partilerden biridir.

24 Ekim 2004 tarihinde yapılan milletvekili seçimlerinde parti, halk oylarının %45,4'ünü ve yedisi Nexhat Daci liderliğindeki Dardanya Demokratik Birliği'ne geçerken toplamda 120 sandalyenin 47'sini kazandı. Kurucu üyelerden İbrahim Rugova, 21 Ocak 2006'daki ölümüne kadar Kosova'nın cumhurbaşkanı olarak partinin başkanlığını yaptı. 17 Kasım 2007'de yapılan son meclis seçimlerinde, parti yalnızca %22.6 oranla 25 sandalye kazanmasına karşın, Hashim Thaçi'nin Kosova Demokratik Partisi ile bir Koalisyon hükûmeti kurmaya devam etti. Ekim 2010'da KDB koalisyondan çekildi.[5]

Tarihi

1980'lerin sonlarında, milliyetçilik Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nde yükselişteydi. 1974'ten bu yana, Kosova eyaleti, Sırbistan Sosyalist Cumhuriyeti'nin bir parçası olmasına rağmen, Sırp parlamentosunun neredeyse hiçbir olgusal kontrole sahip olmadığı kendi kendini yöneten bir birimdi. 1980'lerin sonlarında, vilayeti onlarca yıldır vuran sivil kargaşa, etnik Arnavutların daha fazla özerklik talep etmesiyle Kosova'da aniden patlak verdi. Aynı zamanda, Sırp Komünistlerin lideri Slobodan Milošević, Kosova'daki durumu Sırplar arasında popülerlik kazanmak için siyasi bir araç olarak kullandı. 1989'da, Sırp Anayasası'ndaki değişiklikleri kullanarak Kosova'nın özerkliğini kaldırdı, Kosova'yı 1974 öncesi statüsüne döndürdü ve böylece Sırbistan'ın eyalet üzerindeki kontrolünü yeniden sağladı. Buna karşılık, aynı yıl bir grup Arnavut entelektüel, bu önlemlere karşı çıkan Kosova Demokratik Birliği'ni ve 1990 yılında Kosova Parlamentosu'nun onaylanmasını oluşturmak için bir araya geldi ve bu da Kosova'nın özerklik düzeyini on altı yıl önce olduğu gibi geri getirdi.

Milliyetçi ve ayrılıkçı olarak nitelendirilen ideolojisi nedeniyle, Temmuz 1990'da Kosova'nın gerçek meclisinin onaylanmasına karşı çıkan kendine özgü gölge Kosova Parlamentosu ile birlikte Yugoslav makamları tarafından yasaklandı. Sonuç olarak, üyeleri kendi anayasasını hazırlayan Yugoslavya'dan bağımsız " Kosova Cumhuriyeti "ni inşa eden parlamentonun adımlarını protesto etti. Arnavutların şartlarının yerine getirilmediğini iddia eden KDB, Kosovalı Arnavutları 1990 yılındaki ilk özgür seçimlerin boykot edilmesini başarıyla istedi. KDB Başkanı Rugova'nın da boykot çağrısı yaptığı 1991 nüfus sayımının ardından, Kosova nüfusunun yaklaşık %2,53'ünü oluşturan yalnızca 9.091 Arnavut kaydedildi, KDB Arnavut halkını Arnavut ulusal sorunu çözülene kadar tüm devlet kurumlarını terk etmeye ve boykot etmeye çağırdı. KDB, Sırp dilini Kosova dili olarak yeniden tanıtan ve başka uygulamalar yapan Belgrad'ın dayattığı merkezi kontrole karşı çıktı; ve daha geniş grup çıkarları açısından Belgrad'ın Arnavut halkını ele alış biçiminden derin endişe duyuyorlardı.

KDB, Kosova'nın Arnavut nüfusunun %87'sinin (eyalet nüfusunun %80'ini oluşturan) bağımsızlığa oy verdiği 1992 yılında zayıf bir şekilde düzenlenen kendi kaderini tayin referandumunun baş organizatörlerinden biriydi. Referandum yasadışı ilan edildi ve Kosova'da Arnavutlarla Sırplar arasında bir sürtüşmeye yol açtı. 1992'de Yugoslavya Federal Cumhuriyeti kuruldu ve Kosova, Sırbistan Cumhuriyeti'nin özerk bir eyaleti olarak kaldı. KDB, Merkez Sırbistan ve Preşova Vadisi'ndekiler de dahil olmak üzere Arnavutları genel seçimleri boykot etmeye başarıyla çağırdı.

Gücü kötüye kullanmak

Eski parti lideri İsa Mustafa, Priştine belediye başkanı olarak görev yaptığı sırada görevi kötüye kullanma iddiasıyla savcılığa şikayet edilmişti.[6] Eski belediye başkanının sunulan davalarla hiçbir bağı olmadığı için bu davaların tümü sorumlu savcılarca reddedildi. Eski Kültür Bakanı Astrit Haraqia, 2004-2007 yılları arasında makamını kötüye kullanmakla ve ayrıca diğer parti yetkilisi Ukë Rugova ile Schengen vizelerini satmak için büyük bir plana dahil olmakla suçlandı.[7] Yolsuzluk şüphesi, Kosova Özelleştirme Dairesi yönetim kurulunda görev yaptığı sırada yaptığı suçlardan dolayı görevdeki milletvekili Naser Osmani hakkında bulunuyordu. Suçlamalara rağmen yarıştı ve Mecliste bir sandalye kazandı.[8] Eski Obiliq belediye başkanı Mehmet Krasniqi görevi kötüye kullanmaktan soruşturuluyor.[9] Mehmet Krasniqi o zamandan beri suçlamalardan suçsuz bulundu.[10]

Kaynakça

  1. ^ Nordsieck, Wolfram (2007). "Kosovo". Parties and Elections in Europe. 20 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ Campanile, Carl (30 Eylül 2019). "Kosovo pol brands himself Trump's biggest fan to try to win election". New York Post. 22 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2021. 
  3. ^ a b Zulfaj, Jeton; Mulliqi, Brikena; Shala, Mentor; Tahiri, Petrit (15 Nisan 2008). Political Parties in Kosova – Profile and Ideology (PDF). Çelnaja. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2021. 
  4. ^ "Archived copy" (PDF). 21 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2013. 
  5. ^ "Kosovo in crisis after LDK quits government (SETimes.com)". 18 Ekim 2010. 22 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2010. 
  6. ^ "Mustafa kërkon suspendimin e zyrtarëve nën hetime, jo edhe të të emëruarve politikë". dialogplus. 2 Eylül 2015. 13 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2016. 
  7. ^ "Astrit Haraqija, pjesë e grupit 21 personash të Ukë Rugovës për shitje vizash". KOHAnet. KOHA. 3 Aralık 2015. 4 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2016. 
  8. ^ "I dyshuari për korrupsion në listën e LDK-së për deputet". KOHAnet. KOHA. 16 Mayıs 2014. Erişim tarihi: 7 Şubat 2016. 
  9. ^ "I akuzuari për korrupsion është Mehmet Krasniqi i LDK-së". Portali Indeksonline. 8 Mayıs 2015. 31 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2016. 
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ibrahim Rugova</span>

Ibrahim Rugova, Kosova Cumhurbaşkanı. 2002 yılından görev başında ölümüne dek Kosova Cumhurbaşkanlığı ve Kosova'nın önde gelen siyasi partisi Kosova Demokratik Birliği'nin (LDK) başkanı. 1944'te o dönemde Yugoslavya'nın bir parçası olan Kosova bölgesinin Çerçi (Cerrcë) köyünde doğmuştur. Babası ve dedesi II. Dünya Savaşı'nın hemen akabinde, Nazi Almanyası işgal güçleri ile iş birliği yaptıkları gerekçesiyle kurşuna dizilmişlerdir. Üniversite öğrenimini Paris'te Sorbonne Üniversitesi'nde yapmıştır. 1990'da ihracına dek Yugoslav Komünist Partisi'nin üyesi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Slobodan Milošević</span> Sırbistanın ilk cumhurbaşkanı

Slobodan Milošević, Sırbistan ve Yugoslavya'nın eski devlet başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kosova</span> Güneydoğu Avrupada bir ülke

Kosova, resmî adıyla Kosova Cumhuriyeti, Balkanlar'da bulunan ve dünyada sınırlı tanınırlığa sahip denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Kuzeyde ve doğuda Sırbistan, güneyde Kuzey Makedonya ve Arnavutluk, batıda ise Karadağ ile komşudur. 1999'da Birleşmiş Milletler kontrolü altına alınan Kosova, 2008'de Sırbistan'dan tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan etti. Mart 2020 itibarıyla 97 ülke tarafından tanınmaktadır. Kosova'nın bağımsızlığını tanımayan Sırbistan, bölgeyi kendisine bağlı Kosova ve Metohiya Özerk Bölgesi olarak kabul etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Hashim Thaçi</span>

Hashim Thaçi, eski Kosova Cumhurbaşkanı, eski Kosova Dışişleri Bakanı, eski Kosova Cumhuriyeti Başbakanı, Kosova Demokratik Partisi'nin (PDK) genel başkanı ve Kosova Kurtuluş Ordusu (UÇK) eski önderidir. 6 Haziran 2008 tarihinde, silahlı bir saldırganın Thaçi'nin Priştine'deki evine suikast girişimi başarısız olmuştur. 17 Şubat 2008 günü, Kosova Cumhuriyeti'nin Sırbistan'dan bağımsızlığını ilan etmiş, bağımsız devletin ilk başbakanı olmuştur. 2020 yılında Kosova Başsavcılığının hakkında hazırladığı insanlığa karşı suçlar ve savaş suçları iddianamesi üzerine cumhurbaşkanlığından istifa etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kosova Savaşı</span>

Kosova Savaşı veya 1998-1999 Kosova Savaşı, Yugoslavya Federal Cumhuriyeti ordusunun, bağımsızlık isteyen Kosova Kurtuluş Ordusu’na ve bu örgüt yanında yer alan milis güçlerine karşı yürüttüğü operasyon ve buna karşı NATO'nun başlattığı müdahaledir.

Kosova tarihi günümüzdeki bağımsız Kosova Cumhuriyeti’nin sınırları içinde kalan toprakların tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslavya Federal Cumhuriyeti</span>

Yugoslavya Federal Cumhuriyeti Balkanlar’da yer alan, iki cumhuriyetten oluşan ve 1992-2003 yıllarında yaşamış olan bir devlettir. Ülke iç savaşta parçalanan Yugoslavya SFC'nin sınırları değişen devamı sayılabilir. 2003'te devletin resmi adı değişti ve Sırbistan-Karadağ adı alındı. Devletin bulunmuş olduğu alanda bugün Sırbistan, Karadağ ve Kosovatanınma süreci bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslavya'nın dağılması</span>

Yugoslavya’nın dağılması, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nin Josip Broz Tito'nun ölümünden sonra artan etnik çekişmeler, ekonomik bunalım ve Doğu Avrupa'daki değişiklikler nedeniyle 1980'lerin sonlarından 2000'li yıllara kadar yaklaşık 20 yıl süren kanlı bir süreç sonunda yedi ayrı egemen ülkeye bölünmesidir.

Kosova'daki Yahudilerin tarihi bazı istisnalar hariç Sırbistan'daki Yahudilerin tarihinin aynasıdır. İstisnalardan biri Holokost sırasında İtalya hakimiyetindeki Arnavutluk'a bağlı Kosova döneminde yaşananlar ve bir diğer istisna da 1999'da Sırbistan'dan ayrılırken gerçekleşen 1998-1999 Kosova Savaşı dönemidir.

<span class="mw-page-title-main">Kosova Özerk Sosyalist Bölgesi</span>

Kosova Özerk Sosyalist Bölgesi Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti’ni oluşturmuş olan anayasal özerk iki bölgeden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Sırbistan Sosyalist Partisi</span>

Sırbistan Sosyalist Partisi Sırbistan'da bulunan bir siyasi parti. Resmi olarak demokratik sosyalist bir partidir. Parti aynı zamanda kendisini bu şekilde adlandırmasa da Sırp milliyetçisi çizgisiyle tanınır. Parti kendini içindeki tartışmalara rağmen merkez sol bir konumda tanımlar.

1981 Kosova protestoları, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'ne bağlı özerk cumhuriyet olan Kosova Özerk Sosyalist Bölgesi'nin başkenti Priştine'de 11 Mart 1981 tarihinde başlayan ve 3 Nisan 1981'e kadar devam eden protestolar dizisi. Mitroviça'da da olayların patlak vermesi üzerine Yugoslavya predizyumu, olağanüstü hâl ilan etmiş ve birçok kişi ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Rrahman Morina</span>

Rrahman Morina, Yugoslav komünist politikacı, Kosova Komünistler Ligi'nin 27 Ocak 1989 - 12 Ekim 1990 tarihleri arasında görev yapan son parti genel sekreteridir. Kosova Arnavutu olan Morina Arnavutluk ve Kosova'nın Birleşmesina karşı çıkan sıkı bir Arnavut ayrılıkçılığı karşıtı idi.

<span class="mw-page-title-main">Kosova Cumhuriyeti (1991-1999)</span>

Kosova Cumhuriyeti 1991 yılında kurulan Güneydoğu Avrupa'da bağımsızlığını ilan eden bir yarı-devlettir. Kosova Cumhuriyeti,Kosova ve Metohiya Özerk Bölgesi'ne karşı kendi paralel siyasi kurumlarını kurdu.

<span class="mw-page-title-main">Vjosa Osmani</span> Kosovanın 5. Cumhurbaşkanı

Vjosa Osmani-Sadriu,, Kosovalı bir hukukçu ve politikacıdır. Nisan 2021'den beri Kosova Cumhuriyeti'nin beşinci cumhurbaşkanıdır. Osmani, 2019 Kosova genel seçimlerinde Kosova Demokratik Birliği (LDK) partisinin başbakan adayı oldu.

Slaviša Ristić 17 Kasım 1961 doğumlu Sırp siyasetçi. Kosova Sırpları arasında önemli bir kişiliktir ve uzun yıllar boyunca, Kosova'nın Orta Sırbistan'a komşu sınırında bir Sırp yerleşimi olan Zubin Potok'un belediye başkanı olarak görev yapmıştır. Aynı yıl içinde partiden ayrılmasına rağmen, 2016 yılında Sırbistan Ulusal Meclisi'ne Sırbistan Demokrat Partisi milletvekili olarak seçildi. 2018'den beri Anavatan (Otadžbina) hareketinin/partisinin lideri.

<span class="mw-page-title-main">Donika Gërvalla-Schwarz</span>

Donika Gërvalla-Schwarz, Kosovalı politikacı. Vetëvendosje siyasi partisinin Guxo siyasi listesinin bir üyesi, 2021'den beri İkinci Kurti kabinesinde dışişleri bakanı ve ikinci başbakan yardımcısı olarak görev yapıyor. Gërvalla-Schwarz, suikasta kurban giden Arnavut aktivist Jusuf Gërvalla'nın kızıdır.

<span class="mw-page-title-main">Jusuf Gërvalla</span>

Jusuf Gërvalla Kosovalı Arnavut aktivist, yazar, müzisyen ve Kosova Ulusal Kurtuluş Hareketi adlı Marksist-Leninist grubun kurucusuydu. Kosova'nın İpek belediyesinde Burremëdhi (Dubovik) köyünde doğan Gërvalla, Üsküp ve Priştine'de gazeteci olarak çalışmadan önce Priştine ve Ljubljana'da üniversite eğitimi aldı. Yüksek sesli bir milliyetçi olarak, Yugoslav gizli servisinin radarına yakalandı ve 1980'de Almanya'ya sığınma talebinde bulundu ve daha sonra Kosova Halk hareketi ve Kosova Ulusal Kurtuluş hareketi olmak üzere iki gruba ayrılan Kosova Cumhuriyeti Halk Hareketi'ni kurdu. Yurtdışında da Arnavut hareketlerini ve siyasi partileri birleştirmek için çaba gösterdi. 17 Ocak 1982'de Gërvalla, kardeşi Bardhosh Gërvalla ve aktivist arkadaşı Kadri Zeka ile birlikte, iddiaya göre Yugoslav gizli servisi tarafından Stuttgart'ta öldürüldü. Cinayeti Arnavutlar arasında ve yurtdışında öfkeye neden oldu ve Arnavut milliyetçiliğinde yoğunluğun artmasına ve Kosova'nın Yugoslav kontrolüne yönelik düşmanlığa yol açtı.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk-Sırbistan ilişkileri</span>

Arnavutluk ve Sırbistan arasındaki ilişkiler, bir dizi tarihi ve siyasi olay nedeniyle karmaşık ve büyük ölçüde düşmanca olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Fehmi Agani</span>

Fehmi Agani, 1990'larda Kosova Demokratik Birliği'nin (LDK) önde gelen düşünürü ve siyasi stratejisti olarak kabul edilen bir sosyolog ve politikacıydı. 1998-1999 Kosova Savaşı öncesinde uluslararası müzakerelerde LDK'yi temsil etti, ancak savaş sırasında siyasi tutumları nedeniyle Sırp askerleri tarafından öldürüldü.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.