Kosova'nın kültürel mirası

Kosova, Güneydoğu Avrupa'da Balkan Yarımadası'nda bulunan, kısmen tanınan bir devlet ve tartışmalı bir bölgedir. Kosovalıların çoğunluğu etnik olarak Arnavuttur. Kosova anıtlar, giyim eşyaları, müzeler ve geleneksel yemekleri içeren geniş bir kültürel mirasa sahiptir.

Anıtlar

Kosova'nın birçok anıtı neolitik dönemden kalmadır. Tarih boyunca birçok anıt değiştirilmiş, yıkılmış ve bunlara yeni unsurlar eklenmiştir. Roma İmparatorluğu, Bizans İmparatorluğu, Geç Antik Çağ ve Orta Çağ, Osmanlı İmparatorluğu dönemi vb. ile devam eden İlirya döneminden kalma farklı anıt türleri vardır. Tarihî eserlerin çoğu Priştine, Prizren ve Peja şehirlerinin ilçelerinde bulunmaktadır. Kosova'daki anıtlar çoğunlukla antik kentler, kaleler (kulla), manastırlar, camiler ve kiliselerden oluşmaktadır.

Kosova'daki en ünlü anıtlardan bazıları şunlardır:

Ulpiana antik kenti (I – VII) antik bir Roma kentiydi.
Visoki Decani Manastırı (1327-1335) Büyük bir Sırp Ortodoks Hristiyan manastırı.
Peć Patrikhanesi (1235) Bir Sırp Ortodoks manastırı.
Priştine'deki Sultan Mehmet Fatih Camii (1461) Eski şehir merkezinin tam kalbinde yer almaktadır. Priştine'nin en büyük ve en önemli camisidir.
Prizren İttifakı'nın evi (1878)): Kosova'nın en önemli tarihi yerlerinden biridir. Dört binadan oluşan bir müze kompleksidir.

Müzeler

1949'da kurulan Kosova müzesinin arkeoloji, etnografya ve doğa bilimleri bölümleri vardır. Bu bölümlere ek olarak 1959'da tarih ve Ulusal Kurtuluş Mücadelesi çalışmaları için yeni bir bölüm eklenmiştir.

Bugün Kosova'da 7 aktif müze bulunuyor:

Kosova Ulusal Müzesi^[1]
Kosova demiryolu Müzesi
Priştine Etnoloji Müzesi
Prizren Arnavut Ligi Müzesi
Prizren Arkeoloji Müzesi
Mitrovica Müzesi

Kosova'da geleneksel kıyafetler

Kosova'daki geleneksel kıyafetlerin Kosova'nın kültürel mirasında özel bir yeri vardır. Bu elbiseler genellikle ev yapımıydı veya bu alanda uzmanlaşmış ustalar tarafından yapılmışlardı. Kosova'daki geleneksel kıyafetlerin bir kısmı Arnavut geleneksel kıyafetleri ile benzerlik göstermektedir. Kosova'da 200'den fazla farklı türde kıyafet ve giyme tarzı var.^[2]^[3]

Štrpce'den Sırp geleneksel kostümlü kızlar

Kosova'da geleneksel yemekler

Kosova'da en çok bilinen geleneksel yemek "flija"dır. Genellikle yılın her mevsiminde yapılsa da yaz aylarında daha çok tercih edilir. Baklava, Türk kökenli olmasına rağmen Kosova mutfağının geleneksel hamur işlerinden biridir. Bakllasarem ise Kosova'nın üzeri yoğurtlu ve sarımsaklı tuzlu bir börek türüdür. Kosova mutfağı Arnavut, Türk, Sırp, Hırvat Yunan ve İtalyan yemeklerinin etkisinde gelişmiştir. Kosova'nın ulusal yemeği Cheese Byrek'tir. Byrek, fırınlanmış veya içi doldurulmuş bir hamur işidir.

Kaynakça

^ ""Kosovo Museum."". 14 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2022.
^ "Kosovo Culture - Be in Kosovo - Visit Kosovo - Business in Kosovo - Invest in Kosovo - Tourism in Kosovo - Rent a Car in Pristina - Guides in Kosovo - Study in Kosovo."Be In Kosovo. N.p., n.d. Web. 23 Feb. 2013. http://beinkosovo.com/en/kosovo-culture 18 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
^ Ismajli, Rexhep, and Mehmet Kraja. Kosova: Vështrim Monografik. Prishtinë: Akademia E Shkencave Dhe E Arteve E Kosovës, 2011

İlgili Araştırma Makaleleri

Priştine Kosova'nın başkenti ve en büyük şehri.

Prizren, eskiden Pürzerrin, Kosova'nın güneybatısında bir şehir ve belediye merkezi.

Karadeniz Ereğli Müzesi, Zonguldak ilinin Karadeniz Ereğli ilçesinde yer alan müze.

Kosova, resmî adıyla Kosova Cumhuriyeti, Balkanlar'da bulunan ve dünyada sınırlı tanınırlığa sahip denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Kuzeyde ve doğuda Sırbistan, güneyde Kuzey Makedonya ve Arnavutluk, batıda ise Karadağ ile komşudur. 1999'da Birleşmiş Milletler kontrolü altına alınan Kosova, 2008'de Sırbistan'dan tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan etti. Mart 2020 itibarıyla 97 ülke tarafından tanınmaktadır. Kosova'nın bağımsızlığını tanımayan Sırbistan, bölgeyi kendisine bağlı Kosova ve Metohiya Özerk Bölgesi olarak kabul etmektedir.

Kosova Vilayeti 1877 yılında kurulan Osmanlı İmparatorluğu vilayeti. Vilayetin merkezi önce Priştine sonra Üsküp olmuştur.

Kastriot veya Obiliç, Kosova'nın orta kesiminde, başkent Priştine’nin kuzeybatısında bir şehir ve belediyedir. Yugoslavya dönemi ve sonrasında kullanımda kasabanın adı “Obiliç” olarak da geçer.

Kosova'daki Yahudilerin tarihi bazı istisnalar hariç Sırbistan'daki Yahudilerin tarihinin aynasıdır. İstisnalardan biri Holokost sırasında İtalya hakimiyetindeki Arnavutluk'a bağlı Kosova döneminde yaşananlar ve bir diğer istisna da 1999'da Sırbistan'dan ayrılırken gerçekleşen 1998-1999 Kosova Savaşı dönemidir.

Bogoroditsa Levişka Kilisesi, Kosova'da Prizren'in Yeni Mahalle semtinde bulunan ve bugün kullanım dışı olan tarihî bir dinî yapıdır. X. yüzyılda kilise olarak kurulup XV. yüzyılda camiye dönüştürülmüştür. XX. yüzyılın ilk yarısından sonra kiliseye dönüştürülmüş; 1999 yılından sonra da kullanım dışı olmuştur.

Üsküp Ulusal Müzesi, Kuzey Makedonya'nin başkenti Üsküp'te 1924'te kurulan müzedir.

Priştineli Hasan veya Volçetrinli Hasan Bey, asıl adıyla Hasan Berişa, Arnavut siyasetçi.

Kosova'daki Orta Çağ Anıtları, dört Sırp Ortodoks Hristiyan kilisesi ve manastırından oluşan bir Dünya Mirası Alanı olup, doğu Ortodoks Bizans ve batı Romanesk mimarisinin, Palaiolog Rönesans tarzını oluşturmak üzere birleşmesini temsil etmektedir. Yapılar, Orta Çağ'da Sırbistan'ın en önemli hanedanı olan Nemanjić hanedanının üyeleri tarafından kuruldu. Yapılar, tartışmalı Kosova topraklarında yer almaktadır.

İpek Patrikhanesi veya İpek Patrikhanesi Manastırı, Kosova'daki İpek şehri yakınında bulunan Orta Çağ Sırp Ortodoks manastırıdır. Kilise Sırp kiliseleri içinde benzersizdir; üçü birbirine bir bütün olarak bağlı toplam dört kiliseden oluşmaktadır. 13. ve 14. yüzyılda inşa edilmiş olan bu kilise, Sırp başpiskoposu ve Sırp Patriklerinin ruhani makamı ve mezarıdır. Rugova Kanyonu'nun girişinde İpek Bistriça Nehri tarafından yer almaktadır. Kilise, Kosova'daki Ortaçağ Anıtları Dünya Mirası alanının bir parçasını oluşturmaktadır.

Kosova, güneydoğu Avrupa'da yer alan bir Balkan ülkesidir. Balkanlar'daki merkezi konumuyla, orta ve güney Avrupa, Adriyatik Denizi ve Karadeniz arasındaki bağlantıda halka görevi görmektedir. Kosova'da turizm, İliryalılar, Dardaniler, Roma İmparatorluğu, Bizans İmparatorluğu, Sırbistan Krallığı ve Osmanlı İmparatorluğu dönemlerine ait arkeolojik miras, geleneksel Arnavut ve Sırp mutfağı, mimari, dini miras, gelenekler ve doğal manzaralarla nitelendirilir.

Kosova Sırpları, Kosova'da yaşayan Sırpları ifade eder ve yaklaşık 150.000 kişiyle ülkenin en büyük etnik azınlığını oluşturur.

Kosova'da İslam, Kosova da dahil olmak üzere Balkanların Osmanlı fethine kadar uzanan köklü bir geleneğe sahiptir. 1389 yılında yapılan Kosova Muharebesi'nden önce tüm Balkan bölgesi hem Batı hem de Doğu Roma İmparatorluğu tarafından Hristiyanlaştırılmıştı. 1389'dan 1912 yılına kadar Kosova, resmi olarak Müslüman Osmanlı İmparatorluğu tarafından yönetildi ve bu nedenle, yüksek düzeyde bir İslamlaşma meydana geldi. II. Dünya Savaşı sonrası dönemde Kosova, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'ndeki laik sosyalist yetkililer tarafından yönetildi. Bu dönemde, Kosovalılar giderek laikleşmeye başladı. Komünist dönemin sona ermesinden sonra din Kosova'da canlandı. Bugün, Kosova nüfusunun %90-92'si çoğu etnik Arnavut olan Müslümanlardır. Kosova'daki diğer Müslüman gruplar ise Boşnaklar, Goralılar ve Türklerdir.

Kosova mutfağı, Kosova'ya özgü etnik grupların geleneksel yemeklerinden oluşan, Balkan mutfağının bir temsilcisidir. Arnavutluk ile tarihsel ve etnik bağları nedeniyle, Arnavut mutfağından önemli ölçüde etkilenmiş ve diğer Balkan ülkelerinin unsurlarını da benimsemiştir.

Kosova müziği Avrupa kültürünün bir parçasıdır. Nüfusun çoğunluğunu oluşturan Kosovalı Arnavutların müziğinin hakim olduğu Kosova halkının müziğine ve daha az ölçüde Kosova Cumhuriyeti içindeki küçük azınlığın aktif olmayan müziğine atıfta bulunmaktadır.

Kosova'nın başkenti olarak Priştine, Kosova'da yaşayan tüm Arnavutların kültürel ve sanatsal gelişiminin merkezi konumundadır. Kültür İşleri Dairesi, Priştine'yi en çok vurgulanan kültürel ve sanatsal geleneklere sahip şehirlerden biri yapan kültürel etkinlikleri düzenleyen bölümlerden sadece bir tanesidir.

Kosova'da Hristiyanlığın Roma İmparatorluğu'na dayanan uzun süreli bir geleneği var. 10. yüzyıla kadar tüm Balkan bölgesi Roma, Bizans ve Birinci Bulgar imparatorluklarının hükümdarlıkları altında Hristiyanlaşmıştı. 1389 yılı Kosova Muharebesi'nden 1912'ye kadar Kosova Osmanlı İmparatorluğu'na aitti ve derin şekilde İslamlaştı. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Kosova, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nin seküler ve sosyalist yönetimine girdi. Bu dönem boyunca Kosovalılar gitgide laikleşti. Günümüzde Kosova nüfusunun %90'ı Müslüman aile geçmişlerine sahiptir; bunların çoğunu etnik Arnavutlar, azınlığını ise Slav dillerini konuşan gruplar ve Türkler oluşturmaktadır.

Kosova, 1455'ten 1912'ye kadar, başlangıçta Rumeli Eyaleti'nin bir parçası olarak ve 1864'ten ayrı bir Kosova Vilayeti olarak Osmanlı İmparatorluğu'nun bir parçasıydı.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.