İçeriğe atla

Kosova'da siyaset

Kosova'da Siyaset
Yönetim türüÜniterParlamenter cumhuriyet anayasal cumhuriyet
AnayasaKosova Anayasası
Oluşum15 Haziran 2008
Yasama organı
AdKosova Meclisi
TürTek meclisli
Toplanma yeriMeclis Binası, Priştine, Kosova
Başkanlık görevlisiAvni Dehari
Yürütme erki
Devlet Başkanı
UnvanCumhurbaşkanı
GörevdekiVjosa Osmani
Kosova Meclisi
Hükûmet Başkanı
UnvanBaşbakan
GörevdekiAlbin Kurti
AtayanKosova Meclisi
Kabine
Adİkinci Kurti kabinesi
LiderBaşbakan
Yargı erki
AdYargı
MahkemelerAnayasa Mahkemesi
Makale serilerinden
Kosova siyaseti
Kosova Arması
Anayasa
Yasama
Yürütme
  • Bakanlıklar
Yargı
  • Kosova Yargı Konseyi
Yerel yönetim
Ayrıca bakınız

Kosova'da siyaset, Devleti oluşturan üç temel unsur olan yasama, yürütme ve yargı erklerine sahiptir. Kosova'da yasama Kosova meclisi (Arnavutça: Kuvendi i Kosovës), Yargı ülkedeki mahkemelerce ve yürütme ise Cumhrurbaşkanı, başbakan ve kabine tarafından oluşmaktadır.

Kosova çok partili parlamenter cumhuriyet sistemini benimseyen bir ülkedir. Ülke siyasetinde seçimler dört yılda bir yapılmaktadır.

Yasama

Parlamento

Ana madde: Kosova Meclisi

Kosova yasama erki olarak kosova meclisi tarafından yönetilir. Meclis dört yılda bir seçilen 120 üye tarafından yasama yapar. Kosova anayasısı 10 koltuğu sırplar ve ayrıca bir 10 koltuğu diğer azınlıklara ayırmıştır.[1]

Ayrıca Kosova meclisi devletin geri kalan iki erki yürütme ve yargının başkan ve yöneticilerini yani Cumhurbaşkanı, Başbakan, bakanlar ve tüm mahkemelerin yargıçlarını atar. Ayrıca ülke'deki bütçe yönetimi kabul eder ve Anayasa tarafından belirlenen diğer görevleri yerine getirir. Ayrıca Meclis oy çoğunluğuna sahip olursa güvensiz hükûmet kararı verebilir.

Siyasi Partiler

Ana madde: Kosova'daki siyasi partilerin listesi

Kosova'da hiçbir parti tek başına devletin başında olmayacağı bir sistem ile yürütülmektedir. Mecliste ayrıca kosova'nın Koalisyon hükûmeti olmasından kaynaklı meclisi oluşturan çoklu partilerin birbiri ile beraber çalışması zorunludur.

Yürütme

Cumhurbaşkanı

Ana madde: Kosova cumhurbaşkanı

Kosova'da cumhurbaşkanı devletin en yüksek mertebedeki yöneticisidir. Devlet organlarının düzenli ve uyumlu çalışmasını temin eder. Parlamenter yönetime sahip kosova'da cumhurbaşkanının görevleri devlet başkanı statüsünde semboliktir.

Cumhurbaşkanı devletin iç ve dış siyasettinde baş temsilcisidir olarak görev yapmaktadır.

Başbakan

Ana madde: Kosova Başbakanı

Kosova'da Başbakan hükûmetin başıdır. Başbakan kamu kurumlarını, meclise öneride bulunacağı bakanları ve başbakan yardımcılarını yönetir.

Kosova'da başbakan yasama erki olan kosova meclisi tarafından yani meclis üyeleri tarafından atanmaktadır.

yargı

Mahkemeler

Ana madde: Kosova'da yargı teşkilatı

Kosova'da yargı mahkemeleri Anayasa mahkemesi, yüksek mahkemeler alt mahkemelerdir. En yüksek derece Yüce mahkemededir. Ardından ikinci en yüksek derece, ülkede bölgesel yargı yetkisine sahip yargıtaytadır.

Anayasa Mahkemesi

Ana madde: Kosova Anayasa Mahkemesi

Anayasa mahkemesi ülkenin anayasasını ve yasama erkinin alacağı kararların anayasaya uygunluğu denetlemekle görevli yüksek dereceli mahkemedir.[2]

Yüce Mahkeme

Yüce mahkeme ülke içinde tam yargı haklarına sahip tek mahkeme ve ülkenin en üst düzey dereceli mahkemesidir. Ayrıca ülke içindeki diğer mahkemelerin kararlarını temyiz etme ve o davalarda son kararı verme yetkisine sahiptir.[3]

Yargıtay

Temyiz Mahkemesi, Kosova Cumhuriyeti genelinde bölgesel yargı yetkisine sahip ikinci derece mahkemesidir. Mahkeme Genel Departman, Ağır Suçlar Dairesi, Ticari İşler Departmanı, İdari İşler Departmanı, Gençler Dairesi olmak üzere bölümlere ayrılır.[4]

Yargı Yönetimi

Ana madde: Kosova Yargı Konseyi

Kosova'da yargı Kosova yargı konseyi tarafından bağımsızlık konularında adaletin idaresini sağlamayı amaçlayan gözetim organıdır. Kosova Yargı Konseyi, Kosova Yargı Sisteminin en yüksek gözetim organı ve bağımsız bir kurumdur. Kosova'daki yargının tamamından sorumludur.[5]

Ayrıca Bakınız

Kaynakça

  1. ^ "kuvendikosoves.org/shq/ta-njohim-kuvendin/roli-dhe-kompetencat-e-kuvendit/". 17 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "Görev ve Sorumlulukları". Anayasa. 13 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2023. 
  3. ^ "Mirësevini në Gjykatën Supreme – Gjykata Supreme" (Arnavutça). 12 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2023. 
  4. ^ "Gjykata Supreme – Gjykata ime" (Arnavutça). 30 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2023. 
  5. ^ "General Information – Këshilli Gjyqësor i Kosovës" (İngilizce). 23 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Anayasa</span> devleti yöneten temel ilkeler bütünü

Anayasa, ülke üzerindeki egemenlik haklarının kullanım yetkisinin içeriğinde belirtildiği şekliyle devlete verildiğini belirleyen toplumsal sözleşmelerdir. Hans Kelsen'in normlar hiyerarşisine göre diğer bütün hukuki kurallardan ve yapılardan üstündür ve hiçbir kanun ve yapı anayasaya aykırı olamaz. Devletin temel örgüt yapısını kuran, önemli organlarını ve işleyişlerini belirleyen; ayrıca temel hak ve özgürlükleri tespit edip, sınırlarını çizen hukuk metinleridir. Toplumsal bir sözleşme niteliği taşır. Devlet faaliyetlerini ve oluşum biçimini düzenleyen yasa metnidir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de siyaset</span> Türkiye Cumhuriyetinin siyasi yapısı

Türkiye'de siyaset, Türkiye'nin kuvvetler ayrılığı ilkesine dayalı bir yapısı vardır. Yasama, Yürütme ve Yargı erklerinden oluşan üçlü kuvvet ayrılığı ilkesi temel alınmıştır. Buradaki üç erk; Yasama (TBMM), Yürütme (Cumhurbaşkanı) ve Yargı (Mahkemeler) tarafından oluşmaktadır.

Kuvvetler ayrılığı veya güçler ayrılığı, devlet organları olan yasama, yürütme ve yargı güçlerinin birbirinden ayrılmış oldukları bir devlet yönetim modelidir. Devletin her biri birbirinden ayrı ve bağımsız güçlerdeki kol ve sorumluluk alanlarına ayrıldığı ve böylece her bir güç ve kolun bir diğeri ile güç ve sorumluluk alanları bakımından bir çatışma yaşamadıkları bu model ilk olarak antik Yunan ve Roma'da geliştirildi. Kuvvetler ayrılığında güçler normal olarak yasama, yürütme ve yargı olmak üzere üç kola ayrılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de yargı teşkilatı</span>

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 9. maddesi uyarınca “Yargı yetkisi, Türk Milleti adına bağımsız ve tarafsız mahkemelerce kullanılır.” Ancak, 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri İle Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev Ve Yetkileri Hakkındaki Kanun içinde yer alan bazı belirleyici hükümler haricinde tüm yargı teşkilatının görev ve yetkisini belirleyen kapsayıcı ve genel bir yasal düzenleme yapılmamıştır. Dolayısıyla, hangi durumda hangi mahkemenin yetkili olacağı çeşitli kanunlarda dağınık ve sistematikten uzak bir biçimde yer aldığından mevcut mevzuat konuya genel bir bakış sağlamaktan uzak bir görüntü sunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Cumhurbaşkanlığı Kabinesi</span> Türkiye Cumhuriyetinin yürütme organı

Cumhurbaşkanlığı Kabinesi, Hükûmet veya Kabine, Türkiye'de Cumhurbaşkanının başkanlık ettiği ve tüm bakanların bir araya gelip kararlar aldığı kuruldur. Her bakan, kendi bakanlığını ilgilendiren iş ve emri altındaki kamu personelinin yerine getirdikleri işlem ve eylemlerinden sorumludur.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin devlet yapısı</span>

Kuzey Kıbrıs'ın devlet yapısı, Kuzey Kıbrıs cumhuriyetle yönetilmekte olup yarı başkanlık sistemi bulunmaktadır. Cumhurbaşkanı aynı zamanda devlet başkanı, başbakan ise hükûmetin başkanıdır. Çok partili sistem uygulanmaktadır. Yürütme yetkisi hükûmetin elindedir. Yasama yetkisi ise hükûmetle beraber Cumhuriyet Meclisi'ne aittir.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri federal hükûmeti</span> ABD federal yönetimi

Birleşik Devletler'in federal yönetimi, Amerika Birleşik Devletleri'ni oluşturan 50 eyaletin ait olduğu anayasal cumhuriyetin millî yönetimidir. Federal hükûmet, üç organdan oluşur: yasama, yürütme ve yargı. Bu organlar ve onların güçleri Amerika Birleşik Devletleri Anayasası içinde belirtilmiştir. Güçler hakkında daha çok ayrıntı, Kongre tarafından yürürlüğe konulan kanunlarda belirtilir.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri Yüce Mahkemesi</span> Amerika Birleşik Devletlerindeki en yüksek mahkeme

Amerika Birleşik Devletleri Yüce Mahkemesi, en üst düzey temyiz mahkemesi ve kararlarıyla ABD Anayasası'nı yorumlayan organ. Açılan davalar çerçevesinde devletin ulusa, eyaletin eyalete ve hükûmetin yurttaşa karşı yetkilerinin sınırlarını belirler.

<span class="mw-page-title-main">Japonya'da siyaset</span>

Japonya'da siyaset, çok partili iki meclisli temsilî demokrasiye sahip anayasal monarşi çerçevesinde yürütülmektedir. İmparator sembolik olarak devletin başıdır ve Başbakan ise yürütme erki olan hükûmetin ve Bakanlar Kurulunun başıdır.

Güney Kore'de siyaset, çok partili başkanlık sistemine sahip bir cumhuriyet çerçevesinde yürütülmektedir. Devlet Başkanı, devletin ve hükûmetin başıdır. Yürütme erki hükûmet tarafından yerine getirilmekte olup yasama erki ise hem hükûmet hem de Ulusal Meclis tarafından yerine getirilir. Yargı ise yürütme ve yasama organından bağımsızdır ve bir Yüksek Mahkeme'den, temyiz mahkemelerinden ve bir Anayasa Mahkemesi'nden oluşur. 1948'den beri, anayasa beş kez değiştirildi ve her biri yeni bir cumhuriyeti oluşturdu. Günümüz Altıncı Cumhuriyet, 1987'de yapılan son önemli anayasa değişikliği ile başladı.

<span class="mw-page-title-main">Finlandiya'da siyaset</span>

Finlandiya'da siyaset, çok partili tek meclisli parlamenter demokratik cumhuriyet çerçevesinde yürütülmektedir. Cumhurbaşkanı devletin başı olup dış politikayı yönetir ve Savunma Kuvvetleri'nin başkomutanıdır. Yürütme erki hükûmet tarafından yerine getirilir ve başbakan hükûmetin başıdır. Yasama yetkisi Finlandiya Parlamentosu'na aittir ve hükûmetin mevzuatı değiştirme veya genişletme hakları sınırlıdır. Parlamento tarafından reddedilebilmesine rağmen, cumhurbaşkanı parlamento kararlarını veto etme yetkisine sahiptir.

İtalya'da siyaset, çok partili bir parlamenter cumhuriyet çerçevesinde yürütülmektedir. İtalya, 2 Haziran 1946 tarihinden bu yana monarşinin referandumla kaldırıldığı ve 1 Ocak 1948'de yürürlüğe giren bir anayasa taslağı hazırlaması için bir kurucu meclisin seçildiği demokratik bir cumhuriyettir.

İspanya'da siyaset, 1978 Anayasası'nın oluşturduğu çok partili bir parlamenter monarşi çerçevesinde yürütülmektedir. İspanya, ulusal egemenliğin, devletin yetkilerinin yayıldığı halkın içinde yer aldığı, sosyal ve demokratik bir egemen devlet olarak olarak kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk Anayasa Mahkemesi</span>

Arnavutluk Anayasa Mahkemesi ; Arnavutluk Anayasası'nın yorumlanması ve yasaların anayasaya uygunluğunun denetlenmesi hususunda Arnavutluk'ta etkili olan en üst düzey yargı birimidir. Mahkemenin 9 kişiden oluşan üyeleri cumhurbaşkanı tarafından atanır ve meclisçe onaylanır.

<span class="mw-page-title-main">Ürdün'de siyaset</span>

Ürdün'de siyaset, çok partili bir parlamenter monarşi çerçevesinde yürütülmektedir. Ürdün, 8 Ocak 1952 tarihinde ilan edilen anayasaya dayalı bir anayasal monarşidir. Kral, yetkisini Parlamento önünde sorumlu olan atadığı hükûmet aracılığıyla kullanır.

<span class="mw-page-title-main">1973 Suriye Anayasası</span> Suriyenin eski anayasası

1973 Suriye Arap Cumhuriyeti Anayasası 13 Mart 1973'te kabul edildi ve 27 Şubat 2012'ye kadar yürürlükte kaldı. Anayasa, Suriye'nin karakterini Arap, demokratik ve cumhuriyetçi olarak tanımlar. Ayrıca, pan-Arap ideolojisine uygun olarak, ülkeyi daha geniş Arap dünyasının bir bölgesi ve halkını Arap ulusunun ayrılmaz bir parçası olarak konumlandırır. Anayasa, Arap Sosyalist Baas Partisinin gücünü sağlamlaştırdı. Anayasanın 8. maddesi partiyi "toplumda ve devlette önde gelen parti" olarak tanımlar, oysa Suriye - çoğu kez inanıldığı gibi - resmi anlamda tek partili bir sistem değildi.

<span class="mw-page-title-main">Suriye yargı sistemi</span> Suriyenin yargı sistemi

Suriye'nin yargı sistemi Osmanlı, Fransız ve İslam hukukunun bir sentezidir. Medeni, ticari ve ceza kanunları öncelikle Fransız hukuk uygulamalarına dayanmaktadır. 1949'da ilan edilen bu kanunlar, bedeviler ve dini azınlıklar arasında örf ve adet hukukunun uygulanmasını sınırlamak için onaylanmış özel hükümlere sahiptir. İslam dini mahkemeleri ülkenin bazı bölgelerinde işlemeye devam ediyor, ancak yargı yetkisi evlilik, boşanma, babalık, çocukların velayeti ve miras gibi kişisel statü meseleleriyle sınırlı. Bununla birlikte, 1955'te kişisel statünün birçok yönüne ilişkin bir kişisel kod geliştirildi. Bu kanun, kadının statüsünü iyileştirerek ve miras kanunlarını netleştirerek şeriatı değiştirdi ve modernize etti.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Yüksek Anayasa Mahkemesi</span> Suriyenin en yüksek yargı makamı

Yüksek Anayasa Mahkemesi, Suriye Arap Cumhuriyeti'ndeki en yüksek yargı otoritesidir.

<span class="mw-page-title-main">Fransa'da siyaset</span> Fransanın hükümet ve demokratik sistemi

Fransa'da siyaset, Beşinci Fransız Cumhuriyeti Anayasası tarafından belirlenen yarı başkanlık sistemi çerçevesinde şekillenmektedir. Bu kapsamda devlet kendisini "bölünmez, laik, demokratik ve sosyal bir Cumhuriyet" olarak tanımlar. Anayasa, kuvvetler ayrılığı ilkelerini esas almakta ve Fransa'nın 1789 Bildirisi ile tanımlanan İnsan Haklarına ve Ulusal Egemenlik ilkelerine bağlılığını beyan etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye hükûmeti</span> Hükûmet

Türkiye Hükûmeti, Türkiye'nin ulusal hükûmetidir. Başkanlık temsilî demokrasisi altında üniter bir devlet ve çok partili bir sistem içinde Anayasal bir cumhuriyet olarak yönetilir. Hükûmet terimi, toplu kurumlar kümesi veya özellikle Kabine (yürütme) anlamına gelebilir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.