İçeriğe atla

Kosova'da Hristiyanlık

Prizren'de bir caminin yanında duran bir Ortodoks kilisesi

Kosova'da Hristiyanlığın Roma İmparatorluğu'na dayanan uzun süreli bir geleneği var. 10. yüzyıla kadar tüm Balkan bölgesi Roma, Bizans ve Birinci Bulgar imparatorluklarının hükümdarlıkları altında Hristiyanlaşmıştı. 1389 yılı Kosova Muharebesi'nden 1912'ye kadar Kosova Osmanlı İmparatorluğu'na aitti ve derin şekilde İslamlaştı. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Kosova, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nin seküler ve sosyalist yönetimine girdi. Bu dönem boyunca Kosovalılar gitgide laikleşti. Günümüzde Kosova nüfusunun %90'ı Müslüman aile geçmişlerine sahiptir; bunların çoğunu etnik Arnavutlar,[1] azınlığını ise Slav dillerini konuşan gruplar (ör. Boşnaklar ve Goralılar) ve Türkler oluşturmaktadır.

Roma Katolik Kilisesi

Priştine'deki Azize Rahibe Teresa Katedrali

Kosova'nın yüzyıllarca Osmanlı yönetimi altında bulunmuş olmasına rağmen, buradaki etnik Arnavutların yaklaşık yüzde üçü yine Katolik Kilisesi'ne mensuptur. Roma Katoliklerinin İslam'a geçişinin en hızlı şekilde gerçekleştiği dönem boyunca (16. yüzyılın ikinci yarısından 18. yüzyılın sonuna kadar) bu geçişi yapmış birçok insan Roma Katolik ritüellerini gizli şekilde uygulamaya devam etti, ancak Katolik Kilisesi bunu 1703'ten başlayarak yasakladı.[2] 1845'te bile o zamana kadar Müslüman olarak geçmiş birçok insan, zorunlu askerlikten kaçmak için kendisinin Roma Katoliği olduğunu ilân etmiştir.[3] Günümüzde de Kosovalı ailelerin Katolikliğe "geri dönüş" yapması raporlanmaktadır; Kosova'da 65.000 Roma Katoliğinin, ülke dışındaysa Kosova doğumlu 60.000 Roma Katoliğinin olduğu tahmin edilmektedir.[4] Ailesi aslen Kosovalı olan Rahibe Teresa, Kosova Letnica [fr] köyündeki Kara Madonna Kilisesi'nde çalışırken tüm hayatını dinî hizmete adama ilhamını aldı.[5] Priştine şehir merkezindeki bir bulvara onun adı verilmiştir. Belediyenin bağışladığı bir arazinin üstünde inşa edilmiş bir Roma Katolik katedrali 2011'de kutsandı. Kosova Savaşı (1999) sırasında Kosova'daki Arnavut Roma Katolik kiliseleri vandalizme maruz kaldı.[6] Yakova'daki Aziz Antonio Kilisesi [en] Yugoslav Sırp askerleri tarafından büyük hasar gördü.[7] Priştine'deki Yugoslav Sırp askerleri kilisedeki rahibeleri ve bir papazı oradan kovdu ve kilisenin çan kulesine bir uçak radarını yerleştirdiler; bu da kilisenin ve çevredeki evlerin NATO tarafından bombalanmasına sebep oldu.[6]

Ortodoks Kilisesi

İpek Patrikhanesi

Nüfusu 50.000 ile 100.000 arasında olduğu tahmin edilen Sırp topluluğu ağırlıklı olarak Sırp Ortodoks Kilisesi'ne mensuptur. Kosova'da 26 Sırp Ortodoks manastırı ve çok daha fazla Sırp Ortodoks kilisesi bulunmaktadır.[8][9][10] Bu manastırların üçü - İpek Patrikhanesi, Visoki Dečani ve Graçaniça Manastırı - Dünya Mirasları olarak tanınmaktadır. Sırp yönetimi 1999'da sona erdikten sonra çok sayıda kilise harap oldu, diğerleri de hasar gördü. 2004 Kosova karışıklığının yer aldığı hafta sırasında da 35 diğer kilise hasar gördü.[11]

Prostestanlık

Geleneği Manastır kentinde merkezleşmiş Metodist misyonerlerin çalışmalarına uzanan az sayıda Evanjelik Protestan da bulunmaktadır. Kosova Protestan Evanjelik Kilisesi [en] tarafından temsil edilirler.[12]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Muslims in Europe: Country guide". BBC News. 23 Aralık 2005. 24 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2021. 
  2. ^ Malcolm, Noel, Kosovo: A Short History, ss. 173-175
  3. ^ Maslcolm, Noel, Kosovo: A Short History ss. 186-187
  4. ^ "In Kosovo, whole families return to Catholic faith". catholicnews.com. 9 Şubat 2009. 11 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2010. 
  5. ^ Greene,Meg: Mother Teresa: A Biography, Greenwood Press, 2004, s. 11
  6. ^ a b Schwartz, Stephen (2000). Kosovo: Background to a War. Londra: Anthem Press. s. 161. ISBN 9781898855569. 20 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2021. Albanian Catholic churches were also vandalized. Riedlmayer learned that Serb officers had installed anti-aircraft radar in the steeple of St. Anthony's Catholic church in Prishtina, after ejecting the priest and nuns; NATO bombing of the radar, and therefore the church and surrounding houses, would have been labelled an atrocity. 
  7. ^ Bevan, Robert (2007). The Destruction of Memory: Architecture at War. Reaktion books. s. 85. ISBN 9781861896384. 31 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2021. Major damage to the Roman Catholic church of St Anthony in Gjakova, reportedly bombed by NATO, was actually committed by Serbian soldiers. 
  8. ^ International Crisis Group (31 Ocak 2001). "Religion in Kosovo". 8 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2009. 
  9. ^ "International Religious Freedom Report 2007 (U.S. Department of States) - Serbia (includes Kosovo)". State.gov. 14 Eylül 2007. 20 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2010. 
  10. ^ "International Religious Freedom Report 2006 (U.S. Department of States) - Serbia and Montenegro (includes Kosovo)". State.gov. 20 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2010. 
  11. ^ "Refworld | Kosovo: Nobody charged for destruction of Orthodox churches and monasteries". Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği. 6 Mayıs 2004. 10 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2009. 
  12. ^ Kosova Protestan Kilisesi web sitesi. "Mirësevini në faqen zyrtare të Kishës Protestante Ungjillore të Kosovës". 15 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2010. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Katolik Kilisesi</span> Hristiyanlığın bir mezhebi

Katolik Kilisesi, ruhanî başı Roma Başpiskoposu (Papa) olan, en fazla cemaate sahip Hristiyan mezhebi. Dünyada yaklaşık 1,2 milyar mensubu vardır. Katolikler yoğun olarak Güney Amerika'da ve Avrupa'nın güneyinde bulunurlar.

<span class="mw-page-title-main">Priştine</span> Kosovanın başkenti ve en büyük şehri

Priştine Kosova'nın başkenti ve en büyük şehri.

Batı Kilisesi ya da Batı Hristiyanlığı, Batı Roma İmparatorluğu'nun Latin Kilisesi'nden doğan kiliselere verilen isimdir. Bu kavram genellikle Doğu Ortodoks Kilisesi haricindeki kiliseleri tanımlamak için kullanılır. Batı Kiliseleri şunlardır:

<span class="mw-page-title-main">Kosova</span> Güneydoğu Avrupada bir ülke

Kosova, resmî adıyla Kosova Cumhuriyeti, Balkanlar'da bulunan ve dünyada sınırlı tanınırlığa sahip denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Kuzeyde ve doğuda Sırbistan, güneyde Kuzey Makedonya ve Arnavutluk, batıda ise Karadağ ile komşudur. 1999'da Birleşmiş Milletler kontrolü altına alınan Kosova, 2008'de Sırbistan'dan tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan etti. Mart 2020 itibarıyla 97 ülke tarafından tanınmaktadır. Kosova'nın bağımsızlığını tanımayan Sırbistan, bölgeyi kendisine bağlı Kosova ve Metohiya Özerk Bölgesi olarak kabul etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk Otosefal Ortodoks Kilisesi</span>

Arnavutluk Otosefal Ortodoks Kilisesi, Başpiskoposluğu idaresi Tiran, Dıraç bölgeleriyle beraber, genelde ülkenin güney bölgesini kapsar. Ayin dili Arnavutçadır. Ortodoks cemaat yaklaşık yarım milyon üyeye sahiptir. ABD'de yaşayan 15.000 ortodoks Arnavut için iki ayrı idari birim kurulmuş olup, bunlardan birisi dolaysız şekilde İstanbul Ekümenik Patrikhanesi'ne bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kosova Savaşı</span>

Kosova Savaşı veya 1998-1999 Kosova Savaşı, Yugoslavya Federal Cumhuriyeti ordusunun, bağımsızlık isteyen Kosova Kurtuluş Ordusu’na ve bu örgüt yanında yer alan milis güçlerine karşı yürüttüğü operasyon ve buna karşı NATO'nun başlattığı müdahaledir.

Kosova tarihi günümüzdeki bağımsız Kosova Cumhuriyeti’nin sınırları içinde kalan toprakların tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Glogofça</span>

Glogofça veya Glogovaç, Kosova'nın orta bölgesinde, Kosova Ovası'nın batısında uzanan bir kasaba ve belediyedir.

Kosova'daki Yahudilerin tarihi bazı istisnalar hariç Sırbistan'daki Yahudilerin tarihinin aynasıdır. İstisnalardan biri Holokost sırasında İtalya hakimiyetindeki Arnavutluk'a bağlı Kosova döneminde yaşananlar ve bir diğer istisna da 1999'da Sırbistan'dan ayrılırken gerçekleşen 1998-1999 Kosova Savaşı dönemidir.

<span class="mw-page-title-main">Bizans Riti</span>

Bizans Riti, Yunan Riti ya da Konstantinopolis Riti günümüzde Doğu Ortodoks Kilisesi ve Bizans Katolik Kiliseleri'nde uygulanmakta olan bir liturjik rit. Kısıtlı ölçüde de olsa Anglikan Komünyonu ve Lüteran kiliselerde de uygulanan rit bu mezheplerde özellikle Doğu Riti Anglikanizmi Toplumu ve Ukrayna Lüteran Kilisesi'nde benimsenmiştir. 3. yüzyılda Konstantinopolis'te uygulanmaya başlayan rit bugün dünyada Roma Riti'nden sonra en çok uygulanan ikinci rittir.

<span class="mw-page-title-main">İpek Patrikhanesi</span>

İpek Patrikhanesi veya İpek Patrikhanesi Manastırı, Kosova'daki İpek şehri yakınında bulunan Orta Çağ Sırp Ortodoks manastırıdır. Kilise Sırp kiliseleri içinde benzersizdir; üçü birbirine bir bütün olarak bağlı toplam dört kiliseden oluşmaktadır. 13. ve 14. yüzyılda inşa edilmiş olan bu kilise, Sırp başpiskoposu ve Sırp Patriklerinin ruhani makamı ve mezarıdır. Rugova Kanyonu'nun girişinde İpek Bistriça Nehri tarafından yer almaktadır. Kilise, Kosova'daki Ortaçağ Anıtları Dünya Mirası alanının bir parçasını oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Azize Rahibe Teresa Katedrali</span>

Azize Rahibe Teresa Katedrali, Kosova'nın Priştine şehrinde yer alan Katolik Kilisesi katedrali. 2007 yılında, Kosova Hükûmeti tarafından bina için planlar hazırlanmıştır. Katedral Arnavut-Hint Katolik rahibe ve misyoner Rahibe Teresa'ya adanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kosova'da turizm</span>

Kosova, güneydoğu Avrupa'da yer alan bir Balkan ülkesidir. Balkanlar'daki merkezi konumuyla, orta ve güney Avrupa, Adriyatik Denizi ve Karadeniz arasındaki bağlantıda halka görevi görmektedir. Kosova'da turizm, İliryalılar, Dardaniler, Roma İmparatorluğu, Bizans İmparatorluğu, Sırbistan Krallığı ve Osmanlı İmparatorluğu dönemlerine ait arkeolojik miras, geleneksel Arnavut ve Sırp mutfağı, mimari, dini miras, gelenekler ve doğal manzaralarla nitelendirilir.

Kosova Sırpları, Kosova'da yaşayan Sırpları ifade eder ve yaklaşık 150.000 kişiyle ülkenin en büyük etnik azınlığını oluşturur.

Kosova'da İslam, Kosova da dahil olmak üzere Balkanların Osmanlı fethine kadar uzanan köklü bir geleneğe sahiptir. 1389 yılında yapılan Kosova Muharebesi'nden önce tüm Balkan bölgesi hem Batı hem de Doğu Roma İmparatorluğu tarafından Hristiyanlaştırılmıştı. 1389'dan 1912 yılına kadar Kosova, resmi olarak Müslüman Osmanlı İmparatorluğu tarafından yönetildi ve bu nedenle, yüksek düzeyde bir İslamlaşma meydana geldi. II. Dünya Savaşı sonrası dönemde Kosova, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'ndeki laik sosyalist yetkililer tarafından yönetildi. Bu dönemde, Kosovalılar giderek laikleşmeye başladı. Komünist dönemin sona ermesinden sonra din Kosova'da canlandı. Bugün, Kosova nüfusunun %90-92'si çoğu etnik Arnavut olan Müslümanlardır. Kosova'daki diğer Müslüman gruplar ise Boşnaklar, Goralılar ve Türklerdir.

<span class="mw-page-title-main">2004 Kosova'da karışıklık</span>

2004'teki Kosova'daki karışıklık, bölünmüş Mitroviça şehrinde olmuş olan ve 1999'da Kosova Savaşı'ndan sonra yüzlerce yaralı ve en az 14 kişinin öldüğü Kosova'nın en kötü etnik şiddet olayıdır. Karışıklık, Kosovalı Arnavut medyasında üç Kosovalı Arnavut çocuğun bir grup Kosovalı Sırp tarafından Ibar Nehri'ne kadar kovalandıktan sonra boğulduğunu iddia eden yanıltıcı raporlarla tetiklendi.UNMIK görevlileri ve KFOR birlikleri, Sırplar ve etnik Arnavutlar arasında şiddetli bir silah savaşı oluşacak şekilde mücadele ettiler. Sırbistan'da olaylara Mart Kıyımı da denirken, Kosova'da Mart Huzursuzluğu olarak adlandırılıyor.

Kosova, 1455'ten 1912'ye kadar, başlangıçta Rumeli Eyaleti'nin bir parçası olarak ve 1864'ten ayrı bir Kosova Vilayeti olarak Osmanlı İmparatorluğu'nun bir parçasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Kosova'nın kültürel mirası</span>

Kosova, Güneydoğu Avrupa'da Balkan Yarımadası'nda bulunan, kısmen tanınan bir devlet ve tartışmalı bir bölgedir. Kosovalıların çoğunluğu etnik olarak Arnavuttur. Kosova anıtlar, giyim eşyaları, müzeler ve geleneksel yemekleri içeren geniş bir kültürel mirasa sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Fehmi Agani</span>

Fehmi Agani, 1990'larda Kosova Demokratik Birliği'nin (LDK) önde gelen düşünürü ve siyasi stratejisti olarak kabul edilen bir sosyolog ve politikacıydı. 1998-1999 Kosova Savaşı öncesinde uluslararası müzakerelerde LDK'yi temsil etti, ancak savaş sırasında siyasi tutumları nedeniyle Sırp askerleri tarafından öldürüldü.

Katolik Kilisesi'nin Doğu Katolik Kiliseleri, onları Latin Kilisesi'nin litürjisine göre yapılan ayinlerin çoğundan ayıran Doğu Hristiyanlığı kökenli litürjileri kullanır. Bu nevi şahsına münhasır kiliselerin bazıları diğer Doğu Katolik kiliseleri ve Roma ile tam bir birlik içinde olmayan Doğu kiliseleri ile aynı litürjileri kullanırken, her kilise kendi kanonik normlarını, kanonik saatlerini, ayin kitaplarını, diğer sakramentleri ve Efkaristiya için kendi kanonik normlarını oluşturma hakkını saklı tutar.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.