İçeriğe atla

Korucutepe Höyüğü

Arkeolojik Höyük
Adı:Korucutepe Höyük
il:Elazığ
İlçe:Merkez
Köy:Aşağı İçme
Türü:Höyük
Tahribat:
Tescil durumu:
Tescil No ve derece:
Tescil tarihi:
Araştırma yöntemi Kazı

Korucutepe Höyük, Elazığ İl merkezinin 30 km doğusunda yer alan bir höyüktür. Höyük, Keban Baraj Gölü altında kalmadan önce 190 metre çapında ve 16 metre yüksekliğinde bir tepeydi.[1]

Kazılar

Höyük, 1967 yılında, Keban Barajı su toplama sahasında kalacak arkeolojik sitlerin saptanması amacıyla yapılan yüzey araştırmalarında belgelenmiştir. Bu alan içinde kalacağından 1968 – 1971 yılları arasında M. N. van Loon ve H. Güterbock başkanlığında kazı yapılmıştır. Daha sonra 1973 – 1975 yılları arasında Prof. Dr. Hayri Ertem başkanlığında sürdürülen kazılar yapılmıştır.[1]

Tabakalanma

Kazılarda höyükte 12 tabaka saptanmıştır. Bunlar eskiden yeniye göre şu şekildedir.[1]

Buluntular

Erken Demir Çağı'nın ilk evrelerinde, Geç Kalkolitik Çağ'ın yapılarının kullanılmaya devam edildiği görülmektedir. Bu döneme ait çanak çömleğin Norşuntepe Höyüğü'nde bulunanlarla büyük benzerlik gösterdiği belirtilmektedir. Bıçaklar, oraklar, söğüt yaprağı şeklideki ok uçları gibi demir buluntular oldukça dikkat çekicidir.[1]

Kazılarda, ikisi dikdörtgen, biri silindirik olmak üzere üç mühür bulunmuştur. Bu mühürlerden birinin üzerinde Urartu tarzı bir kanatlı cin betimlemesi vardır.[1] Diğer yandan söz konusu mühürlerde Mitanni üslubu görülmektedir. Bu bağlamda bölgenin, Hitit Dönemi'ndeki adıyla İşuva Ülkesi'nin, hem Hitit, hem de Mitanni yerleşimleriyle ticari ilişkiler içinde olduğu kabul edilmektedir.[2]

Eski Hitit Dönemi'yle ilişkili görülen surların yangın geçirdiği anlaşılmaktadır. Kazı başkanı bu yangını Hitit – Hurri çekişmesine bağlamaktadır.[3]

Yerleşmenin Kalkolitik Çağ tabakalarında Halaf ve Obeyd benzeri çanak çömlek ele geçmiştir. Bu çanak çömleklerin Toroslar'ın güneyinden getirildiği kabul edilmektedir.[4]

Değerlendirme

Korucutepe Höyük, özellikle bir Hitit yerleşimi olarak önem kazanmaktadır. Bu bölge Hitit Dönemi'nde İşuva Ülkesi olarak bilinmektedir. Bu bölgenin güney sınırını kabaca Murat Nehri çizmektedir. Batı ve güneybatı sınırı ise Fırat tarafından çizilir. Güneydoğu sınırı çok belirgin değildir, Yukarı Mezopotamya düzlükleri ve Yukarı Dicle Havzası'na kadar uzandığı söylenebilir.[1]

Bölgedeki Korucutepe, Norşuntepe, Tepecik / Makaraz Tepe, Tülintepe, Könk gibi yerleşmelerin, civarlarındaki küçük köylerden daha hızla geliştikleri, böylece onlar üzerinde hakim bir konuma ulaştıkları, mimari gelişimlerinin izlenmesinden anlaşılmaktadır.[5] Korucutepe'nin E evresi, yani Erken Tunç Çağı içinde bulunduğu bölgenin belki de yönetsel merkezi olduğu ileri sürülmektedir.[6]

Korucutepe'de Erken ve Geç Kalkolitik Çağ evreleri A ve B evreleri olarak görülür. Bu evrelerden elde edilen buluntuların 14C ile tarihlendirmesi MÖ 5.370 – 3.800 tarihlerini vermektedir.[7]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f TAY – Yerleşme Dönem Ayrıntıları
  2. ^ Turgut Yiğit, Tarih Öncesi ve Hitit Döneminde İşuva Bölgesi 3 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi Cilt: 17 Sayı: 28 – Sh.: 239
  3. ^ Tarih Öncesi ve Hitit Döneminde İşuva Bölgesi, Sh.: 242-243
  4. ^ Tarih Öncesi ve Hitit Döneminde İşuva Bölgesi, Sh.: 235
  5. ^ Turgut Yiğit, Tarih Öncesi ve Hitit Döneminde İşuva Bölgesi 3 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sh.: 238
  6. ^ Turgut Yiğit, Akadlar Devrinde Anadolu'nun Siyasi Yapısı 2 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi 40, 3-4 (2000), 13-28 – Sh.: 18
  7. ^ Burçin Erdoğu, Karşılaştırmalı Tablolara Göre Anadolu Kronolojisi 16 Eylül 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Alacahöyük</span> ören yeri

Alacahöyük, Çorum'un Alaca ilçesinin 15 km kuzeybatısındaki Alacahüyük köyündeki bir höyüktür. Bu höyükte dört ayrı kültür evresinden kalma 15 yerleşim ya da yapı katı saptanmıştır.

Değirmentepe Höyüğü, Malatya ilinin 24 km. kuzeydoğusunda Karakaya Barajı Gölü suları altında kalmış olan bir höyüktür.

<span class="mw-page-title-main">Halaf kültürü</span>

Halaf Kültürü, Kuzey Mezopotamya'nın Çanak Çömlekli Neolitik Çağ'ında, Tell Halaf'da kesintisiz olarak gelişen bir tarihöncesi kültürdür. Tell Halaf yerleşimi, MÖ 6.000 civarı ile MÖ 5.400 arasında Halaf Dönemi olarak adlandırılan bir dönem boyunca gelişmiştir. Halaf Kültürü'nü yine aynı bölgede Obeyd Kültürü izlemiştir. Halaf Kültürü adını, günümüzde Türkiye – Suriye sınırının hemen güneyinde yer alan ve Erken Kalkolitik Çağ'a tarihlenen Tell Halaf yerleşiminden almaktadır. Halaf Kültürü'nün Samarra ve Hassuna kültürlerinden kaynaklanmadığı ama onlardan etkilendiği görüşü hakimdir.

Domuztepe Höyüğü, Osmaniye il merkezinin 35 km. güneydoğusunda yer alan bir höyüktür. Günümüzde Aslantaş Barajı kıyısında yer alan höyüğü tarihöncesi yerleşim katları su altında kalmıştır.

Hassek Höyük, Şanlıurfa ili, Siverek ilçesinin bir köyü olan Yukarı Tillakin Köyü yakınlarında yer alan bir höyüktür. Fırat Nehri'nin yarattığı erozyon nedeniyle tahrip olmadan önce 350 x 150 metre boyutlarında bir yerleşim olduğu düşünülmektedir.

Kavuşan Höyük, Diyarbakır ili Bismil ilçesinin 10 km güneydoğusunda, Şeyhan Deresi ile Dicle'nin birleştiği bölgenin hemen doğusunda yer alan bir höyüktür. Dicle kıyısından 65-70 metre kadar güneydedir. Höyüğü kuzey yarısı Dicle tarafından yenmiş olup, güney yamaçları ise Şeyhan Deresi alüvyonlarıyla örtülmüştür. Yüzey de yaygın tarım yapılmasıyla tahrip olmuştur. Höyük boyutları 175 x 75 metre olup, yükseklik kuzey kesimde 8 metre iken güneyde 2 metre kadardır. Alan olarak 1,5 hektar olduğu belirtilmektedir.

Tilkitepe Höyüğü ya da eski kaynaklarda Şamramaltı Van il merkezinin 7 km. güneybatısında yer alan bir höyüktür. Günümüzde Van Havaalanı sınırları içinde olup kısmen havaalanı olarak kullanılmaktadır. Höyük 55 metre çapında, 6-7 metre yüksekliğindedir.

Norşuntepe Höyüğü, Elazığ İl merkezinin 26 km. güneydoğusunda Alişam Köyü'nün 3 km. güneyinde yer alan bir höyüktür. Höyük, Keban Barajı su toplama sahasında kalmış olup Baraj'ın tamamlandığı 1975 yılından itibaren yavaş yavaş göl suları etkisiyle erimekte olan bir adacıktır. Tepe baraj suları yükselmeden önce 150 x 130 metre boyutlarında ve 35 metre yükseklikteydi. Höyükteki yerleşme alanı ise 500 x 300 metrelik bir alana yayılmıştı. 2022 yılının Mayıs ayında tapulama harici alanda yer alan Norşuntepe Höyüğü "Korunması Gerekli Taşınmaz Kültür Varlığı" özelliği gösterdiğinden sit alanı ilan edildi.

<span class="mw-page-title-main">Demircihöyük</span>

Demircihöyük, Bilecik il merkezinin yaklaşık olarak 25 km. batısında, Çukurhisar ilçesinin kuzeybatısında yer alan bir höyüktür. Eskişehir Ovası'nın batı kenarındaki höyük 80 metre çapında, 5 metre yüksekliktedir. Yerleşim gördüğü dönemlerde genişlik ve yüksekliğinin çok daha fazla olduğu yapılan sondajlardan anlaşılmaktadır. Buluntular Eskişehir Arkeoloji Müzesi'nde sergilenmektedir.

Küllüoba Höyüğü, Eskişehir İl merkezinin 35 km. güneydoğusunda, Seyitgazi İlçesi'nin 15 km. kuzeydoğusunda, Yenikent Köyü'nün 1.300 metre güneyindedir. Tepe, 300 x 150 metre ölçülerinde, 10 metre yükseklikte bir tepedir. Frigya dağlık bölgesinin kuzeyinde, yukarı Sakarya ovalarının batısında yer almaktadır. Ankara, Konya ve Afyon civarından gelen tüm doğal ulaşım hatları Küllüoba'nın bulunduğu bölgede birleşmektedir ve buradan batıya, Eskişehir, İznik, İnegöl ovalarına uzanır. Bu batıya giden yollar, Kuzey Ege, Güney Marmara, dolayısıyla Balkanlar'a devam eder.

İmikuşağı Höyüğü, Elazığ İli, Baskil İlçesi, İmikuşağı Köyü'nün kuzeybatısında yer alan bir höyüktür. Fırat'ın doğu kıyısındadır. Tohma Çayı'nın Fırat'a döküldüğü bölgenin karşısındadır. Nehir yatağından 38 metre yüksekteki höyük 200 x 150 metre boyutlarındadır. Ovadan yüksekliği ise 20 metredir.

Tille Höyük, Adıyaman ilinin Kâhta ilçesinin 30 km. doğusunda, Fırat'ın batı tarafında yer alan bir höyüktür. Höyüğün doğu, batı ve güney yamaçlarında eski adı Tille, günümüzde adı Geldibuldu olan küçük bir köy yerleşimi vardır. Fırat'a katılan bir derenin dar vadisindeki yerleşme doğu terasıyla birlikte 200 x 140 metre, 26 metre yüksekliktedir ve üstünde bir düzlük vardır.

Kuşsaray Höyüğü, Çorum İl merkezinin 15 km. kuzeydoğusunda, Düvenci Ovası'nda, Kuşsaray Köyü'nün 400 metre batısında yer alan bir höyüktür. Tepenin, 150 x 100 metrelik bölümünün surla çevrili olduğu anlaşılmaktadır. Yüksekliği 20-25 metredir.

Kusura Höyük, Afyon İl merkezinin 55 km. güneybatısında, Sandıklı İlçesi'nin 12 km. güneyinde, Kusura Köyü'nün hemen batısında yer alan bir höyüktür. Tepe 400 metre çapında, 14 metre yüksekliğindedir.

<span class="mw-page-title-main">Hacınebi Höyüğü</span> Birecikte bir höyük

Hacınebi Höyüğü, Şanlıurfa İl merkezinin kuzeybatısında, Birecik İlçesi'nin 5 km kuzeyinde, Uğurcuk Köyü'nün (Hacınebi) yanında yer alan bir höyüktür. Fırat'ın bölgede doğuya doğru kıvrım yaptığı kesimde bulunan höyük, nehir vadisi üzerinden, Mezopotamya'dan İç Anadolu'ya uzanan ticaret yollarının ve üzerinde ve kavşağındadır. Tepe, 240 x 140 metre boyutlarında ve 7-2 metre yüksekliktedir. Bu boyutlarıyla 33 dönümlük bir alanı kaplamaktadır.

Karaoğlan Höyüğü, Ankara İl merkezinin 25 km. güneyinde, Mogan Gölü'nün güneydoğu ucunda yer alan bir höyüktür. Bulunduğu bölge Ankara bölgesinden güneydoğu ve güneybatı yönlerine uzanan ana ticaret yollarının kavşağı durumundaydı. Tepe, 260 x 180 metre boyutlarında ve 18-20 metre yüksekliğindedir. Höyük Ankara – Konya kara yolu üzerindedir.

Yassıhöyük, Denizli İl merkezinin güneydoğusunda, Acıpayam İlçe'sinin 8 km. kuzeyinde, günümüzde belde olan Yassıhöyük Köyü'nün hemen kuzeyinde yer alan bir höyüktür. Höyüğü oluşturan iki tepeden büyük olanı 350 x 200 metre boyutlarında, 14 metre yükseklikte, diğer ise 190 x 150 metre boyutlarında ve 5 metre yüksekliktedir. Kültür toprağı ova tabanından en az 4 metre daha derine uzanmaktadır. Denizli İli, Acıpayam ilçesinin Yassıhöyük Köyü yakınlarındaki aynı adla bilinen höyük, arkeoloji yazınında Yassıhöyük 1 olarak geçmektedir.

Arpalık Tepe Höyüğü, Edirne ili İpsala İlçesi'nin 22 km. kuzeydoğusunda, Tevfikiye Köyü'nün 1 km. kuzeydoğusunda yer alan bir höyüktür. Arpa Tepe olarak da bilinmektedir. Çeltik ekim bölgesindeki höyük, tarla açmak için bütün bütün düzlenmiş ve dolgu toprağı geniş bir alana yayılmıştır. Sonuç olarak boyutları ve yüksekliği bugün için belirsizdir. Beşbin yıllık bir yerleşim olduğu öne sürülmektedir. Tüm bu tahribatların sonucunda günümüzde höyüğün ¼ kısmından azı ortadadır.

Kanlıtaş Höyük, Eskişehir il merkezinin kuzeyinde, Aşağıkuzfındık Köyü'nün 1 km. doğusunda, "Kanlıtaş Mevkii" olarak bilinen yörede yer alan bir höyüktür. Yerleşme, vadinin ortasındaki kayalık bir yükseltinin kuzey yamacındadır. Tepe, 30 metre çapında olup 4 - 7 metre yüksekliktedir.

Karayavşan Höyüğü, Ankara il merkezinin güneybatısında, Polatlı İlçesi'nin 20 km. doğusunda, Karayavşan Köyü'nün hemen yanında yer alan bir höyüktür. Polatlı – Haymana kara yolunun hemen kuzeyindedir. Tepe, 13 metre yükseklikte orta boy bir höyüktür.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.