Korucular, Murgul
| Korucular | |
|---|---|
 | |
 Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
  Korucular Korucular'ın Artvin'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Artvin |
| İlçe | Murgul |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 1020 m |
| Nüfus (2021) | |
| • Toplam | 118 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 466 |
| İl plaka kodu | 08 |
| Posta kodu | 08590 |
Korucular, Artvin ilinin Murgul ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
Korucular köyünün eski adı Gevil veya Gevul'dur. 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde Gevil / Gevul (كویل) ve 1886 Rus nüfus sayımında Gyavil (Гявил) olarak geçer.[3][4]
Gürcüce kaynaklarda Kevli / Gevli (კევლი / გევლი) olarak da geçen Gevul köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Klarceti'de yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılda Gürcülerden ele geçirmiştir. Köydeki kilise kalıntısı, köyün o dönemdeki kilisesinden günümüze ulaşmış olmalıdır.[5]
Osmanlı idaresinin askere alma amacıyla sadece erkek nüfusunu tespit ettiği 1835 yılında Gevul köyünde 75 hane ve 200 erkek kaydedilmiştir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, köyün toplam nüfusunun yaklaşık 400 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.[6]
Gevli veya Gevul, 19. yüzyılda Trabzon vilayetinin Lazistan sancağına bağlı Livana kazasının köylerinden biriydi. 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde köyün adı Gevil / Gevul (كویل) yerine büyük bir olasılıkla yanlışlıkla Kobel (كوبل) olarak yazılmış veya okunmuştur. Bu tarihte köyün nüfusu 68 hanede yaşayan 197 kişiden oluşuyordu. Salnamede belirtilmemiş olmasına karşın Osmanlı idaresi bu tarihte de sadece erkek nüfusunu tespit ediyordu. Kadın nüfusu da eklenince köyde yaklaşık 394 kişinin yaşadığı ortaya çıkar. Gevul köyünde vergiye tabi hayvan varlığı olarak 100 öküz, 80 inek, 10 at, 201 keçi ve 250 koyun kayda geçirilmiştir.[7]
Gevul köyü, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması'ya Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinde köy Artvin sancağının Artvin kazasına bağlıydı. Rus idaresince Gyavil (Гявил) olarak kaydedilen köyde, 13 hanede 83 kişi yaşıyordu. Bu nüfusunun tamamı Gürcü olarak kaydedilmiştir.[4] Gevli'de Kaklidziri (კაკლიძირი), Harateti (ხარატეთი), Kviriketi (კვირიკეთი), Vaşaneti (ვაშანეთი), Kerieti (ქერიეთი), Biçieti (ბიჭიეთი) Gürcüce yer adları da buranın eski bir Gürcü yerleşmesi olduğunu göstermektedir.[8]
Gevul köyü Birinci Dünya Savaşı sonlarında Rusların Artvin sancağından çekilmesinin ardından Gürcistan'nın sınırları içinde kaldı. Nitekim bu durum 7 Mayıs 1920 tarihinde Moskova Antlşaması'yla Sovyet Rusya tarafından da tanındı. Yaklaşık bir yıl sonra Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgalinin ardından imzalanan Moskova Antlaşması'yla Artvin sancağı ve Gevul köyü Türkiye'ye bırakıldı.[9]
Türkiye'ye bırakılmasından sonra, 1922 yılında yapılan nüfusu tespitinde Gevil köyünde 9 hanede 72 kişi yaşıyordu. Bu nüfus tespitinde de köyün nüfusu Gürcü olarak kaydedilmiştir.[4][10] 1876 yılı nüfusuyla kıyaslandığında köyün nüfusunun büyük ölçüde azaldığı görülmektedir. Nüfusun bu kadar azalması, Rus idaresinde kalan köyden Osmanlı ülkesine göçle ilişkilidir. Nitekim Manyas ilçesinin Cumhuriyet, Hendek ilçesinin Güldibi ve Nuriye köylerine yerleşmiş olan Gürcülerin bir kısmı Gevil'den göç etmiştir.[11] Nitekim Gürcü tarihçi Zakaria Çiçinadze Kevli (კევლი) olarak yazdığı köyden 1892 yılında 25 hanenin göç etmiş olduğunu belirtmiştir.[12]
Gevul veya Gevli Türkçe olmadığı için köyün adı 1925 yılında Korucular olarak değiştirilmiştir. Bu tarihte köyün adı Gevil (كەویل) olarak kaydedilmiş, köyün Gevil-i Süfla ve Gevil-i Ulya olmak üzere iki kısımdan oluştuğu belirtilmiştir. 1926 nüfus tespitinde Korucular köyünün nüfusu artmış, 14 hanede 109 kişi kaydedilmiştir.[13]
Gevil, Murgul vadisinde tarihsel mirasa sahip köylerden biridir. Köyde tek kemerli eski taş köprü, kilise kalıntısı ve bir kaya üzerinde figürler bulunmaktadır.[5]
Coğrafya
Murgul ilçe merkezine 11 km uzaklıktadır.[14]
Nüfus
Rusların 1886 yılında ve Ankara Hükümeti'nin 1922 yılında yaptığı tespitlere göre köyün nüfusu Gürcülerden oluşuyordu.[15][16] Korucular köyünde bugün de kullanılan yer adlarının çoğunun Gürcüce olması da buranın bir Gürcü yerleşmesi olduğunu göstermektedir.[17]
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2021 | 118[2] |
| 2020 | 109[2] |
| 2019 | 104[2] |
| 2018 | 264[2] |
| 2017 | 106[2] |
| 2016 | 91[2] |
| 2015 | 89[2] |
| 2014 | 198[2] |
| 2013 | 193[2] |
| 2012 | 183[2] |
| 2011 | 183[2] |
| 2010 | 180[2] |
| 2009 | 170[2] |
| 2008 | 81[2] |
| 2007 | 217[2] |
| 2000 | 319[14] |
| 1990 | 425[14] |
Kaynakça
- ^ "Korucular, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 16 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2014.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Artvin Murgul Çimenli Köy Nüfusu". Nufusune.com. 30 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi: 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 352. ISBN 9789157871117.
- ^ a b c ""Artvin kazası (1886 Yılı)" (Rusça)". 25 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2020.
- ^ a b 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 136-137 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 9789941912399.
- ^ "Klarceti (Gürcüce), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 39". 9 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2020.
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi: 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 352-353. ISBN 9789157871117.
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 186 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 9789941912399.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2021.
- ^ "Nurşen Gök "Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler" Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi sayı. 41 |sayfa= 89-104" (PDF). 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Aralık 2020.
- ^ "Klarceti (Gürcüce), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 253, 259". 9 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2020.
- ^ "Zakaria Çiçinadze, Müslüman Gürcülerin Osmanlı Ülkesine Büyük Göçü (Gürcüce), Tiflis, 1912, s. 134". 7 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2022.
- ^ "Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, İstanbul, 1927, s. 120". 29 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2022.
- ^ a b c "Korucular Köyü". YerelNet.org.tr. 8 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2009.
- ^ "Artvin kazası (1886 Yılı)" (Rusça)"". 25 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2020.
- ^ "Nurşen Gök, "Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler", Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 41, Mayıs 2008, s. 89-104" (PDF). 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 16 Temmuz 2021.
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 186 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9123-9-9.
