Komünizm ; üretim araçlarının ortak mülkiyeti üzerine kurulu sınıfsız, parasız ve devletsiz bir toplumsal düzen ve bu düzenin kurulmasını amaçlayan toplumsal, siyasi ve ekonomik bir ideoloji ve harekettir. Sadece üretim araçlarının ortak kullanımına dayanan sosyalizm ile tam olarak aynı anlama gelmemesine rağmen hatalı bir biçimde eş anlamlı olarak da kullanılabilmektedir. 20. yüzyılın başından beri dünya siyasetindeki büyük güçlerden biri olarak modern komünizm, genellikle Karl Marx'ın ve Friedrich Engels’in kaleme aldığı Komünist Parti Manifestosu ile birlikte anılır. Buna göre özel mülkiyete dayalı kapitalist toplumun yerine meta üretiminin son bulduğu komünist toplum gerçektir. Komünizmin temelinde yatan sebep, sınıfsız, ortak mülkiyete dayalı bir toplumun kurulması isteğidir. Sınıfsız toplumlarda en genel anlamıyla tüm bireylerin eşit olması fikri karşıt görüşlüler tarafından "ütopya" olarak görülür ve zorla yaşanmaya çalışılırsa kaosa yol açacağı iddia edilir. Paris Komünü, komünist sistem yaşayabilmiş ilk topluluktur. Bunun dışında Mahnovist hareket öncülüğünde Ukrayna ve İspanya iç savaşı sırasında yaklaşık dört yıl süren anarko-komünist hareketle şekillenen toprakların kolektifleştirilmesi esasına dayalı olarak komünist topluluklar da kurulmuştur.
Pyotr Alekseyeviç Kropotkin Rus anarşist, sosyalist, devrimci, ekonomist, sosyolog, tarihçi, jeolog, zoolog, siyaset bilimci, insan coğrafyacısı, anarşist komünist yazar, anarşizm kuramcısı.
Thomas Woodrow Wilson, Amerikalı akademisyen, tarihçi ve siyasetçidir. Amerika Birleşik Devletleri'nin 28. başkanıdır.
Anarşizm, toplumsal otoritenin, tahakkümün, erkin ve hiyerarşinin tüm biçimlerini bertaraf etmeyi savunan çeşitli politik felsefeleri ve toplumsal hareketleri tanımlayan sosyal bir terimdir. Anarşizm, her koşulda her türlü otoriteyi reddetmektir. Reddedilen bu otoritelere patriyarki ve kapitalizm de dahildir.
19. yüzyılda ilk kez ortaya çıkan ve isimlendirilen Anarko-feminizm veya Anarka-feminizm, anarşizm ile feminizmi bir araya getirir ve ataerkilliği hiyerarşinin ve dolayısıyla da toplumun temel problemlerinden biri olarak değerlendirir. Anarko-feministler ataerkillik ve maşizm ile savaşın sınıf çatışmalarının ve devlete yönelik anarşist mücadelenin bütünleyici bir parçası olduğuna inanırlar. Özünde, bu felsefe anarşist mücadeleyi feminist mücadelenin gerekli bir bileşeni olarak görür. Feminizmi de anarşist felsefenin gerekli bir bileşeni olarak görür. L. Susan Brown, "Anarşizm, tüm güç ilişkilerine karşı çıkan bir siyaset felsefesi olduğundan, doğası gereği feministtir" iddiasında bulunur.
Anarko-komünizm, komünist anarşizm, anarşist komünizm ya da liberter komünizm; kapitalizmin ancak toplumsal bir devrimle ortadan kalkacağını ve bunun da sınıf eksenli bir mücadeleyle gerçekleşeceğini, sosyalist akımların aksine komünal hayat düzenine erişebilmek için sosyalist devrimi ve devletin proletarya tarafından ele geçirilmesini değil, doğrudan komün hayata geçilmesi gerektiğini savunan ideoloji. Marksistlerden farklı olarak devrimden sonra iktidarın devletin tekelinde toplanmasına karşı çıkar. Bunun devlet iktidarına sahip olanlar ve olmayanlar arasında ayrışmaya yol açacağını, iktidara sahip olanların yozlaşacağını ve toplumun çıkarına göre davranmak yerine iktidarlarını koruma, kuvvetlendirme yoluna gideceklerini savunur. Anarşist komünistler bunun yerine tüm kararların toplumun tamamının katılımıyla alınmasını savunur.
Nestor Mahno, Ekim Devrimi'nde Bolşevik çizgiyi kabul etmeyen Ukraynalı anarko-komünist devrimci.
Distopya, çoğunlukla ütopik bir toplum anlayışının anti-tezini tanımlamak için kullanılır.
Ütopya; aslında olmayan, tasarlanmış ideal toplum.
Yeşil Anarşizm, özellikle doğa ile insan arasındaki ilişki üzerine odaklanan anarşist ekol. Bu hareketin temel sorunu, endüstri öncesi toplumu, hatta bazen tarım öncesi toplumu yeniden canlandırmaktır. İnsanları doğal yaşama yabancılaştıran teknoloji ve ilerleme düşüncesiyle ifade edilen endüstri toplumu, bu ekolün eleştirilerinde önemli yer tutar. Felsefesinde Ludditelerin politik eylemlerinin ve Jean-Jacques Rousseau’nun yazılarının etkileri görülür. Fakat bunlardan daha fazla, primitivizm ortaya çıktığında, Frankfurt Okulu’nun Marksistleri Theodor W. Adorno ve Herbert Marcuse’ün düşünceleri ile Marshall Sahlins, Richard Lee, Lewis Mumford Jean Baudrillard ve Gary Snyder gibi antropologların düşünceleri ekolün şekillenmesinde önemli yer tutmuştur.
Mülksüzler Ursula K. Le Guin tarafından yazılmış ve Mayıs 1974'te yayımlanmış ütopik bir bilimkurgu romanıdır. Türkçeye Metis Yayınları tarafından kazandırılmıştır.
Liberteryenizm, özgürlüğün ve özgürlüğün bileşenlerinin siyaset içerisinde en önemli değer olduğuna inanan bir siyaset felsefesidir. Liberteryen felsefeye göre insanlar özgür olduğunda herkes için daha güvenli, daha iyi ve daha adil bir dünya yaratılabilir. Liberteryenizmin bazı türleri ise negatif özgürlüğe daha çok odaklanır. Liberteryenler otonomi ve seçme özgürlüğünü maksimize etmeye çalışır; seçim özgürlüğü, gönüllü iş birliği ve bireysel karar önceliğini vurgular, bu doğrultuda da devletin minimize edilmesini savunur. Popüler anlamda, otoriterlik ile zıt anlamda kullanılır. Liberteryenler otorite ve devlet iktidarı konusunda aynı şüpheciliği paylaşıyorlar, ancak bazıları mevcut ekonomik ve politik sistemlere muhalefetlerinin kapsamı konusunda farklılaşıyor. Çeşitli liberteryen düşünce okulları, devletin ve özel iktidarın meşru işlevlerine ilişkin bir dizi görüş sunar ve genellikle zorlayıcı sosyal kurumların sınırlandırılmasını veya tasfiye edilmesini ister.
Alfredo Bonanno, önde gelen bir teorisyen ve çağdaş isyancı anarşizmin savunucusu olarak tanınan İtalyan bir anarşisttir. 6 Aralık 2023 tarihinde 86 yaşında öldü.
Peter Lambert Wilson, Hakim Bey takma adıyla tanınan Amerikalı anarşist yazardır.
Rus anarşistlerinin bulunduğu listedir.
- Aleksei Borovoi
- Anatoli Lamanov
- Anna Kuliscioff
- Boris Pilnyak
- Dmitri Ivanoviç Popov
- Gregori Maksimoff
- Leo Tolstoy
- Lev Chernyi
- Mikhail Bakunin
- Peter Arşinov
- Peter Kropotkin
- Sam Dolgoff
- Sergey Neçayev
- Vera Figner
- Victor Serge
- Vladimir Chertkov
- Volin
Kara Muhafızlar, Şubat Devriminden sonra ve diğer sol grupların son Bolşevik baskısından önce kurulan silahlı işçiler grubu idi. Anarşistlerin temel grev gücü bunlardı. Bunlar 1917 yazında Maria Nikiforova tarafından Ukrayna'da kuruldu ve Ocak 1918'de Moskova'ya, Fabrika ve Bitki Komiteleri ve Moskova Anarşist Gruplar Hücreleri Federasyonu tarafından sanayi işletmelerindeki anarşistlerin kontrolü altında genişletildi.
Türkiye’de anarşizm, 12 Eylül 1980 darbesinin ardından, özellikle de 1986 yılında Kara dergisinin yayınlanmaya başlamasıyla görünürlük kazanan, radikal bir sol harekettir. Öncesinde Türkiye siyaset sahnesinde anarşist hareketin bir gelenek ihtiva ettiği söylenemese de, Türkiye’de bir anarşist geleneğin oluşumuna dair “yüzyıllık gecikme”ye rağmen, Anadolu topraklarında anarşizmin tarihsel köklerine dair izlere rastlamak da mümkündür.
Örümcek-Adam: Örümcek Evreninde Marvel Entertainment ile birlikte Columbia Pictures ve Sony Pictures Animation tarafından üretilen, Marvel Comics karakteri Miles Morales / Örümcek Adam'ın yer aldığı 2018 Amerikan bilgisayar animasyonlu süper kahraman filmidir. Sony Pictures Releasing tarafından dağıtılan bu film, Örümcek Adam serisinin ilk animasyon filmidir. Phil Lord ve Rothman'ın senaryosundan Bob Persichetti, Peter Ramsey ve Rodney Rothman'ın yönettiği filmde Morales rolünde Shameik Moore ve Jake Johnson, Hailee Steinfeld, Mahershala Ali, Brian Tyree Henry, Lily Tomlin, Luna Lauren Vélez, John Mulaney, Kimiko Glenn, Nicolas Cage ve Liev Schreiber. Filmin hikâyesi, yeni Örümcek Adam olan ve evrenini Kingpin'den kurtarmak için çeşitli paralel evrenlerden diğer Örümcek İnsanlara katılan Miles Morales'i takip ediyor.
Kuir Anarşizm ya da anarko-queer, gey kurtuluş ve homofobi, lezbofobi, transmisojini, bifobi, transfobi, heteronormavite, ataerkillik ve ikili cinsiyet sistemi gibi hiyerarşilerin kaldırılmasının aracı olarak anarşizmi ve toplumsal devrimi savunan anarşist düşünce okuludur. Anarşist ve LGBT hareketlerin hem dışında hem içinde LGBT hakları için mücadele eden insanlara: John Henry Mackay, Adolf Brand ve Daniel Guérin dahildir. Bireyci anarşist Adolf Brand Berlin’de 1896’den 1932’ye kadar, gey sorunlarına adanmış ilk sürekli dergi olan Der Eigene’yi yayımlamıştır.
Marie Louise Berneri, anarşist bir aktivist ve yazardı. İtalya'da doğdu ancak yaşamının büyük bir kısmını İspanya, Fransa ve İngiltere'de geçirdi. Luis Mercier ile kısa ömürlü bir yayın olan Revision'da yer aldı ve Revolt, War Commentary ve Freedom gazetelerinin editörlüğünü yapan bir grubun üyesiydi. Marie, sürekli İspanya ve dünyaya katkı sağladı. O, ilk olarak 1950'de yayınlanan daha sonra 2020'de tekrar yayınlanan Journey Through Utopia adında bir ütopya araştırması yazdı. Neither East Nor West onun yazılarından bir seçkidir (1952).