SARS-CoV-2 ya da açık adıyla şiddetli akut solunum yolu sendromu koronavirüsü 2, Aralık 2019'da bilinen ilk varlığının bildirildiği pozitif yönelimli ve tek iplikçikli RNA virüsü olan yeni tip bir koronavirüs. Virüsün insandan insana bulaştığı ve Çin'den başka diğer ülkelerden gelen raporlar sonucu bulaşma hızının Ocak 2020 ortalarında daha da hızlandığı görülmüştür. Virüs, 2019-2020 Vuhan zatürre salgını sırasında zatürre olan bir hastada, pozitif bir örnek üzerinde yapılan nükleik asit testinden sonra genomik olarak dizildi.
Koronavirüs ya da korona virüsü, kuşlarda ve memelilerde hastalıklara sebep olan ve Coronaviridae familyasının iki alt familyasından birini oluşturan virüslerdir. İnsanlarda genellikle ciddi olmayan virüs, nezle vakalarının önemli bir bölümüne yol açmasıyla birlikte, aralarında MERS-CoV, SARS-CoV ve COVID-19 (2019-nCoV)'un bulunduğu bazı nadir koronavirüs çeşitleri ölüm riski bulunduran solunum yolu enfeksiyonlarına neden olabilir. Koronavirüsler ineklerde ve domuzlarda ishal, tavuklarda ise üst solunum yolu hastalıklarına sebep olur.
COVID-19 pandemisi veya Koronavirüs pandemisi, 17 Kasım 2019 tarihinde Çin'in Hubei bölgesinin başkenti olan Vuhan'da ortaya çıkan virüs salgınıdır. Çeşitli hastalarda belirli bir neden olmaksızın gelişen ve tedavi ile aşılara cevap vermeyen bir zatürre görülmesi üzerine SARS-CoV-2 olarak adlandırılan yeni bir koronavirüs teşhis edildi. Kişiden kişiye bulaşabilen virüsün bulaşma oranı 2020 Ocak ortasında büyüme gösterdi. İlerleyen zamanlarda Avrupa, Kuzey Amerika ve Asya-Pasifik'te yer alan çeşitli ülkelerde yaşanan virüs vakaları rapor edilmeye başlandı. 11 Mart 2020'de Dünya Sağlık Örgütü tarafından küresel salgın ilan edildi. 13 Mart 2020'de Avrupa'nın artık koronavirüs krizinin merkez üssü hâline geldiği bildirildi. 12 Nisan 2024 tarihi itibarıyla dünyada 704.753.890 onaylanmış vaka, 675.619.811 iyileşen varken virüs nedeniyle 7.010.681 hasta öldü. 5 Mayıs 2023 tarihinde Dünya Sağlık Örgütü pandeminin artık küresel acil bir durum olmadığını açıklandı.
Li Wenliang, Çinli göz hekimi.
Koronavirüs hastalığı 2019'un (COVID-19) ilk salgını sonrasında, hastalığın / virüsün kökeni, yayılma ölçeği ve diğer çeşitli yönleri hakkında komplo teorileri ve çevrimiçi olarak yayılan yanlış bilgilerin sayısı çok fazla olmaktadır. Çeşitli sosyal medya yayınları, virüsün patentli bir biyo-silah aşısı, bir nüfus kontrol işlemi veya bir casus operasyonunun sonucu olan bir hastalık olduğunu iddia etti.
Dünya geneline yayılan COVID-19 salgınının Türkiye'de tespit edilen ilk vakası Sağlık Bakanlığı tarafından 11 Mart 2020 günü açıklandı. Ülkedeki virüse bağlı ilk ölüm ise 15 Mart 2020'de gerçekleşti. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, 1 Nisan 2020'de yaptığı açıklamada koronavirüs vakalarının tüm Türkiye'ye yayıldığını açıkladı. 7 Nisan 2023 itibarıyla Türkiye'de koronavirüs ile enfekte olmuş toplam hasta sayısının 17.232.066 olduğu ve mevcut hastalardan kişinin yoğun bakımda tedavi görmekte olduğu; şimdiye kadar iyileşen hasta sayısının ve ölen hasta sayısının toplam 102.174 kişi olduğu bildirildi. Bugüne kadar toplam 162.743.369 test yapıldı. 14 Ocak 2021'de başlayan aşı uygulaması kapsamında 5 Mayıs 2021 itibarıyla toplam 24 milyon 278 bin 886 kişiye aşı yapıldı. Bunlardan 14 milyon 327 bin 674 kişiye birinci doz aşı uygulanırken 9 milyon 951 bin 212 kişiye ise ikinci doz aşı uygulandı. İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa ve Antalya en çok aşının uygulandığı ilk 5 şehir arasında yerini aldı. Ayrıca Türkiye dünyada; Amerika Birleşik Devletleri, Çin, Hindistan, Birleşik Krallık ve Brezilya'nın ardından en çok aşı uygulayan 6. ülke oldu. 26 Nisan 2022 itibarıyla toplam 147 milyon 455 bin 844 doz aşı uygulandı. Bunlardan 57 milyon 814 bin 672 kişiye birinci doz aşı uygulanırken 53 milyon 29 bin 128 kişiye ikinci doz aşı, 27 milyon 738 bin 522 kişiye üçüncü doz aşı uygulandı.
İtalya'da COVID-19 pandemisi, COVID-19 pandemisinin İtalya'daki etkilerini içermektedir.
Ürdün'de COVID-19 pandemisi Ürdün'deki COVID-19 pandemisinin etkileri.
Kazakistan'da COVID-19 pandemisinin ilk vakası 13 Mart 2020'de onaylandı. Virüsün Almanya'dan gelen 2 Kazakistan vatandaşında olduğu belirtildi. Aynı gün, biri İtalya'dan Astana'a, diğeri Almanya'dan Almatı'ya gelen 2 vaka daha doğrulandı.
Azerbaycan'da ilk koronavirüs vakası 28 Şubat 2020 tarihinde tespit edildi.
Birleşik Krallık'taki ilk koronavirüs vakası 31 Ocak 2020 tarihinde Çin'den gelen ve York'ta bir otelde kalan iki kişilik ailenin solunum rahatsızlığı yaşamasının ardından tespit edildi. Dünya Sağlık Örgütü'nün vakaların özellikle Vuhan'dan gelen kişilerde solunum hastalığı olarak başladığını açıklamasının ardından Birleşik Krallık, yeni hastalık teşhisleri için laboratuvar testi geliştirdi. Heathrow Havalimanı, Vuhan kentinden gelen uçaklar için ek klinik yardımı aldı ve gözetimleri sıklaştırdı. 30 Ocakta Dünya Sağlık Örgütü'nün acil durum ilan etmesiyle Birleşik Krallık risk seviyesini yükseğe çıkarttı.
Türkiye'de COVID-19 pandemisi sırasında yaşanan önemli olayların gün gün listelendiği zaman çizelgesi. Şablon:2019-2020 koronavirüs pandemisi verileri/Türkiye Tıbbi vaka tablosu
Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu, Türkiye'de Sağlık Bakanlığı tarafından koronavirüs pandemisi nedeniyle COVID-19 hastalığı ile mücadele için 10 Ocak 2020 tarihinde oluşturulan danışma kurulu. Enfeksiyon, mikrobiyoloji, viroloji, iç hastalıkları, yoğun bakım ve göğüs hastalıkları alanında üniversitelerde akademisyen olarak çalışan tıp bilimcilerinden oluşturulan kurul, 38 kişiden oluşmakla beraber başkanlığını Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanı Fahrettin Koca yapmaktadır.
COVID-19 pandemisi'nin Şubat 2020'de Kuzey Makedonya'ya ulaştığı doğrulandı. Ülkedeki ilk bulaşma, esas olarak İtalya'da 2020 koronavirüs pandemisi'yle ilişkiliydi. Çünkü Kuzey Makedonya'dan İtalya'ya yaklaşık 70.000 kişi gitti ve birçoğu virüsü beraberinde getirerek Kuzey Makedonya'ya geri döndü.
Şubat ve Mart 2020'de, COVID-19 pandemisi sırasında, Polonya sağlık yetkilileri, bilinen yedi insanın koronavirüs'ten biri olan SARS-CoV-2'nin yanı sıra evde karantinaya alma ve izleme nedeniyle şüpheli enfeksiyon vakalarının laboratuvar testlerini gerçekleştirdi. Polonya'da SARS-CoV-2 enfeksiyonunun teyit edildiği ilk vaka, 4 Mart 2020'de resmî olarak açıklanan teyitle Zielona Góra'da hastaneye kaldırılan bir vatandaşta görüldü. Polonya'daki SARS-CoV-2'nin yerel iletim aşaması 10 Mart'ta Dünya Sağlık Örgütü'ne duyuruldu. Polonya'daki COVID-19 hastalığından ilk ölüm, 12 Mart'ta 56 yaşında bir kadının ölümüydü. Polonyalı yetkililer, diğer 20 üye devletin katıldığı COVID-19 salgını ile ilgili tıbbi ekipman satın almak için 28 Şubat 2020 Avrupa Birliği ihale prosedürüne katılmadı. Polonya, 6 Mart'ta 17 Mart ihalesine eldiven, gözlük, yüz siperi, cerrahi maske ve koruyucu giysi satın almak için başvurdu; Avrupa Komisyonu ihaledeki tüm taleplerin tekliflerden karşılandığını belirtti. 24 Nisan 2020 itibarıyla laboratuvarda 10.892 onaylı SARS-CoV-2 vakası vardı ve 494 ölüm 24 Nisan 2020 itibarıyla 1944 iyileşme mevcuttu. 10-12 Mart tarihlerinde başlayan izole kontrol önlemleri, okulları ve üniversite derslerini kapatmak ve kitle olaylarını iptal etmek ile başladı. 25 Mart'ta ise getirilen kararlar güçlendirildi, aile dışı toplantıları iki kişiyle ve dini toplantılar sınırlandı ve zorunlu olmayan seyahatler yasaklandı. 20 Mart'ta Polonya Sağlık Bakanlığı sağlık personelinin pandemi hakkında yorum yapmasını engellemeye çalıştı. Polonya Ombudsmanı Adam Bodnar, tıbbi personelin anayasaya dayanarak konuşma özgürlüğü ve halkın bilgi edinme hakkı nedeniyle salgın hakkında kamuoyu önünde konuşma hakkını savundu. Doktorlar otosansür emirlerine karşı çıktılar. Ölüm sayıları başlangıçta sadece laboratuvar onaylı SARS-CoV-2 enfeksiyonundan kaynaklanan ölümleri içeriyordu (U07.1). 1 Nisan 2020'den itibaren klinik veya epidemiyolojik olarak COVID-19 teşhisi konan ölümler (U07.2)) Ulusal Halk Sağlığı Enstitüsü tarafından COVID-19 ölümleri olarak kabul edildi., Polonya'da şüpheli COVID-19 nedeniyle karantinada ölen insanlar SARS-CoV-2 için ölüm sonrası test edilmedi, SARS-CoV-2 enfeksiyonu şüphesi nedeniyle 269.307 kişi karantina altındaydı ve testin başlamasından bu yana 42.783 SARS-CoV-2 testi yapıldı. İzolasyon kısıtlamaları 31 Mart-1 Nisan tarihleri arasında, sokaklarda yürüyen bireylerin iki metre ile ayrılmasını, parkları, bulvarları, plajları, kuaförleri ve güzellik salonlarını terk etmelerini ve refakatsiz küçüklerin evlerinden çıkmasını yasaklamasını gerektiren bir hükûmet düzenlemesiyle sıkılaştırıldı. 10 Nisan'daki bir takip yönetmeliği, 20 Nisan'dan itibaren halka açık toplantılardaki kısıtlamaları gevşeterek dini toplantıların ve cenaze törenlerinin maksimum 50 kişiye kadar yapılmasına izin verdi.
Ülkedeki ilk vakanın açıklanmasıyla COVID-19 pandemisi'nin Macaristan'a yayıldığı kanıtlanmıştır. İlk koronavirüs nedenli ölüm 15 Mart'ta hükûmetin resmî web sitesinde duyuruldu.
Şablon:Kayma Nepal'deki ilk COVID-19 salgını vakası 9 Ocak 2020'de Katmandu Bölgesinde görüldü, resmi olarak 24 Ocak 2020'de doğrulandı. Hasta hafif semptomlar gösterdi ve bir evde kendi kendine karantina talimatıyla taburcu edildi; 31 Ocak'a kadar tamamen iyileştiği doğrulandı. Ocak ve Mart ayları arasında Nepal, temel malzeme, ekipman ve tıbbı malzeme tedarik ederek, sağlık altyapısını iyileştirerek, sağlık personelini eğiterek ve kamu bilincini yaygınlaştırarak salgınını önlemek için adımlar attı. İkinci vaka 23 Mart 2020'de Katmandu'da doğrulandı. İlk yerel salgın vakası 4 Nisan'da Kailali İlçesi'nde doğrulandı. altı ilde 15 ilçede toplam 110 vaka doğrulanmıştır. Otuz tanesinin iyileştiği bildirildi. Ülke çapında sokağa çıkma sınırlandırması 24 Mart'ta yürürlüğe girdi ve 18 Mayıs'ta sona ermesi planlanıyor.
Şablon:Kayma COVID-19 salgınının Danimarka'ya yayılma durumu ilk olarak 27 Şubat 2020'de doğrulandı. 8 Nisan 2023 itibarıyla Danimarka'da koronavirüs ile enfekte olmuş toplam 8.420 kişinin öldüğü, toplam vaka sayısının ise 3.178.960 olduğu açıklandı. hasta ise iyileşti ve taburcu edildi. Danimarka, 13 Mart'tan itibaren karantina önlemlerini uygulayan ilk Avrupa ülkeleri arasında yer aldı. Hastaneye yatışlarda büyük bir artışın ardından COVID-19'lu hastanedeki kişi sayısı Mart ayının sonundan bu yana yoğun bakım ve ventilatöre ihtiyaç duyulan vakaların sayısı ile azalmaktadır. Salgının ekonomik etkisini azaltmak amacıyla hükûmet, parlamentodaki tüm partilerin desteğiyle büyük ekonomik paketler başlattı. Bununla birlikte, 2020'de GSYİH'de önemli bir düşüş olacağı tahmin edilmektedir.
Cluster 5, SARS-CoV-2 virüsünün mutasyona uğramış bir varyantına verilen addır. Danimarka'nın kuzeyindeki Jutland'da keşfedildi ve vizon çiftliklerindeki vizonlardan insanlara yayıldığına inanılıyor.
1972 Yugoslavya çiçek hastalığı salgını, Avrupa'daki son çiçek hastalığı salgınıydı. Merkezi Yugoslavya'nın bir eyaleti ve başkenti olan Kosova ve Belgrad'daydı. Müslüman bir hacı, Orta Doğu'da çiçek hastalığı virüsüne yakalanmıştı. Kosova'daki evine döndükten sonra 175 kişinin enfekte olduğu ve 35 kişinin öldüğü salgın başladı. Salgın, zorunlu karantina ve toplu aşılama ile etkili bir şekilde kontrol altına alındı. 1982 filmi Variola Vera bu olaya dayanmaktadır.
