İçeriğe atla

Korolistavi

Korolistavi (Gürcüce: ყოროლისთავი), Gürcistan'ın Acara Özerk Cumhuriyeti'nde, Helvaçauri belediyesi'nde bir köydür.

Tarihçe

Korolistavi köyünün bulunduğu yer, antik çağda Kolheti Krallığı'nın sınırları içindeydi. Orta Çağ'da Gürcü krallıkları ve prensliklerinin idaresinde kaldı. 17. yüzyılın sonlarında Batum şehri ile çevresindeki köyleri Tavdgiridze ailesinin mülküydü. İtaatsizlik gerekçesiyle Gurieli ailesi bu bölgeyi alınca, Tavdgiridze ailesi Osmanlılarla işbirliği yaparak söz konusu mülklere yeniden sahip oldu. Korolistavi köyü de bu şekilde Osmanlı idaresine geçti.

Korolistavi köyü, 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde Korolistav (كورلستو) şeklinde kaydedilmiş olan bu yerleşim, Trabzon vilayetinin Lazistan sancağının Batum kazasına bağlıydı. Bu yer adı salnamenin yeni basımında "Korlistev" şeklinde okunmuştur. Salnameye göre köyün nüfusu 61 hanede yaşayan 153 kişiden oluşuyordu. Ancak bu sayının sadece erkek nüfusu olması ihtimali vardır. Büyükçe bir yerleşim olan köyde vergiye tabi hayvan varlığı olarak 8 beygir, 20 öküz, 22 inek ve 57 keçi kaydedilmiştir.[1]

Korolistavi köyü, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Ardınan imzalanan İstanbul Antlaşması uyarınca, köyde yaşayan Müslüman Gürcülerin önemli bir kısmı köyden Osmanlı ülkesine göç etti. Batum ve Çürüksu bölgelerinin Osmanlıların Ruslara teslim etmesi sırasınaa bölgede bulunan Aleksandr Frenkel 1879'da yayımlanan kitabında, Osmanlı Devleti'nin Batum ordusu komutanı Derviş Paşa'ın Çürüksu Gürcülerini, özellikle kadın ve çocukları zorla toplayıp Batum limanından Trabzon'a yolladığını yazmıştır. Frenkel, Orta Batum, Koronis-tavi, Ahalşeni ve Agara köylerinin Koronistavi-Tzkali adlı derenin vadisinde sıralandığı belirtmiştir.[2][3] Gürcü tarihçi Zakaria Çiçinadze de 1891 yılından önce Korolistavi köyünden 25 hanenin göç ettiğini ve köyde 20 hanenin kaldığı belirtmiştir. Bu tarihte köyde bir cami bulunuyordu.[4][5]

Rus idaresinin 1886 nüfus sayımında Koronis-tavi (Коронис-тави) şeklinde kaydettiği köy, bu tarihte Batum sancağının Kintrişi kazasına bağlı Koronis-tavi nahiyesinin tek köyü ve bu nahiyenin idari merkeziydi. Nüfusu, 155'i erkek ve 155'i kadın olmak üzere, 59 hanede yaşayan 310 kişiden oluşuyordu. Köyün halkı Müslüman Gürcü anlamında "Acaralı" olarak kaydedilmiştir.[6]

Tarihçi Oktay Özel, asıl olarak Katamadze (Katamize) ailesinin göçünü ele aldığı Kiske Kuşunun Peşinde adı kitabında, bu çerçevede Korolistavi (Korolistav) köyünden de söz etmiştir.[7]

Coğrafya

Korolistavi köyü, Korolistzkali adı derenin vadisinde, deniz seviyesinden yaklaşık 120 metre yükseklikte yer alır.

Nüfusu

Korolistavi köyünde 1908 yılında 90 kişi, 1911 yılında 709 kişi, 2002 yılında 1.209 kişi ve 2014 yılında 1.079 kişi yaşıyordu.

Kaynakça

  1. ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 348-349, ISBN 9789157871117.
  2. ^ "A. Frenkel, Очерки Чурук-су и Батума, Tiflis, 1879, s. 39, 43, 107". 18 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2024. 
  3. ^ Aleksandr Samoyloviç Frenkel, Çürüksu ve Batum Notları - Osmanlı'nın Kafkaslara Vedası (Türkçesi: Eyüp Karakuş), İstanbul, 2023, s. 72, 77, 163, ISBN 978-625-6385-85-6
  4. ^ "Zakaria Çiçinadze, Müslüman Gürcülerin Osmanlı Ülkesine Büyük Göçü (ქარველ მაჰმადიანთ დიდი გადასახლება ოსმალეთში მუჰაჯირი-ემიგრაცია), Tiflis, 1912, s. 123". 7 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2024. 
  5. ^ "Zakaria Çiçinadze, Müslüman Gürcüler ve Gürcistan'daki Köyleri (მუსულმან ქართველობა და მათი სოფლები საქართველოში), Tiflis, 1913, s. 20". 15 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2024. 
  6. ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Batum oblastı" 1286". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2024. 
  7. ^ Oktay Özel, Kiske Kuşunun Peşinde, İstanbul, 2024, s. 56-57, ISBN 978-975-05-3632-8

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kobuleti</span> Gürcistanda bir sahil kasabası

Kobuleti, Gürcistan’da, Acara Özerk Cumhuriyetinde bulunan, aynı adlı belediyenin yönetim merkezi olan kenttir. Demiryolu istasyonunun ve çay işleme atölyelerinin bulunduğu Kobuleti, yazın önemli dinlence yerlerinden biridir. Kobuleti kenti ve bölgesi, Osmanlı döneminde Çürüksu olarak adlandırılıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Armutalan, Karesi</span>

Armutalan, Balıkesir ilinin Karesi ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Hutsubani</span>

Hutsubani, Gürcistan'a bağlı Acara Özerk Cumhuriyeti'nde, Kobuleti Belediyesi sınırları içinde bir köydür.

Kveda Sameba, Gürcistan'a bağlı Acara Özerk Cumhuriyeti'nde, Kobuleti Belediyesi sınırları içinde bir köydür.

Dagva, Gürcistan'a bağlı Acara Özerk Cumhuriyeti'nde, Kobuleti belediyesi sınırları içinde bir köydür. Sovyet döneminde Zeda Dagva adını taşıyordu.

Çakvistavi, Gürcistan'a bağlı Acara Özerk Cumhuriyeti'nde, Kobuleti Belediyesi sınırları içinde bir köydür.

Kvirike, Gürcistan'a bağlı Acara Özerk Cumhuriyeti'nde, Kobuleti Belediyesi sınırları içinde bir köydür.

Zeda Sameba, Gürcistan'a bağlı Acara Özerk Cumhuriyeti'nde, Kobuleti Belediyesi sınırları içinde bir köydür.

Alambari, Gürcistan'ın Acara Özerk Cumhuriyeti'nde, Kobuleti belediyesi sınırları içinde bir köydür.

Zeniti, Gürcistan'ın Acara Özerk Cumhuriyeti'nde, Kobuleti belediyesi sınırları içinde bir köydür.

Açkvistavi, Gürcistan'a bağlı Acara Özerk Cumhuriyeti'nde, Kobuleti Belediyesi sınırları içinde bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Hinotzminda</span>

Hinotzminda, 2018'e kadar Hino (ხინო), Gürcistan'a bağlı Acara Özerk Cumhuriyeti'nde, Kobuleti belediyesi sınırları içinde bir köydür.

Leğva, Gürcistan'a bağlı Acara Özerk Cumhuriyeti'nde, Kobuleti belediyesi sınırları içinde bir köydür.

Kakuti, Gürcistan'a bağlı Acara Özerk Cumhuriyeti'nde, Kobuleti belediyesi sınırları içinde bir köydür.

Çahati, Gürcistan'a bağlı Acara Özerk Cumhuriyeti'nde, Kobuleti Belediyesi sınırları içinde bir köydür.

Tkemakaravi, Gürcistan'a bağlı Acara Özerk Cumhuriyeti'nde, Kobuleti Belediyesi sınırları içinde bir köydür.

Zeraboseli, Gürcistan'da, bugünkü Acara Özerk Cumhuriyeti'nin Kobuleti Belediyesi sınırları içinde eski bir köydü.

Didvake, Gürcistan'a bağlı Acara Özerk Cumhuriyeti'nde, Kobuleti Belediyesi sınırları içinde bir köydür.

Hala, Gürcistan'a bağlı Acara Özerk Cumhuriyeti'nde, Kobuleti Belediyesi sınırları içinde bir köydür.

Mahincauri, Gürcistan'ın Acara Özerk Cumhuriyeti'nde, Helvaçauri Belediyesi sınırları içinde bir köydür.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.