İçeriğe atla

Koroğo Kilisesi

Koordinatlar: 42°27′46″K 44°31′15″D / 42.46278°K 44.52083°D / 42.46278; 44.52083
Koroğo Meryem Ana Kilisesi
ქოროღოს ღვთისმშობლის ეკლესია
Korogha Kilisesinin sol cephesi ve bitişiğindeki kule
Harita
Temel bilgiler
KonumKoroğo, Duşeti Belediyesi, Mtsheta-Mtianeti, Gürcistan
Koordinatlar42°27′46″K 44°31′15″D / 42.46278°K 44.52083°D / 42.46278; 44.52083
Mimari
Mimari türSalon kilisesi

Koroğo Meryem Ana Kilisesi (Gürcüceქოროღოს ღვთისმშობლის ეკლესია), Doğu Gürcistan'ın tarihi ve kültürel Mtiuleti bölgesindeki dağlık Hada vadisinde konumlanmış bir Gürcü Ortodoks kilisesidir. Günümüzde Duşeti Belediyesinde yer alan Koroğo kilisesi, 10. yüzyılın sonu veya 11. yüzyılın başına tarihlenen basit bir salon kilisesidir. Yapı, taşocakçılığı ve inşaatın çeşitli aşamalarını gösteren, lentosundaki eşsiz kabartma heykelleriyle bilinmektedir. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.[1]

Planı

Koroğo kilisesi, tarihi Mtiuleti bölgesindeki Hada vadisinde bulunan yüksek kayalık dağın yamacında, Mtsheta-Mtianeti bölgesine bağlı Koroğo köyünün güneyinde konumlanmıştır. 10.8 × 7.6 metre ölçülerindeki küçük kilise, mimari olarak basit bir yapıdadır. Kilise yerli kaplama plakası ve şistlerden yapılmıştır. Tonozlar, kubbeler, gömme ayaklar, köprü ayakları, pencere çerçeveleri ve korniş gibi elementler yontulmuş taştan yapılmıştır.[2]

Koroğo, üçgen çatıyla kaplanmış bir salon kilisesi tasarımı olup, iç kısmının batı tarafı iki nefe bölünmüştür. Dikdörtgen planlı sığınak üç bölümden oluşmaktadır, her parçanın tonozlu bir kubbesi vardır.[3] Kilisenin yakınlarında üç katlı bir savunma kulesi, küçük bir şapel ve çeşitli ek yapılarının kalıntıları vardır. Theotokos'un 11. yüzyıl fildişi ikonası ve kilisenin dibinde bulunan Mesih tasvirli bir haç, günümüzde Tiflis'teki Gürcistan Ulusal Müzesi'nde sergilenmektedir.[2]

Heykeller

Kilise, heykel süslemeleriyle dikkat çekmektedir. Kilisenin kuzey girişinde, biri kilisenin planını tutacak şekilde üç tane bağışçıyı resmeden, ikinci kez kullanılmış bir taş bulunmaktadır. Batı cephesindeki büyük kesme plakalardan yapılmış lento, taşocakçılığı, taşların taşınması ve işlerin bitiminde serinletici içecek içen işçilere kadar inşaat işinin çeşitli yönlerini gösteren heykellerle bezenmiştir. İnşaat malzemelerinin taşındığı sahneleri resmeden heykeller de dahil olmak üzere, kalkan duvarın üzerindeki yakınsayan Theotokos sahneleri, kilisenin dağın tepesindeki konumu göz önüne alındığında ciddi bir çabanın ürünüydü.[3][4] Batı cephesinde ayrıca, Orta Çağ Gürcü alfabesi asomtavruli ile yazılmış ve paleografik olarak 12. yüzyıla tarihlenen iki yazıt bulunmaktadır.[2]

Kaynakça

  1. ^ "List of Immovable Cultural Monuments" (PDF) (Gürcüce). National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia. 12 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Temmuz 2019. 
  2. ^ a b c Dvali, T; Kakhadze, K; Ramishvili, A; Jorbenadze, B, (Ed.) (2008). საქართველოს ისტორიისა და კულტურის ძეგლთა აღწერილობა, ტ. 2 [Historical and cultural monuments of Georgia: Summa, vol. 2] (Gürcüce). Tiflis: Metsniereba. ss. 328-331. ISBN 978-99928-20-43-8. 
  3. ^ a b Khoshtaria, David (2012). "Medieval Architectural Design and Building Process According to the Sculptural Images in Korogo Church". Ousterhout, Robert; Holod, Renata; Haselberger, Lothar; Jones, Arthur Thourson (Ed.). Masons at Work: Architecture and Construction in the Pre-Modern World. Phialdelphia, PA: University of Pennsylvania. 4 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2019. 
  4. ^ Ousterhout, Robert (2008). Master Builders of Byzantium. University of Pennsylvania Museum of Archaeology and Anthropology. ss. 138-139. ISBN 9781934536032. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Vale Meryem Ana Kilisesi</span>

Vale Meryem Ana Kilisesi Güney Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesindeki Vale kentinde yer alan Orta Çağ Gürcü Ortodoks Kilisesidir. Meryem'e atfen inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Atskuri Kilisesi</span>

Atskuri Meryem'in Ölümü Kilisesi Güney Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesindeki Ahaltsihe Belediyesi'nden yer alan Atskuri köyünde konumlanmış harabe durumdaki bir Orta Çağ katedralidir. Aslen 10 ve 11. yüzyıllarda inşa edilmiş olan kilise, 1283'teki depremle yıkıldıktan kısa bir süre sonra yeniden inşa edilmiştir. Katedral, doğusunda üç çıkıntılı apsisi bulunan haçlı bir kubbe kiliseydi. Katedral, zamanında Gürcistan'daki en büyük katedrallerden biriydi, ancak kiliseden geriye günümüzde sadece yıkık duvarlar kalmıştır. 2016 yılında kiliseyi tamamen yenileme projesi başlatılmıştır. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Lihauri Kilisesi</span>

Lihauri Kilisesi, Gürcistan'ın Guria bölgesindeki Osurgeti Belediyesinde yer alan bir Gürcü Ortodoks kilisesidir. 12. yüzyılda inşa edilmiş olan kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Lomisa Kilisesi</span>

Lomisa Kilisesi Doğu Gürcistan'da bulunan, Yorgi'ye adanmış bir Orta Çağ Hristiyan tapınağıdır. Yapı, 9 veya 10. yüzyılda inşa edilmiş basit bir taş salon kilisesidir. Deniz seviyesinden yaklaşık 2200 metre yükseklikteki bir dağ sırtında bulunan Lomisa, Mtiuleti yayla eyaletinin ve civardaki yerlerin başlıca tapınağıdır. Tapınakta her yıl paskalyadan sonraki 7. haftada bir festival düzenlenmektedir. Festivalde hayvanlar toplu olarak kesilerek kurban edilir. Tarihi ve kültürel önemi nedeniyle, kilise Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hobi Manastırı</span>

Hobi Manastırı veya resmi adıyla Nocihevi Meryem'in Ölümü Manastırı, Batı Gürcistan'daki Hobi şehrinin yakınlarında konumlanmış bir Gürcü Ortodoks manastırıdır. Kilise binasının tarihi 13. yüzyıla dayanmaktadır. Dış kısmı taş oymalarla, iç kısmı ise fresklerle süslenmiştir. Manastır, Megrelya Prensliği'nden Dadiani hanedanına manastır olarak hizmet vermiştir. Manastır, birkaç rölik ve ikonaya ev sahipliği yapmaktadır. Manastır, Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Zemo Krihi Kilisesi</span>

Zemo Krihi Başmelek Kilisesi, Batı Gürcistan'ın tarihi ve kültürel Raça bölgesindeki dağlık Ambrolauri belediyesinde konumlanmış bir 10-11. yüzyıl kilisesidir. Yapı, taş oymalar, freskler ve Orta Çağ Gürcü yazıtları ile bezenmiş, çıkıntılı apsisli bir salon kilisesidir. 1991'deki Raça depreminde neredeyse tamamen yıkılan kilise, 2009 yılında yeniden inşa edilmiştir. Kilise, Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tsilkani Katedrali</span>

Tsilkani Meryem Ana Katedrali, Doğu Gürcistan'ın Mtsheta-Mtianeti bölgesindeki Mtsheta Belediyesinin Tsilkani köyünde konumlanmış bir Gürcü Ortodoks kilisesidir. Aslen 4. yüzyılda inşa edilen kilisenin, Orta Çağ'da sürekli biçimi değiştirilmiştir. Köşelerinde kuleler bulunan bir duvarla çevrelenmiş olan mevcut yapı, kubbeli Yunan haçı planı tasarımına sahiptir. Kilise, Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ağaiani Azize Nino Kilisesi</span>

Ağaiani Azize Nino Kilisesi, Gürcistan'ın Şida Kartli bölgesine bağlı Kaspi Belediyesindeki Ağaiani köyünün 2 km güneydoğusunda yer alan, Thoti Dağında konumlanmış bir Erken Orta Çağ Gürcü Ortodoks kilisesidir. Tarihsel bir söylentiye göre kilise, Hristiyanlığın Kartli halkı tarafından benimsendiğini göstermesi için Azize Nino'nun emriyle dikilen üç tahta haçtan birinin yanında konumlanmıştır. Mevcut yapı, Yunan haçı planıyla yapılmış eski kilisenin yeniden yapılanmasıyla, 9. ve 10. yüzyıllar arasında yapılmış bir salon kilisesidir. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tsirkoli Meryem Ana Kilisesi</span>

Tsirkoli Meryem Ana Kilisesi, Ksani nehri vadisindeki Tsitkoli köyünün yanında konumlanmış bir 8-9. yüzyıl Gürcü Ortodoks kilisesidir. Kubbesiz ve kubbeli kilise tasarımlarının özelliklerini birleştiren kilise, Orta Çağ Gürcü mimarisinin "geçiş dönemine" ait olarak sınıflandırılmaktadır. Kilisenin bulunduğu bölge, Ağustos 2008'deki yılındaki Rus-Gürcü Savaşı savaşında Rus ve Güney Oset birliklerinin kontrolü altına giren Ahalgori belediyesinin parçasıdır. Savaşla beraber, Gürcü din adamları ve kilise cemaati kiliseye erişimlerini kaybetmiştir. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Pavnisi Kilisesi</span>

Pavnisi Yorgi Kilisesi, Doğu Gürcistan'ın Şida Kartli bölgesindeki Kaspi Belediyesinde konumlanmış bir Gürcü Ortodoks kilisesidir. 9-10. yüzyıllara tarihlenen yapı, bir salon kilisesidir. 12. yüzyılın ikinci yarısına tarihlenen freskleriyle tanınan kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İkvi Kilisesi</span> Gürcistanda bir ortodoks kilisesi

İkvi Yorgi Kilisesi Doğu Gürcistan'ın Şida Kartli bölgesindeki Kaspi belediyesinde konumlanmış bir Gürcü Ortodoks kilisesidir. Yunan haçı planıyla yapılmış olan kilise, 11. yüzyıla tarihlenmektedir. Kilise, ayrıntılı dekoratif dış taş oymaları ve 2011'deki yağışta gördükten sonra restore edilen 12-13. yüzyıl freskleriyle bilinmektedir. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ehvevi Kilisesi</span>

Ehvevi Meryem Ana Kilisesi Batı Gürcistan'ın İmereti bölgesindeki bir 11. yüzyıl Gürcü Ortodoks kilisesidir. Dış cephelerine oyulmuş taş süslemeleriyle bilinen kilise, tek nefli bir bazilikadır. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Akura Kilisesi</span> manastır

Akura Aziz Davit Kilisesi Doğu Gürcistan'ın Kaheti bölgesindeki bir Orta Çağ Gürcü Ortodoks manastırıdır. Stilistik olarak 9. yüzyıla tarihlenen yapı, On Üç Süryani Babadan biri olan Aziz Davit Gareca'ya adanmış üç nefli bir bazilikadır. Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mğvimevi Manastırı</span>

Mğvimevi Manastırı, Batı Gürcistan'ın İmereti bölgesindeki Çiatura kentinin yakınlarında konumlanmış, kısmen kayaya oyulmuş bir Gürcü Ortodoks manastırıdır. Meryem'in doğuşunu adanmış olan kilise, 13. yüzyılda kalma iki nefli bir bazilikadır. Kompleks ayrıca küçük bir kilise, çan kulesi ve bir savunma duvarı içermektedir. Manastır günümüzde rahibe manastırı olarak kullanılmaktadır. Kilisenin dışını birçok mimari heykel süslemektedir. Mğvimevi kompleksi, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hirsa Manastırı</span>

Hirsa Aziz Stephen Manastırı Doğu Gürcistan'ın Kaheti bölgesindeki bir Gürcü Ortodoks manastırıdır. Manastırın temelinin, 6. yüzyılda yaşamış On Üç Süryani Babadan biri olan keşiş Stephen'a dayandığı düşünülmektedir. Kubbeli bir kilise olan mevcut yapı, 886 ve 1822 arasındaki bir dizi yeniden yapılanmanın sonucudur. Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Laşthveri Kilisesi</span>

Laşthveri Başmelek Kilisesi ya da bilinen diğer adıyla Taringzel Kilisesi, Kuzeybatı Gürcistan'ın dağlık Yukarı Svaneti bölgesinde yer alan bir Orta Çağ Gürcü Ortodoks kilisesidir. Günümüzde ise Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesine bağlı Mestia belediyesinde konumlanmıştır. Mimari olarak dikkat çekici olmayan salon kilisesinin en belirgin özelliği, 14 ve 15. yüzyıla tarihlenen, hem iç hem de dış duvarlara boyanmış bir dizi fresktir. Portreler ve dini sahnelerin yanı sıra, fresklerde Amiran ve Darecaniani'nin destansı aşk hikâyesinin ender görülen bölümleri de tasvir edilmiştir. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Matshvarişi Kurtarıcı İsa Kilisesi</span>

Matshvarişi Kurtarıcı İsa Kilisesi, ayrıca bilinen adıyla Matshvar Kilisesi, Kuzeybatı Gürcistan'ın dağlık Yukarı Svaneti bölgesinde yer alan bir Orta Çağ Gürcü Ortodoks kilisesidir. Günümüzde ise Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesine bağlı Mestia belediyesinde konumlanmıştır. 1140 yılında Mikail Maglakeli tarafından fresklerle bezenmiş olan yapı, basit bir salon kilisesidir. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Uşguli Meryem Ana Kilisesi</span>

Uşguli Meryem Ana Kilisesi, yaygın olarak bilinen adıylaa Uşguli Lamarya Kilisesi, Kuzeybatı Gürcistan'ın dağlık Yukarı Svaneti bölgesinde yer alan bir Orta Çağ Gürcü Ortodoks kilisesidir. Günümüzde ise Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesine bağlı Mestia belediyesinde konumlanmıştır. Yapı, çıkıntılı apsisi ve çervedalızı olan basit bir salon kilisesidir. İç kısım, hasar görmüş iki Orta Çağ fresk tabakası içermektedir. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nakipari Kilisesi</span>

Nakipari Aziz Yorgi Kilisesi, ayrıca yerel olarak bilindiği adıyla Cgrag (ჯგრაგ), Gürcistan'ın Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesindeki Mestia Belediyesinde konumlanmış bir Orta Çağ kilisesidir. Bölge, tarihi ve kültürel, dağlık Yukarı Svaneti bölgesinin parçasıdır. Cgrag adı, Svancada "Yorgi" anlamına gelen bir kelimeden türemiştir. Yapı, 1130'da Tevdore tarafından boyanmış fresklerle bezenmiş bir salon kilisesidir. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Dzveli Gavazi Kilisesi</span>

Dzveli Gavazi Meryem Ana Kilisesi Doğu Gürcistan'ın Kaheti bölgesindeki bir Erken Orta Çağ Hristiyan kilisesidir. Kilise, kubbenin kilise salonunun merkezinin üstüne yerleştirildiği bir tetrakonkhos tasarımına sahiptir. Dzveli Gavazi'nin tam olarak ne zaman yapıldığı bilinmemektedir. Tipolojik temellerine bakılarak 6. yüzyıla tarihlenen kiliseye, 9. yüzyılda bir çevredalız eklenmiş ve kilise yeniden işlenmiştir. Kilise, 1852 yılında büyük ölçüde onarılmıştır. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.