İçeriğe atla

Korikos

Korikos
Korykos
Korikos Antik Şehri
KonumTürkiye Mersin, Erdemli [1]
Koordinatlar36°27′49″K 34°9′2″D / 36.46361°K 34.15056°D / 36.46361; 34.15056
Sit ayrıntıları
DurumRestore
Kamusal erişimAçık
UNESCO - Dünya Mirası Geçici Listesi
Denizkalesi

Korykos; Anadolu'nun güneyinde, günümüzde Mersin'in Erdemli ilçesi sınırları içinde yer alan antik bir kent.[1] UNESCO, 2014'te kenti Dünya Mirası Geçici Listesi'ne ekledi.[2]

Tarihçe

Korykos antik yerleşim hakkındaki ilk bilgiler yerleşimin Hitit dönemiyle başlayıp Helenistik, Roma, Bizans ve Ermeni dönemleriyle devam eden tarihsel süreç bazı antik kaynaklarda görünmektedir.[3] Akdeniz'deki önemli liman kentlerinden biri olan Korykos yerleşimi, Helenistik Dönem'de başlayıp kentleşme ile içinde bulunduğu coğrafyanın avantajını kullanarak güvenli şehir imarının ve bölgede başka bir örneği bulunmayan deniz ve kara kalesinden oluşan ikili bir savunma sistemi oluşturmuştur. Bölgedeki konumu nedeniyle zamanla stratejik önem kazanan limanı sayesinde Roma Dönemi'nde 500 yıl boyunca zeytin üretiminde ve zeytinyağı, şarap ticaretinde antik yerleşimi öne çıkartan bir kent konumu almıştır. Günümüzde Dağlık Kilikya’nın en iyi korunmuş antik kentlerinden biri olduğu görülmektedir.[3]

Yapılar

Antik kent yerleşiminde alana yayılmış 14 adet kilise bölgedeki mimari üsluplardan etkilenmiş olmalarının yanı sıra antik kentin kendilerine özgü yerel bir karakter ile imar edilmiş olması surların 10 km kuzeyinde yer alan yönetici ve komutan sınıfının anıt mezarları niteliğindeki Adamkayalar Nekropolü ise dönemin günlük yaşantısına ışık tutan 11 adet kil, alçı ve taştan yapılmış; alçak ve yüksek rölyefi- (Kabartma) (Mimarlıkta da heykel sanatında da kullanılan bir terimdir) nedeniyle Korykos'u benzer nitelikli diğer antik kentlerden ayıran en önemli özelliklerden biri olduğunu göstermektedir.[3]

Araştırma ve kazılar

2005 Korykos (Kızkalesi) yüzey araştırmaları

Antik yerleşim 2005 yılı Korykos (Kızkalesi) yüzey araştırmalarında tapınak ile sütunlu yolun mimari elemanlarının çalışılmasını ve bu iki yapının yanı sıra Total Station ile Korykos yerleşiminin topoğrafik haritasının çıkarılmasını devam edilmiştir. Önce tapınak, çevresi ve sütunlu yol ile ilgili olarak yapılmış bulunan yeni saptamalara değinilmiş, tapınak alanının sadece çağımızda değil, Roma Dönemi sonunda Bizans kilisesine çevrilmesi, Orta Çağ'da ise deniz ve kara kalelerinin yapımı sırasında çok sayıda yapı elemanının taşınması nedeniyle, yapılan detaylı araştırmalarda farklı mekânlardan tapınağa ait mimari parçalar bulunmaktadır.[4] Bulunan frizli bloklardaki bezemelerde, bitki motifl erin içerisindeki yaban domuzu veya kurt şeklindeki hayvan betimlemelerinin altında Lesbos süslemeleri, bu süslemelerin altında yumurta dizisi, yumurta dizisinin altında ise inci dizisi ve ardından boş bırakılmış bir alan, arşitravın başlangıcını oluşturmaktadır; düz kısımdan sonra ikinci bir inci dizisi bulunmakta ve yine düz bir alan, üçüncü inci dizisi ve yine düz bir kısım ile sonlanmaktadır. Bütün frizli blokların üzerine hatıl oyukları açılmıştır. Muhtemelen ikinci kullanıma ait olan bu hatıllar, bu mimari elemanlar henüz üst yapıda kullanılmaktayken, sonraki evrede yapılan yapının ahşap çatısını taşımak üzere oluşturulmuşlardı.[5] Bu mimari parçalarda bulunan soffit'in bittiği her iki baş kısmında sütunlar yer alıyor olmalıydı. Tapınağın mimari bezemeleri; hareketli yaprak motifleri ve oranlar nedeniyle İ.S. 2. yüzyılın ikinci yarısına tarihlenebilmektedir. Bulunmuş olan bir Korinth mermer sütun başlığı, diğer şematize edilmiş sütun başlıklarından farklı olarak akanthus yaprakları tüm iç bezemeleriyle ve detaylarla verilmiştir. Bu başlığın bu kadar farklı ve mermerden olması aynı alanda farklı yapıların farklı dönemlerde yan yana varolduklarına ya da tapınağın farklı zamanlarda geliştirildiğine işaret etmektedir. Bu bağlamda yorumlanması gereken granit sütun parçaları da aynı alanda bulunmaktadır.[6]

Kaynakça

  1. ^ a b "Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi". 15 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2021. 
  2. ^ "Ancient City of Korykos" (İngilizce). UNESCO. 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2016. 
  3. ^ a b c "Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü - Kültür ve Turizm Bakanlığı". 16 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2021. 
  4. ^ DURUKAN, Murat (2005). 24. Araştırma Sonuçları Toplantısı 1. Cilt- 2005 Korykos (Kızkalesi) yüzey araştırmaları. T.C.K.T.B.Kültür Varlıkları Müzeler Genel Müdürlüğü. ss. 17,18. ISBN 978-975-17-3246-0. 21 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2021. 
  5. ^ Prof. Dr. Serra DURUGÖNÜL, Mersin Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü,33 342 Çiftlikköy Kampusü, Mersin/TÜRKİYE
  6. ^ Yrd. Doç. Dr. Murat DURUKAN, Fen-Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü, 33 342 Çiftlikköy Kampusü, Mersin/TÜRKİYE

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Pergamon</span> Günümüzdeki İzmir, Bergama ilçe merkezinin yerinde kurulmuş, UNESCO dünya mirası listesinde yer alan antik kent. (Pergamon)

Pergamon, günümüzde İzmir iline bağlı Bergama ilçesinin merkezinin yerinde kurulu antik kentin adıdır. Pergamon, eski çağlarda Misya bölgesinin önemli merkezlerinden biriydi. MÖ 282-133 arasında da Pergamon Krallığı'nın başkentiydi. Pergamon adı, bir söylence kahramanı olan Pergamos'tan gelir. Pergamos'un, Teuthrania kralını öldürdükten sonra kenti ele geçirdiği ve kendi adını verdiği sanılır. Başka bir söylenceye göre de Teuthrania Kralı Grynos savaşta Pergamos'tan yardım istemiş, zaferden sonra iki kent kurdurarak birine onun onuruna Pergamon, ötekine de Gryneion adını vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Syedra</span> Antalyada antik kent

Syedra, Antalya il sınırları Alanya ilçesi yakınlarındaki antik kent. Alanya'nın 20 kilometre doğusundadır. Alanya Arkeoloji Müzesi'nin Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü izni ve desteğiyle çalışmaları sürdürülen Syedra Antik Kenti'nde kazı çalışmaları ilk olarak 1994-1999 tarihleri arasında yapılmış ve kazı çalışmaları sonunda çıkan veriler ışığında, kent tarihinin MÖ 7. yüzyıla kadar uzandığı ve iskan faaliyetlerinin olduğu düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Antioheia tu Kragu</span>

Antiocheia ad Cragum, Antalya ili Gazipaşa ilçesi yakınlarında antik kent. Alanya'nın 60 kilometre doğusundadır. Antik çağda Dağlık Kilikya olarak bilinen bölgede ve Akdeniz kıyısındadır. Kent adını, M.S. 1. yüzyılda yaşamış Kommagene Kralı IV. Antiochus'dan almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Knidos</span> Muğlanın Datça ilçesinde bulunan, Karya dönemine ait antik yerleşim

Knidos, Muğla'nın Datça ilçesinde bulunan, Karya dönemine ait antik yerleşimdir.

<span class="mw-page-title-main">Priene</span>

Priene, Aydın Söke'de Selçuk-Efes'e yaklaşık 100 km uzaklıkta kurulmuş bir İyon şehridir. Şehir Menderes nehrinin 10 km kuzeyindedir. Şehir kurulduğunda deniz kıyısındaydı. Menderesin alüvyonu nedeniyle şehir şimdi kilometrelerce kara içerisindedir.

<span class="mw-page-title-main">Stratonikeia (Muğla)</span>

Stratonikeia, Muğla'nın Yatağan ilçesinde bulunan, Karya ve Roma dönemine ait antik yerleşimdir.

<span class="mw-page-title-main">Hierapolis</span> Denizlide bir antik Roma kenti

Hierapolis, Pamukkale (Denizli) yakınlarında bulunan ve Frigler döneminde ana tanrıça Kibele kültünün merkezlerinden biri olarak faaliyet göstermiş bir antik kenttir. Antik coğrafyacı Strabon ile Ptolemaios verdikleri bilgilerde, Karia bölgesine sınır olan Laodikeia ve Tripolis kentlerine yakınlığı ile Hierapolisin bir Frigya kenti olduğunu ileri sürülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Aigai</span>

Aigai, Manisa ilinin Yunusemre ilçesinde Köseler Köyü'nün 2 km güneyindeki Yunt Dağlarının tepelerinden birisi olan Gün Dağı'nın zirvesinde kurulmuş olan, kısmen ayaktaki harabelerden ibaret bir antik kenttir. Nemrut Kale adıyla da bilinir. Tüm Aiolis bölgesinin en sağlam kalmış kentidir. Denizden 365 metre yüksekliktedir ve çevresi, yüksekliği 1500 metreyi bulan surlarla çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Antioheia (Pisidya)</span>

Antakya, Pisidya, Türkiye'nin Akdeniz, Ege ve İç Anadolu bölgelerinin kesiştiği noktadaki Göller Yöresi'nde, tarihi Pisidya ve Frigya'nın sınırında bulunan antik kenttir. Pisidya Antakyası olarak da bilinir. Isparta ilinin modern ilçesi Yalvaç'ın kuzey şeridinde 1 km'lik bir alanı kapsar. Kent, kuzeyindeki 1236 metrelik en yüksek noktası ile bir vadi görünümündedir.

<span class="mw-page-title-main">Cambazlı Kilisesi</span> Silifkede bir kilise harabesi

Cambazlı Kilisesi veya Canbazlı Kilisesi, Mersin ilinin, Silifke ilçesinin Canbazlı köyündedir. Yapı üç nefli olup, erken Bizans dönemi bazilikası olarak tanımlanabilir.

<span class="mw-page-title-main">Assos</span> Ayvacıkda bir antik kent

Assos, Çanakkale'nin Ayvacık ilçesinin yaklaşık 17 km güneyindeki Behramkale Köyü'nde yer alan bir antik kent.

<span class="mw-page-title-main">Laodikya</span> Türkiyede bir antik kent

Laodikeia, veya Lykos'un kıyısındaki Laodikeia, Lycus nehri kenarında (Çürüksu) kurulmuş bir antik kenttir.

<span class="mw-page-title-main">Perperene</span> İzmir ili Bergama ilçesinin sınırları içinde bulunan Kozak Yaylasında bulunan bir antik kent

Perperene İzmir ili Bergama ilçesinin sınırları içinde bulunan Kozak Yaylasında bulunan bir antik kenttir. Aşağıbey köyü, çakıl kayası mevkindedir.

<span class="mw-page-title-main">Labranda</span>

Labranda - Labraunda - Lambraunda - Labraynda,, Muğla'nın Milas ilçesinde bulunan, Karya dönemine ait antik yerleşimdir.

<span class="mw-page-title-main">Kız Kalesi (Mersin)</span> Mersinde bulunan tarihi kale

Kız Kalesi, Mersin'in Erdemli ilçesinde bulunan tarihî kale. Mersin merkeze uzaklığı yaklaşık 80 km' dir. Turistik belde Kızkalesi ismini bu tarihi kaleden alır. Kıyıdan yaklaşık 300 metre (980 ft) açıktadır. Adanın toplam alanı yaklaşık 15.000 metrekare (160.000 ft2) olup, kale bu alanın çoğunu kaplar.

<span class="mw-page-title-main">Euromos</span>

Euromos, Muğla'nın Milas ilçesine 12 kilometre uzaklıktaki antik yerleşim yeri. Euromos'un M.Ö. 8. yüzyılda kurulduğu öne sürülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Teos</span> Antik kent

Teos veya Teo, Eski İyonya'da batısından yer alan bir antik şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Uzuncaburç</span> Mersinde Silifke ilçesinin 30 km kuzeyinde yer alan bir antik kent öreni

Uzuncaburç (Diokaesareia) Mersin ilinde antik dönemden kalan bir kent örenidir.

<span class="mw-page-title-main">Ante</span> Antik mimarlıkta bir duvarın köşesinde ileri doğru uzanan çıkıntıların ucunda yer alan sütun ayağı

Ante yahut Anta, antik mimarlıkta bir duvarın köşesinde ya da ucunda yer alan sütun ayağı. Anteler, tapınaklarda cella duvarlarının giriş cephesinin her iki yanından ileri doğru uzanan çıkıntıların ucunda yer alırlar. Tamamen dekoratif olan pilasterden bir fonksiyona sahip olması sebebiyle ayrılmaktadır.

Aulae Mersin yakınlarında yer alan antik bir yerleşim alanıdır. Yerleşim alanının 36°48′40″K 34°42′07″D koordinatlarında ve Kazanlı beldesi dolaylarında olduğu düşünülmektedir. 6. yüzyılda yaşamış olan Bizanslı coğrafya sözlüğü yazarı Stephanos Byzantinos Aulae kentinin Anchiale ve Tarsus arasında olduğunu belirtmektedir ki, Anchiale‘nin günümüzde Mersin kent dokusu içinde kalmış olan Karaduvar olduğu düşünülürse, bu ifadenin Kazanlı beldesinin tarif etmekte olduğu görülür.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.