İçeriğe atla

Koreliler

Koreliler
한민족(韓民族)
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Güney Kore Güney Kore50.444.790
(tahmin, 2014)[1]
Kuzey Kore Kuzey Kore25.301.725
(tahmin, 2014)[2][3][4][5][6]
Çin Çin2.339.395
Amerika Birleşik Devletleri Amerika2.187.496
Japonya Japonya901.284
(Rusya dahil)532.697
Kanada Kanada198.170
Avustralya Avustralya200.316
Brezilya Brezilya120.296
Filipinler Filipinler46.000
Birleşik Krallık Büyük Britanya40.810
Arjantin Arjantin35.000
Almanya Almanya32.068
Yeni Zelanda Yeni Zelanda31.500
Endonezya Endonezya23.205
Tayland Tayland19.500
Vietnam Vietnam16.576
Meksika Meksika14.571
Fransa Fransa13.162
Diller
Korece konuşan: 82 milyon[7]
Din
Çoğunluk: Dinsiz
Azınlık: Hristiyanlık (ekseriyeti Protestan, azı Katolik), Kore Budizmi, Kore Konfüçyüsçülüğü, Çendoizm[8][9]

Koreliler, Kore ve Güneybatı Mançurya kökenli Doğu Asyalı bir etnik gruptur.[10][11][12][13][14][15] Güney Kore ve Kuzey Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti vatandaşlarına da "Koreli" denir.

Koreliler en yoğun olarak Kuzey Kore ve Güney Kore'de yaşamaktadır. Ayrıca Çin, Japonya, Filipinler ve Vietnam'da resmi olarak tanınan etnik azınlıklardan biridir. Rusya, Kazakistan ve Özbekistan gibi bazı Sovyet Sonrası devletlerde de kayda değer bir Koreli nüfusu mevcuttur. 20. yüzyıl boyunca, Amerika'da (özellikle ABD ve Kanada'da) ve Okyanusya'da önemli Kore toplulukları oluştu. 2020 itibarıyla, Kore dışında yaşayan yaklaşık 8.3 milyon etnik Koreli vardır.

Etimoloji

Köken

Dil bilimsel ve arkeolojik araştırmalar

Modern Korelilerin Mançurya, Moğolistan ve Güney Sibirya'da yaşamış antik halklardan türediği iddia edilmektedir. Bu halklar zamanla Kore Yarımadasının kuzeyine yerleşmiştir.[16][17] Arkeolojik araştırmalar Proto-Korelilerin Tunç Çağı döneminde Mançurya'dan günümüzde yaşadıkları Kore Yarımadasına geldiklerini göstermektedir.[18] Antik Kore alanında uzmanlaşmış birçok dilbilimci ve arkeoloğa göre, Proto-Korece ve Proto-Korelilerin kökeni Mançurya'ya, spesifik olarak Liao Nehri çevresine dayanmaktadır. Sonraki dönemlerde, Kore dillerini konuşan halk yarımadanın güneyine doğru genişlemeye başlamıştır. Bu halk, bölgedeki Japonca konuşan halkın yerine geçmiş veya yerli nüfusu asimile etmiştir. Bu yayılma muhtemelen Yayoi göçüne neden olmuştur.[19][20] Whitman'a göre, Proto-Koreliler Kore Yarımadası'nın güneyine muhtemelen MÖ 300 yılında gelmiştir. Yarımadanın güneyine gelen Koreliler, muhtemelen bölgedeki Japonlarla bir arada yaşamışlardır (veya onları asimile etmişlerdir).[21] Vovin'e göre, Antik Korece muhtemelen Üç Kore Krallığı döneminde Güney Mançurya ve Kore Yarımadasının kuzeyinde oluşmuştur.[22]

Dolmenler dünyada en yoğun Kore Yarımadasında yer almaktadır. Bununla beraber, dünyadaki dolmenlerin yaklaşık %70'inin bu bölgede olduğu düşünülmektedir. Benzer dolmenlere Mançurya, Şantung Yarımadası ve Kyūshū Adasında da rastlanmaktadır. Dolmen kültürünün neden sadece Kore Yarımadası ve çevresinde bu kadar yoğun bir şekilde geliştiği belirsizdir.

Genetik

İnsan Y-DNA haplogrubu üzerine yapılan çalışmalar Korelilerde tarihsel olarak akraba evliliğinin sık görüldüğünü ve buna bağlı olarak Korelilerin ayrı bir etnik grup olarak çok köklü bir geçmişi olduğunu göstermektedir.[23] Koreliler, Han Çinlileri ve Japonlar gibi diğer Doğu Asya halklarıyla benzer genetiğe sahiptir. Primorskiy Krayında bulunan Neolitik dönemden kalma örnekler de genetik olarak Korelilere benzemektedir.[24][25] Genographic Project'te Koreliler %94 Doğu Asyalı ve %5 Güneydoğu Asya ve Okyanusyalı olarak gösterilmektedir.[26]

Kültür

Dil

Ana madde: Korece

Demografi

Galeri

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "CIA Factbook - South Korea". 3 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2008. 
  2. ^ "CIA Factbook - North Korea". 3 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2008. 
  3. ^ Yurt dışındaki Koreliler
    w:en:naturalization (Çin, CIS, Japonya'daki w:en:Korean diaspora) istisnadır
  4. ^ "Güney Kore Dışişleri ve Ticaret Bakanlığı (İngilizce)". 15 Aralık 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2008. 
  5. ^ "Güney Kore Dışişleri ve Ticaret Bakanlığı (Korece)". 13 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2008. 
  6. ^ oaks.korean.net 27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., oaks.korean.net 27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., oaks.korean.net 27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  7. ^ "Ethnologue "Korean"". 14 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2008. 
  8. ^ "International Religious Freedom Report: Democratic People's Republic of Korea (DPRK) 2015" (PDF). U.S. Department of State. Bureau of Democracy, Human Rights, and Labor. 21 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Aralık 2016. In a 2002 report ... the government reported there were 12,000 Protestants, 10,000 Buddhists, and 800 Roman Catholics. The report noted that Cheondoism, a modern religious movement based on 19th century Korean neo-Confucian movement, had approximately 15,000 practitioners. Consulting shamans and engaging in shamanistic rituals is reportedly widespread but difficult to quantify. 
  9. ^ "International Religious Freedom Report: Republic of Korea 2015" (PDF). U.S. Department of State. Bureau of Democracy, Human Rights, and Labor. 21 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Aralık 2016. According to a 2010 survey, approximately 24 percent of the population is Buddhist; 24 percent Protestant; 8 percent Roman Catholic; and 43 percent professes no religious belief. Followers of all other religious groups ... together constitute less than 1 percent of the population. 
  10. ^ Siska, Veronika; Jones, Eppie Ruth; Jeon, Sungwon; Bhak, Youngjune; Kim, Hak-Min; Cho, Yun Sung; Kim, Hyunho; Lee, Kyusang; Veselovskaya, Elizaveta; Balueva, Tatiana; Gallego-Llorente, Marcos; Hofreiter, Michael; Bradley, Daniel G.; Eriksson, Anders; Pinhasi, Ron; Bhak, Jong; Manica, Andrea (2017). "Genome-wide data from two early Neolithic East Asian individuals dating to 7700 years ago" (PDF). Science Advances. 3 (2) (1 Şubat 2017 tarihinde yayınlandı). ss. e1601877. Bibcode:2017SciA....3E1877S. doi:10.1126/sciadv.1601877. PMC 5287702 $2. PMID 28164156. 24 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Mayıs 2020. 
  11. ^ Wang, Yuchen; Lu Dongsheng; Chung Yeun-Jun; Xu Shuhua (2018). "Genetic structure, divergence and admixture of Han Chinese, Japanese and Korean populations" (PDF). Hereditas. Cilt 155. s. 19. doi:10.1186/s41065-018-0057-5. PMC 5889524 $2. PMID 29636655. 3 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Mayıs 2020. 
  12. ^ Wang, Yuchen; Lu, Dongsheng; Chung, Yeun-Jun; Xu, Shuhua (2018). "Genetic structure, divergence and admixture of Han Chinese, Japanese and Korean populations". Hereditas. Cilt 155 (6 Nisan 2018 tarihinde yayınlandı). s. 19. doi:10.1186/s41065-018-0057-5. PMC 5889524 $2. PMID 29636655. 
  13. ^ Kim, Jinwung (22 Mart 2018). A History of Korea: From "Land of the Morning Calm" to States in Conflict. Indiana University Press. ISBN 978-0253000248. 2 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2020 – Google Books vasıtasıyla. 
  14. ^ Lee, Seokwoo (2016). The Making of International Law in Korea: From Colony to Asian Power. s. 321. ISBN 978-9004315785. 
  15. ^ Kim, Hyunjin (21 Mayıs 2009). Ethnicity and Foreigners in Ancient Greece and China. Bloomsbury Academic. s. 140. 
  16. ^ Nelson, Sarah M. The Archaeology of Korea. 
  17. ^ 한민족 [Korean people]. Doosan Encyclopædia (Korece). 5 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2007 – NAVER Corp. vasıtasıyla. 
  18. ^ Ahn, Sung-Mo (Haziran 2010). "The emergence of rice agriculture in Korea: archaeobotanical perspectives". Archaeological and Anthropological Sciences. 2 (2). ss. 89-98. doi:10.1007/s12520-010-0029-9. ISSN 1866-9557. 
  19. ^ Janhunen, Juha (2010). "RReconstructing the Language Map of Prehistorical Northeast Asia". Studia Orientalia, 108. ... there are strong indications that the neighbouring Baekje state (in the southwest) was predominantly Japonic-speaking until it was linguistically Koreanized. 
  20. ^ Vovin, Alexander (2013). "From Koguryo to Tamna: Slowly riding to the South with speakers of Proto-Korean". Korean Linguistics. 15 (2): 222–240.
  21. ^ Whitman, John (1 Aralık 2011). "Northeast Asian Linguistic Ecology and the Advent of Rice Agriculture in Korea and Japan". Rice. 4 (3). ss. 149-158. doi:10.1007/s12284-011-9080-0 Özgürce erişilebilir. ISSN 1939-8433. 
  22. ^ "Vovin, Alexander (2008). From Koguryo to Tamna: Slowly Riding to the South with Speakers of Proto-Korean". Korean Linguistics. Cilt 15.  Linguistic evidence indicates speakers of
  23. ^ Hee Kim, Soon (2010). "Y chromosome homogeneity in the Korean population". International Journal of Legal Medicine. 124 (6). ss. 653-657. doi:10.1007/s00414-010-0501-1. PMID 20714743. 
  24. ^ Wang, Yuchen; Lu, Dongsheng; Chung, Yeun-Jun; Xu, Shuhua (2018). "Genetic structure, divergence and admixture of Han Chinese, Japanese and Korean populations". Hereditas. Cilt 155 (6 Nisan 2018 tarihinde yayınlandı). s. 19. doi:10.1186/s41065-018-0057-5. PMC 5889524 $2. PMID 29636655. 
  25. ^ Siska, Veronika; Jones, Eppie Ruth; Jeon, Sungwon; Bhak, Youngjune; Kim, Hak-Min; Cho, Yun Sung; Kim, Hyunho; Lee, Kyusang; Veselovskaya, Elizaveta; Balueva, Tatiana; Gallego-Llorente, Marcos; Hofreiter, Michael; Bradley, Daniel G.; Eriksson, Anders; Pinhasi, Ron; Bhak, Jong; Manica, Andrea (2017). "Genome-wide data from two early Neolithic East Asian individuals dating to 7700 years ago" (PDF). Science Advances. 3 (2) (1 Şubat 2017 tarihinde yayınlandı). ss. e1601877. Bibcode:2017SciA....3E1877S. doi:10.1126/sciadv.1601877. PMC 5287702 $2. PMID 28164156. 24 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Mayıs 2020. 
  26. ^ Reference Populations - Geno 2.0 Next Generation . (2017). The Genographic Project. Retrieved 15 May 2017, from link. 7 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Güney Kore</span> Doğu Asyada bir ülke

Güney Kore, resmî adıyla Kore Cumhuriyeti, Doğu Asya'da Kore Yarımadası'nın güney kısmını oluşturan ve Kuzey Kore ile kara sınırını paylaşan, Doğu Asya'daki bir ülkedir. Kore adı, eskiden Doğu Asya'nın güçlü krallıklarından biri olan ve Büyük Gwanggaeto altında Kore Yarımadası, Mançurya'nın büyük bölümünü, Rus Uzak Doğusu ve İç Moğolistan'ın bazı bölgelerini yönetmiş olan Goguryeo'dan gelmektedir. Başkenti Seul, büyük bir küresel şehirdir ve Güney Kore'nin 51 milyondan fazla insanının yarısı, dünyanın dördüncü en büyük metropol ekonomisi olan Seul Ulusal Başkent Bölgesi'nde yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kore Savaşı</span> 1950–1953 yılları arasında Kore Yarımadasında yapılan savaş

Kore Savaşı, 1950-1953 yılları arasında yapılan, Kuzey Kore ile Güney Kore arasındaki savaştır. Soğuk Savaş'ın ilk sıcak çatışması olmuştur. Savaş, ABD ve müttefiklerinin, daha sonra da Çin'in müdahalesiyle uluslararası bir boyut kazanmıştır. Kore Savaşı sonunda Kore'nin bölünmüşlüğü korunmuş ve bugüne kadar gelen birçok sorun miras kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Korece</span> Kore yarımadasında ve komşusu Çine bağlı Yanbian Kore Özerk İlinde yaygın olarak kullanılan bir dil

Korece, Kore yarımadasında ve komşusu Çin'e bağlı Yanbian Kore Özerk İli'nde yaygın olarak kullanılan bir Kore dili. Hem Kuzey Kore hem de Güney Kore'nin resmî dilidir. Dil, hece alfabesi olan Hangıl veya Çince karakterler olan Hanja ile yazılabilir.

Kaesong Endüstri Bölgesi veya Kaesong Endüstri Parkı Kuzey Kore'nin Güney Kore sınırındaki Kaesong şehrinde kurulan ve Güney Kore firmalarının Kuzey'in işgücünü kullanarak üretim yapmalarına imkân veren sanayi tesisleridir. Bölge, Kuzey ve Güney Korelilerin fiziki temasta bulunduğu tek yer olması açısından önem taşımaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bodo Birliği Katliamı</span> Kore Savaşında yaşanan katliam

Bodo Birliği Katliamı, 1950 yazında Kore Savaşı sırasında komünistlere ve komünizm sempatizanı olduğu düşünülen şüphelilere karşı gerçekleştirilen bir katliam ve savaş suçudur. Güney Kore Barış ve Uzlaşma Komisyonu komiseri Kim Dang-Çun'a göre en az 100.000 kişi idam edilmiş, bazı kaynaklara göre ise yaklaşık 200.000 komünistin katledildiğini belirtmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kore'de İslam</span>

Güney Kore'de İslam 'a inanan insanlar oldukça azdır. Müslüman topluma Malezya'nın İslam Misyonu ve diğer İslam ülkeleri tarafından 20. yüzyılda Seul'de bir cami yaptırıldı.

Seul Merkez Camii 1976 yılında Itaewon, Seul'da açılmıştır. Cuma (Jumu'ah) namazı için öğleden sonra düzenli olarak dört yüz, beş yüz kişi katılmaktadır, bazenleri ise düzenli olarak sekiz yüz kişi katılmaktadır.

Kore Dalgası (hangul=한류 hanja=韓流,

<span class="mw-page-title-main">Kore mutfağı</span>

Kore mutfağı, Kore Yarımadası ve Güney Mançurya'daki eski tarım ve göçebe geleneklerinin doğal çevre ve farklı kültürel eğilimlerin karmaşık bir etkileşim yoluyla gelişmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kore şamanizmi</span>

Kore şamanizmi veya Muizm ve Sinizm olarak da bilinir, Kore ve Korelilerin etnik dinidir. Yaklaşık 5-15 milyon insan bu dine inanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kore tarihi</span> Kore Yarımadasında Yaşanan Olaylar

Kore tarihi, Kore Yarımadası'nda var olan ve genellikle Kore olarak adlandırılan devletlerin tarihidir. Diğer Doğu Asya uygarlıkları gibi bir dizi dönemlere ayrılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Güney Kore-Kuzey Kore ilişkileri</span>

Kuzey Kore-Güney Kore ilişkileri, Kore Yarımadası'ndaki iki devlet arasındaki diplomatik ilişkilerdir. Eskiden 1910'da Japonya tarafından ilhak edilen tek bir ulus olan iki ulus, 1945'te II. Dünya Savaşı'nın sona ermesinden bu yana bölünmüş ve 1950-1953 arasında bir ateşkes anlaşmasıyla sonuçlanan ancak barış anlaşması olmadan Kore Savaşı'na girmiştir. Kuzey Kore, Kim hanedanı tarafından yönetilen tek partili totaliter bir devlettir. Güney Kore, 1987'de doğrudan seçimlerin yapıldığı demokratikleşmeye kadar bir dizi askeri diktatörlük tarafından yönetiliyordu. Her iki ülke de tüm Kore yarımadasını ve uzaktaki adaları talep ediyor. Her iki ülke de 1991'de Birleşmiş Milletlere katıldı ve çoğu ülke tarafından tanınıyorlar. 1970'lerden bu yana, her iki ülke de askeri gerilimi azaltmak için gayri resmi diplomatik diyaloglar düzenlemektedir. 2000 yılında Başkan Kim Dae-jung, yarımadanın bölünmesinden 55 yıl sonra Kuzey Kore'yi ziyaret eden ilk Güney Kore Başkanı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Kimilsungist-Kimjongilist Gençlik Ligi</span>

Kimilsungist-Kimjongilist Gençlik Ligi Kuzey Kore gençlik örgütüdür. Kuzey Kore'deki ana gençlik örgütüdür. Doğrudan Merkez Komite yönetiminde, Kore İşçi Partisi tüzüğünde açıkça belirtilen tek kitle örgütüdür. 15 yaşın altındaki gençler, daha büyük Koreli Çocuk Birliğinin bir parçası olan Genç Öncü Kolorduna katılabilir. Eski Sovyetler Birliği'nde Komsomol'dan modellenen örgüt, ev hanımı olmak isteyip Sosyalist Kadınlar Birliği'ne transfer edilen evli kadınlar dışında, 15-30 yaşları arasında parti üyeliği olmayan tüm Kuzey Korelileri içeriyor.

<span class="mw-page-title-main">Beş Kuzey Kore İli Komitesi</span>

Beş Kuzey Kore İli Komitesi Güvenlik ve Kamu İdaresi Bakanlığı altında bir Güney Kore hükûmet organıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kore'de turizm</span>

Kuzey Kore’de turizm, Kuzey Kore hükûmeti tarafından sıkı bir şekilde kontrol edilmektedir. Her yıl yalnızca 4.000 ila 6.000 Batılı turist Kuzey Kore'yi ziyaret etmektedir. Tüm turizm, Kore Uluslararası Seyahat Şirketi (KITC), Kore Uluslararası Spor Seyahat Şirketi (KISTC), Kore Uluslararası Tekvando Turizm Şirketi (KITTC) ve Kore Uluslararası Gençlik Seyahat Şirketi (KIYTC) dahil olmak üzere devlete ait birkaç turizm bürolarından biri tarafından organize edilmektedir.

<i>Crash Landing on You</i>

Crash Landing on You, 2019 yılında tvN kanalında yayınlanan bir Güney Koreli televizyon dizisidir. Park Ji-eun tarafından yazılmıştır. Yönetmeni Lee Jeong-hyo' dur. Aynı zaman da Netflix de yayımlanmaktadır.

Kazakistan-Güney Kore ilişkileri iki ülke arasındaki uluslararası ilişkileri temsil eder.

<span class="mw-page-title-main">Kim Chon-hae</span>

Kim Chon-hae Japon Komünist Partisinin önde gelen isimlerinden biri ve kurucusu olan Japonya'da bulunan bir Koreliydi. Daha sonra Kuzey Kore'de Kore İşçi Partisi'ne bağlı bir politikacı haline geldi.

<span class="mw-page-title-main">Koryo-saram</span> Eski Sovyetler Birliğindeki Koreli azınlık grubu

Koryo-saram, eski Sovyet ülkelerinde yaşayan etnik Korelilerin kendilerini tanımlamak için kullandıkları isimdir. Bu terim iki öğeden oluşur: "Koryo", Kore'nin Korecedeki isimlerinden biridir, "saram" ise "insan" veya "halk" anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Güney Kore ilişkileri</span>

Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) ile Kore Cumhuriyeti arasındaki diplomatik ilişkiler 1992 yılında resmen kuruldu. Bundan önce, ÇHC, yalnızca Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti'ni, Güney Kore ise yalnızca Çin Cumhuriyeti'ni (Tayvan) tanırdı. Güney Kore, Çin Halk Cumhuriyeti ile ilişkiler kurmuş en son Asya ülkesidir. Son senelerde Çin ile Güney Kore, farklı alanlarda aralarındaki stratejik ve kooperatif ortaklıklarını arttırmaya ve üst düzey bir ilişki kurmaya çaba göstermiştir. Bilhassa ticaret, turizm ve çok kültürlülük, bu iki ülke arasındaki kooperatif ortaklığı güçlendirmekteki en önemli etkenleri teşkil etmiştir. Buna rağmen, tarihî, siyasî ve kültürel anlaşmazlıklar, Güney Kore ile Çin arasındaki ilişkiyi şekillendirmeye devam etmektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.