İçeriğe atla

Korece

Korece
한국어, 조선말
Korece yazı
TelaffuzHangugeo, Chosŏnmal
BölgeDoğu Asya
EtnisiteKoreliler
Konuşan sayısı77,245,928  (2018)[1][2][3]
Dil ailesi
Yazı sistemiHangıl
Hanja
Resmî durumu
Resmî dil Kuzey Kore
 Güney Kore
Tanınmış azınlık dili Çin
 Japonya
 ABD
Dil kodları
ISO 639-1ko
ISO 639-2kor
ISO 639-3Çeşitli:
kor – Modern Korece
okm – Orta Korece
oko – Büyük Korece
Korece'nin konuşulduğu yerler.

Korece (Güney Kore: 한국어/韓國語 hanguk-eo; Kuzey Kore: 조선말/朝鮮말 chosŏn-mal), Kore yarımadasında ve komşusu Çin'e bağlı Yanbian Kore Özerk İli'nde yaygın olarak kullanılan bir Kore dili. Hem Kuzey Kore hem de Güney Kore'nin resmî dilidir. Dil, hece alfabesi olan Hangıl veya Çince karakterler olan Hanja ile yazılabilir.

Dünyada eski SSCB, Avustralya, ABD, Kanada, Brezilya, Japonya ve Filipinlerdeki göçmen topluluklarla birlikte toplam 78 milyon Koreli vardır. Korece ve Korelilik özdeşleşmiştir.

Sınıflandırma

Korece, Jeju'da konuşulan Jejuca (veya Jeju lehçesi) ile birlikte Kore dilleri içerisinde yer alır. Kore dillerini herhangi bir başka dil ailesi içerisine yerleştiren bir teori yaygınca kabul görmemektedir ve izole dil olarak sınıflandırılır.[4] Buna karşın, tarihi olarak dil, Ural-Altay dil ailesi ve sonrasında Altay dilleri (makro) içerisinde sınıflandırılmış, ancak 20. yüzyılın ortasından itibaren bu savlar akademide geçersiz kabul edilmeye başlanmıştır.[5]

Korecenin, söz varlığı ve gramer özellikleri nedeniyle Japon dilleriyle akraba olabileceği de düşünülmüştür. Genetik olarak birbirleriyle akraba olmak yerine Eski Korecenin Batı Eski Japonca ile dil birliği içinde olmuş olduğu ve yoğun ödünçlemeler aldığı tahmin edilmektedir. Dravid dilleri ile akraba olması da öne sürülmüş bir diğer savdır.[6]

Yazı sistemi

Ana maddeler: Hangıl ve Hanja

Koreliler tarih boyunca Hanja adını verdikleri Çince yazı karakterlerini kullanmıştır. Günümüzde ise ağzın ve dilin aldığı şekle göre karakterize edilen Kore alfabesi Hangul kullanılmaktadır. Güney Kore'de çocuklara hâlen 1800 adet Çince karakter öğretilmektedir.

Fonoloji

Ünlü uyumu

Korecenin Orta Korece döneminde ünlü uyumu güçlü bir şekilde görülmüştür. Buna rağmen, ilerleyen dönemlerde ünlü uyumu dilde kaybolma eğilimi göstermiştir. Modern Korecede ünlü uyumu sadece yansıma kelimelerde, sıfatlarda, zamirlerde, ünlemlerde ve bir kelime çekimlenirken görülür.

Korece ünlü uyumu
Aydınlık ünlüler
(밝은 모음, 밝은 母音, Balgın moım) 		ㅏ (A)ㅗ (O)ㅘ (Oa, va)ㅑ (Ya)ㅛ (Yo)
ㅐ (Ä, ae)ㅚ (Ö, oe)ㅙ (Oä, Oae, vä, vae)ㅒ (Yä, Yae)
Karanlık ünlüler
(어두운 모음, 어두운 母音, ɔduun moım) 		ㅓ (ɔ, ıo)ㅜ (U)ㅝ (Uo, vo)ㅕ (Yıɔ, yıo)ㅠ (Yu)
ㅔ (E)ㅟ (Ü, vi)ㅞ (Ue, ve)ㅖ (Ye)
Nötr/Merkezi ünlüler ㅣ (İ, i)ㅡ (I, ı)
ㅢ (Iy, ıy)

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2018. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2018. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2018. 
  4. ^ "Glottolog 4.2.1 - Korean". glottolog.org. 12 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2020. 
  5. ^ Kim, Chin-Wu (1974). The Making of the Korean Language. Center for Korean Studies, University of Hawai'i. 
  6. ^ Min-Sohn, Ho (2001). The Korean Language. Cambridge University Press. s. 29. 

Dış bağlantılar

Vikipedi
Vikipedi
Özgür Ansiklopedi Vikipedi'nin Korece (ko) sürümü

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Altay dilleri</span> bir dil ailesi

Altay dilleri ilk olarak 18. yüzyılda ileri sürülmüş Avrasya'da yaygınca konuşulan Türk dilleri, Moğolca, Tunguzca ve bazen Japonca, Korece ve Aynu dillerinin ortak bir ataya sahip olduklarını savunan varsayımsal bir dil ailesidir.

<span class="mw-page-title-main">Çince</span> Çin ve çevresinde konuşulan bir dil

Çince, Çin anakarası ve çevresinde yaşayan bir milyardan fazla kişi tarafından konuşulan Eski Çinceden türemiş dillerin oluşturduğu diller grubudur. Dünyadaki her beş kişiden birinin anadili olarak konuştuğu Çince, lehçeleriyle birlikte dünyada en çok konuşulan dildir. Çince ve lehçeleri Büyük Çin olarak adlandırılan Çin anakarası, Hong Kong, Makao, Tayvan ve Malezya, Endonezya, Tayland, Singapur, Myanmar, Vietnam, Güney Kore gibi Doğu ve Güneydoğu Asya ülkelerinde konuşulmaktadır. Çince, dünyanın en çok konuşulan dil olmasına bağlı olarak Birleşmiş Milletler'in altı resmî dilinden biridir. Aynı zamanda Çin, Tayvan, Singapur, Hong Kong ve Makao'nun resmî dilidir.

<span class="mw-page-title-main">Hangıl</span> Korecenin yerel alfabesi

Hangıl ya da Hangul, Kore alfabesidir. Hangıl, Korecede "h-a-n-g-ı-l" [한글] harflerine tekabül eden Kore harfleriyle yazılır. 1443 yılında Çosôn Hanedanlığı'ndan (*) Kral Sejong tarafından oluşturulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Çin karakterleri</span>

Çin karakterleri veya Çin harfleri, günümüzde Çince, Japonca ve nadiren Korecenin yazılmasında kullanılan simgesel grafikler ya da logogramlardır. Bunlara Mandarin Çincesinde hànzì, Japoncada kanji, Korecede hanja ya da hanmun, Vietnamcada ise hán tự ya da chữ nho adı verilir.

<span class="mw-page-title-main">Japonca</span> Doğu Asya dili

Japonca, Japonlar tarafından konuşulan Japon dil ailesine bağlı bir dildir. Başta Japonya ve Japon diasporasındakiler olmak üzere yaklaşık 128 milyon kişi tarafından konuşulmaktadır. Japonya'da de facto millî dil olarak kabul edilip Palau'da tanınmış azınlık dilidir.

Altayca veya Altay Türkçesi, Türk dillerinin Sibirya grubunda yer alan bir dildir. Rusya içindeki Altay Cumhuriyeti'nin resmî dilidir. Altayca, 1948 yılına kadar Oyrot dili (ойрот) olarak adlandırılmıştır. Rusya'nın 2010 nüfus sayımı verilerine göre dil yaklaşık 55.000 kişi tarafından konuşulmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Güney Kore arması</span> Ulusal arma

Kore Cumhuriyeti Ulusal Amblemi ülkenin ulusal bayrağındaki beş stilize yaprakla çevrili taeguk sembolünden ve ülkenin resmî Korece isminin, Korece karakterlerinden oluşan bir yazıtın bulunduğu bir şeritten oluşur. Taegeuk barış ve uyumu temsil eder. Beş yaprakların hepsinin anlamı vardır ve Güney Kore'nin ulusal çiçeği, Hibiscus syriacus veya Sharon Gülü ile ilgilidir.

<span class="mw-page-title-main">Hança</span>

Hanja veya Hanca, Korecenin yazımı için geleneksel Çince karakterleri kullanan bir yazı sistemi. Yazı, Kore'de MÖ 400'lere tarihlenen Gojoseon döneminden bu yana kullanılmaktadır. Çince karakterler, Korece telaffuz edilmektedir. Hanja-mal veya hanja-eo, hanja ile yazılabilen sözcükler için; hanmun ise Klasik Çince yazılar için kullanılsa da çoğu zaman bu iki olgu için de kullanılan terim hanjadır.

Güney Kore'nin vize politikası, belirli ülkelerin vatandaşlarının vizesiz giriş yapmasına izin vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Gyeonggi</span>

Gyeonggi, Güney Kore'nin illerinden biridir. Gyeonggi, ülkenin kuzeybatısında yer almaktadır ve Seul ve İncheon şehirlerini çevrelemektedir. İl kuzeyde Kuzey Kore, doğuda Gangwon ve güneyde Kuzey Chungcheong ve Güney Chungcheong illeri ile komşudur. Yüzölçümü 11,730 km² olan ilin nüfusu Ekim 2014 itibarı ile 12,342,448 olup Güney Kore'nin en kalabalık ilidir. İlin merkezi Suwon'dur.

<span class="mw-page-title-main">Jeju</span> Güney Korenin güneyinde bir ada ve il

Jeju, Güney Kore'nin güneyinde bir ada ve ildir. Jeju, ülkenin en büyük adasıdır. Yüzölçümü 1,849 km² olan ilin nüfusu Ekim 2014 itibarı ile 604,771'dir. İlin merkezi Jeju şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Güney Jeolla</span> Güney Korede bir il

Güney Jeolla, Güney Kore'nin illerinden biridir. Güney Jeolla, ülkenin güneybatısında yer almaktadır. İl kuzeyde Kuzey Jeolla ve doğuda Güney Gyeongsang illeri ile komşudur. Yüzölçümü 12,247 km² olan ilin nüfusu Ekim 2014 itibarı ile 1,902,324'tür. İlin merkezi daha önceden Gwangju şehri olup 2005 yılından itibaren Muan'dır.

Kore Merkez Haber Ajansı, 5 Aralık 1946 tarihinde kurulan Kuzey Kore devlet haber ajansı. Merkezi başkent Pyongyang'dadır.

<span class="mw-page-title-main">Jeju Adası</span>

Jeju Adası, Güney Kore'nin Kore Yarımadası ve Jeju eyaletindeki en büyük adasıdır. Ada içinde doğal Dünya Mirası olan Jeju Volkanik Adası ve Lav Tüplerini bulundurur.

<span class="mw-page-title-main">Gangwon</span>

Gangwon, Güney Kore'nin illerinden biridir. İl, ülkenin kuzeydoğusunda yer almaktadır ve kuzeyde Kuzey Kore, batıda Gyeonggi ve güneyde Kuzey Chungcheong ile Kuzey Gyeongsang illeri ile komşudur. Yüzölçümü 20.569 km² olan ilin nüfusu Ekim 2014 itibarı ile 1.542.147'dir. İlin merkezi Chuncheon'dur.

Kuzey Kore standart dili veya Munhwaŏ, Korecenin Kuzey Kore'de kullanılan standart versiyonudur. Munhwaŏ 1966'da standart dil olarak kabul edilmiştir. Dilin standartlaştırılması bildirisinde, Kuzey Kore'nin başkenti Pyongyang ve çevresindeki bölgede kullanılan Pyongan lehçesinin Munhwaŏ için temel oluştacağı belirtilmiştir. Ancak Iksop Lee ve S. Robert Ramsey Munhwaŏ'nun yüzyıllardır Kore genelinde temel standart olan Seul lehçesi ile hala güçlü şekilde bağlı olduğunu belirtmiştir. Bu sebeple Kuzey ve Güney lehçeleri arasındaki çoğu farklılık Kuzey Kore'de Çince-Korece kelimelerin ve diğer alıntı/yabancı kelimelerin saf Korece veya Kuzey Kore yönetiminin tanımıyla "işçi sınıfı konuşması" kelimeler değiştirilmesi ile açıklanabilir.

Koryo-mar, Goryeomal veya Koryŏmal, aksi takdirde Gore-mal olarak da bilinir lehçenin konuşmacıları tarafından, eski Sovyetler Birliği ülkelerindeki etnik Koreliler olan Koryo-saram tarafından konuşulan bir Korece lehçesidir. Hamgyŏng lehçesinden ve diğer birçok Kuzeydoğu Korece türünden türemiştir. Koryo-saram'ın standart Korece konuşanlar tarafından anlaşılmasının genellikle zor olduğu bildirilir; Bu, Koryo-saram'ın çoğunluğunun bugün ana dilleri olarak Korece değil Rusça kullanması gerçeğiyle daha da karmaşık hale gelebilir.

Japon dillerinin sınıflandırılması ve diğer dillerle ilişkileri belirsizdir ve bu konuda dilbilimciler tarafından ortaya atılmış onlarca teori mevcuttur. Dilbilimciler geleneksel olarak Japon dillerinin bağımsız bir aileye ait olduğunu düşünürler; gerçekten de, Ryukyuucanın Japon lehçesi olmak yerine Japon dil ailesi içinde ayrı bir dil olarak sınıflandırılmasına kadar, Japonca izole edilmiş bir dil olarak kabul ediliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Idu yazısı</span>

Idu yazısı, Hanja kullanarak Koreceyi temsil eden arkaik bir yazı sistemidir. Budist rahipler tarafından geliştirilen yazı, Korece kelimeleri Çincedeki karşılıkları veya sesi ile kaydetmeyi sağlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Eski Korece</span>

Eski Korece, Birleşik Silla döneminin diliyle simgelenen Korecenin tarihsel olarak belgelenmiş ilk aşamasıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.