İçeriğe atla

Kore sineması

Kore Sineması Kuzey Kore ve Güney Kore film endüstrisini kapsamaktadır. Geçtiğimiz yüzyıl boyunca Kore hayatının tüm yönlerinde olduğu gibi film endüstrisi de çoğunlukla politik olayların insafına bırakılmıştır. Günümüzde her iki ülkenin de güçlü film endüstrileri vardır ancak Güney Kore filmleri daha geniş bir uluslararası yayım imkânına kavuşmuştur.

Güney Kore filmleri altın çağını 1950 ve 1960'ların sonlarında yaşamıştır ancak 1970'lere kadar yapılan filmler genellikle düşük kalitede görülmektedirler. 2005'lere doğru film endüstrisinin yeniden atağa kalkmış ve halkın üçte biri ithal filmlerden ziyade yerli filmleri izlerken son yıllarda bu durum değişmeye başlamıştır. Güney Kore filmleri Hollywood filmlerinden yerel toplumsal sorunlarla ilgisi ve senaryonun tahmin edilmeyecek şekilde gelişmesiyle ayrılır.

2005 yılında Güney Kore, "Tiyatro başına yıllık gösterilebilecek yabancı film sayısına" sınır koyan yasalar nedeniyle, ithal filmlerden daha fazla yerli film izleyen bir ulus haline geldi. Sinemalarda Kore filmleri 2006'dan beri yılda 73 gün oynatılmak zorunda. Günümüzde Kore filmlerinin Kore gişelerinde çok az istisnalar dışında yabancı filmlerden daha iyi performans gösterdiği görülmektedir.

İlk Dönem

Kore'nin sinema ile tanışması hakkında farklı görüşler ileri sürülmüştür. Japon film tarihçisi Ichikawa'ya göre Kore'de ilk yabancı film 1897 sonbaharında gösterilmiş 1898 yılında ise İngiliz iş insanı Aster House, bir gümüş para veya on boş sigara kutusu karşılığında kısa Fransız filmleri göstermeye başlamıştır. Ancak Ichikawa'nın bu iddiası kesin değildir. Lee Young-il ise 23 Haziran 1903'te Dong-dae-moon Electronic Company'de her gün akşam 8'den 10'a kadar ve Pazar günleri batı filmlerinin gösterildiğini belirtmektedir. Doğrudan kayıtlar olmadığı için bu bilgilerin güvenilirliği konusunda şüphe olmakla birlikte diğer verilerle birlikte her halükarda Kore'de 1903'ten önce film gösterimi yapıldığını kabul edebiliriz.

Sesli Sinema Dönemi(1935-1945)

İlk sesli çekilen Kore filmi Lee Myeong-woo'nun 1935 tarihli Chunhyang-Jeon (춘향전) adlı filmidir. Filmdeki ses tekniğinin gelişkin olmamakla birlikte seyircinin filme tepkisi iyi olmuştu.

Film sayısında önemli bir artışa karşılık sesli sinema dönemi sessiz dönemden çok daha fazla işgalci güçlerin sansürüne maruz kaldı. Sessiz sinema dönemdeki filmi izleyiciye anlatan byeonsa, öyküleyicilerin olmaması otorite karşıtı mesajların da artık sansürü sinsice aşamayacağı anlamına gelmekteydi.

Bu dönemde Amerikan ve Avrupa filmlerinin gösteriminde de düşüş oldu ve onların yerini Japon filmleri aldı. Kore yapımı filmler Japon işgal hükûmeti için bir propaganda malzemesi haline geldi. 1938'den başlayarak Kore'de tüm film yapımları Japonlar tarafından gerçekleştirildi ve 1942'ye kadar filmlerde Kore dilinin kullanımı yasaklandı.

Kore'nin Parçalanma Dönemi

Güney Kore Sineması

Japonya'nın 1945'te teslim olmasından sonra Kore sinemasında özgürlük temasında anlaşılabilir bir patlama yaşandı. Dönemin en büyük filmi olan Choi In-gyu's Viva Freedom! (자유만세) Japon işgali sırasındaki Kore özgürlük-savaşçıları üzerine yapılmıştı.

Gelişme

1990'ların sonlarından günümüze kadar Güney Kore'de Hollywood filmleri yerli pazardaki hakimiyetini kaybetmiş bulunmaktadır. Şubat 2006'da Kore sinema çalışanları ABD ile yapılan anlaşma sonucu konulan kotaları protesto için kitlesel protesto gösterileri yaptılar. Kim Hyun "Güney Kore film endüstrisi tıpkı diğer pek çok ülke gibi tamamen Hollywood'un gölgesi altındadır. Ulusumuz geçen yıl ABD'ye film ihracatında 2 milyon dolar ABD'den yapılan ithalatta ise 35.9 milyon dolar harcamıştır." demektedir.

Shiri filminin afişi

Kuzey Kore casusları hakkında yapılan 1999 yapımı Shiri Kore tarihinde yalnızca Seul'de 2 milyondan fazla bilet satışına ulaşmış ve gişe rakamlarında Titanik, Matrix ve Star Wars gibi yapımları geride bırakmış ve bu başarısıyla Kore'de daha büyük bütçeli yapımların gerçekleştirilmesi için teşvik edici olmuştur.

Oldboy (İhtiyar Delikanlı) filminden bir sahne

2000 yılında JSA (Joint Security Area) büyük bir başarı yakalamış hatta Shiri'yi bile geçme başarısı göstermişti. Bir yıl sonra "Friend" benzer bir başarıyı yakaladı. Romantik komedi My Sassy Girl kendisiyle aynı dönemde gösterime giren The Lord of the Rings ve Harry Potter'i gişede geride bıraktı. 2004'e gelince ise çok Kore yapımının Hollywood filmlerinden daha popüler olduğu görülmektedir.

Kore filmlerinin bu başarısı Hollywood'un da dikkatini çekmekte gecikmemiştir. 2001 yılında Miramax Kore yapımı aksiyon komedi "My Wife is a Gangster"in yeniden çekim haklarını satın almış ve son dönemde Il Mare (The Lake House adıyla Hollywood çevrimi yapılmıştır), Oldboy, My Sassy Girl ve JSA da aynı şekilde Hollywood film şirketleri tarafından yeniden çevrimi yapılan filmler sıralamasına katılmıştır.

2003 yapımı gerilim filmi Janghwa, Hongryeon'ın (A Tale of Two Sisters)büyük başarısı Dreamworks şirketinin filmin yeniden çekim haklarını alması için 2 milyon dolar ödemesini sağlamıştı. Dreamworks Japon filmi The Ring için de 1 milyon dolar ödemişti.

Çoğu Kore filmi Kore halkının birleşme özlemlerini ve ayrılıktan doğan acıyı yansıtmaktadır. Duygulara verilen hareket Kore filmlerini Fransız filmlerine benzer kılsa da Kore film sanayii tüm türlerde ürün vermeye devam etmektedir.

Festival Başarıları

Uluslararası arenada başarı kazanan ilk Kore filmi Venice Film Festivali'nde ikincilik ödülü alan Oasis olmuştur. Film yalnızca geleneksel Kore kültürü hakkında seyirciye bir şeyler söylemekle kalmıyor aynı zamanda engelli Korelilerin durumlarına ve genel kitlenin onların durumlarına yönelik anlayışsızlıklarına ışık tutuyordu. Kore'nin en sembolik ve zengin içerikli filmlerinden olan Oasis Kore sineması için de bir dönüm noktası olmuştur.

Oldboy(İhtiyar Delikanlı) ise Cannes Film Festivali'nde ikincilik alarak Kore sinemasına ikinci büyük başarıyı tattırmıştır.

Şubat 2004, tartışmalı yönetmen Kim Ki Duk 54.Berlin Film Festivali'nde çocuk fahişeliği hakkındaki filmi Samaria ile en iyi yönetmen ödülünü kazanmıştır.

Gişe Rakamları

  • Güney Kore'de en çok izlenme oranına ulaşmış filmlerden bazıları :
  1. 왕의 남자 (The King and The Clown) - 12,296,840 [2005]
  2. 태극기 휘날리며 (Taegukgi;The Brotherhood of war) - 11,746,135 [2004]
  3. 실미도 (Silmido) - 11,108,000 [2003]
  4. 친구 (Friend) - 8,180,000 [2001]
  5. 웰컴 투 동막골 (Welcome To Dongmakgol) - 8,002,594 [2005]
  6. 괴물 (The Host) - 7,880,000 (2006)
  7. 쉬리 (Shiri) - 6,210,000 [1999]
  8. 투사부일체 (My Boss, My Teacher) - 6,002,000 [2006]
  9. 공동경비구역 JSA (Joint Security Area) - 5,830,000 [2000]
  10. 가문의 위기 (Marrying The Mafia 2) - 5,663,000 [2005]
  11. 조폭 마누라 (My Wife is a Gangster) - 5,250,000 [2001]
  12. 가문의 영광 (Marrying the Mafia) - 5,200,001 [2002]
  13. 말아톤 (Marathon) - 5,148,022 [2005]
  14. 살인의 추억 (Memories of Murder) - 5,120,000 [2003]
  15. 엽기적인 그녀 (My Sassy Girl) - 4,841,500 [2001]
  16. 동갑내기 과외하기 (My Tutor Friend) - 4,810,000 [2003]
  17. 신라의 달밤 (Kick The Moon) - 4,353,800 [2001]
  18. 태풍 (Typhoon) - 4,180,000 [2005]
  19. 집으로 (The Way Home) - 4,091,000 [2002]
  20. 색즉시공 (Sex is Zero) - 4,089,900 [2002]
  21. 공공의 적 2 (Another Public Enemy) - 3,911,356 [2005]
  22. 달마야 놀자 (Hi, Dharma) - 3,746,000 (2001)
  23. 친절한 금자씨 (Sympathy for Lady Vengeance) - 3,648,808 [2005]
  24. 한반도 (Hanbando) - 3,500,000 (2006)
  25. 스캔들 - 조선남녀상열지사 (Untold Scandal) - 3,345,268 (2003)
  26. 두사부일체(My Boss, My Hero) - 3,302,000 (2001)
  27. 올드보이 (Old Boy/İhtiyar Delikanlı) - 3,260,000 (2003)
  28. 어린신부 (My Little Bride) - 3,149,500 (2004)
  29. 오! 브라더스 (Oh! Brothers) - 3,125,256 (2003)
  30. 말죽거리 잔혹사 (Once Upon a time in High school) - 3,115,767 (2004)
  31. 장화, 홍련 (A Tale of two sisters) - 3,110,000 (2003)
  32. 마파도 (Mapado) - 3,090,467 (2004)
  33. 광복절 특사 (Jail Breakers) - 3,073,919 (2002)
  34. 너는 내 운명 (You Are My Sunshine) - 3,051,134 (2005)
  35. 공공의 적 (Public Enemy) - 2,987,900 (2002)

Ayrıca bakınız

  • İhtiyar Delikanlı

Kaynakça

Bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ömer Kavur</span> Türk film yönetmeni (1944-2005)

Ömer Celâl Kavur, Türk film yönetmeni, yapımcısı ve senaristtir.

Derviş Zaimağaoğlu, Kıbrıs Türkü film yönetmeni ve yapımcısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kim Ki-duk</span> Güney koreli yönetmen, senarist ve yapımcı

Kim Ki-duk, Güney Koreli yönetmen, senarist ve yapımcı.

<i>Hırçın Sevgilim</i>

Hırçın Sevgilim , 2001 Güney Kore yapımı bir romantik komedidir. Hikâyesi Kim Ho-sik tarafından yazılan aşk mektupları üzerine kurulu filmin yönetmeni ve senaristi Kwak Jae-yong'dur.

<span class="mw-page-title-main">Atilla Dorsay</span> Türk gazeteci ve sinema eleştirmeni

Atilla Dorsay, Türk sinema eleştirmeni, yazar, gazeteci, mimar.

<span class="mw-page-title-main">Türk sineması</span> Türkiyede sinemaya genel bakış

Türk sineması, Türkiye sineması veya eski adıyla Yeşilçam, Türkiye'deki film endüstrisine dair faaliyetleri ve sinema kültürünü kapsamaktadır.

Tayfun Pirselimoğlu, Türk yazar, ressam, yönetmen, senarist ve yapımcı.

Ankara Sinema Derneği (ASD), Ankara'da yerleşik olan bir Sivil toplum kuruluşu'dur.

<span class="mw-page-title-main">Kwak Jae-yong</span>

Kwak Jae-yong Güney Koreli yönetmen ve senarist. Kyunghee Üniversitesi Fizik Bölümü mezunudur. İlk filmi olan Watercolor Painting in a Rainy Day ile büyük bir çıkış yapan Jae-yong, bunu takip eden iki filminde istediği başarıyı sağlamadı.

<i>U-Carmen eKhayelitsha</i>

Carmen Khayelitscha'da, Mark Dornford-May'ın yönetmenliğini yaptığı 2005 yapımı Güney Afrika filmi. Cape Town'da Xhosa dili'nde çekilen film Georges Bizet'nin Carmen operasının farklı bir müzikal uyarlaması. Film, 2005 yılında 55. Berlin Film Festivalinde eleştirmenleri şaşırtarak Altın Ayı ödülünü aldı. Tanınmış bir tiyatro yönetmeni olan Mark Dornford May'un ilk uzun metrajlı filmi.

<span class="mw-page-title-main">Im Kwon-taek</span>

Im Kwon-taek, Güney Koreli film yönetmenidir. Taek Güney Kore'nin en ünlü yönetmenleri arasındadır. Etkin ve verimli kariyeri sayesinde filmleri çok sayıda yerli ve uluslararası film festivallerinde ödül kazanmasının yanı sıra önemli bir gişe başarısı elde etmiştir. Kore film endüstrisinin uluslararası alanda dikkat çekmesine büyük katkı sağlamıştır. 2013 yılının bahar ayına kadar 101 film yönetti.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan sineması</span>

Amerika Birleşik Devletleri sineması, Amerikan sineması veya genellikle kullanılan ismiyle Hollywood, 20. yüzyılın başlarından bu yana dünya çapında sinema üzerinde derin bir etkisi olan ABD menşeli sinema sektörüdür. Bu sektörün geçmişi dört ana döneme ayrılmaktadır: Sessiz film dönemi, klasik Hollywood sineması, Yeni Hollywood ve çağdaş dönem. Fransız Lumière Kardeşler modern sinemanın kurucusu olarak kabul edilmelerine rağmen, hızla gelişen bu sektörde Amerikan sineması en baskın güç haline gelmiştir. 1920'lerden bu yana, Amerikan film endüstrisi her yıl herhangi başka bir ülkeden daha fazla hasılat elde etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kore draması</span>

Kore draması (한국드라마) ya da K-drama Güney Kore tarafından yapılan çoğunlukla mini dizi şeklinde olan Kore dilindeki dizilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Jeon Do-yeon</span> Güney Koreli oyuncu

Jeon Do-yeon Güney Koreli oyuncu. Kariyeri boyunca Lee Chang-dong’un Secret Sunshine adlı filminde canlandırdığı her şeyini kaybetmiş kadın rolüyle 2007 Cannes Film Festivali’nde kazandığı en iyi kadın oyuncu ödülü de dahil olmak üzere çok sayıda ödül kazanmıştır.

Latin Amerika sineması, Latin Amerika'nın film üretimlerine ve film endüstrilerine atıfta bulunmaktadır. Latin Amerika filmleri hem zengin hem de çeşitlidir ancak başlıca üretim merkezleri Arjantin, Brezilya ve Meksika olmuştur. Latin Amerika sineması, sesin piyasaya sürülmesinden sonra gelişti böylece sınırın güneyindeki Hollywood filminin ihracatına dilsel bir engel oluşturdu.

<span class="mw-page-title-main">Bae Doona</span> Güney Koreli aktris

Bae Doona Güney Koreli aktris. Kore dışında Park Chan-wook'un Sympathy for Mr. Vengeance (2002) filmindeki politik aktivist, Bong Joon-ho'nun Yaratık (2006) filmindeki okçu Park Nam-joo ve Hirokazu Koreeda'nın Air Doll (2009) filmindeki oyuncak bebek rolleriyle tanındı.

<span class="mw-page-title-main">Bong Joon-ho</span>

Bong Joon-ho Güney Koreli film yönetmeni ve yapımcı. İkinci uzun metrajlı filmi olan 2003 tarihli Cinayet Günlüğü ile uluslararası tanınırlık elde ettikten sonra, her ikisi de Güney Kore'de tüm zamanların en yüksek gişe yapan filmleri listesine girmiş olan kara komedi canavar filmi The Host (2006) ve distopik bilimkurgu filmi Snowpiercer ile ticari başarı yakaladı.

Ali Utku, Türk görüntü yönetmenidir.

Bang Eun-jin, Güney Koreli aktris ve film yönetmeni. En çok Park Chul-soo'nun 301, 302'sinde ve Kim Ki-duk'un Address Unknown filmlerinde oynadığı biliniyor. Bang, ilk uzun metrajlı filmini Princess Aurora ile 2005'te yaptı ve o zamandan beri Perfect Number (2012) ve Way Back Home (2013) filmlerini yönetti.

Korean Movie Database (KMDb) Güney Kore çevrimiçi veritabanıdır. Kore filmleri,animasyon, aktörler, televizyon şovları, yapım ekibi personeli ve filmle ilgili diğer bilgiler içerir. KMDb Şubat 2006 tarihinde Kore Film Arşivi tarafından açıldı. Amerikan çevrimiçi ticari film sitesi Internet Movie Database'dan modellenmiş olsa da, site herkese açık bir sitedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.