Kore Komünist Partisi

Kore Komünist Partisi, Kore'deki komünist partisiydi.^[1] Seul'deki gizli bir toplantıda 1925 yılında kurulmuştur. Japon işgali sırasında yasadışı ilan edildiğinden dolayı yeraltında faaliyet göstermiştir. Partinin liderleri Kim Yong-bom ve Pak Hon-yong olmuştur. Kore'nin ayrılmasından sonra kuzeyde Kuzey Kore İşçi Partisi ile birleşmiş, güneyde ise Güney Kore İşçi Partisi ile birleşmiştir.^[2]^[3]

Kuruluşu ve 3. Enternasyonal üyeliği

Parti kuruluşunun ardından 1928 yılında yapılan komünist 3.Enternasyonal'in 6. Kongresinde örgütün Kore temsilcisi olarak kabul edilir. Ancak parti içindeki çekişmeler ve farklı gruplar arasında yaşanan itilaflar yüzünden Komintern tarafından aynı yılın Aralık ayında kapatılacaktır. Buna rağmen partinin bazı hücreleri faaliyete devam eder. Bazı komünistler, buna Kim Il-sung da dahildir, Çin'e sürgüne gidecek ve Çin Komünist Partisine katılacaktır. 1930'lu yıllarda Çinli komünistler işgalci Japon kuvvetlerine karşı gerilla savaşı vermektedir.

II. Dünya Savaşı sonrası

II. Dünya Savaşında Japonya'nın yenik ayrılmasına özellikle Kore yarımadasını derinden etkileyecektir. Japon işgalinden kurtulan Kore'nin kuzeyi Sovyetler Birliği, güneyi ise ABD denetiminde kalacaktır. Kore Komünist Partisinin iki farklı bölgede çok değişik şartlarda varolması gerekmektedir. ABD işgalindeki güneyde partinin lideri Pak Hon-yong savaş sırasında Japon hapishanesinde esirdir ve 1945 yılında serbest bırakıldığında Seul'de aktif siyasete başlar. Kendisinin genel sekreter olduğu bir Merkez Komite kuracaktır, buna rağmen Sovyet denetimindeki kuzey ile irtibatı sınırlıdır.Sovyet Kızılordusunun denetimindeki kuzey 1945 Ağustosunda Japon işgalinden kurtulacaktır. Partinin üyelerinin çoğu güneydedir ve Sovyet denetimindeki bölgede çok az kadro bulunmaktadır. Sovyetler Birliğinin II. Dünya Savaşından sonra işgal ettiği bölgelerdeki siyaseti yerel komünist partiye yaslanarak bölgeyi doğrudan sosyalist bir devlet yapmaktansa sovyet yanlısı bir rejim yaratmak olmuştur. Bu durum yerel bir kuvvetli komünist varlığı olmadığı için Kuzey Kore için uygun değildi. Bu yüzden Sovyetler savaştan sonra ülkeye dönen eski sürgünlere dayanmak durumunda kalacaktır. Özellikle Sovyetler Birliğindeki etnik Koreli komünistler göreve çağrılacaktır. Kuzey bölgelerinde ise Kim Il-sung partinin önde gelen isimlerinden olacaktır. Gerilla yıllarından sonra Sovyetler Birliğine giden Kim Il-sung Kızılordu bünyesinde savaşmış ve yüzbaşılığa kadar yükselmiştir. Sovyetler Birliği Kuzey Korede yönetimi alabilecek uygun bir kişi ararken Kim, birliğiyle beraber Pyongyang'a girecektir.

Kuzey Kore Bürosu

13 Ekim 1945 tarihinde Kore Komünist Partisi Kuzey Kore Bürosu kurulur. Teknik olarak Güney Kore'deki Seul merkezli partinin kontrolü altında olsa da güneyle bağından çok kuzeydeki Sovyet yönetimiyle bağları kuvvetlenir. Büronun ilk sekreteri Kim Yong-bom Kore'ye 1930'larda Komintern tarafından yeraltı faaliyet için gönderilmiştir. Büronun kurucu üyeleri arasında Kim Il-sung da bulunmaktadır ve genel sekreterlik görevini de Aralık 1945'te alacaktır. Kuzey Kore resmi kaynakları kuruluş toplantısının 10 Ekim günü olduğunu belirtirler.

Kore İşçi Partisine katılış

22 Temmuz 1946 günü Doğu Avrupa ülkelerinde uygulanan birleşik cephe örneklerine benzer şekilde Kuzey Kore Bürosu, Yeni Halk Partisi, Demokrat Parti ve Chondoist Chongu Partisine katılarak Kuzey Kore Anavatan Birleşik Demokratik Cepheyi kurarlar. 29 Temmuz 1946 günü Yeni Halk Partisi ile Kuzey Kore Bürosu merkez kurulları ortak bir toplantı yaparak tek bir çatı altında birleşme karar alırlar ve Kuzey Kore İşçi Partisi kuruluş konferansı 28-30 Ağustos 1946 günleri arasında gerçekleştirilir. Partinin güney bölgesinde hala faaliyet gösteren kısmı ise Güney Kore Komünist Partisi adını kullanır. 23 Kasım 1946 günü Parti Güney Kore'deki Yeni Halk Partisi ile birleşerek Güney Kore İşçi Partisi adını alır. Daha sonra Kuzey ve Güney İşçi Partileri birleşerek bugün hala Kuzey Kore'de iktidarda olan Kore İşçi Partisini oluşturacaklardır.

Kaynakça

^ Smith, S. A. (2017). The Oxford handbook of the history of communism. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0198779414.
^ Hoare, James (2020). Historical dictionary of the Republic of Korea (4. bas.). Lanham, Maryland: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1538119754.
^ Hoare, James (2019). Historical dictionary of Democratic People's Republic of Korea (2. bas.). Lanham, Maryland: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1538119730.