Ankara Metrosu, Türkiye'nin başkenti Ankara'da hizmet veren hafif raylı ve metro sistemidir. EGO Genel Müdürlüğü tarafından işletilmektedir. 1996'da hizmete giren ilk hatla birlikte Ankara Metrosu, İstanbul'dan sonra Türkiye'de hizmete giren ikinci metro sistemi olmuştur. Hem toplam ağ uzunluğu olarak hem de yıllık yolcu sayısı bakımından Türkiye'nin en büyük ikinci metro sistemidir. İlk olarak 30 Ağustos 1996'da A1 Hafif Raylı Sistemi faaliyete geçmiştir. 28 Aralık 1997'de M1 Metro Hattı, 12 Şubat 2014'te M3 Metro Hattı, 13 Mart 2014'te M2 Metro Hattı, 5 Ocak 2017'de M4 Metro Hattı ve 12 Nisan 2023'te ise M4 Metro Hattı hizmete açılmıştır. Sistemde toplam 57 istasyon bulunmaktadır. A1 hattı 8,5 km, M1 hattı 14,6 km, M2 hattı 16,5 km, M3 hattı 15,3 km, M4 hattı ise 12,5 km uzunluğundadır. A1 uzatması inşa hâlindedir. A2 uzatması ihale aşamasındadır. M4 uzatmaları ile M2ᴀ, M2ʙ M5, M6 ve M7 hatlarının ise yapımı planlanmaktadır. Ankara Metrosu, hatların geçtiği halleriyle Altındağ, Çankaya, Etimesgut, Keçiören, Sincan ve Yenimahalle ilçelerinden geçmektedir. Gelecekte Pursaklar, Akyurt ve Çubuk ilçelerinden de geçecektir.
Metro, genellikle kentsel alanlarda bulunan yüksek kapasiteli toplu taşıma türüdür. Otobüslerden, fünikülerden veya tramvaylardan farklı olarak, genellikle metro sistemleri özel bir geçiş hakkı üzerinde çalışan, yayalar veya diğer araçlar tarafından erişilemeyen ve tünellerde bulunan demiryollarıdır.
Ankaray, Türkiye'nin başkenti Ankara'da hizmet veren hafif raylı sistemdir. Hizmete girdiği 30 Ağustos 1996 itibarıyla, Ankara'nın ilk, Türkiye'nin -İstanbul'daki M1 hattı'ndan sonra- ikinci hafif raylı sistemidir. Ankaray kelimesi, Ankara ile ray kelimelerinin birleştirilmiş hâlinden oluşmaktadır.
İzmir Metrosu, Türkiye'nin İzmir'de hizmet veren metro sistemidir. Sahibi İzmir Büyükşehir Belediyesi, işletmecisi ise İzmir Metro A.Ş.'dir. Sistemde biri işletmede, biri inşa hâlinde, üçü ise proje aşamasında olan beş hat bulunmaktadır. Sistemin ilk hattı olan ve ilk aşaması 22 Mayıs 2000'de hizmete giren M1 hattı üzerinde yirmi dört istasyon bulunmaktadır. Bu hat üzerindeki son genişletme 4 Mart 2024'te tamamlanmış ve 2018'de hatta 120 milyon yolcu taşınmıştır.
Hafif raylı sistem ya da modern dekovil, daha yüksek kapasite ile çalışan kentsel bir tramvay sistemidir. Dekovil, 40–60 cm arası raylarda hareket etme kabiliyetine sahip makine, hayvan veya insan gücüyle yürüyebilecek şekilde dizayn edilmiş vagonlardır. 1875 yılında Paul Decauville tarafından Fransa'da kurulan şirketin ürettiği bu araçlar, zamanla bu isimde (dekovil) anılmışlardır. Hafif raylı sistemlerde kullanılan vagonlar sıradan tramvaylardan daha hızlıdırlar ancak metro vagonlarından daha hafiftirler. Son zamanlarda ağır raylı sistemler ile karşılaştırıldığında düşük maliyetleri ve artan güvenilirlikleri ile yoğun olarak tercih edilmektedirler.
Sankt-Peterburg metrosu Sankt-Peterburg'ta kullanılan hızlı taşıma sistemdir. Daha önceleri Leningrad Metrosu olarak adlandırılan metronun günümüzde günlük yolcu sayısı 3,4 milyona ulaşmıştır. Metro sisteminde Sovyet dizaynı, dekorasyon ve sanat çalışmalarıyla dünyadaki en şık ve gösterişli metrolardan biridir. Şehrin coğrafi durumundan kaynaklı Sankt Peterburg Metrosu, dünyanın en derindeki metrosudur. Günlük yolcu sayısına göre dünyadaki 11. kalabalık metro sistemidir. 4 hattı bulunan metro 65 istasyondan oluşmaktadır. Toplam uzunluğu 105,5 km'dir.
Şanghay metrosu Çin'in en büyük kenti Şanghay'da kurulu hızlı taşıma sistemidir. Sistem yeraltı metrosu ve hafif raylı sistemden oluşmaktadır. Sistem ilk kez 1993 yılında açılmıştır. Şanghay Pekin ve Tianjin'in ardından Çin Halk Cumhuriyeti'ndeki üçüncü metroya sahip olan şehir olmuştur. Bu tarihten sonra Şanghay metrosu dünyada yeni ve en hızlı büyüyen metrolarından biri olmuştur. Bugün, 18 metro hattı, 506 istasyonu, 802 kilometrelik uzunluğuyla dünyadaki en uzun metro ağı hâline gelmiştir. Günlük yolcu sayısı 8,4 milyon olarak hesaplanmıştır. Yolcu sayısında rekor 8 Mart 2019’da 13.29 milyon ile kırılmıştır. Metro ağı hâlen geliştirilmektedir. Yeni metro hatları yapım aşamasında ve planlanmaktadır.
Metro İstanbul, İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından İstanbul'da kent içi raylı sistemlerin işletmeciliğini yapmak üzere 1988'de İstanbul Ulaşım A.Ş. adı ile kurulmuş olan bir şirkettir. 20 Mayıs 2016'da ismi değiştirilerek Metro İstanbul adını almıştır. 240,5 km kent içi raylı sistem ağının işletmeciliğini yapmaktadır ve her gün iki milyonun üzerinde yolcuya hizmet vermektedir. İşlettiği sistemin bir parçası olan T1 Tramvay Hattı, Uluslararası Toplu Taşımacılar Birliği tarafından yüksek yolcu talebini karşılama alanında dünyadaki en iyi uygulama seçilmiştir.
Londra metrosu veya diğer bilinen adıyla Londra yer altı, Birleşik Krallık'ın başkenti Londra ve yakın çevresindeki Essex, Hertfordshire ve Buckinghamshire kentlerini birbirine bağlayan raylı toplu taşıma sistemidir. 1863 yılında kullanıma giren metro, dünyanın en eski yeraltı ulaşım sistemi olarak bilinmektedir. Londra metrosu ayrıca dünyada elektrikli trenin kullanıldığı ilk hattır.
Bakü Metrosu, Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de yer alan metro sistemidir. 6 Kasım 1967 yılında açılmıştır. Uzunluğu 40,7 km olup 3 hattan oluşur ve 27 durak içerir. Türki ülkelerde kurulan ilk metrodur.
Belgrad Metrosu, Sırbistan'ın başkenti olan Belgrad'da planlanan metro hattı.
M5 Metro Hattı, İstanbul'un Anadolu Yakasında, ilk istasyonu Üsküdar, son istasyonu ise Samandıra Merkez olan 26,5 km uzunluğunda 20 istasyonlu bir metro hattıdır. Metro hattında çalışan araçlar Türkiye'nin ilk sürücüsüz metro araçları olma özelliğine sahiptir. M4 Metro Hattı'ndan sonra Anadolu Yakası'nın ikinci metrosu olma özelliğini taşır. Hattın Üsküdar - Yamanevler arasındaki ilk bölümü 15 Aralık 2017'de hizmete girmiştir.
New York Metrosu, ABD'nin New York kentinde bulunan bir metro ağıdır. New York metrosu, 9 Ekim 1863 tarihinde açılmış olup ilk yeraltı istasyonu 27 Ekim 1904 tarihinde hizmete girmiştir ve dünyanın en eski toplu taşıma sistemlerinden biridir. Dünyanın en büyük ağına sahip olan New York metro sistemi, 1,370 km uzunluğunda olup 27 hat ve 472 istasyondan oluşmaktadır.
Yenikapı Aktarma Merkezi, İstanbul'un Avrupa Yakası'nda, Fatih ilçesindeki Yenikapı Meydanı'nda yer alan TCDD'ye ait yer altı tren istasyonu, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'na ait hemzemin raylı sistem istasyonu, Metro İstanbul'a ait yer altı metro istasyonları ve İETT otobüslerine hizmet veren otobüs duraklarını kapsayan ve hatlar arasında aktarma imkanı sağlayan aktarma merkezidir.
Tokyo metrosu, Japonya'nın başkenti Tokyo'da bulunan bir metro ağıdır. Tokyo metrosu 30 Aralık 1927 tarihinde açılmış olup Asya'nın ilk metro sistemidir. Sistem 304,1 km uzunlukta olup 13 hat ve 285 istasyona sahiptir. Tokyo Metro ile Toei metrosu olmak üzere iki şirket tarafından işletilmektedir.
Meksiko metrosu, Meksika'nın başkenti Meksiko'da bulunan bir metro ağıdır. Metro 4 Eylül 1969 tarihinde açılmıştır. New York metrosunun ardından Kuzey Amerika'nın, Buenos Aires metrosunun ardından ise Latin Amerika'nın ikinci metro sistemidir. 2012 yılında taşıdğı yaklaşık 1,609 milyar yolcu ile dünyanın altıncı yoğun metro sistemi olmuştur.
Brescia metrosu, İtalya'nın Lombardiya bölgesindeki Brescia şehrinde hizmet veren metro ağıdır. 13,7 kilometre uzunluğundaki ağ, Prealpino'dan Sant'Eufemia-Buffalora'ya 17 istasyonla bağlanmaktadır.
M1 Metro Hattı, Kocaeli Metrosu'nun güneyde Darıca Sahil ile kuzeyde Gebze OSB arasında inşa hâlinde olan 15,4 km uzunluğundaki metro hattıdır. On bir istasyonu bulunan hat, Kocaeli Metrosu'nun mevcut olan tek hattıdır.
Mersin metrosu, Türkiye'nin Mersin şehrinde yapımı devam eden metro sistemidir. 13,4 kilometrelik hat üzerinde on bir istasyon bulunacaktır. Sistem, Akdeniz Bölgesi'nin ikinci metro hattı ve üçüncü raylı sistem hattı olacaktır. Mersin'in kurtuluşunun 100. yıl dönümüne denk gelen 3 Ocak 2022 tarihinde inşaat çalışmaları başladı.
Konya metrosu, Türkiye'nin Konya kentinde inşaat hâlinde olan metro ağıdır. Konya metrosunun 2025 yılında açılması, 21,1 km uzunluğunda olması, tek bir hattan ve 22 istasyondan oluşması planlanmaktadır.
