İçeriğe atla

Konulu pul koleksiyonculuğu

Falkland Adaları - 1929

Konulu veya tematik pul koleksiyonculuğu belirli bir konu veya fikir ile ilgili olan Posta pullarını toplayarak koleksiyon yapılmasına verilen addır. Konular pullarda kuşlardan, meşhur doktorlara veya belirli bir coğrafi bölgenin tarihi gibi hemen hemen her şeyi kapsayabilir.

İlk pullarda hükümdarların resimlerini veya armalarını görüyoruz, ancak yeni pul çeşitleri ve değişiklik istekleri nedeni ile posta idareleri ülkelerinin tarihi, kültürel ve doğası ile bağlantılı konularda pul tasarımları geliştirilmiştir. 1845 yılında çıkan St.Louis geçici pullarında ayılar görülmüştür, erken dönem Kanada pullarından başlayarak kunduzlar da pullarda yer almıştır. Aradan 150 yıldan fazla geçti, bugün pullarda konulu pul koleksiyonu yapanların seçim yapabileceği 100 000 farklı tasarım söz konusudur.

Geleneksel olarak konulu pul koleksiyoncularının tercihlerinden olan "gemiler" ve "kuşlar" gibi konularda o kadar fazla çeşit bulunuyor ki artık bunları tamamlamak neredeyse imkânsız duruma gelmiştir. Bu nedenle konulu pul koleksiyoncuları daha da uzmanlaşarak sadece yelkenli gemiler veya uçmayan kuşlar gibi konulara yönelmektedir.

Pek çok pul cinsinin kolay bulunur ve ucuz olması nedeni ile koleksiyoncunun yapması gereken, konu ile ilgili ince ayrıntıları ve bağlantıları öğrenip katalogları taraması ve konusundaki pulları toplamaya başlamasıdır. Amerikan Tematik Derneği ve diğerleri geniş konu listeleri yayınlamaktadır.

Konulu koleksiyonlar yarışma ve sergilerde kabul edilen bir kategoridir.

Kaynakça

  • Richard McP. Cabeen, Standard Handbook of Stamp Collecting (Harper & Row, 1979), pp. 83–88

Dış bağlantılar

Görseller

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Pul koleksiyonculuğu</span>

Posta pullarını ve posta pullarıyla ilgili zarfları ve benzeri nesneleri toplama ve biriktirme işlemine pul koleksiyonculuğu böyle koleksiyon yapan kişilere ise pul koleksiyoncusu denir. Dünyada günümüzde yüz milyon civarında pul koleksiyoncusu olduğu tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Filateli</span>

Filateli veya pulculuk, posta pullarını konu edinen uğraş alanına verilen isimdir. Posta pulları ile ilgili ilk gün zarfı, özel gün damgası, antiye, posta tarihi ve benzeri maddeler ile de ilgilenir.

<span class="mw-page-title-main">Pul (posta)</span>

Posta pulu, posta gönderilerinde posta ücretinin ödendiğini göstermek amacı ile kullanılan bir tarafı yapışkanlı, diğer tarafı çoğunlukla resimli ve yazılı kâğıt etiket. Posta pulları geçmişte gönderinin posta ücretini ödemenin en çok kullanılan şekliydi. Günümüzde ise gönderiler çoğunlukla damga makinesinden geçirilmekte ve kâğıt pul taşımamaktadır. Ayrıca posta idareleri tarafından hazırlanan antiye zarf ve antiye kart gibi ayrıca ek bir ücret veya pul gerektirmeyen yazı malzemeleri de postada kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Astrofilateli</span>

Astrofilateli filatelinin, astronomi ve dış uzaya ulaşmak için yapılan insanlı ve insansız çabalar ile bağlantılı olan alanıdır. İlgili konular posta pulları, damgalar ve çeşitli projeler ile bağlantılı zarflardır. Örnekler; 1930 lu yıllardan başlayan roket postası ve Apollo projesinden başlayarak devam ettirilen uzay uçuşlarında taşınan posta. Uzmanları astrofilateli ve uzay konusundaki tematik koleksiyonlar birbirlerinden ayırırlar; astrofilateli resimli olsun veya olmasın uzay uçuşları ile doğrudan bağlantılı malzemeleri kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Antiye</span>

Antiye, Posta idaresi (PTT) tarafından postada pul yapıştırılmadan kullanılmak üzere hazırlanan; üzerinde pul görünümünde resim veya desen bulunan zarf, kart, kâğıt, band, aerogram gibi posta malzemelerine verilen isimdir. Pul görünümündeki resim veya desen (indicium) zarf, kart vb. gönderinin posta tarifesine uygun değer taşır; kartlar için yurt içi ve yurt dışı tarifeye uygun, aerogramlar için değişik uzaklıklara gidebilecek uygun tarifelerde, zarflar için yurt içi veya taahütlü tarifelere uygun vb. Genel olarak antiyeler de postanelerden satın alınabilirler.

<span class="mw-page-title-main">Damga (posta)</span>

Damga, bir gönderi üzerindeki posta pulu veya bir antiye postaya verildiğinde onun kullanıldığını belli etmek ve bir daha kullanılmasına engel olmak amacı ile kullanılan bir posta işaretlemesidir. Günümüzde posta damgalarında, gönderildiği postahane ve tarih bulunmaktadır.

İllegal pullar bağımsız ülkelerin veya bölgelerin, bağımsız olduğu iddiasındaki varlıkların veya tamamen uydurulmuş ülke isimleri kullanılarak hazırlanan Posta pulu görünümündeki etiketlerdir. Dünya Posta Birliği-UPU kuruluşu kendilerine bildirilen bu etiketleri diğer üye ülkeleri uyarmak amacıyla yayınladığı "Uluslararası büro sirküleri" aracılığı ile duyurur ve bu illegal pullar Filatelik taklit ve sahtekarlıkların bir alt grubudurlar.

<span class="mw-page-title-main">Filatelik yayınlar</span>

Filatelik yayınlar filateli konusu ile ilgili olarak hazırlanan yayınlardır, esas olarak Posta pulları ve Posta tarihi konularında bilgi vermek için çıkartılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Pul kataloğu</span>

Pul kataloğu, çeşitli posta pullarının listelendiği bir kitaptır. Temel olarak pulların resimleri, tanımları ve fiyatları bulunur, ancak pul koleksiyoncuları için nerede ise zorunlu bir araçtır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'nin posta tarihi ve posta pulları</span>

Türkiye'nin postacılık tarihi ve posta pulları Türkiye'nin pulculuk mirasının ve onun önceki devleti Osmanlı İmparatorluğu'nun bir yoklamasıdır. Türkiye'nin postacılık tarihi 18. yüzyıllara tarihlenir, bu zamanda Osmanlı İmparatorluğu içindeki yabancı ülkeler habercilik işlerini kendilerinin konsoloslukları ile sürdürüyorlardı. Postacılık servisinin gecikmiş olmasına karşın, 1863 yılında Türkiye Asya'da yapışkan posta pullarını basarak ikinci bağımsız ülke haline geldi. 1875 yılında Genel Posta Birliği'nin kurucu üyesi oldu. Daha sonra Dünya Posta Birliği oldu. Osmanlı Devleti 1923 yılında Türkiye Cumhuriyeti oldu ve onu takip eden yıllarda onun postacılık hizmetleri çok modern ve yeterli hale geldi ve kendi posta pullarını ustaca dizayn edip üretti.

<span class="mw-page-title-main">İsveç'in posta tarihi ve posta pulları</span>

"Posten", İsveç posta servisi 1636 yılında Axel Oxenstierna tarafından kuruldu ve 18nci yüzyıla kadar ülkenin bir ucundan diğerine genişletildi.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Rumeli'nin posta tarihi ve posta pulları</span>

Doğu Rumeli 1878 yılından 1908 yılına kadar Osmanlı İmparatorluğu'nun bir otonom vilayetiydi. 6 Eylül 1885 yılında Türk hükümdarına karsı ayaklandı ve bölge bu tarihten itibaren Bulgaristan kontrolü altına girdi.

<span class="mw-page-title-main">Kuveyt'in posta tarihi ve posta pulları</span>

Kuveyt'in posta tarihi başlar. Bu uygulama 1795 yılına kadar devam etti.

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan'ın posta tarihi ve posta pulları</span>

Ermenistan'ın posta tarihi ve posta pulları, Ermenistan'daki posta sistemini ve posta pullarını tanımlar. Çarlık Rusya'sı posta damgası ve pulları 1858 yılından itibaren Ermenistan'da kullanılıyordu. İlk posta damgaları farklı biçimlerdeki noktalardan oluşturuldu. Şehir isimli tarihli posta damgaları kısa süre sonra oluştu. Pek çok sahte damga işaretleri bilinmektedir 1909 yılından itibaren 1918 yılına kadar Ermenistan posta servisini tanımlayan birkaç Rus pulu sürşarjlandı.

<span class="mw-page-title-main">Litvanya'nın posta tarihi ve posta pulları</span>

Litvanya'nın posta tarihi yaklaşık 10. veya 12. yüzyılda başlar veya krivūlė olarak bilinen Hristiyanlık öncesi haberleşme sistemiyle daha da önceleridir. İlk posta hizmetleri servisi 1562 yılında tanıtıldı, Vilnius bağlantısı ile Kraków ve Venedik.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Zelanda'nın posta tarihi ve posta pulları</span>

Posta pulları Yeni Zelanda'da yaklaşık 18nci yüzyıldan itibaren 20nci yüzyıl Temmuz ayı 1855 yıllarında "Chalon başı" olarak adlandırılan Kraliçe I. Victoria'nın portresi ile bulunmaktadır. Dizayn Kraliçenin 1837 yılındaki taç giyme törenindeki onun tören elbisesi içindeki tam baş portresine dayanır. Dizayn Alfred Edward Chalon tarafından yapılmıştır. Pullar başlangıçta tabaka kâğıttan el ile kesilerek elde ediliyordu fakat 1862 yılından sonra bu tabaka kâğıttan otomatik perforje makinesiyle kesilerek pullar elde edilmeye başlandı.

<span class="mw-page-title-main">Azermarka</span>

Azərmarka, Azerbaycan'ın tüm posta pullarının üretimi ve dağıtımından sorumlu Azerbaycan devlet şirketi.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri'nin posta tarihi ve posta pulları</span>

Amerika Birleşik Devletleri'nin posta tarihi ve posta pulları, Amerika Birleşik Devletleri'nin postacılık tarihi ve pulculuk mirasının bir yoklamasıdır. Amerika Birleşik Devletler'nin posta hizmeti tarihi, maliyeti alıcı kişi tarafından karşılanan kayıtsız mektupların gönderilmesiyle başladı. Daha sonra özel posta taşıyıcıları ve geçici posta ofisleri tarafından taşınan ön ödemeli mektupları da kapsamış ve tüm mektupların ulusal olarak verilen yapışkan posta pullarını taşıması gereken bir evrensel ön ödeme sistemi ile sonuçlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği posta pulları</span>

Sovyetler Birliği posta pulları, Sovyetler Birliği'nde 1923–1991 yılları arasında çıkarılan posta pullarını kapsamaktadır. Moskova merkezli pullar genellikle Rusça yazılı olarak basılırdı. Sovyet pulları; konusu itibarıyla büyük ölçüde dünyanın ilk sosyalist devletinin tarihi, Sovyet politikası, ekonomisi ve kültürü gibi konuları ele almaktaydı.