İçeriğe atla

Kontrol diyagramı

Kontrol diyagramı, bir kalite izleme diyagramıdır. Doğada, toplumda ve insan etkisi ile meydana gelen tüm olaylarda değişkenlik bilinen bir olgudur. Bu nedenle üretim sürecinde çeşitli nedenlerin etkisi sonucu değişkenliğin ortaya çıkması, doğal ve kaçınılmaz kabul edilmektedir. Aslında kalite kontrol faaliyetlerinin temel amacı, üretim sürecinin ekonomik olması koşulu ile kontrol altında tutulmasıdır. Buradaki ekonomiklik ile ifade edilmek istenen husus, kontrolün gerçekleştirilmesi için harcanan çabalarla elde edilen yararlar arasında bir dengenin sağlanmasıdır.

Bu aşamada kontrol için kullanılan diyagramların tanımına gelirsek ; proses kontrolünün istatistik yöntemlerle ekonomik ve güvenilir biçimde gerçekleştirilebilmesinde kullanılan başlıca araç kontrol diygramlarıdır. Armand V. Feigenbaum, kontrol diyagramını; mamulun, mamulü oluşturan parçaların veya diğer bileşenlerin kalite spesifikasyonlarını geçmiş deneyimlere dayanarak saptanan limitlere göre kronolojik olarak karşılaştırmaya yarayan grafik araç olarak tanımlamaktadır.[1]

Türleri

Kabul kontrol diyagramları

Belirli bir boyut için mühendislik toleransı, imalat prosesinin, doğal dağılımını aştığı takdirde farklı bir X- diyagramı kullanılarak prosesin kusurlu yüzdesinin kontrol altında kalmasına çalışılmaktadır. Bu durumda kontrol diyagramının limitleri proses ortalamasının standart düzeyi yerine mamülün spesifikasyon limitlerine dayalı olmaktadır. Örnek ortalaması bu limitler içinde kaldığı sürece, proses kabul edilebilir varsayılacaktır. Proses ortalamasının sabit kaldığı varsayımı ortadan kalkacak ve bu değişmeler, istenmeyen düzeyde kusurlu parça yüzdesi imaline yol açan bir proses ortaya çıkmadıkça, proses ortalamasının spesifikasyon limitleri içinde değişmeler göstermesine izin verilecektir. Bu türden X diyagramları “kabul kontrol diyagramları” olarak isimlendirilmektedir.[]

Birikimli toplam kontrol diyagramları

Daha önce ele alınmış olan kontrol diyagramları, bu tür diyagramları ilk defa ortaya koyan ve uygulayan kimsenin adına izafeten “Shewhart” diyagramları olarak adlandırılmaktaydı. Bu diyagramların kullanılmasında temel kural, genellikle orta çizgiden 3σ uzaklıktaki kontrol limitleri dışına taşma olduğunda gerekli önlemlerin alınmasıdır. Orta çizgiden 2σ uzaklıktaki limitler ise uyarı limitleri olarak adlandırılır ve bu limitler dışına birbiri peşi sıra iki noktanın taşması harekete geçmek için tetikleyici olmaktadır. Walter A. Shewhart diyagramları ile ilgili uygulamalarda elde edilen gelişmelerin ışığında, verilerin tamamı veya son birkaç örneği göz önünde bulundurmaksızın harekete geçmek için yeni bir kuralın saptanması zorunluluğu ortaya çıkmıştır. Bu amaçla ilk defa 1954 yılında İngiliz istatistik uzmanı E. S. Page tarafından “Birikimli toplam kontrol diyagramları” ortaya konmuş ve diğer bazı İngiliz istatistikçiler tarafından geliştirilmiştir.
Birikimli toplam kontrol diyagramları, temel olarak bir prosesin sürekli kontrolünün sağlanması amacıyla kullanılmaktadır. Shewhart diyagramlarına karşı başlıca üstünlüğü, daha düşük maliyette aynı etkinliği sağlamasıdır. Özellikle değişimin fazla büyük olmadığı durumlarda, proses ortalamasındaki ani ve ısrarlı değişme birikimli toplam kontrol diyagramlarında derhal fark edilmekte, değişmenin zamanı daha belirgin olarak saptanabilmekte ve gösterilebilmektedir. Birikimli toplam kontrol diyagramlarında herhangi bir karara varılırken verilerden elde edilen bilgilerin tümünün kullanılması gerekmemektedir.[2]

Kontrol diyagramı çeşitleri

Diyagram Türü Süreç gözlemi Süreç gözlemlerinin ilişkileri Süreç Gözlem Tipi Saptanacak değişimin büyüklüğü
Xbar ve R diyagramı aritmetik ortalama ve R açıklık diyagramı Bir alt gruptaki kalite özelliklerinin ölçümü Bağımsız Değişkenler Büyük (≥ 1.5σ)
Xbar ve s diyagramı aritmetik ortalama ve s standart sapma diyagramı Bir alt gruptaki kalite özelliklerinin ölçümü Bağımsız Değişkenler Büyük (≥ 1.5σ)
Shewhard bireysel kontrol diyagramı (ImR veya XmR diyagramları) Bir gözlemdeki kalite özelliklerinin ölçülmesi Bağımsız Değişkenler Büyük (≥ 1.5σ)
Üç Yollu Kontrol Diyagramı Bir alt gruptaki kalite özelliklerinin ölçülmesi Bağımsız Değişkenler Büyük (≥ 1.5σ)
p-diyagramı Bir alt gruptaki uygun olmayan oranlar Bağımsız Nitelikler Büyük (≥ 1.5σ)
np-diyagramı Bir alt gruptaki uygun olmayan sayılar Bağımsız Nitelikler Büyük (≥ 1.5σ)
c-diyagramı Bir alt gruptaki uygun olmayan eleman sayısı Bağımsız Nitelikler Büyük (≥ 1.5σ)
u-diyagramı Bir alt gruptaki birim başına düşen uygun olmayan eleman sayısı Bağımsız Nitelikler Büyük (≥ 1.5σ)
EWMA diyagramı (Üstel Ağırlıklandırmalı Hareketli Ortalamalar) Üstel Ağırlıklandırmalı Hareketli Ortalamalar Moving average - Wikipedia, the free encyclopedia 30 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Bir alt gruptaki kalite özelliklerinin üstel ağırlıklandırmalı hareketli ortalamaları Bağımsız Değişkenler veya Nitelikler Küçük (< 1.5σ)
CUSUM diyagramı Bir alt gruptaki kalite özelliklerinin birikimli toplamı (Cumulative sum of quality characteristic measurement) Bağımsız Değişkenler veya Nitelikler Küçükl (< 1.5σ)
Zaman Serileri modeli Bir alt gruptaki kalite özelliklerinin ölçümü Kendiliğinden ilişkili Değişkenler veya Nitelikler Yok
Regresyon Kontrol Diyagramı Bir alt gruptaki kalite özelliklerinin ölçümü Süreç kontrol değişkenlerine bağlı Değişkenler Büyük (≥ 1.5σ)
Gerçek zamanlı karşılaştıran diyagramlar Bir alt gruptaki kalite özelliklerinin ölçümü Bağımsız Değişkenler veya Nitelikler Küçük (< 1.5σ)

Nasıl çizilir?

Çizerken şu adımlar izlenir:[3]

  1. Kullanılacak kalite karakteristiği belirlenir. Bunun için en çok hata meydana getire özelliğe öncelik verilir ve nihai mamülün kalitesini etkileyen proses değişkenleri ve koşulları tanımlanır.
  2. En uygun kontrol diyagramı türü çizilir.
  3. Kullanılacak orta çizgi ve kontrol limitlerinin hesaplanmasındaki kriterler saptanır.
  4. Kontrol diyagramında kullanılacak veri kümeleri seçilir ve kronolojik olarak kontrol diyagramına yerleştirilir.
  5. Veri toplamasında kullanılacak sistem oluşturulur. Kontrol diyagramı sadece günlük amaçlar için kullanılacaksa basit ve kullanışlı olmalıdır.
  6. Sonuçların yorumlanmasında uygulanacak kurallar belirlenir ve kontrol limitleri hesaplanır.

Uygulama alanları

  • Aritmetik ortalama, dağılma aralığı ve standart sapma türünden istatistiksel ölçümlerle ilgili değişkenler için kontrol diyagramlarının genel uygulama alanı, tekil özelliklerin kontrolünü kapsamaktadır.
  • Kusurlu parça yüzdesi (p) ve kusurlu parça sayısı (c) türünden istatistiksel ölçümlerle ilgili özellikler için kontrol diyagramlarının genel uygulama alanı, prosesteki toplam kusurlu parçanın kontrolünü kapsamaktadır.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b A.V. Feigenbaum, Total Quality Control, a.g.e., p. 396
  2. ^ Tapiero, Charles S. (1996). The Management of Quality and its Control. Great Britain: Chapman & Hall. ISBN 0 412 55720 7. 
  3. ^ Besterfield, Dale H. (2004). Quality Control - 7th Edition. Pearson Prentice Hall. ISBN 0-13-191135-X. 

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

"International Organization for Standardization" İngilizce açılımı kısaltılınca "ISO", Fransızca da Organisation internationale de normalisation kısaltılırsa "OIN" olmasından dolayı yunanca "eşit" anlamına gelen "isos" tan türetilerek şu an kullanılan "ISO" olarak adlandırılmıştır. Uluslararası alanda uygulanacak kalite sistem standardı çalışmaları ilk kez merkezi Cenevre'de olan Uluslararası Standartlar Organizasyonu ISO (standart) tarafından başlatılmıştır. ISO (standart), 23 Şubat 1947 tarihinde kurulmuş olup, 135 üye ülkeden oluşmaktadır. Her ülkeden bir üye bulunmaktadır ve her üye eşit oy hakkına sahiptir. Bu amaçla ISO (standart)'nun aktif üyeleri olan ABD, İngiltere, Kanada tarafından bu çalışmaları yürütmek üzere Teknik Komite oluşturulmuştur. Bu komitenin çalışmaları sonucu ISO 9000 Kalite Sistem Standartları Mart 1987'de yayınlanmış ve birçok ülke tarafından benimsenerek uygulamaya geçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Altı sigma</span> süreç geliştirmek için yöntem stratejisi

Altı Sigma, operasyonlarda mükemmelliğin sağlanması amacıyla işletmelerde süreçlerin tanımlanması, ölçülmesi, analiz edilmesi, iyileştirilmesi ve kontrolü için kolay ve etkili istatistik araçlarının kullanıldığı bir yönetim stratejisi.

İstatistiksel terimler, kavramlar ve konular listesi matematik biliminin çok önemli bir alt-bölümü olan istatistik biliminde içeriğinde bulunan konuların çok ayrıntılı olarak sınıflandırılması ile ortaya çıkarılmıştır. Milletlerarası İstatistik Enstitüsü bir enternasyonal bilim kurumu olarak istatistik bilimi konu ve terimlerini bir araya toplayıp 28 bilim dilinde karşılıklı olarak yayınlamıştır. Bu uğraşın sonucunun milletlerarası bilim camiasının büyük başarılarından biri olduğu kabul edilmektedir. Ortaya çıkartılan, istatistik bilimi içinde kullanılan ve bu bilime ait özel kavramların ve terimlerin listesi, tam kapsamlı olma hedeflidir ve böylelikle istatistik bilimi için bir Türkçe yol haritası yapılmış olmaktadır.

Kalite kontrolü, Latince contra kelimesinden gelir, İngilizce karşılığı control olup sürekli standartları karşılamak için yapılan süreç idaresi anlamında kullanılır. Buna göre kalite kontrolü, bir sürecin kalite etkinliğini azaltacak durumlara karşı tedbir alarak kaliteye hakim olma anlamına gelir. Kalite kontrolünün temel amacı müşteri beklentilerinin ve işletmelerin stratejik amaçlarının en ekonomik seviyede karşılanabileceği ürünün üretimi için gerekli planların geliştirilip uygulanarak etkin bir şekilde sürekliliğinin sağlanmasıdır. Eğer kontrol temel olarak, kalite yönetim kararlarında kullanılmazsa yönetim tümüyle kaliteyi yönetemez.

Kalite yönetim sistemleri felsefesi, sistemi bir bütün olarak kabul eden ve kaliteyi bu bütünün içindeki her elemanın müşteri odaklı ortak bir fonksiyonu olarak gören bütünsel bir anlayıştır. En genel anlamda, bir kuruluşta hedeflenen kalitenin gerçekleşmesi amacı ile sürdürülen planlı ve sistematik faaliyetlerin bütünüdür. Son zamanlarda kullanımına daha sık rastlanan kalite yönetim sistemleri (KYS), tarihsel gelişim sürecinde; az sayıda çalışanın bulunduğu işletmelerde, müşteri ilişkilerine odaklanan kalite kontrol uygulamaları yapılan Sanayi Devrimi Öncesi, fabrikaların kurulmasıyla birlikte üretimi yapılan ürünlerin kontrolünün yapıldığı Sanayi Devrimi sonrası, Japonya'da istatistiksel sonuçları baz alarak uygulanmaya başlanan Toplam Kalite Yönetimi'nin var olduğu II. Dünya Savaşı sonrası ve TKY'nin daha geniş çapta kullanılmaya başlandığı ve tüm işletmede kalite yönetiminin yapıldığı 1980 sonrası olmak üzere dört döneme ayrılmıştır.

Armand Vallin Feigenbaum, Amerikalı kalite kontrol uzmanı ve iş insanı.

Yedi kalite aracı, toplam kalite yönetiminde sorun çözme tekniğine temel oluşturan yedi temel araç. Kalite yönetim araçları kişilere ve gruplara, kalite kontrol süreçlerini uygulamak, uygulanan bu süreçleri görüntülemek ve herhangi bir süreçten kaynaklanan bir problemi çözmek için destek sağlar. Yedi kalite aracı, iş problemleri analizlerine ve çözümlerine yapısal yaklaşım dolayısıyla da analizler ve çözümlerde gelişmeyi sağlar. Bu araçlar imalat süreçlerinde olduğu gibi hizmet odaklı süreçlerde de uygulanabilir. Yedi kalite aracı, takım veya gruplar tarafından uygulandığında en fazla getiri elde edilir. Böylece en kullanışlı, yani yönetim için tasarlanmış bilgiler ortaya çıkar. Bu araçlar, ürün geliştirmeden, pazarlamaya ve müşteri ilişkilerine kadar bütün üretim süreçlerinde süreç geliştirme ve müşteri memnuniyetini artırmak için uygulanabilir. Bir işletmenin ya da bir sürecin performansını geliştirmek amacıyla atılacak adımların, verilecek kararların verilere dayanması gerekir. 'Gerçeklere Dayalı Yönetim' ve 'Sürekli Gelişme' ancak; doğru, anlaşılabilir ve güvenilir veriler ile gerçekleştirilebilir.

Serpilme diyagramı, bir tür kalite diyagramı.
Serpilme diyagramı, iki farklı değişkenin arasındaki ilişkiyi belirlemek için kullanılır. Aralarındaki ilişkinin sebebi görülemese de, ilgili iki değişkenin arasında direkt olarak bir ilişki bulunup bulunmadığı ve bu ilişkinin ne derece güçlü olduğu görülebilir. Aralarında ilişki bulunan iki değişkenin değerleri diyagramda bir çizgi boyunca uzanacaktır. Karşılık gelen değerler bu çizgiye yaklaştıkça aralarındaki ilişkinin güçlendiği anlaşılır.
Serpilme diyagramı aynı zamanda 7 temel kalite kontrol aracından birisidir.

Kalite çemberleri bir işletmede kalite, verimlilik, etkinlik, etkililik gibi problemleri analiz etmek ve çözümleri yönetime önermek için sayıları 5 ile 10 arasında değişen çalışanların tamamen kendi istek ve katılımlarıyla belirlenmiş zamanlarda düzenli olarak toplanan küçük çalışma gruplarıdır. Aynı zamanda bu gruptaki kişiler konuyla alakalı eğitimlere tabii tutulurlar. Böylece kişiler ne yapmaları gerektiği hakkında bilgilendirilmiş olur. Japonya'da Jishu Kami adı verilen kalite çemberIeri İngilizcede quality control circles olarak anılmaktadır. Kalite çemberleri, Türkçede "kalite kontrol çevrimleri", "kalite ekipleri", "kalite kontrol çemberleri" gibi değişik adlarla anılmıştır. Kalite çemberlerinin temel amacı;çalışanların becerilerinden yararlanarak aynı zamanda işlerini benimsemelerini, tatmin olmalarını sağlayıp yönetime katılmalarını sağlamaktır.

İlişki diyagramı, önemli konular üzerindeki sebep-sonuç ilişkilerinin belirlenmesini ve anlaşılır kılınmasını sağlayan bir analiz aracıdır. 7MP olarak da söz edilen yedi yönetim aracından birisidir. Diğer yönetim araçları, ilgi diyagramı, ok diyagramı, önceliklendirme Matrisleri, matris diyagramı, ağaç diyagramı, proses karar diyagramıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kalite maliyetleri</span>

Kalite maliyeti, mevcut kalitesizlikten ileri gelen ya da potansiyel kalitesizliği önlemek amacıyla alınan önlemler dolayısıyla ortaya çıkan maliyet. Kalite maliyetleri ile ilgili literatürde temel teşkil eden önemli çalışmalar, 1976'da Kaoru Ishikawa, 1979'da Philip B. Crosby, 1986'da William Edwards Deming, 1988'de Joseph Juran ve 1991'de Armand Vallin Feigenbaum tarafından gerçekleştirilmiştir. Kalite maliyeti kavramı, üretilen ürünlerin, müşteri beklentilerini karşılamamasını takiben hem ürün geliştirme hem de süreç iyileştirme çalışmalarının sonucu olarak doğmuştur. Kalite maliyetlerinin ölçülüp hesaplanması Toplam Kalite Yönetimi programının önemli ve gerekli aşamalarından biridir.

Kalite, insanlık tarihi boyunca hakkında ciddi olarak düşünülmüş, farklı fikirler ortaya konulmuş ve tarihin gelecek seyri boyunca da yoğun ilgisine devam edecek olan bir kavramdır.

Sıfır Hata kavramı, “işi ilk defada doğru yap” yaklaşımı olarak da ele alınmaktadır. Bu amacın başarılması bireylerin yaklaşımı veya isteği ile orantılıdır. Bu isteğe verilecek cevap her zaman üç maddenin farkında olmaktır. Bunlar;

Proses Karar Diyagramı, bir sorunun çözüme kavuşturulması sırasında meydana gelebilecek muhtemel olayları ve ihtimalleri gösteren bir metodudur. 7MP olarak da söz edilen yedi yönetim aracından birisidir. Diğer yönetim araçları, ilgi diyagramı, ok diyagramı, önceliklendirme Matrisleri, matris diyagramı, ağaç diyagramı, ilişki diyagramıdır. Bir Proses karar diyagramı, ağaç diyagramındaki her bir dalı kullanır ve muhtemel problemleri tahmin eder ve bu problemlerin ortaya çıkmaması için alınabilecek önlemleri konumlandırır. Bu diyagram kullanılarak problemleri önlemek için çeşitli planlar yapılabilir ve problem ortaya çıktığında en iyi çözümü elde etmek için hazır olunur.

Matris diyagramı iki veya daha fazla değişken arasındaki ilişkiyi analiz etmede kullanılan bir planlama ve yönetim aracıdır. Bu ilişkilerin birçoğu bağımlı ve bağımsız değişkenler arasında olup matris diyagramı aracılığı ile sebep-sonuç veya ne, nasıl ilişkisi şeklinde tanımlanır. Matris diyagramları gerekli sayıda satır ve sütunun birleşmesinden oluşur. Bu satır ve sütunların sayısı incelenen sorunlar veya konular ile bunlar üzerinde etkili faktör sayısına göre değişkenlik gösterir. Satır ve sütunların kesişim noktasındaki sembol elde edilen veriler arasındaki ilişkinin varlığını ve güçlülüğünü gösterir. Matris diyagramının en güzel avantajlarından, korelasyonları sistematik olarak analiz etmeye olanak sağlamasıdır. Bir diğeri ise, her çift değişken arasındaki ilişkinin derecesini grafiksel olarak göstermesidir. Matris diyagramı, 7MP olarak da bilinen yedi yönetim aracından birisidir. Diğer yönetim araçları, Proses karar diyagramı (PDPC), İlgi diyagramı, Önceliklendirme Matrisleri, Ağaç diyagramı, ok diyagramı, İlişki diyagramıdır.

<span class="mw-page-title-main">Joseph M. Juran</span> Romanya doğumlu Amerikalı mühendis ve yönetim danışmanı

Joseph Moses Juran, Amerikalı mühendis ve yönetim danışmanıydı. Kalite ve kalite yönetimi üzerine birkaç kitap yazmış ve bu konular için gezen bir vaizdi. Akademi Ödülünü kazanan Nathan Juran'ın erkek kardeşidir.

<span class="mw-page-title-main">Kimyasal tesisi</span>

Kimyasal tesisi, genellikle büyük ölçekte kimyasallar üreten bir endüstriyel proses tesisidir. Bir kimyasal tesisinin genel amacı, maddelerin kimyasal veya biyolojik dönüşümü ve birbirlerinden ayrılması yoluyla maddi zenginlik yaratmaktır. Kimyasal tesisleri üretim sürecinde özel ekipmanlar, üniteler ve teknolojiler kullanırlar. Polimer, ilaç, gıda, bazı içecek üretim tesisleri, enerji santralleri, petrol rafinerileri veya diğer rafineri çeşitleri, doğal gaz işleme ve biyokimya tesisleri, su ve atık su arıtım tesisleri, kirlilik kontrol ekipmanları gibi diğer tesis çeşitlerinin hepsi, akışkan sistemleri ve kimyasal reaktör sistemleri gibi kimyasal tesis teknolojilerine benzer teknolojiler kullanmaktadır. Bazı kaynaklar bir petrol rafinerisinin, bir ilaç veya bir polimer üreticisinin de bir kimyasal tesisi olarak kabul etmektedir.

Spagetti diyagramı, sistemlerdeki olası biçimleri görselleştirmek için verileri görüntüleme yöntemidir. Bu şekilde ayrıntılarıyla anlatılan akarsular erişteye benzetilmektedir. Bu nedenle terim türetilmiştir. Bu istatistiksel metot ilk olarak fabrikalar arasındaki izleyeceği yol için kullanılmaktadır. Rotayı bu şekilde görselleştirmek, bir sistemin akışındaki verimsizliği azaltabilmektedir. Okyanusta sürüklenen hayvan nüfusunu ve şamandıralarla ilgili olarak yayılma ve göç şekillerini incelemek için çekilebilmektedir. Meteoroloji içinde, bu diyagramlar, belirli bir hava tahmininde güvenin yanı sıra yüksek ve alçak basınç sistemlerinin konumlarını ve yoğunluklarını belirlemeye yardımcı olabilmektedir. Atmosferik biçimlerden veya türlü topluluk üyelerinden gelen belirleyici örnek beklentilerden oluşmaktadır. Tıp içinde, ilaç testleri sırasında ilaçların hastalar üzerindeki tesirini gösterebilmektedir. Bir spagetti diyagramı, bir süreç boyunca bir öğenin veya aktivitenin yolunu izleyen sürekli bir akış çizgisi kullanan görsel bir temsil olarak tanımlanmaktadır. Bir süreç analizi aracı olarak, sürekli akış hattı, süreç ekiplerinin iş akışındaki fazlalıkları ve süreç akışını hızlandırmak için fırsatları belirlemesini sağlamaktadır. Örneğin, birçok yürüme yolunun üst üste geldiği alanlar, tıkanıklık ve gecikme nedenleridir. Beklemek, yalının sekiz israfından biridir. Çünkü "gereksiz hareket" olarak kabul edilmektedir. Spagetti diyagramı, bunlar gibi başka türlü fark edilemeyen ana kesişme noktalarını vurgulamaya yardımcı olmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Walter A. Shewhart</span>

Walter Andrew Shewhart, bazen istatistiksel kalite kontrolünün babası olarak bilinen ve aynı zamanda Shewhart döngüsü ile ilgili olan Amerikalı fizikçi, mühendis ve istatistikçiydi.

<span class="mw-page-title-main">İleri ürün kalite planlaması</span>

İleri ürün kalite planlaması (APQP), sanayi'de, özellikle otomotiv sanayinde, ürün geliştirmek için kullanılan yöntemler ve tekniklerin çerçevesidir. DFSS'nin amacı değişimi azaltmak olduğu için Design For Six Sigma 'dan farklıdır. Çoğu zaman İngilizce ‘Advanced product quality planning’ cümlesindeki kelimelerin baş harflerinin birleşimi olan APQP kısaltmasıyla ifade edilir.