İçeriğe atla

Konstanty Rokicki

Konstanty Rokicki
Konstanty Rokicki
Doğum16 Haziran 1899(1899-06-16)
Varşova, Kongre Polonyası
Ölüm18 Temmuz 1958 (59 yaşında)
Luzern, İsviçre
MilliyetPolonya Polonya
Meslekdiplomat
EvlilikMaria Goldman
Ödüller
Konstanty Rokicki'un mezarı

Konstanty Rokicki (16 Haziran 1899, Varşova – 18 Temmuz 1958, Luzern), Polonya konsolosluk memuru, Riga ve Bern'deki Polonya Cumhuriyeti Konsolos Yardımısı, 1941–1943 yıllarında Yahudileri imha kamplarına gönderilmekten kurtaran sahte Latin Amerika pasaportlarını düzenleyen "Bern grubu", olarak da bilinen Yahudilerin Holokost'tan kurtarılması hareketi olan "Ładoś grubu” üyesi.[1][2]

Özgeçmiş

Çocukluk ve kişisel yaşamı

Józef ile Konstancja Pawełkiewicz ailesinde doğdu. Polonya-Bolşevik Savaşı'na katılmış ve cesaret madalyası ile ödüllendirilmiş Süvari Asteğmen,[3] 1934'te 1. Okçu Süvari Alayı'nda yedek subay olarak görev yaptı. 17 Ağustos 1936'da Rokicki, Goldman'ların (Goldmanis) kızı Maria ile evlendi. Ondan, daha sonra Cenevre'de BM çalışanı olan Wanda Rokicka (1938–2008) adında bir kızı vardı.

Diplomatik kariyer ve Ładoś Grubu

1931 yılında Dışişleri Bakanlığı konsolosluk hizmetlerine katıldı. 1932–1933 yıllarında Minsk'teki Polonya Konsolosluğu'nun sözleşmeli çalışanıydı, 1934–1936 yılları arasında Riga'da Konsolos Vekilliği yaptı ve 1936–1938'de Kahire'deki Polonya Elçiliği'nin sözleşmeli çalışanıydı. 1939'dan 1945'e kadar Bern'de Polonya Cumhuriyeti Konsolos Muavinliği görevinde bulundu.

1941–1944 yıllarında meslektaşı Juliusz Kühl'ün yardımıyla, daha sonra işgal altındaki Polonya gettolarına gizlice ulaştırılan ve Yahudi sahiplerini imha kamplarına götürülmekten kurtaran yüzlerce ila binlerce Paraguay Cumhuriyeti pasaportunu elleriyle yazdı. Diğer Latin Amerika ülkelerinin pasaportlarının aksine, Paraguay'ın pasaportlarının özel bir değeri vardı, çünkü bu ülke – Polonya ve Kutsal Makam’ın (Vatikan) baskısı altında – geçici olarak pasaportların geçerliliklerini tanımıştı.[4]

Paraguay Fahri Konsolosu Bern’li noter Rudolf Hügli'ye rüşvet olarak verilen para, Amerikalı ve İsviçreli Yahudiler tarafından toplanan ve sürgündeki hükümetin "mülteciler" için aktardığı fonlardan geldi. Yararlanıcıların listeleri ve fotoğrafları, işgal altındaki Polonya'dan Bern'e, özellikle Agudat Israel ve Relico (Yahudi Savaş Mağdurları Yardım Komitesi) ağı sayesinde gizli olarak kaçırıldı. Başlarında Chaim Eiss ve Abraham Silberschein vardı.

Konsolos Rokicki 1945 yılında Ulusal Birlik Geçici Hükûmeti'nin kurulmasından sonra hizmetten ayrıldı ve kalıcı olarak İsviçre'ye yerleşti.

Ödüller

Rokicki'nin adı yıllarca literatürde yer almadı, ancak 1945'te Agudat Israel'in Polonya Elçiliği'ne teşekküründe Aleksander Ładoś, Juliusz Kühl ve Stefan Ryniewicz adlarının yanında bulundu. Örgüt, onların bu faaliyetleri olmadan "yüzlerce insanı" kurtarmanın mümkün olmadığını beyan etmiştir.[5] Gazeteciler Mark MacKinnon[6] ile Zbigniew Parafianowicz ve Michał Potocki ilk kez Ağustos 2017'de Rokicki'nin Yahudileri kurtarmadaki rolü hakkında yazmışlardır.[7] Nisan 2019'da Rokicki, Yad Vaşem tarafından Uluslararası Dürüstler Unvanı ile onurlandırılmıştır.[8]

Haziran 2019'da, ölümünden sonra Virtus et Fraternitas unvanı ile ödüllendirilmiştir.[9]

Alternatif yorumlar

Belgelerden birinde[10] ve MacKinnon'un[6] makalesinde pasaportların – Rokicki'nin yanında – ayrıca Juliusz Kühl ve Stefan Ryniewicz tarafından da yazıldığı belirtiliyor. Bu, Kühl'ün konsolosluk deneyiminin olmaması ve o dönemde Misyon Şef Yardımcısı olan Ryniewicz'in daha yüksek statüsüne bakınca daha az olası bir durum olarak görünüyor. Buna ek olarak, İsviçreliler tarafından diplomatik statüsü tanınmayan Kühl'ün kendisi sorgulama sırasında Rokicki'ye işaret etti ve Elçilik bu iddialara karşı çıkmadı.

Yad Vaşem Enstitüsü'nün tartışması

Nisan 2019'da Yad Vaşem Enstitüsü, Ładoś Grubu'nun lideri olarak kabul ettiği Konstanty Rokicki'ye Uluslararası Dürüstler Unvanını, Aleksander Ładoś ve Stefan Ryniewicz'e ise „konsolos” unvanlarını layık gördüğünü duyurmuştur.[11] Ciddi olgusal hatalar içeren karar (Ładoś ve Ryniewicz, astları değil Rokicki'nin üstleriydi ve hiçbiri konsolos değildi), temsilcisi tarafından diğer iki diplomatın meselesini açıklığa kavuşturmak için madalyayı reddeden Rokicki ailesinin protestosu ile karşılanmıştır.[12] Karar, aynı zamanda, Yad Vaşem'e protesto mektubu gönderen Ładoś Grubu tarafından kurtarılan 30'dan fazla kişinin tepkisine neden olmuştur.[13] Ayrıca İsviçre'nin Polonya Büyükelçisi Jakub Kumoch, Yad Vaşem'in kararını "yanlış anlama"[14] olarak nitelendirmiş ve Rokicki'nin Ładoś ve Ryniewicz yönetimi altında hareket ettiğini vurgulamıştır.[15] Ładoś Grubu'nun kâşiflerinden biri olan Zürih'teki Polonya Fahri Konsolosu Bern Blechner de protesto etmiştir.[16]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Potocki, Michał (23 Ağustos 2018). "Grupa Ładosia ratująca Żydów, to był sprawny mechanizm. "Badacze ustalają nazwiska ocalonych i ich potomków"" (Lehçe). wiadomosci.dziennik.pl. 22 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020. 
  2. ^ "Końcowe prace nad listą ocalałych z tzw. Grupy Ładosia" (Lehçe). thenews.pl. 5 Aralık 2018. 12 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020. 
  3. ^ "Informacja o zmarłych: Rokicki Konstanty" (Lehçe). nekrologi-baza.pl. 6 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020. 
  4. ^ List nuncjusza apostolskiego do posła USA w Szwajcarii (oryginał w Archiwum Federalnym w Bernie).
  5. ^ List dziękczynny Harry’ego A. Goodmana z 2 stycznia 1945, adresowany do MSZ RP w Londynie (oryginał w Instytucie gen. W. Sikorskiego w Londynie).
  6. ^ a b MacKinnon, Mark (7 Ağustos 2017). "'He should be as well known as Schindler': Documents reveal Canadian citizen Julius Kuhl as Holocaust hero" (İngilizce). theglobeandmail.com. 8 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020. 
  7. ^ Michał Potocki, Zbigniew Parafianowicz (7 Ağustos 2017). "Polak na polecenie rządu ratował Żydów od Holokaustu. Świat się o tym nie dowiedział [TYLKO U NAS]" (Lehçe). gazetaprawna.pl. 8 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020. 
  8. ^ "Konsul Konstanty Rokicki uznany przez Yad Vashem za Sprawiedliwego Wśród Narodów Świata [NEWS DGP]" (Lehçe). wiadomosci.dziennik.pl. 16 Nisan 2019. 15 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020. 
  9. ^ "Prezydent wręczył Medale Virtus et Fraternitas" (Lehçe). prezydent.pl. 19 Temmuz 2019. 19 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020. 
  10. ^ Zeznania Rudolfa Hügliego z 14 stycznia 1943 (oryginał w Archiwum Federalnym w Bernie).
  11. ^ "Yad Vashem: Konstanty Rokicki kluczowy w Grupie Berneńskiej" (Lehçe). gosc.pl. 14 Mayıs 2019. 3 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020. 
  12. ^ Zbigniew Parafianowicz, Michał Potocki (29 Nisan 2019). "Błędy we wniosku Yad Vashem ws. Rokickiego. Nie wiadomo, czy krewna bohatera weźmie udział w uroczystościach" (Lehçe). wiadomosci.dziennik.pl. 29 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020. 
  13. ^ Makowski, Marcin (2 Haziran 2019). "Grupa Ocalałych pisze do Yad Vashem. Chodzi o polskich dyplomatów" (Lehçe). opinie.wp.pl. 3 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020. 
  14. ^ "Yad Vashem explains honouring just one Bernese Group member" (İngilizce). tvp.pl. 15 Mayıs 2019. 3 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020. 
  15. ^ Kumoch, Jakub (2 Mayıs 2019). "The Polish Holocaust hero you've never heard of" (İngilizce). blogs.timesofisrael.com. 2 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020. 
  16. ^ "Cała grupa Ładosia z tytułami Sprawiedliwych wśród Narodów Świata? "Wypaczenie istoty wspólnej akcji"" (Lehçe). wiadomosci.dziennik.pl. 10 Mayıs 2019. 10 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2020. 

Daha fazlası

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Katowice</span>

Katowice, Polonya'nın güneyinde Yukarı Silezya adlı tarihsel bölgenin en büyük kentidir. Katowice Polonya'nın güney-doğusunda bulunan ve 1999'da kurulan Silezya Voyvodalığı idare merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Kraków</span>

Kraków, Polonya'nın en eski ve en büyük üç şehrinden biridir. 2019 yılı itibarıyla şehirde 779.000 kişi yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Eurovision Şarkı Yarışması'nda Polonya</span>

Polonya, Eurovision Şarkı Yarışması'na ilk defa 1994 yılında katılmıştır. Telewizja Polska (TVP) isimli kamusal yayın kuruluşunun Avrupa Yayın Birliği'nin aktif bir üyesi olmasının ardından katılmıştır. Polonya, 1994 yılında Estonya, Litvanya, Macaristan, Romanya, Rusya ve Slovakya ile birlikte ilk defa katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Wilm Hosenfeld</span> Alman subay

Wilhelm Adalbert Hosenfeld SUO, İkinci Dünya Harbi'nde Hauptmann (Yüzbaşı) rütbesine kadar yükselen, asıl mesleği ortaokul öğretmenliği olan bir Alman subaydı. Alman işgali altındaki Polonya'da görev yaptığı süre boyunca Yahudilere sempati duyup, birçok Yahudi'nin Nazi zulmünden korunmasına ve kurtarılmasına yardım etmişti. Bu davranışından ötürü Yad Vaşem'de İsrail tarafından Uluslararası Dürüstler Madalyası ile 2008'de onurlandırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Polonya'da COVID-19 pandemisi</span>

Şubat ve Mart 2020'de, COVID-19 pandemisi sırasında, Polonya sağlık yetkilileri, bilinen yedi insanın koronavirüs'ten biri olan SARS-CoV-2'nin yanı sıra evde karantinaya alma ve izleme nedeniyle şüpheli enfeksiyon vakalarının laboratuvar testlerini gerçekleştirdi. Polonya'da SARS-CoV-2 enfeksiyonunun teyit edildiği ilk vaka, 4 Mart 2020'de resmî olarak açıklanan teyitle Zielona Góra'da hastaneye kaldırılan bir vatandaşta görüldü. Polonya'daki SARS-CoV-2'nin yerel iletim aşaması 10 Mart'ta Dünya Sağlık Örgütü'ne duyuruldu. Polonya'daki COVID-19 hastalığından ilk ölüm, 12 Mart'ta 56 yaşında bir kadının ölümüydü. Polonyalı yetkililer, diğer 20 üye devletin katıldığı COVID-19 salgını ile ilgili tıbbi ekipman satın almak için 28 Şubat 2020 Avrupa Birliği ihale prosedürüne katılmadı. Polonya, 6 Mart'ta 17 Mart ihalesine eldiven, gözlük, yüz siperi, cerrahi maske ve koruyucu giysi satın almak için başvurdu; Avrupa Komisyonu ihaledeki tüm taleplerin tekliflerden karşılandığını belirtti. 24 Nisan 2020 itibarıyla laboratuvarda 10.892 onaylı SARS-CoV-2 vakası vardı ve 494 ölüm 24 Nisan 2020 itibarıyla 1944 iyileşme mevcuttu. 10-12 Mart tarihlerinde başlayan izole kontrol önlemleri, okulları ve üniversite derslerini kapatmak ve kitle olaylarını iptal etmek ile başladı. 25 Mart'ta ise getirilen kararlar güçlendirildi, aile dışı toplantıları iki kişiyle ve dini toplantılar sınırlandı ve zorunlu olmayan seyahatler yasaklandı. 20 Mart'ta Polonya Sağlık Bakanlığı sağlık personelinin pandemi hakkında yorum yapmasını engellemeye çalıştı. Polonya Ombudsmanı Adam Bodnar, tıbbi personelin anayasaya dayanarak konuşma özgürlüğü ve halkın bilgi edinme hakkı nedeniyle salgın hakkında kamuoyu önünde konuşma hakkını savundu. Doktorlar otosansür emirlerine karşı çıktılar. Ölüm sayıları başlangıçta sadece laboratuvar onaylı SARS-CoV-2 enfeksiyonundan kaynaklanan ölümleri içeriyordu (U07.1). 1 Nisan 2020'den itibaren klinik veya epidemiyolojik olarak COVID-19 teşhisi konan ölümler (U07.2)) Ulusal Halk Sağlığı Enstitüsü tarafından COVID-19 ölümleri olarak kabul edildi., Polonya'da şüpheli COVID-19 nedeniyle karantinada ölen insanlar SARS-CoV-2 için ölüm sonrası test edilmedi, SARS-CoV-2 enfeksiyonu şüphesi nedeniyle 269.307 kişi karantina altındaydı ve testin başlamasından bu yana 42.783 SARS-CoV-2 testi yapıldı. İzolasyon kısıtlamaları 31 Mart-1 Nisan tarihleri arasında, sokaklarda yürüyen bireylerin iki metre ile ayrılmasını, parkları, bulvarları, plajları, kuaförleri ve güzellik salonlarını terk etmelerini ve refakatsiz küçüklerin evlerinden çıkmasını yasaklamasını gerektiren bir hükûmet düzenlemesiyle sıkılaştırıldı. 10 Nisan'daki bir takip yönetmeliği, 20 Nisan'dan itibaren halka açık toplantılardaki kısıtlamaları gevşeterek dini toplantıların ve cenaze törenlerinin maksimum 50 kişiye kadar yapılmasına izin verdi.

<span class="mw-page-title-main">Anna Borkowska (rahibe)</span>

Anna Borkowska (Rahibelik öncesi soyadı Janina Siestrzewitowska) veya Rahibe Bertranda, Polonyalı bir Dominikan rahibe.

<span class="mw-page-title-main">Ładoś Grubu</span> II. Dünya Savaşı sırasında, Avrupalı Yahudileri katledilmekten kurtarmak için İsviçrede sahte Güney Amerika pasaportları basmak üzere ortaklaşa bir sistem oluşturan Polonyalı diplomatlar ve Yahudi aktivistlere verilen isim

Vadoş Grubu, diğer adıyla Bern grubu – II. Dünya Savaşı sırasında, Avrupalı Yahudileri katledilmekten kurtarmak için İsviçre'de sahte Güney Amerika pasaportları basmak üzere ortaklaşa bir sistem oluşturan Polonyalı diplomatlar ve Yahudi aktivistlere verilen isim.

<span class="mw-page-title-main">Aleksander Ładoś</span>

Aleksander Wacław Ładoś, Polonyalı diplomat, konsolosluk memuru, gazeteci ve politikacı. 1941–1943 yıllarında işgal altında olan Polonya'daki gettolardan Yahudilere yasadışı Latin Amerika pasaportu düzenleyen, soyadıyla anılan “Ładoś Grubu” olarak adlandırılan grubun üyesi ve gayri resmi lideri.

<span class="mw-page-title-main">Adolf Henryk Silberschein</span>

Adolf Henryk Silberschein – Abraham Silberschein olarak da bilinir – Polonyalı-Yahudi avukat, Dünya Yahudi Kongresi aktivisti, siyonist, Ulusal Azınlıklar Bloğu'ndan ilk dönem Sejm üyesi (1922–1927), yasadışı Latin Amerika pasaportları düzenleyip işgal altındaki Polonya'ya kaçırarak pasaport sahipleri ve ailelerini derhal imha kamplarına götürülmekten kurtaran Yahudi örgütler ve Polonyalı diplomatlar arasında gayri resmi bir işbirliği olan aynı zamanda "Bern Grubu" olarak da bilinen "Ładoś Grubu" üyesi.

<span class="mw-page-title-main">Chaim Eiss</span>

Chaim Yisroel Eiss, İbranice חיים ישראל אייז, Zürih'te yaşayan Polonyalı-Yahudi tüccar, ultra-ortodoks yahudi diasporası aktivisti, Agudat Israel hareketinin kurucularından ve liderlerinden biri, II. Dünya Savaşı sırasında, "Bern grubu" olarak da bilinen "Ładoś Grubu" ile işbirliği içinde sahte Latin Amerika pasaportları üreterek Yahudileri Holokost'tan kurtarma girişimlerinde yer aldı. Pasaportların düzenlenmesinde Latin Amerika konsolosları ve Bern'deki Polonya Cumhuriyeti Elçisi ile işbirliğinden yararlandı. Eiss, işgal altındaki Polonya'ya belgeleri kaçırma işiyle uğraştı, aynı zamanda pasaportlardan yararlanacak kişilerin listelerinin tedarikçisi ve Yahudilere yönelik insani yardımın koordinatörüydü. Faaliyetlerinin birkaç bin kişiyi kurtardığı tahmin edilmektedir. Eiss'in ifadeleri, Elçi Aleksander Ładoś ve İsviçre'deki diğer Polonyalı diplomatların Holokost kurbanlarını kurtarmak adına yaptıklarıyla ilgili temel bilgi kaynaklarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Juliusz Kühl</span>

Juliusz Kühl, Polonyalı konsolosluk memuru, ekonomist ve Yahudi diasporası aktivisti, 1941–1943 yıllarında, Yahudileri Holokost'tan kurtarmak için topluca yasadışı Latin Amerika pasaportları düzenleyen Aleksander Ładoś önderliğindeki “Bern grubu” da denilen „Ładoś Grubu"nun etkin üyesi. Yahudi ve İsrail gazeteciliğinde, sıklıkla grup lideri olarak bahsedilir.

<span class="mw-page-title-main">Stefan Ryniewicz</span> Polonyalı diplomat ve müsteşar

Stefan Ryniewicz – Polonyalı diplomat, müsteşar ve 1938–1945 yıllarında Bern'deki Polonya Elçiliği Müsteşarı ve Misyon Şef Yardımcısı, "Bern grubu" olarak da adlandırılan, Yahudilere yasadışı Latin Amerika pasaportları düzenleyerek onları Holokost'tan kurtarma operasyonuna katılan “Ładoś Grubu” nun dört Polonyalı diplomatından biriydi. Ryniewicz, diğer ülkelerden diplomatların ikna edilmesinde önemli bir rol oynamıştır ve bu konuda Elçilik ile işbirliği yapan Yahudi örgütlerinin temsilcileriyle yazışmaları yürütmüştür. Muhtemelen, Emniyet Müdürü Heinrich Rothmund'u, tutuklanan Yahudi aktivistlere karşı harekete geçmemeye o ikna etmişti. Ayrıca, yasadışı pasaport çıkarmaktan serbest bırakılan ve daha sonra Yad Vaşem Enstitüsü tarafından Uluslararası Dürüstler Unvanı tanınan Peru Konsolosu José María Barreto'nun savunmasına başarısız bir müdahale girişiminde bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Polonya ilişkileri</span>

Çin-Polonya ilişkileri, Çin ile Polonya arasındaki hem tarihî hem de günümüzdeki ilişkileri kapsar. Günümüzde bu ilişkilerin taraflarını Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) ve Polonya Cumhuriyeti devletleri oluşturmaktadır. ÇHC'nin Varşova'da bir büyükelçiliği ve Gdańsk'ta bir başkonsolosluğu, Polonya'nın ise Pekin'de bir büyükelçiliği ve Şanghay, Çengdu, Guangzhou ve Hong Kong şehirlerinde başkonsoloslukları var.

Łukasz Jarosz Polonyalı ağır sıklet kickboksçu.

<span class="mw-page-title-main">Maly Trostenets</span>

Maly Trostenets, eski Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti olan Beyaz Rusya'da Minsk kenti yakınlarındaki bir köydür. Nazi Almanyası'nın II. Dünya Savaşı sırasında bölgeyi işgali sırasında, köy bir Nazi imha alanı haline geldi.

<span class="mw-page-title-main">Agnieszka Pomaska</span>

Agnieszka Dominika Pomaska, 6., 7., 8. ve 9. dönem Sejm üyesi olan Polonyalı bir politikacı.

Konrad Zygmunt Głębocki - Polonyalı bir politikacı, ekonomist, akademisyen, kamu yöneticisi.

<span class="mw-page-title-main">Krzysztof Szczerski</span> Polonyalı siyasetçi

Krzysztof Maria Szczerski, 2021'den beri New York'ta Polonya'nın Birleşmiş Milletler Büyükelçisi olarak görev yapan Polonyalı bir siyaset bilimci ve politikacı.

<span class="mw-page-title-main">Zofia Posmysz</span>

Zofia Posmysz-Piasecka, Polonyalı gazeteci, aktivist, yazar ve romancı.

<span class="mw-page-title-main">Izabella Cywińska</span>

Maria Izabella Cywińska-Michałowska, Polonyalı yönetmen, film eleştirmeni ve siyasetçi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.