İçeriğe atla

Konstantinos Lips

Konstantinos Lips
Κωνσταντίνος Λίψ
Ölüm20 Ağustos 917
BağlılığıBizans İmparatorluğu
BranşıBizans donanması
RütbesiAmiral

Konstantinos Lips (YunancaΚωνσταντίνος Λίψ) (ö. 20 Ağustos 917), 9.yüzyıl sonları ile 10.yüzyıl başlarında yaşamış Bizanslı aristokrat ve amiral. Bulgaristan'a karşı yapılan Acheloos Muharebesi'nde öldürülmüştür. Konstantinos Lips, en çok Konstantinopolis'te adını taşıyan manastırın vakfıyla tanınır.

Hayatı

Lips tarafından yaptırılan Theotokos Panachrantos kilisesinin içi

Konstantinos'un hayatı ile ilgili gerçekler karışık ve konjektüre bağlıdır. İmparator VI. Leon (h. 886-912) zamanı, Havariyyun Kilisesi yakınında Theotokos'a adandığı yazılı kısmi yazıta göre günümüzde Fenari İsa Camii olarak bilinen bir manastırı restore ettirdiği bilinmektedir. Açılış tarihi söylenceye göre 907/908 yılıdır.[1][2][3]

Leon'un kardeşi ve ardılı Aleksandros'un (h. 912-913) ölümünden sonra, Konstantinos Lips ayrıca önde gelen general Konstantinos Dukas'ın çocuk imparator VII. Konstantinos'e (h. 913-959) karşı Temmuz 913 tarihinde gerçekleşen başarısız bir askerî darbesine katıldı. Ancak devamında bu darbeye katılan ya da katıldığı şüphelenene birçok aristokrat idam edildi, aralarında Konstantinos Lips'in de olduğu diğerleri ise şehirden kaçtı.[1][4] 20 Ağustos 917 tarihinde, I. Simeon komutasındaki Bulgar güçlerine karşı yapılan Acheloos Muharebesi'nde öldürüldü.[1][5]

Modern tarihçiler, faaliyetleri yanlışlıkla ileri tarihli olduğuna inanılan Lips isimli iki diğer insanla onu eşlerler.[6] Birincisi, VII. Konstantinos tarafından kaydedilmiştir, Protospatharios rütbesine ve hypourgia'nın domestikos'un (epi tes trapezes'in baş yardımcısı) saray makamında birisiydi sonra 913 askerî darbesinden sonra patrikios ve megas hetaireiarches'liğe yükselmiştir.[1][2]

Ayrıca çeşitli vesilelerle, Taron Ermeni prensliğinin hükümdarı olan I. Gregoryan'ın imparatorluk elçisi olarak görev yaptı. İlk elçiliğinde, Gregoryan'ın oğlu Ashot'la birlikte döndü. Ashot, Leo tarafından kabul edildi ve protospatarios olarak adlandırıldı. Lips, Ashot'un babasına geri dönüşüne eşlik etti ve Gregoryan'ın kardeşi (yalnızca Arapça adı Abu Ghanim bilinir) ile birlikte döndü ve ona da protospatarios rütbesi verildi.[7] Konstantinos dönüş yolculuğunda Abu Ghanim'e eşlik etti. Abu Ghanim birkaç yıl sonra Konstantinopolis'i tekrar ziyaret ettiğinde, Konstantinos'un kızı ile evlendi. Kısa bir süre sonra başka bir görevde Lips, Gregoryan'ı kendisini Konstantinopolis'i ziyaret etmeye ikna etti; burada bolluk içinde karşılandı ve magistros derecesi ve Taron'un strategos'u unvanı verildi. Uzun süre kaldıktan sonra Lips ona topraklarına kadar eşlik etti.[7]

Konstantinopolis'in sonraki Patriği, Constantine VII'nin geç döneminde bir manastır ve bir misafirhane kuran patrikios ve Filo'nun Droungarios'u olarak Lips'e gönderme yapar ancak bunun aynı kişi olup olmadığını kesin olarak söylemek imkânsızdır.[1][8]

962 yılında İmparator II. Romanos'a (h. 959-963) karşı komploya karışmış patrikios Bardas Lips isimli bir oğlu vardır. Oğlu Lips ailesinin bilinen son temsilcisidir.[8]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e Guilland 1967, s. 189.
  2. ^ a b Kajdan 1991, ss. 1232–1233.
  3. ^ van Millingen 1912, ss. 123–125, 131.
  4. ^ Kajdan 1991, s. 657; van Millingen 1912, ss. 126–127.
  5. ^ Kajdan 1991, s. 1232; van Millingen 1912, s. 127.
  6. ^ cf. Whittow 1996, s. 232.
  7. ^ a b Guilland 1967, s. 188.
  8. ^ a b Kajdan 1991, s. 1233.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

Leo Fokas (Yunanca: Λέων Φωκᾶς, erken 10. yüzyıl Fokas ailesine mensup Bizans generali. Domestikos tōn scholōn olarak, Bulgar İmparatorluğu'na karşı 917 yılında bir büyük ölçekli bir sefer düzenlemiş ancak mağlup olmuştur. Sonra tahtı ele geçirmek için bir komplo kurmuş ancak bu komplo Amiral Romanos Lekapenos tarafından engellenmiştir. Lekapenos'un imparatorluğu yönetmesinden sonra başarısız bir isyan başlatmış ancak yakalanıp gözlerine mil çekilip kör edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Zoe Karbonopsina</span>

Zoe Karbonopsina, ayrıca Karvounopsina ya da Carbonopsina, i.e., "Kömür siyahı gözlü", İmparator VI. Leon'un dördüncü karısı, İmparator VII. Konstantinos'in annesi.

<span class="mw-page-title-main">Nikolaos Mistikos</span>

I. Nikolaos Mistikos ya da I. Nicholas Mysticus, Mart 901'den Şubat 906'ya ve Mayıs 912'den öldüğü Mayıs 925 yılına kadar Konstantinopolis Patriği.

Josef Bringas, Bizans İmparatorluğu'nda VII. Konstantinos ve II. Romanos dönemlerinde önemli hadım yönetici, daha sonra etkili hükümdar naibi. II. Nikiforos'un 963 yılında imparatorluk tacına yükselişi karşısında başarısız bir muhalefet göstermiş, bir manastıra sürgüne gönderilmiş ve 965 yılında orada ölmüştür.

Helena Lekapene Latince: Helena Lecapena,, VII. Konstantinos'un eşi, I. Romanos ile Theodora çiftinin kızı.

Logothetis tu dromu ,cursus publicus idaresinin başı ve Bizans İmparatorluğunun en kıdemli maliye bakanlarından (Logothetis) biri.

<span class="mw-page-title-main">Megadük</span> Yüksek Bizans Askeri makamı

Megadük, geç Bizans İmparatorluğu dönemi hiyerarşisinin en yüksek pozisyonu, Bizans donanması komutanının unvanı. Bazen bu unvan yerine yarı Latinleştirilmiş megaduke ya da megaduks ifadeleri de kullanılırdı. Yunanca kelime δούξ, Latince terim dux kelimesinin helenleştirilmiş halidir, lider ya da komutan anlamına gelir.

İoannis Kurkuas, ayrıca Kourkouas ya da Curcuas şeklinde de yazılır,, Bizans İmparatorluğu'nun en önemli generallerinden biridir. Doğu'da Müslüman devletlere karşı yapılan muharebelerdeki başarısı tam olarak yüzyıllardır süren Arap-Bizans savaşlarının yönünün tersine çevirmiş ve 10. yüzyıl "Yeniden fetih" çağını başlatmıştır.

<span class="mw-page-title-main">VII. Konstantinos</span> Bizans imparatoru

VII. Konstantinos Porfirogennetos ya da Porphyrogenitus, "Mor Oda'da Doğan" Makedon Hanedanı'nın dördüncü Bizans imparatoru, 913 ile 959 yılları arasında hüküm sürmüştür. İmparator VI. Leon ile onun dördüncü karısı Zoe Karbonopsina'nın oğlu, öncülü Aleksandros'un yeğenidir.

Konstantinos Dukas ya da Dükas, bir Bizans generalidir. 904'te, etkili bir hadım saray görevlisi Samonas'ın Araplara dönmesini durdurdu. Buna karşılık Samonas, babası Andronikos Dukas'ın 906/7 yıllarında isyan edip Abbasi sarayına kaçması için yönlendirdi. Konstantinos babasını Bağdat'a kadar takip etti, ancak kısa sürede kaçtı ve Bizans'a geri döndü ve orada VI. Leon ona yüksek askeri makamlar emanet ederek itibarını iade etti. İmparator Aleksandros'un ölümüyle birlikte, birkaç aristokratın desteğiyle Konstantinos, başarısız bir şekilde, genç VII. Konstantinos'den tahtı gasp etmeye çalıştı; ancak meşru imparatorun taraftarları tarafından çatışmada öldürüldü.

Bizans-Bulgar Savaşı (913–927), Birinci Bulgar İmparatorluğu ile Bizans İmparatorluğu arasında on yıldan fazla sürmüş savaştır. Savaş, Bizans imparatoru Aleksandros'un Bulgaristan'a yıllık bir haraç vermeyi durdurma kararı alması ile başlamışsa da, Çar olarak tanınmasını isteyen I. Simeon tarafından askeri ve ideolojik girişim başlatılmıştı ve sadece Konstantinopolis'i değil Bizans İmparatorluğunun geri kalan kısmını almayı amaçladığı aşikardır.

<span class="mw-page-title-main">Optimatoi</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Optimatoi, başlangıçta seçkin bir Bizans askerî birliği olarak kuruldu. Ancak, 8. yüzyılın ortalarında bir arz ve lojistik grubuna indirgendi ve kuzey-batı Küçük Asya'da eyalet (thema) olarak atanmıştır. Bir idari birim olarak, Optimatoi Theması, 14. yüzyılın ilk yıllarında Osmanlı İmparatorluğu tarafından ele geçirilinceye kadar ayakta kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Basileopator</span>

Basileopatōr, Bizans İmparatorluğu'nun en yüksek sivil unvanlarından biridir. Bu istisnai bir makamdı, İmparatorluk tarihinde sadece iki kere verilmiştir.

Melias ya da Mleh Bizans İmparatorluğu hizmetine girip, seçkin bir general olan Ermeni prensdir, Lykandos themasını kurmuş ve Araplara karşı İoannis Kurkuas'ın seferlerine katılmıştır.

Leon Hoirosfaktis, bazen Latince Choerosphactes ve ayrıca Leo Magistros ya da Leo Magister olarak da bilinir, I. Basileios hükümdarlığında yüksek makamlara çıkmış Bizans memurudur. VI. Leon hükümdarlığında Bulgaristan ve Abbâsîler nezdinde elçi olarak görev yapmıştır. Hoirosfaktis, ayrıca iyi eğitimli ve önemli bir âlim ve yazardır, çalışmaları ve mektuplarının birçoğu günümüze ulaşmıştır.

Konstantinopolis Muharebesi, Haziran 922'de Bizans İmparatorluğu'nun başkenti Konstantinopolis'in civarında, 913-927 Savaşı sırasında, Bulgar İmparatorluğu kuvvetleri ile Bizanslılar arasında gerçekleşmiş çatışmadır. Yazın, Konstantinopolis'in civarında gerçekleşen Bulgar akınlarını püskürtmek için, Bizans imparatoru I. Romanos, Saktikios komutasında birlikler gönderdi. Bizanslılar Bulgar kampına baskın düzenledi ancak ana Bulgar güçleriyle karşı karşıya kaldıklarında yenildiler. Muharebe alanından geri çekilirken, Saktikios ölümcül yaralar aldı ve takip eden gece öldü.

Pegae Muharebesi 11 ile 18 Mart 921 tarihleri arasında Bizans İmparatorluğu'nun başkenti Konstantinopolis'in civarında, 913-927 Savaşı sırasında, Bulgar İmparatorluğu kuvvetleri ile Bizanslılar arasında gerçekleşmiş çatışmadır. Muharebe, Balıklı Meryem Ana Rum Manastırı yakınında Pegae isimli bir semtte gerçekleşmiştir. Bizans hattı daha Bulgarların ilk ataklarında çökmüş, komutanları muharebe meydanından kaçmıştır. Bundan sonraki süreçte çoğu Bizans askeri kılıcı ile öldürülmüş öldürülmüş, boğulmuş veya ele geçirilmiştir.

Leon Argyros 10. yüzyılın ilk on yılında görev yapmış Bizanslı arsitokrat ve generaldir.

İoannis Mistikos I. Romanos'un erken döneminde imparatorluğun baş bakanı (paradynasteuon) olarak görev yapan Bizanslı bir memurdur. Tahttaki komplosundan şüphelenildikten sonra makamından indirildi ve bir manastıra sürgüne gönderildi. Sonunda sarayda bir yer buldu ve 930'larda yurtdışında üç yıllık bir misyona liderlik etti ve 945'te VII. Konstantinos'un tek başına iktidara gelmesiyle eski yüksek pozisyonunu geri kazandı. En son 946'da Muhammed bin Toğaç'a büyükelçiliğe başkanlık ettiğinde kaydedilmiştir.

Basileios Skleros 11. yüzyılın başlarında yaşamış bir Bizanslı aristokrat ve eyalet valisidir.