İçeriğe atla

Konstantinos Dalassenos (thalassokrator)

Konstantinos Dalassenos
BağlılığıBizans İmparatorluğu
Rütbesi"Filonun "doux'u", thalassokrator
Çatışma/savaşlarıBizans-Selçuklu savaşları, Levounion Muharebesi

Konstantinos Dalassenos (Yunanca: Κωνσταντίνος Δαλασσηνός, fl. y.1086 – y. 1093) İmparator I. Aleksios'un (h. 1081-1118) hükümdarlığının başlarında, özellikle de Smirni beyi Çaka'ya karşı yapılan seferlerde, karada ve denizde önde gelen bir Bizans askeri lideriydi. Hayatı sadece Anna Komnini'nin Aleksiad'ından bilinmektedir.

Hayatı

Aleksiad'a göre, Konstantinos Dalassenos, kesin bağlantı bilinmemekle birlikte, annesi Anna Dalassini aracılığıyla I. Aleksios ile akrabadır.[1][2] İlk olarak 1086/7'de, Sinop'u ve çevredeki kasabaları, Hristiyanlığa dönen, vaftiz edilen ve Bizanslılarla işbirliği yapan Türk bir çavuştan almak için bir elçi olarak gönderildiğinde ortaya çıkar. Dalassenos, Sinop'un valisi olurken, çavuş Pomorie'nin doux'u yapıldı.[3][4]

1090 baharında Dalassenos, "donanmanın doux'u " pozisyonuna yükseltildi ve Smirni beyi Çaka'ya karşı Bizans deniz kuvvetlerinin komutasına verildi. Eskiden bir Bizans vasalı olan Çaka Bey, kendi filosunu inşa etmiş, birkaç Ege adasını ele geçirmiş ve diğerlerine baskın düzenlemişti. Midilli (Methymna kalesi hariç) ve Sakız Adası'nı aldıktan sonra Nikitas Kastamonitis komutasındaki bir Bizans donanmasını bozguna uğrattı.[1][2] Çaka Bey'in adadaki yokluğundan yararlanan Dalassenos, birliklerini Sakız Adası'na indirdi ve hemen adanın müstahkem başkentine saldırdı. Bizanslılar şehrin limanını ele geçirmelerine rağmen şehrin içine girmeyi başaramadılar. Bu arada Çaka Bey, Aleksiad'a göre 8.000 adam toplamış ve adanın kurtarılması için yola çıkmıştı. Ordusu karada adanın karşısındaki kıyıya yürüdü, filosu ise kıyı boyunca yelken açarak takip etti. Dalassenos, Konstantinos Opos'u Türklerin karşıya geçmesini engellemekle görevlendirmişti, ancak Türkler bunu gecenin karanlığında yapınca, Opos, Çaka Bey'in gemilerini birbirine zincirlediğini görünce onlarla çatışmayı reddetti.[2][5] İki ordu çatışmalara girdi, ancak kısa süre sonra müzakereler başladı. Dalassenos herhangi bir kararı erteledi; ve Çaka Bey, belki daha fazla kuvvet toplamak için Smirni'ye döndüğünde, adamlarını topladı, daha fazla kuşatma makinesi hazırladı ve sürpriz bir saldırıyla Sakız Adası'nın kalesini aldı.[2][6]

1091 yılında Dalassenos'un I. Aleksios'un Balkanlar'da Kumanlara karşı yaptığı sefere katıldığı kaydedilmiştir. 29 Nisan 1091'deki belirleyici Levounion Muharebesi'nde ordunun sol kanadına komuta etti.[2][7]

1092'de, yeni megadük, İoannis Dukas'a bağlı thalassokrator (θαλασσοκράτωρ, "denizlerin efendisi") unvanıyla tekrar Çaka Bey'e gönderildi. İki komutan, hâlâ Çaka Bey'in elinde olan Midilli'ye saldıracaktı. Kara kuvvetlerinin başındaki Dukas önce geldi ve kasabaya saldırdı. Kuşatma, Çaka Bey'in Smirni'ye güvenli geçiş karşılığında kasabayı teslim etmeyi teklif etmeden önce üç ay sürdü. Dukas kabul etti, ancak yeni gelen Dalassenos Türk donanmasına saldırdı. Türk gemilerinin birçoğunu ele geçirdi ve kürekçiler de dahil olmak üzere mürettebatın idam edilmesini emretti.[4][8]

Dalassenos daha sonra Konstantinopolis'e döndü. 1093 baharında, Çaka Bey, Marmara Denizi'ndeki Abidos limanına saldırdığında, Aleksios onu tekrar deniz yoluyla emire karşı gönderdi. Ancak aynı zamanda Aleksios, Anadolu Selçuklu Devleti Sultanı I. Kılıç Arslan'ı (h. 1092-1107) Çaka Bey'e arkadan saldırması için çağırdı ve Sultan buna uydu. İki devlet arasındaki ittifaktan haberi olmayan Çaka Bey, I. Kılıç Arslan ile bir görüşme talep etti. Kendisini merasimle karşılayan I. Kılıç Arslan, verilen ziyafet sırasında kılıcını çekerek Çaka Bey'i öldürdü.[9] Bundan sonra Dalassenos hakkında başka bir şey bilinmemektedir.[10][11]

Kaynakça

Özel
  1. ^ a b Anna Komnini. Aleksiad, VII.8 (Dawes 1928, s. 183).
  2. ^ a b c d e Skoulatos 1980, s. 61.
  3. ^ Anna Komnini. Aleksiad, VI.9 (Dawes 1928, s. 154).
  4. ^ a b Skoulatos 1980, ss. 61–62.
  5. ^ Anna Komnini. Aleksiad, VII.8 (Dawes 1928, ss. 183–184).
  6. ^ Anna Komnini. Aleksiad, VII.8 (Dawes 1928, ss. 184–187).
  7. ^ Anna Komnini. Aleksiad, VIII.5 (Dawes 1928, s. 203).
  8. ^ Anna Komnini. Aleksiad, IX.1 (Dawes 1928, ss. 214–217).
  9. ^ İnalcık 2013, s. 54.
  10. ^ Anna Komnini. Aleksiad, IX.3 (Dawes 1928, ss. 219–220).
  11. ^ Skoulatos 1980, s. 62.
Genel
  • Dawes, Elizabeth A., (Ed.) (1928). The Alexiad. Londra: Routledge & Kegan Paul. 14 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2022. 
  • Skoulatos, Basile (1980). Les personnages byzantins de l'Alexiade: Analyse prosopographique et synthèse [Aleksiad'ın Bizans Kişilikleri: Prosopografik Analiz ve Sentez] (Fransızca). Louvain-la-Neuve and Louvain: Bureau du Recueil Collège Érasme and Éditions Nauwelaerts. OCLC 8468871. 
  • İnalcık, Halil (Ocak 2013). "Çaka Bey-İzmir Beyliği, 1081-1092". NTV Tarih, 48. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çaka Bey</span> Türk amiral

Çaka Bey veya Çağa Bey, Selçuklu komutanı ve denizcisidir. 1071'deki Malazgirt Meydan Muharebesi'nin ardından Selçukluların Anadolu coğrafyasına yayıldıkları dönemde Smirni merkezli bağımsız bir beylik kurmuştur. Türk tarihinin ilk donanmasını oluşturduğu için tarihteki ilk Türk amirali olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">I. Aleksios</span> Bizans imparatoru

Aleksios Komnenos 1081-1118 döneminde Bizans imparatorudur. Komninos Hanedanının kurucusu I. İsaakios'un yeğenidir. Kendinden sonra (1081-1185) döneminde imparator olacak Komninos Hanedanı mensuplarından 5 Komninos imparatordan ilkidir.

<span class="mw-page-title-main">Anna Komnini</span> Anna Komnini

Anna Komnini, genellikle Latin alfabesi ile Anna Comnena olarak yazılır, Bizanslı prenses, âlim, hekim, hastane yöneticisi ve tarihçi. Bizans imparatoru I. Aleksios ile karısı İrini Dukena'nın kızıdır. Babasının hükümdarlığını anlatan ve babası hakkında bir prenses tarafından yazılmış tek kitap olan Aleksiad'ı yazmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İrini Dukena</span>

İrini Dukaina ya da Ducaena Bizans İmparatoru I. Aleksios'un karısı ve İmparator II. İoannis ve Anna Komnini'nin annesidir.

Anna Dalassini, Komninos Hanedanı'nın 11. yüzyılda yükselişinde kayda değer bir rol oynamış önemli bir Bizans soylusudur. Oğlu I. Aleksios tarafından karısının yerine kendisine Augusta unvanı verilmiştir. Oğlunun Türklere ya da diğer uluslara karşı yaptığı uzun askeri seferler sırasında imparatorluğu yönetmiştir. İmparator annesi olarak, Dukas ailesinin geçmiş entrikaları nedeniyle nefret ettiği imparator eşi İrini Dukena göre daha etkili ve güçlüydü.

<span class="mw-page-title-main">İsaakios Komnenos (I. Aleksios'un kardeşi)</span>

İsaakios Komnenos ya da Comnenus, 1070'li yılların önemli generallerinden ve kardeşi imparator I. Aleksios'un en büyük destekçisidir.

<i>Aleksiad</i>

Aleksiad, Doğu Roma (Bizans) İmparatoru I. Aleksios'un kızı Doğu Roma tarihçisi Anna Komnini tarafından yazılmış Orta Çağ biyografik kitaptır.

<span class="mw-page-title-main">Adrianos Komnenos</span>

Adrianos Komnenos, bazen Adrian olarak geçer ya da Yunanca: Adrianus Comnenus, Bizans soylusu, generali ve İmparator I. Aleksios'un genç kardeşidir.

İoannis Dukas ya da Yannis Dükas, Bizanslı asker.

Manuil Vutumitis, I. Aleksios Komnenos'un dönemi öne çıkan Bizanslı generali ve diplomatıdır. İmparatorun en çok güvendiği yardımcısıdır. Selçuklu Hanedanından İznik'in alındığı Kuşatmada ve Kilikya'nın yeniden fethinde yer almış ve Birinci Haçlı Seferi'nde yer alın Haçlı Prenslerine giden birçok misyonda İmparatorluk elçisi olarak katılmıştır.

İoannis Komnenos, Bizans soylusu ve İmparator I. Aleksios'un yeğeni ve stratejik olarak önemli bir şehir ve Thema olan Dyrrhachium dux'udur.

Georgios Paleologos ya da Palaeologus Bizanslı general, I. Aleksios'un en önemli askeri komutanlarından ve destekçilerinden biri.

Nikiforos Paleologos 11. yüzyıl Bizanslı general.

Nikiforos Komnenos, Bizanslı aristokrat ve yüksek rütbeli subay. İmparator I. Aleksios'un en genç kardeşidir, Bizans donanması ikinci komutanlığına atanmıştır bunun dışında hayatı belirsizdir.

Konstantin Diyojen, Bizans İmparatoru Romen Diyojen'in oğullarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Eudokia Komnini (I. Aleksios'un kızı)</span> Bizans imparatoru I. Aleksios Komnenosun üçüncü kızı

Eudokia Komnini, Bizans imparatoru I. Aleksios ile karısı İrini Dukena'nın üçüncü kızıdır. İmparator II. İoannis, erkek kardeşidir.

Andronikos Komnenos Bizanslı prens ve askeri liderdir. İmparator I. Aleksios'un ikinci oğludur, sebastokrator unvanı verilmiş ve Selçuklulara karşı Akşehir Muharebesi'ne katılmıştır. Ağabeyi II. İoannis'in 1118 yılında tahta çıkmasına muhalefet etmiş ancak sarayda kalmasına izin verilmiş ve II. İoannis'in Balkanlarda en az iki seferinde ona hizmet etmiştir. 1130/31'da hastalıktan ölmüştür. Karısı ve çocukları görece muğlaktır, daha erken ölmüş olabilirler.

Nikiforos Diogenis, Bizans İmparatoru Romen Diyojen ile Eudokia Makrembolitissa'nın çocuğu olarak y. 1069 yılında dünyaya gelmiştir. 1070 yılında kıdemsiz imparator olmuş, 1071 yılında babasının imparatorluktan indirilmesiyle bu unvanını kaybetmiştir. İmparator I. Aleksios, III. Nikiforos'u tahttan indirdikten sonra, Nikiforos'u Girit doux'u olarak atamış ve onu general yapmıştır. Nikiforos, 1094 yılında Aleksios'un birçok yakınının ve aralarında kardeşi Adrianos Komnenos'un da bulunduğu akrabalarının da karıştığı Aleksios'a karşı bir komploda bulundu. Bizans geleneklerine göre kör edilmiştir. Bu olaydan sonra, mülklerine çekilip, hayatının kalanında klasik edebiyat üzerinde çalışmıştır.

Selçukluların Ege Seferi Selçuklu Türkleri tarafından, esas olarak Bizans İmparatorluğu'na karşı başlıca Çaka Bey önderliğinde yürütülen kara ve deniz eylemlerine atıfta bulunmaktadır. Şiddetli bir rakip olan Çaka Bey, ilk Türk donanmasını inşa etti ve Smirni ve Abidos'un fethi ile desteklenen birkaç Ege adasını ele geçirdi. Birinci Haçlı Seferi'nin ardından I. Aleksios, kaybedilen toprakları geri kazandıran bir karşı saldırı başlattı. I. Aleksios, aynı zamanda, yaklaşık 1090 yılında Abidos'ta kendi filosunu yaratmaya çalışan İznik'in Selçuklu valisi Ebü'l-Kâsım tehdidini hızla ortadan kaldırabildi.

<span class="mw-page-title-main">Kalavrye Muharebesi</span>

Kalavrye Muharebesi, 1078 yılında general Aleksios Komnenos'un Bizans imparatorluk güçleri ile Dıraç'ın asi valisi Nikiforos Briennios arasında meydana gelen bir muharebeydi. Briennios, VII. Mihail Dukas'a karşı isyan etmiş ve Bizans ordusunun Balkanlar'daki düzenli alaylarının bağlılığını kazanmıştı. Dukas'ın III. Nikiforos Botaneiates tarafından devrilmesinden sonra bile Briennios isyanına devam etti ve Konstantinopolis'i tehdit etti. Başarısız müzakerelerin ardından Botaneiates, genç general Aleksios Komnenos'u toplayabildiği tüm güçlerle onunla yüzleşmeye gönderdi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.