İçeriğe atla

Konstantine Martvileli

Konstantine Martvileli (Gürcüce: კონსტანტინე მარტვილელი), Konstantine Odişaria (კონსტანტინე ოდიშარია) olarak da bilinir, Gürcü araştırmacı ve gazetecidir. Müslüman Gürcülerin yaşadığı ve bugün Türkiye sınırları içinde kalan bölge üzerine yazılarıya tanınır.

Gazete yazılarında K. Martvileli (Kote Martvileli) imzasını kullanan Martvileli, Gürcistan'ın batısındaki Martvili kasabasında doğdu. 19. yüzyılın sonlarında Gürcü gazetelerinde muhabir olarak çalışmaya başladı. Gürcü Hayırsever Cemiyeti'ne (ქართული საქველმოქმედო საზოგადოება) üye oldu ve bu derneğin Ardahan şubesinin yetkili temsilcisi atandı. Gürcü Yardım Derneği adına Ardahan bölgesindeki Gürcü köylerini dolaştı. Bu dernek Birinci Dünya Savaşı sırasında zarar gören ailelere destek veriyor ve maddi yardım sağlıyordu. Bu geziler sırasında Martvileli, kendisinin verdiği bilgiye göre Ardahan'ın Orkızı köyünde, Otar Ben Şervaşidze'nin evinde, Şota Rustaveli'nin Vephistkaosani adlı eserinin 1436 tarihli yazmasıyla karşılaştı. Martvileli'nin verdiği bilginin dışında bir kayıt bulunmamakla birlikte, bu yazma Vephistkaosani'nin bilinen en eski yazması sayılmaktadır.[1]

Konstantine Martvileli, Tao-Klarceti bölgesine egemen olan Rusya İmparatorluğu'nun son döneminde, 1913-1918 arasında Ardahan bölgesine yaptığı gezilerle tanınır. Büyük bölümü Birinci Dünya Savaşı yıllarına denk gelen bu gezi sırasında Martvileli, bölgedeki köyleri tek tek dolaşmış, köylerin o tarihlerdeki adlarının anlamı ve nüfusun etnik yapısı üzerine bilgi vermiş, bu köylerdeki tarihi yapılardan söz etmiştir. Yazarın bu gezi notları, 1917 yılında Sakartvelo („საქართველო“) gazetesinin 216-234 nolu sayılarında yayımlanmıştır.[2][3] Martvileli'nin tespitleri, kendisinden sonra Ardahan bölgesindeki tarihi yapılar üzerine çalışmalara katkıda bulunmuştur.[4]

Kaynakça

  1. ^ "Roin Malakmadze, Şuşana Putkaradze, Elza Putkaradze ve Şorena Putkaradze - İstanbul Gürcü Manastırından Yazılar (წერილები სტამბოლის ქართული სავანიდან), Batum, 2020, s. 113, 217-219". 1 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2024. 
  2. ^ "Konstantine Martvileli, "Ardahan Bölgesinde" ("არტაანის მხარეში"), Sakartvelo gazetesi, 3 Ekim 1917, sayı. 216". 25 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2022. 
  3. ^ "Konstantine Martvileli, Sakartvelo gazetesi, 30 Eylül 1917, s. 234". 14 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Ekim 2021. 
  4. ^ Tao-Klarceti: Tarihsel ve Kültürel Anıtlar (ტაო-კლარჯეთი: ისტორიისა და კულტურის ძეგლები), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, ISBN 978-9941-478-17-8.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Doğankaya, Çıldır</span>

Doğankaya, Ardahan ilinin Çıldır ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Çullu, Göle</span>

Çullu, Ardahan ilinin Göle ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Günorta, Göle</span> Türkiyenin Ardahan ilinin Göle ilçesine bağlı köy.

Günorta, Ardahan ilinin Göle ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Börk, Hanak</span>

Börk, Ardahan ilinin Hanak ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Çayağzı, Hanak</span> Hanakta bir köy

Çayağzı, Ardahan ilinin Hanak ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Dedegül, Ardahan</span> Ardahan İlindeki bir köy

Dedegül, Ardahan ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Çatalköprü, Ardahan</span>

Çatalköprü, Ardahan ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Güzelyurt, Ardahan</span> Ardahan, Türkiyede köy

Güzelyurt, Ardahan ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Çalabaş, Ardahan</span>

Çalabaş, Ardahan ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Çeğilli, Ardahan</span> Türkiye, Ardahan ilinin bir ilçesi

Çeğilli, Ardahan ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.

Mindaşeni, tarihsel Artaani bölgesindeki yerleşim yerlerinden biridir. Yerleşimin bulunduğu yer bugün Ardahan kentinin sınırları içinde, güneydoğu ucunda yer alır.

Veli Kalesi, tarihsel Artani bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin Hanak ilçesine bağlı ve eski adı Veli olan Sevimli köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kaledir. Veli köyünün adının Sevimli olarak değiştirilmesinden sonra Sevimli Kalesi olarak da adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Çala Kilisesi (Arpaçay)</span>

Çala Kilisesi, Kars ilinin Arpaçay ilçesine bağlı ve eski adı Çala olan Doğruyol köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir. Köyün merkezinde yer alan ve Meryem Ana'ya adanmış olan kilise, Tao-Klarceti bölgesinde, taş bezeme açısından başta gelen yapılar arasında yer alır.

Nakalakevi, tarihsel Eruşeti bölgesindeki yerleşim yerlerinden biriydi. Ardahan kazasına bağlı Hanak nahiyesinin bir köyüyken, adı 1959 yılında Ortakent olarak değiştirildi. Ortakent günümüzde Hanak kasabasının bir mahallesidir.

<i>Sakartvelo</i> (gazete)

Sakartvelo, Gürcistan'da yayımlanmış olan günlük gazetelerden biridir. Başkent Tiflis'te yayımlanan gazete siyaset, ekonomi ve edebiyat alanında yazı ve haberlere yer veriyordu. İlk sayısı 24 Mayıs 1915 tarihinde yayımlandı. Yaklaşık dört yıl yayımlanan gazetenin son sayısı 26 Ağustos 1919 tarihinde çıktı. Bu tarihten sonra Ahali Sakartevlo adını aldı ve yayımının bir yıl daha sürdürdü.

Çihireti Kilisesi, tarihsel Eruşeti bölgesinde, bugün Ardahan ilinin Hanak ilçesine bağlı ve eski adı Çihireti olan Yünbüken köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kilisedir.

Harosman Mağaraları veya Harosmani Mağaraları ve Mağaro Mağaraları olarak da bilinir, tarihsel Artani bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin Hanak ilçesine bağlı Çayağzı köyü sınırlarında bir mağara kompleksidir. Tzkarosmani Mağaraları olarak da bilinir.

Çalabaş Kilisesi, tarihsel Poso bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin merkez ilçesine bağlı ve eski adı Çalistavi (ჭალისთავი) olduğu tahmin edilen Çalabaş köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma kilisedir.

Tahtakrani Kilisesi, tarihsel Kola bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin Göle ilçesine bağlı ve eski adı Tahtakrani olan Tahtakıran köyünde, Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kilisedir.

Begrahatuni Kilisesi, tarihsel Artani bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin Çıldır ilçesine bağlı ve eski adı Begrahatuni olan Eskibeyrehatun köyünde, Orta Çağ'da Gürcülerden kalan bir kilisedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.