İçeriğe atla

Konstantin Karatodori

Konstantin Karatodori
Doğum13 Eylül 1873
Berlin, Alman İmparatorluğu
Ölüm2 Şubat 1950
Münih, Batı Almanya
MilliyetOsmanlı (Rum) asıllı Alman
VatandaşlıkAlmanya, Yunanistan
EğitimBerlin Üniversitesi
Göttingen Üniversitesi
DinOrtodoks Hıristiyan
Kariyeri
DalıMatematik
Çalıştığı kurumlarMünih Ludwig Maximilian Üniversitesi
İzmir İyon Üniversitesi
Doktora
danışmanı		Hermann Minkowski[1]
Doktora öğrencileriGeorg Aumann
Hermann Boerner
Paul Finsler
Ernst Peschl
Hans Rademacher
Hans Rügemer
Wladimir Seidel
Nazım Terzioğlu[2]
İmza

Konstantin Karatodori, (Yunanca: Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή) (13 Eylül 1873, Berlin, Alman İmparatorluğu – 2 Şubat 1950, Münih, Batı Almanya) Rum asıllı Alman matematikçi.

Hayatı

Babası İstefanaki Karatodori Osmanlı Devleti'nin Brüksel büyükelçisi olması nedeniyle Berlin'de doğdu, Brüksel'de büyüdü. Kendisi Osmanlı devleti'nde kamu hizmetlerinde görev almış Karatodori ailesi mensubudur. Dolayısıyla Konstantin Karatodori bir Osmanlı vatandaşı idi. Anneleri ölünce babası Brüksel'de Alman bir dadı tuttu ve kızkardeşi Julya ile birlikte Almanca konuşmaya başladı.

Eğitimi

1881'den 1891'e kadar değişik okullarda eğitim gördü. Belçika'nın en iyi matematik öğrencisi seçildi. Askeri mühendis olmak üzere École Militaire de Belgique okuluna ve École d'Application okuluna 1891-1896 yılları arasında devam etti. 1897 yılında Osmanlı-Yunan Savaşı başlayınca babasının Osmanlı hükûmetinin bir görevlisi olması dolayısıyla duygusal karmaşalar yaşadı. Britanya koloni servisinde işe girerek 1900 yılına kadar Mısır'ın Asyut kentinde çalıştı. 1900'de Berlin Üniversitesi'ni, 1902'de Göttingen Üniversitesi'ni bitirdi.

Akademik yaşamı

1908 yazında Kuruçeşme'ye gelmiş, burada termodinamik üzerindeki çalışmalarını tamamlayarak aynı yılın Ekim ayında Göttingen Üniversitesi'ne dönmüş ve profesör olmuştur. Sonra tekrar Kuruçeşme'ye gelen Carathéodory'nin bir altı ay daha burada kaldığı bilinmektedir.[3] 1909'da Hannover Üniversitesi'nde, 1910'da Wroclaw Teknoloji Üniversitesi'nde, 1913'te Göttingen Üniversitesi'nde, 1919'da Berlin Üniversitesi'nde çalıştı. Elefterios Venizelos'un çağrısına uyarak, işgal yıllarında (1919-1922) İzmir'de kurulan İyonya Üniversitesi rektörlüğünü yapmıştır.[4] 1922'de Atina Teknik Üniversitesi'nde,[5] 1924'te Münih Ludwig Maximilian Üniversitesi'nde çalıştı. 1938'de emekli oldu ama çalışmalarına 1950 yılında ölünceye değin Bavyera Bilimler Akademisi'nde devam etti.

Konstantin Karatodori (solda) Macar matematikçi Fejér (1880–1959) ile (sağda).

Karatodori, Yunanca, Almanca, Türkçe, İtalyanca, Fransızca, İngilizce ve bazı antik dillerde konuşup yazabiliyordu. Ailesi Yunanistan'ın Türkiye sınırında bulunan Nea Vyssa köyünden olduğundan burada bir Karatodori aile müzesi kurulmuştur. 2009 yılında Gümülcine'de bir müze daha açılmıştır.[6][7][8]

Kaynakça

  1. ^ Mathematics Genealogy Project-Constantin Carathéodory 7 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  2. ^ Mathematics Genealogy Project-Nazım Terzioğlu 8 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  3. ^ Salih Zeki, Hikmet-i Tabi’iye-i Umumiyeden Mebhas-ı Hararet-i Harekiye, İstanbul, Matbaa-i Amire, 1326 [1910]
  4. ^ M. Georgiadou, “Doğu’daki Yunan uygarlaştırma misyonunun Smyrna (İzmir) örneği: İyonya Üniversitesi”, [“Die Gründung der Ionische Universität – Die griechische ‘zivilisatorische Mission’ in Orient”, Südost-Forschungen, 56: 291-317, 1997] çev. A.T. Çırakoğlu, Toplumsal Tarih, sayı 142, Ekim 2005, s.58-67; Sayı 143, Kasım 2005, s.74-81.
  5. ^ J P Christianidis & N Kastanis: In memoriam Evangelos S Stamatis (1898–1990) Historia Mathematica 19 (1992) 99-105
  6. ^ (Yunanca)"Caratheodory Museum Opening". Friends of C.Caratheodory. 8 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2015. 
  7. ^ "Caratheodory Museum Opens". Hellenic Republic Embassy at Australia, Press and Communication Office. 4 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2015. 
  8. ^ "Caratheodory Museum enriched with new exhibits". Athens News Agency. 4 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2015. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Leopold Kronecker</span> Sayılar teorisi ve cebir üzerine çalışan Alman matematikçi (1823-1891)

Leopold Kronecker sayı teorisi, cebir ve mantık üzerine çalışan bir Alman matematikçiydi. Georg Cantor'un küme teorisi üzerine çalışmalarını eleştirdi ve Weber (1893) tarafından "Almanca: Die ganzen Zahlen hat der liebe Gott gemacht, alles andere ist Menschenwerk " söylemiyle alıntılandı. Kronecker, Ernst Kummer'in öğrencisi ve ömür boyu arkadaşıydı.

<span class="mw-page-title-main">David Hilbert</span>

David Hilbert, ünlü Alman matematikçi. Geometriyi bir dizi aksiyoma indirgeyen ve matematiğin biçimsel temellerinin oluşturulmasına önemli katkıda bulunan Alman matematikçi David Hilbert integralli denklemlere ilişkin çalışmalarıyla fonksiyonel analizin 20. yüzyıldaki gelişmesine öncülük etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Otto Hahn</span> Alman kimyager

Otto Hahn Alman kimyagerdir. Radyoaktivite alanında öncü çalışmalar yapmıştır. 1944 Nobel Kimya Ödülü'nün sahibidir.

<span class="mw-page-title-main">Göttingen Üniversitesi</span>

Göttingen Üniversitesi, Almanya'nın Göttingen şehrinde bulunan bir araştırma üniversitesidir. 2019 itibarıyla Göttingen Üniversitesi; 13 fakültesi, 32.000 öğrencisi ve 4.200'den fazla profesör ve akademisyeni ile eğitim vermeye devam etmektedir. Üniversite, Coimbra Grubu'na üyedir ve Göttingen'deki 4 Max Planck Enstitüsü ve 1 Leibniz Enstitüsü ile yakından iş birliği içerisindedir.

<span class="mw-page-title-main">Max von Laue</span>

Max von Laue, X ışınlarının kristaller tarafından kırınımını bulduğu için 1914 yılında Nobel Fizik Ödülü alan Alman fizikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Max Born</span> Alman-İngiliz fizikçi ve matematikçi (1882–1970)

Max Born kuantum mekaniğinin gelişmesinde etkili olan Alman matematikçi ve fizikçi. Kuantum fiziği dışında katı hâl fiziği ve optiğe katkıda bulunmuş ve 1920-30'larda önemli fizikçilerin çalışmalarının denetimini yapmıştır. Born, yaptığı "Kuantum Mekaniği'nin temelini araştırma, özellikle dalga fonksiyonunun istatistiksel yorumlanması üzerine" adlı çalışması ile 1954 yılında Nobel Fizik Ödülü'nü almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hermann Minkowski</span> Alman matematikçi ve fizikçi

Hermann Minkowski bir Alman matematikçi ve Königsberg, Zürih ve Göttingen'de profesörlük yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Wilhelm Frick</span> Alman Nazi partisi üyesi

Wilhelm Frick, 1933'ten 1943'e kadar Adolf Hitler'in kabinesinde İçişleri Bakanı olarak görev yapan, Bohemya ve Moravya'nın son valisi ve Nazi Partisi'nin (NSDAP) önde gelen bir Alman politikacısıydı.

<span class="mw-page-title-main">Hans Adolf Krebs</span>

Hans Adolf Krebs, Yahudi kökenli Alman tıbbi ve biyokimyacı.

<span class="mw-page-title-main">Ferdinand von Lindemann</span> Alman matematikçi (1852–1939)

Carl Louis Ferdinand von Lindemann, 1882'de yayınlanan π'nin aşkın bir sayı olduğuna yani herhangi bir rasyonel katsayılı polinomun kökü olmadığına dair çalışması ile bilinen Alman matematikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Hermann Schwarz</span> Alman matematikçi

Karl Hermann Amandus Schwarz karmaşık analiz üzerine çalışan bir Alman matematikçiydi.

<span class="mw-page-title-main">Alfréd Haar</span> Macar matematikçi (1885-1933)

Alfréd Haar Macar matematikçi. 1904'te Göttingen Üniversitesi'nde okumaya başladı. Doktora tezi, David Hilbert tarafından denetlendi. Haar ölçüsü, Haar dalgacığı ve Haar dönüşümü onun onuruna verilmiştir. 1912-1919 yılları arasında Kaloşvar'daki Franz Joseph Üniversitesi'nde öğretmenlik yaptı. Frigyes Riesz ile birlikte Szeged Üniversitesi'ni matematik merkezi haline getirdi. Ayrıca Riesz ile birlikte Acta Scientiarum Mathematicarum dergisini kurdu.

<span class="mw-page-title-main">Arthur Schoenflies</span> Alman matematikçi (1853-1928)

Arthur Moritz Schoenflies, bazen Schönflies olarak yazılan, grup teorisinin kristalografiye uygulanmasına yaptığı katkılarla ve topolojideki çalışmalarıyla tanınan Alman matematikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Max Dehn</span>

Max Wilhelm Dehn geometri, topoloji ve geometrik grup teorisindeki çalışmaları ile ünlü, Alman matematikçidir. Almanya'da Yahudi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Dehn'in hayatının ilk yılları ve kariyeri Almanya'da geçti. Ancak, 1935'te emekli olmaya zorlandı ve sonunda 1939'da Almanya'dan kaçtı ve Amerika Birleşik Devletleri'ne göç etti.

Mathematics Genealogy Project (MGP), matematikçilerin akademik soyağacı için web tabanlı bir veri tabanıdır. 31 Aralık 2021'e kadar, araştırma düzeyinde matematiğe katkıda bulunan 274.575 matematik bilimcisi hakkında bilgi içeriyordu. Tipik bir matematikçi için proje girişinde mezuniyet yılı, tez başlığı, alma mater, doktora danışmanı ve doktora öğrencileri bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Oskar Bolza</span> Alman matematikçi (1857-1942)

Oskar Bolza, Felix Klein'in öğrencisi olan Alman matematikçi. Pfalz, Bad Bergzabern'de -o zamanlar Bavyera'nın bir bölgesi- doğdu. Karl Weierstrass'tan 1879 yılında aldığı derslerden etkilenerek varyasyonlar hesabı konusunda araştırmalar yaptı ve bununla tanındı.

<span class="mw-page-title-main">Kostantinos Karatodori</span> Rum asıllı Osmanlı hekim

Kostantinos Karatodori, Osmanlı Padişahı Abdülmecid'in özel doktoru olarak görev yapan Osmanlı Rum hekimidir.

İstefanaki Karatodori, Rum asıllı Osmanlı diplomat.

<span class="mw-page-title-main">Heinrich Burkhardt</span> Alman matematikçi ve matematik tarihçisi (1861-1914)

Heinrich Friedrich Karl Ludwig Burkhardt, bir Alman matematikçiydi. Albert Einstein'ın doktora tezi olan Eine neue Bestimmung der Moleküldimensionen adlı çalışmasını inceleyen iki kişiden biriydi. Einstein'ın tezi hakkında şunları söylemiştir: "Yaklaşım şekli, ilgili matematiksel yöntemlerin temel ustalığını göstermektedir" ve "Kontrol ettiğim her şeyi istisnasız doğru buldum."

Karl Stein, Alman matematikçi. Çok değişkenli kompleks analiz ve kriptografi alanlarındaki çalışmalarıyla bilinir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.