İçeriğe atla

Konstantin Şteppa

Konstantin Feodoseviç Şteppa (Rusça: Константи́н Феодо́сьевич Ште́ппа) (15 Aralık [E.U. 3 Aralık] 1896 - Poltava Rusya İmparatorluğu - 19 Kasım 1958 New York, ABD) Ukrayna asıllı tarihçi, eğitimci ve Bolşevik karşıtı anti-komünist. II. Dünya Savaşı sırasında Nazilerle işbirliği yapmış, geri çekilmeleri üzerine Almanya'ya sığınmış, sonrasında Batı Almanya ve ABD istihbarat çevreleriyle işbirliği yapmıştır.

İlk yılları

Kökenleri Volga Almanlarına dayanan Alman asıllı Ortodoks din adamı mensuplarının bulunduğu bir ailesi vardı. Petrograd Üniversitesinde tarih eğitimi almıştır. Rus İç Savaşı sırasında Beyaz Ordu saflarında subay olarak savaşmış, yakalanmış ancak geçmişini örtbas etmeyi başarmıştır. 1938 yılından Büyük Vatanseverlik Savaşına kadar Kiev Üniversitesine bağlı Nejinskiy Eğitim Enstitüsünde dekanlık görevini yürütmüştür.

İkinci Dünya Savaşı

İkinci Dünya Savaşı sürerken 1941 yılı 22 Haziran günü Naziler tarafından başlatılan Barbarossa Harekâtı sonrasındaki Kiev Muharebesi sonucunda 26 Eylül 1941 günü Almanlar tarafından işgal edilen Kiev'de üniversite rektörlüğü görevinde bulunmuş, işgalcilerle işbirliği yapmışve Sicherheitsdienst bünyesinde faaliyet göstermiştir.[a] Kentteki Alman işgali boyunca sivil idareye yardımcı olmuştur. Nazilerin Sovyet topraklarından atılmasıyla birlikte Almanya'ya göçmüş ve ailesiyle beraber Alman vatandaşlığı almıştır. Bu dönemde Vlasovcu Rus Kurtuluş Ordusu lehine yazılar kaleme almış, Sovyet karşıtı Rus mülteci çevreleri hedefleyen dergilerde çalışmıştır.

Sonraki dönem

Savaşın ardından Batı Almanya'da kalmayı başardı. 1950 yılında Sovyetler Birliği hakkında çalışmalar yapacak olan Münih Sovyet Tarihi ve Kültürü Enstitüsünü kurdu. Ünlü nükleer fizikçi Houtermans ile birlikte takma isim kullanarak "Stalinist baskıları" anlattığı Sovyet karşıtı bir kitap yayınladı.[b] 1952 yılından sonra ABD'ye göçtü ve New York'da Brooklyn'e yerleşti. CIA ile işbirliği halinde Soğuk Savaş siyasetine uygun şekilde Bolşevikleri yeren çok sayıda esere katkıda bulundu.[1]

Ailesi

1921 yılında Valentina Şepeleva (d.1902) ile evlendi. Oğlu Erasmus (1925-2008) 1944 yılında Wehrmacht saflarında Kızıl Ordu'ya karşı savaştı. Esir düştü ve vatana ihanetten 20 yıl hapse mahkûm edildi. Salıverildiğinde pedagoji dalında eğitim alarak Almanca öğretmenliği ve tercümanlık yaptı. Ömrünün son yıllarını Friedrichshafen'de geçirdi. Şteppa'nın kızı Aglaya (1924-2013) Almanya'da görev yapan bir ABD askeri olan William Bill Gorman ile evlendi, Gorman soyadını aldı. Sonraki dönemde akademisyen oldu, Florida Gulfport'da yaşadı.[2]

Ayrıca bakınız

Notlar

  1. ^ Bu süreçte Almanlara bağlılık yemini etmiş ve çevresindeki Bolşevikleri ele vermiştir
  2. ^ Beck, F. and Godin, W. "Russian Purge and the Extraction of Confession", Hurst and Blackett, 1951

Kaynakça

  1. ^ Saharov Center sitesindeki eserlerinden örnek 24 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça) 23 Haziran 2021 tarihinde erişilmiştir
  2. ^ Tampa Bay Times gazetesinde 8 Mart 2013 tarihli vefat haberi 24 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 23 Haziran 2021 tarihinde erişilmiştir

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Vyaçeslav Molotov</span> Sovyet siyasetçi

Vyaçeslav Mihayloviç Molotov (Rusça: Вячеслав Михайлович Молотов, II. Dünya Savaşı sırasında Stalin ile birlikte görev yapmış Sovyetler Birliği dışişleri bakanı. Alman Dışişleri Bakanı Ribbentrop ile Molotov Ribbentrop Paktı'nı imzaladı. 1920'lerde Stalin ile beraber hızla yükseldi ve 1950'lerde Nikita Kruşçev'in yükselişiyle siyasetten çekilmek zorunda kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Rus İç Savaşı</span> 1917den 1922ye kadar süren bir iç savaş

Rus İç Savaşı, 1917 Ekim Devrimi'nden sonra 1918-1922 yılları arasında Bolşeviklerle muhalifleri arasında yaşanan savaştır. Savaş Beyaz Ordu birliklerinin 1918 baharında Beyaz Terör saldırılarıyla başladı. Ana muharebe Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı Bolşevik Kızıl Ordusuyla komünizm karşıtlarının Beyaz Ordusu arasında geçti. Ancak savaşa Beyaz Ordu'ya finansal destek ile silah ve asker yardımında bulunan ABD, İngiltere, Fransa, Polonya ve Japonya da müdahil oldu. 1921 yılında Bolşevikler Beyaz Terör'ü ve destekçilerini yenerek tüm ülkeye hâkim oldular. 1922 yılında da Sovyetler Birliği kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Cephesi (II. Dünya Savaşı)</span>

II. Dünya Savaşı'nda Doğu Cephesi (Almanca: Die Ostfront 1941-1945, der Rußlandfeldzug 1941-1945 veya der Ostfeldzug 1941-1945 Rusça: Великая Отечественная война Avrupalı Mihver Devletleri ve Finlandiya'nın Sovyetler Birliği, Polonya ve diğer Müttefik Devletlere karşı verdikleri savaşı anlatır. Nazi propagandası savaşa Bolşevizme karşı haçlı seferi anlamı yüklemiş, Sovyetlere karşı savaşmak üzere Avrupa'nın neredeyse tamamından gönüllüleri Waffen SS birliklerine dahil etmiştir. Savaş 22 Haziran 1941 - 9 Mayıs 1945 tarihleri arasında orta, doğu, kuzeydoğu ve güneydoğu Avrupa topraklarında gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Lavr Kornilov</span> Rus ordu komutanı

Lavr Georgiyeviç Kornilov Rus askerî istihbarat mensubu, I. Dünya Savaşı ve ardından yaşanan Rus İç Savaşında Rus İmparatorluk Orduları komutanı, kâşif, Sibirya asıllı kazak general. Tarihte en çok Kornilov Olayı olarak bilinen ve Ağustos-Eylül 1917 tarihinde yaptığı başarısız darbe girişimiyle hatırlanır. Girişim Aleksandr Kerenski’nin geçici hükûmetini devirmek amacıyla yapılmış, sonunda Kerenski hükûmeti ile geçici bir ittifak içinde yer alan Bolşevikler'in çabalarıyla başarısız olmuş ve Kornilov, Kerenski tarafından tutuklanmıştır. Bu olay Ekim Devrimi’ne giden yolda Bolşeviklerin elini güçlendiren bir öneme sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Sovyet savaş suçları</span> Sovyetler Birliğinin gerçekleştirdiği katliamlar

Sovyet savaş suçları, 1919 ve 1991 arasında Kızıl Ordu ve NKVD tarafından işlenen savaş suçlarını ifade eder. Bazı durumlarda, bu suçlar, Sovyet lideri Josef Stalin'in emriyle işlendi. Diğer durumlarda ise, savaş esirlerine ve sivillere karşı partizan savaşı veya diğer ülkelerin SSCB ile silahlı çatışmaları sırasında Sovyet birlikleri tarafından herhangi bir emir alınmadan işlendi.

<span class="mw-page-title-main">Friedrich Jeckeln</span>

Friedrich August Jeckeln, Nazi Almanyasında görev yapmış olan Schutzstaffel komutanıdır. II. Dünya Savaşı sırasında Barbarossa Harekâtıyla birlikte işgal edilen Sovyetler Birliği topraklarında üst düzey komutan ve idaresi olarak görev yapmıştır. Jeckeln'in emrindeki Einsatzgruppen ölüm mangaları III. Reich tarafından örgütlenen en geniş birliklerdendi. Jeckeln, 100 binin üzerinde Yahudi, Çingene ve Nazi ideolojisince istenmeyen olarak ilan edilen kişinin yargısız bir şekilde öldürülmesinden bizzat sorumluydu. Nazi Almanyasının yenilgisinin ardından yakalanmış, işlediği savaş suçlarından dolayı Riga'daki Sovyet Askeri Mahkemesinde yargılanmış, suçlu bulunmuş ve 1946 yılında idam edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sovyet partizanları</span>

Sovyet partizanları, II. Dünya Savaşı sırasında Sovyetler Birliği topraklarını işgal eden Mihver Devletlerine karşı cephe gerisinde gerilla savaşı veren Sovyet direniş kuvvetleridir. Direniş hareketi Sovyet hükûmeti tarafından merkezi olarak kontrol edilmiş ve Kızılordu modeline göre örgütlenmiştir. Sovyet partizanlarının temel hedefi işgal edilen topraklarda ve cephe gerisinde düşman birliklerinin düzenini bozacak şekilde ulaşım ve iletişimin kesilmesi, engellenmesiydi.

<span class="mw-page-title-main">OST-Arbeiter</span>

OST - Arbeiter, II. Dünya Savaşının Doğu Cephesindeki topraklarda yaşayan ve bu toprakların Nazi Almanyası işgaline uğramasıyla beraber esir işçi olarak çalışmaya zorlananlara Naziler tarafından verilen isim. OST-Arbeiter çoğunlukla Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bölgesinden sağlanmaktaydı. Beyaz Ruslar, Ruslar, Tatarlar da bulunuyordu. Savaş döneminde OST-Arbeiter sayısının 3.5 ila 5 milyon dolayında olduğu öne sürülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Volga Almanları</span> Rusyanın Volga bölgesine 18. yüzyılda göç eden Almanlar

Volga Almanları İdil Nehri boyunca yaşayan, ağırlıklı olarak güneydoğu Rusya'nın Saratov şehri civarında yaşamış Alman asıllı göçebelerdir.

<span class="mw-page-title-main">Mihail Kirponos</span>

Mihail Petroviç Kirponos, Ukraynalı Sovyet Kızıl Ordu generali ve Sovyetler Birliği Kahramanıdır. 1941 yılında Kiev Muharebesi sırasında ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Gürcü Lejyonu (1941-1945)</span>

Gürcü Lejyonu, II. Dünya Savaşı sırasında, Doğu Cephesi'nde Kızıl Ordu adına savaşıp Almanlara esir düşen Gürcülerden ve Avrupa'ya göç eden antikomünist Gürcüler'den oluşan lejyondur. Lejyonun komuyuna bildirilen amacı, Gürcistan'ın Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını sağlamaktı.

<span class="mw-page-title-main">Faustschlag Harekâtı</span>

Faustschlag Harekâtı sürmekte olan I. Dünya Savaşının Doğu Cephesinde Alman İmparatorluğu ve Avusturya-Macaristan İmparatorluğu askerî birliklerinin Çarlık Rusyasında iktidarı 1917 Ekim Devrimi ile alan Bolşeviklere karşı başlattığı harekâttır.

<span class="mw-page-title-main">Lazar Kaganoviç</span> Sovyet siyasetçi

Lazar Moiseyeviç Kaganoviç Sovyet siyasetçi ve devlet adamı. Özellikle Sovyetler Birliği Komünist Partisi genel sekreteri Josef Stalin'in yakın çalışma arkadaşı ve önde gelen Eski Bolşeviklerden. Stalin döneminde Sovyet siyasetinde aktif rol almış, sonrasında Nikita Kruşçev döneminde Anti Parti Grubu sürecinde tasfiye edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Almanya-Amerika Birleşik Devletleri ilişkileri</span>

Almanya-Amerika Birleşik Devletleri, 1680'lerden beri süre gelen ticaret ve yatırımlar gibi ekonomik ilişkileri, demografi, göç ve kültürel ve entelektüel değişimleri de içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sovyet karşıtlığı</span>

Sovyet karşıtlığı, antisovyetizm ve Sovyetler Birliği hükûmetinin verdiği ad ile antisovetchina, Sovyetler Birliği'ne ve Sovyetler Birliği hükûmetine karşı yöneltilen hoşnutsuzluk, güvensizlik ve karşıtlıktır. Sovyet karşıtlığı genellikle antikomünizm ile paraleldir.

<span class="mw-page-title-main">Ölüm maçı (Start vs. Flakelf)</span>

Ölüm maçı, II. Dünya Savaşı sürerken Nazi Almanyası işgali altındaki Sovyet kenti olan Kiev'de 1942 yazında Almanlarla yerel takım arasında oynanan futbol maçını anlatır. Propaganda amaçlı düzenlenen maçta Naziler takımlarının başarısız olması üzerine bekledikleri sonuçla karşılaşmamış, tam aksine yenilgileri direnişi güçlendirmiş, Almanların Üstün ırk ve Sovyet halklarının da alt insan olarak görüldüğü yaklaşımı yalanlamıştır. Maçın ardından çok sayıda Kievli Sovyet futbolcu Naziler tarafından toplama kamplarına gönderilmiş, bazıları da kurşuna dizilmiştir. Sovyet takımında yer almış olan sporcular önceden Dinamo Kiev, Lokomotif Kiev ve Spartak Odessa kulüplerinde futbol oynamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Arvid Harnack</span>

Arvid Harnack Alman ekonomist ve Nazi karşıtı direnişçi. II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası sınırları içinde ABD'li eşi Mildred Harnack ile beraber başarıyla yönettikleri direniş ve istihbarat hücresiyle bilinir.

Serafima Zaharovna Sitnik (1912-1944) II. Dünya Savaşı sırasında Sovyet savaş pilotu binbaşı, sonrasında Nazilere esir düştükten sonra işbirlikçi Rus Kurtuluş Ordusu bünyesinde savaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Georg Leibbrandt</span>

Georg Leibbrandt Nazi Alman bürokrat ve diplomattı. Rusya ile ilgili konularda uzman olarak Nazi Partisi Dış Politika Ofisinde (APA) ve İşgal Altındaki Doğu Toprakları Reich Bakanlığında (RMfdbO) önde gelen dış politika pozisyonlarında bulundu. Her iki teşkilata da Nazi ideoloğu Alfred Rosenberg başkanlık ediyordu Leibbrandt, Yahudi Sorununa yönelik soykırımsal Nihai Çözümün planlandığı Ocak 1942 Wannsee Konferansı'nın bir katılımcısıydı Savaş sonrası dönemde Leibbrandt aleyhine ceza davası açıldı, ancak aleyhindeki dava nihayetinde reddedildi.

Zeplin Harekâtı II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası tarafından yürütülen çok gizli bir casusluk ve sabotaj faaliyet programıydı. 1942 yılında başlatılan harekât kapsamında Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği topraklarına ve cephe gerisine ajanlar gönderilmiştir. Ajanlar çoğunlukla esir edilen eski Kızıl Ordu askerleri arasından seçilmiştir. Ancak plan hem eski Sovyet askerlerinin bu görevi genel olarak reddetmeleri ve genel olarak savaşta hızla çöküşe doğru ilerleyen Nazi ekonomisinin bu harekâta kaynak ayıramaması nedeniyle başarılı olamamıştır. Özellikle 1943 Ağustos ayında SS Drujina Tugayının tüm mevcuduyla Sovyet partizanlarının saflarına katılmasıyla harekât askıya alınmıştır.