İçeriğe atla

Konstantin Çernenko

Konstantin Çernenko
Константин Черненко
Sovyetler Birliği Komünist Partisi
Merkez Komitesi Genel Sekreteri
Görev süresi
13 Şubat 1984 - 10 Mart 1985
Yerine geldiğiYuri Andropov
Yerine gelenMihail Gorbaçov
Sovyetler Birliği Yüksek
Sovyet Prezidyumu Başkanı
Görev süresi
11 Nisan 1984 - 10 Mart 1985
Yerine geldiğiYuri Andropov
Vasili Kuznetsov (geçici)
Yerine gelenAndrey Gromiko
Vasili Kuznetsov (geçici)
Kişisel bilgiler
Doğum 24 Eylül 1911(1911-09-24)
Bolshaya Tes, Rus İmparatorluğu
Ölüm 10 Mart 1985 (73 yaşında)
Moskova, Sovyetler Birliği
Partisi Sovyetler Birliği Komünist Partisi
Evlilik(ler) Anna Dmitrevna Lyubimova
Çocuk(lar) Albert Çernenko
Mesleği Siyasetçi
Ödüller Sosyalist İşçi Kahramanı Sosyalist İşçi Kahramanı Sosyalist İşçi Kahramanı
Lenin Nişanı Lenin Nişanı Lenin Nişanı Lenin Nişanı Kızıl Bayrak İşçi Nişanı Kızıl Bayrak İşçi Nişanı Kızıl Bayrak İşçi Nişanı Büyük Vatanseverlik Savaşı Madalyası SSCB Silahlı Kuvvetleri 60. Yıl Madalyası
İmzası

Konstantin Ustinoviç Çernenko (Rusça Константин Устинович Черненко), (d. 24 Eylül 1911, Sibirya - ö 10 Mart 1985, Moskova,Sovyetler Birliği)- Sovyet devlet adamı. Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri (Şubat 1984 - Mart 1985). Yüksek Sovyet Başkanı (Nisan 1984 - Mart 1985). Politbüro üyesi (1978-1985).

Biyografi

Konstantin Ustinoviç Sibirya'da Yenisey bölgesinde Krasnoyarsk'a bağlı Bolşaya Tes köyünde doğdu. Babası Ustin Demidoviç Ukrayna kökenli bir aileden geliyordu. Sibirya'da bakır ve altın madenlerinde çalışmıştı.

Konstantin ilk öğrenimini köyde gördü. Genç yaşta Komsomol teşkilatına üye oldu. 1929-1931 arasında Komsomol Novoselovski Bölge Komitesinin ajitasyon ve propaganda bölümü başkanı olarak görev yaptı. 1931'de Komünist Parti'ye katıldı. 1933-41 yılları arasında Komünist Parti Krasnoyarsk Bölgesi Eğitim Sorumlusu oldu. 1943-45 yılları arasında Parti Organizatörleri Yüksek Okulu'nda eğitim gördü. 1945'te Komünist Parti Merkez Komitesi üyesi oldu. Komünist Parti Penza Komitesi Genel Sekreteri seçildi (1945-1948). Partide hızla yükselen Çernenko, 1948'de Merkez Komitesi tarafından Moskova'ya transfer edilmek istense de özel hayatındaki bazı durumlar sebebiyle bu karar iptal edildi. Bunun yerine Moldova Komünist Partisi Merkez Komitesi Propaganda ve Ajitasyon Bölümü Başkanlığına getirildi. 1950'lilerin başında Moldova Komünist Partisi Birinci Sekreteri olan Leonid Brejnev ile bu dönemde beraber çalışma fırsatı buldu. İşle gelen bu iletişim ölene dek sürecek bir dostluğun oluşmasını sağladı. Tarihçilere göre Çernenko'nun yükselişi tamamıyla Brejnev ile dostluğundan ileri gelmekteydi.

SBKP Merkez Komitesi Üyesi

1953'te Kişinev Pedagoji Enstitüsü'ne bağlı Parti Yönetimi Yüksek Okulu'nda Tarih Öğretmeni olarak çalıştı. 1956-60 yılları arasında SBKP Merkez Komitesi Propaganda ve Ajitasyon Bölümü'nde kitlesel ajitasyon sorumlusu olarak çalıştı. 1960-1965 arasında Sovyetler Birliği Yüksek Sovyet Başkanlığı Sekreterliği'nde görev aldı. O dönemde Leonid Brejnev Yüksek Sovyet başkanıydı. Brejnev'in Komünist Parti Genel Sekreteri seçilmesinin hemen ardından SBKP Merkez Komitesi'nde çalışmaya başladı. 1976'da da Merkez Komite Sekreteri seçildi. Kasım 1976'da Politbüro aday üyesi, Ekim 1977'de de Politbüro asil üyesi seçildi.

“ Konstantin Ustinoviç parti üst kademesinin danışmanıydı. Partinin bütün bölge sekreterleri önemli meseleleri ona danışır ve bu sayede sorunlarının çözüleceğinden emin olurlardı. „

—Fedor Morgun[1]

Genel Sekretere gelen tüm mektuplara cevap verir, Politbüro toplantılarında tartışılacak meseleleri belirler ve bu konuda materyaller hazırlar, önemli günler ve verilecek ödüller hakkında Brejnev'i bilgilendirirdi. Leonid Brejnev'in faaliyetlerinin ön hazırlıkları Çernenko tarafından tertip edilirdi. Bu durum Brejnev için güvenilir ve vazgeçilmez bir konumda olmasını sağladı. Brejnev tarafından birçok kez takdir edildi ve terfi edilmesinde etkili oldu. İki kez Brejnev'in yurt dışı gezilerine iştirak etti; 1975'te Helsinki'de düzenlenen Avrupa Güvenlik İşbirliği Konferansı'na ve 1979'da Viyana'da silahsızlanma görüşmelerine katıldı.

1970'lerin sonlarından itibaren Çernenko Brejnev'in haleflerinden biri olarak görülmeye başlandı. Partinin ideolojik meselelerinde söz sahibi olmak için gayret sarf eden Çernenko, Komünist dergilerde Sovyetlerin genel siyaseti üzerine yazılar yazdı. Brejnev'e sadakati, görevlerini devam ettirmesinde etkili oldu. Çeşitli vesilelerle batıya seyahatler yaptı. Brejnev'in kendisine Benim not defterim! diye hitap ettiği meşhurdur.

10 Kasım 1982'de Brejnev'in ölümünden sonra Politbüro tarafından Çernenko'dan Genel Sekreterliğe Andropov'u teklif etmesi istendi. Ancak Çernenko 12 Kasım 1982'de yaptığı konuşmasının çoğunu Brejnev'e ayırdı ve Andropov'un görevlendirilmesi için kolektif liderliğe gerek olduğunu belirtti. Buna rağmen Andropov oy birliği ile genel sekreter seçildi.

SBKP Genel Sekreterliği

Nikolay Çavuşesku, SSCB'nin 60. doğum gününü kutlamak için Moskova'da (Moskova Kremlin'deki Kongre Sarayı)

Şubat 1984'te Yuri Andropov'un erken ölümüyle Komünist Parti Genel Sekreterliği'ne Konstantin Çernenko getirildi. Ancak 72 yaşındaki lider hastaydı ve Ağustos 1983'te SSCB İçişleri Bakanı Vitali Fedorçuk'un önerisiyle istirahat etmesi için tatil yöresine gönderilmişti.[2] Genel Sekreterliği sırasında özel günlerdeki kutlamalar dışında televizyonda pek görünmedi.

Bürokrasiyi azaltmaya çalışan Andropov'un aksine eski kuşak devlet görevlilerinin bir temsilcisidir. ABD-Sovyetler Birliği ilişkilerinde çok katı bir tutum takip etti. Hastalığı esnasında, bu göreve bir geçiş dönemi için getirildiği dedikoduları yayıldı. Devlet idaresinde ayrıntılara vakıf değildi. Bu zaafı sebebiyle Politbüro'da çok etkili olamadı. Dış İşleri Bakanı Andrey Gromiko'nun gölgesinde kaldı. Şimdiye kadar seçilen en yaşlı Sovyet idarecisidir.

Çernenko 10 Mart 1985'te öldü. Cenazesi törenle Kremlin Duvarı Mezarlığı'na gömülen son lider oldu. Çernenko'nun ölümüyle Komünist Parti Genel Sekreterliği'ne Mihail Gorbaçov seçildi.

Kaynakça

  1. ^ "Казахстанская правда". 16 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2017. 
  2. ^ "Часть пятая ЭПОХА БРЕЖНЕВА / КГБ. Председатели органов госбезопасности. Рассекреченные судьбы". 21 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2017. 
Siyasi görevi
Önce gelen:
Yuri Andropov		Sovyetler Birliği Komünist Partisi
Merkez Komitesi Genel Sekreteri
1984-1985 		Sonra gelen:
Mihail Gorbaçov
Önce gelen:
Yuri Andropov		Sovyetler Birliği Yüksek
Sovyet Prezidyumu Başkanı
1984-1985 		Sonra gelen:
Andrey Gromiko

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Leonid Brejnev</span> 1964ten 1982ye kadarki Sovyetler Birliği lideri

Leonid İlyiç Brejnev, Ukraynalı Sovyet politikacıdır. 1964-1982 yılları arasında Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri olarak SSCB'yi yönetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Andrey Gromıko</span> Sovyet diplomat

Andrey Andreyeviç Gromıko, Sovyet diplomat, 1957-1985 yılları arası Sovyetler Birliği Dışişleri Bakanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Yuri Andropov</span> Sovyetler Birliği lideri (1982–1984)

Yuri Vladimiroviç Andropov, Rus devlet adamı. 1967 ile 1982 yılları arasında Sovyetler Birliği'nin istihbarat servisi olan Devlet Güvenlik Komitesi (KGB)'nin başkanı olarak görev yaptı. Brejnev'in ölümünden sonra ise 12 Kasım 1982'den ölümüne değin 15 ay süreyle Sovyetler Birliği Komünist Partisi (SBKP) Merkez Komitesi genel sekreterliği görevinde bulunarak SSCB'yi yönetti.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi</span> Sovyetler Birliğini yöneten parti

Sovyetler Birliği Komünist Partisi, Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin Bolşevik kanadınca kurulan ve 1917 Büyük Ekim Sosyalist Devrimi'nden sonra 1991 yılına dek Sovyetler Birliği'ni yöneten parti. Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi olarak iktidara gelen parti 1918 yılında Komünist Parti adını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Politbüro</span> SSCB tarihinde komünist partinin, politikaları belirleyen en üst karar organı

Politbüro, Politik Büronun kısaltılmış biçimi. SSCB tarihinde komünist partinin, politikaları belirleyen en üst karar organıydı. Rusya'da 1917 Sovyet Devrimi'nden sonra devlet yönetimi üzerinde uyguladığı sıkı denetim 1991'de SSCB'nin dağılmasıyla sona ermiş, ardından varlığı fiilen sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi genel sekreteri</span> Fiilen Sovyetler Birliğinin lideri

Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi Genel Sekreteri, 1924'ten 1991'de birliğin dağılmasına kadar, makam sahibi Sovyetler Birliği'nin tanınmış lideriydi. Genel Sekreter Komünist Parti'yi doğrudan tek başına kontrol ediyordu. Bununla birlikte, parti siyasi güç üzerinde tekele sahip olduğundan, Genel Sekreter Sovyetler Birliği hükûmetini yürütme kontrolüne sahipti. Makamın devletin hem dış hem de iç politikalarını yönlendirme kabiliyeti nedeniyle Sovyetler Birliği'nin fiili olarak en yüksek makamıydı.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği liderleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Sovyetler Birliği'nin yaklaşık yetmiş yıllık tarihinin hiçbir döneminde ülkenin resmî bir lideri olmadı ve devlet başkanı de facto olarak yöneticilik yaptı, çünkü ülkedeki siyasi sistemi oluşturan iktidar tüm sovyetler arasında paylaştırılmıştı. Buna karşın her dönem pratikte üst düzey liderler bulunmaktaydı ve bu liderlerin genellikle Halk Komiserleri Konseyi Başkanlığı ya da Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreterliği makamları vasıtasıyla sorumlukları ve yetkileri bulunurdu. Devletin kuruluşunda Sovyetler Birliği Komünist Partisi (SBKP) öncü parti ilkesine uygun olarak devletin ana yönetim organı olarak konumlandı ve bu durum Sovyet Anayasası 6. maddesi ile anayasal olarak koruma altına alındı. Böylelikle SBKP toplumunda öncü rolü oynayan parti olarak tek parti yönetimi ile devlet yönetiminde söz sahibi oldu.

<span class="mw-page-title-main">Dmitri Ustinov</span>

Dmitri Fyodoroviç Ustinov, Kızıl Ordu komutanı ve Sovyetler Birliği Mareşali. 1976 yılından ölümüne kadar Sovyetler Birliği Savunma Bakanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Yegor Ligaçov</span>

Yegor Kuzmiç Ligaçov, Rus siyasetçi. Sovyetler Birliği Komünist Partisi (SBKP) üyesi. Mihail Gorbaçov döneminde Sovyetler Birliği'nin korunması için Boris Yeltsin'e karşı muhalefet hareketiyle dikkat çekti.

<span class="mw-page-title-main">Gennadi Zyuganov</span> Rus siyasetçi

Gennadi Andreyeviç Zyuganov, Rus sosyalist siyasetçi. 1993'ten beri Rusya Federasyonu Komünist Partisi birinci sekreteri. Ayrıca 1993'ten beri Devlet Duması milletvekili ve 1995'ten beri Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi üyesi.

<span class="mw-page-title-main">Mihail Suslov</span> Sovyet siyasetçi

Mihail Andreyeviç Suslov Sovyet devlet adamı. Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi üyesi (1947-1982). 1965'te Brejnev döneminde Sovyetler Birliği Komünist Partisi ikinci sekreteri oldu. Stalin döneminden ölümüne kadar partinin en önemli ideoloğu olarak görev yaptı. Stalin ve Hruşçov dönemlerinde etkili olmakla birlikte özellikle Brejnev döneminde siyasi otoritesi arttı.

<span class="mw-page-title-main">Şerif Raşidov</span>

Şerif Raşidoviç Raşidov, Özbekistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Komünist Parti lideri ve 1961 ve 1983 yılları arasında bir SBKP Merkez Komitesi Politbüro aday üyesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi 27. Kongresi</span>

Sovyetler Birliği Komünist Partisi 27. Kongresi Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin 25 Şubat ile 6 Mart 1986 tarihleri arasında Moskova'da gerçekleşen kongresidir. Mihail Gorbaçov'un Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi Genel Sekreteri olarak başkanlık ettiği ilk kongredir. 20 yıl önce Leonid Brejnev'in oluşturduğu görüntüye uyumlu olarak, bir önceki SBKP Kongresinden beş yıl sonra toplanmıştır. Bu geçen beş yılda çok şey değişmişti. Sovyet politikasının anahtar isimleri Mihail Suslov, Leonid Brejnev, Yuri Andropov, Dmitri Ustinov ile Konstantin Çernenko ölmüş ve Mihail Gorbaçov Parti'nin Genel Sekreteri olmuştu. Bu nedenle Gorbaçov'un yeni politikalarını ve istikametini görmek için Kongre hem içte hem de dışarıda geniş bir merakla bekleniyordu. Kongreye 4,993 delege katıldı. 27. Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi seçildi. Bu kongre, Sovyetler Birliği Komünist Partisi Tarihinde sondan bir önceki olma özelliğine sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi 26. Kongresi</span>

Sovyetler Birliği Komünist Partisi 26. Kongresi 23 Ocak 1981 tarihinde Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri ve Yüksek Sovyet Prezidyumu başkanı Leonid Brejnev'in beş saatlik konuşması ile açılmıştır. Bu, 1982 yılında ölen Brejnev'in son kongresiydi.

Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi, Rusça kısaltması ile ЦК ("Tse-ka"), Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin (SBKP) de jure olarak en yüksek yönetim organıydı. Merkez Komite, parti tüzüğüne göre partinin iki kurultayı arasındaki dönemde tüm parti ve hükûmet etkinliklerini yönetmekteydi. Komite üyeleri, parti kurultayında seçilmekteydi.

Sovyetler Birliği Komünist Partisi (SBKP) Merkez Komitesi Sekreterliği, çoğunlukla Politbüro tarafından idare edilen hükûmet politikasının hazırlanmasından ziyade partinin merkezi yönetiminden sorumluydu. Üyeleri Komünist Parti Merkez Komitesi tarafından seçildi, ancak ilk yıllarında oy kullanmadan önce kıdemli liderler tarafından kararlar alındığından seçimler resmiyetsizdi. Aynı zamanda Politbüro üyesi olan SBKP Genel Sekreteri, Sekreteryanın ve partinin lideriydi. Sekreterya ve Politbüro'daki ikili üyelik, Sovyet liderliğinin iki ya da üç çok üst düzey üyesi için ayrılmıştı ve Joseph Stalin sonrası dönemde nihai bir güce adım atmıştı. Son beş Sovyet liderleri birinci veya genel sekreter olmadan önce üst düzey sekreterlerdi. Buna ek olarak, Georgi Malenkov kısa bir süre Sekretarya'nın en üst üyeliği nedeniyle Stalin'in ölümünün ardından bir hafta partinin genel başkanı olarak değerlendirildi.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Podgorni</span>

Nikolay Podgorni,, Ukrayna asıllı Bolşevik lider, Sovyet devlet adamı ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi (SBKP) üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Durgunluk Dönemi</span>

Durgunluk Dönemi veya Brejnev Durgunluğu, Sovyetler Birliği'nde Leonid Brejnev (1964–1982), Yuri Andropov (1982–1984) ve Konstantin Çernenko (1984–1985) dönemini kapsayan ekonomik, politik ve sosyal anlamdaki genel durgunluğu ifade eden terim.

<span class="mw-page-title-main">Vladimir Kryuçkov</span>

Vladimir Aleksandroviç Kryuçkov, Sovyet devlet adamı. Sovyetler Birliği İstihbarat ve Devlet Güvenlik Komitesi KGB'nin 1988-1991 yıllarında görev yapmış başkanı. Politbüro üyesi.

<span class="mw-page-title-main">Gennadi Voronov</span> Rus siyasetçi

Gennadi İvanoviç Voronov - Sovyetler Birliği devlet yöneticisi ve parti lideri, Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu başkanı (başbakan). Voronov 1931'de Sovyetler Birliği Komünist Partisi üyesi oldu, 1952-1976 arası SBKP Merkez Komitesi üyeliği, 1961'de SBKP Merkez Komitesi Politbürosu aday üyeliği, 1961-1973 arası Politbüro üyeliği, 1961-1966 arası RSFSC için SBKP Merkez Komite Bürosu üyeliği yaptı. Sovyetler Birliği Yüksek Sovyeti'nin 3. ve 8. dönemi arasında milletvekiliydi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.