İçeriğe atla

Kongo mitolojisi

Kongo dini veya Kongo mitolojisi (Kongoca : Bukongo), KiKongo konuşan halkların geniş geleneksel inançları kapsar. Din, dünyayı ve içinde yaşayan ruhları yaratan Nzambi Mpungu adlı bir ana yaratıcı tanrı fikrine dayanmaktadır. Dinde Nganga olarak bilinen rahip doktorları vardır. Bu rahip doktorlar takipçilerinin zihinlerini ve bedenlerini iyileştirmeye çalışır. Bir Nganga olmak gibi aracı roller, diğer ruhlar ve atalar dünyasından iletişim gerektirir.[1] Evren, yaşayanlar (nza yayi) ve ölüler dünyası (nsi a bafwa) olmak üzere iki dünya arasında bölünmüştür, bu dünyalar bir su kütlesi tarafından bölünmüştür. İnsanlar bu dünyalardan sürekli olarak döngü halinde geçerler.[2]

Tarih

Geleneksel dinin kökleri Afrika'daki Bantu dillerini konuşan halklara dayanmaktadır. İnanç Amerika'ya geldikçe çeşitli gelenekleri korudu, ancak çoğu zaman diğer inançlarla karıştı. Hayatta kalan bazı gelenekler, atalardan bilgelik öğrenmek için ölüler tarafından ele geçirilmesi ve Nkisi ile çalışmayı içerir. Kongo geleneklerini koruyan dinler arasında Palo, Mayombe, Kumina, Vodou, Lumbalú ve Candomblé bulunmaktadır .[3]

İnançlar

Genel kozmoloji

Kongo dini son derece karmaşıktır. Tarihçi John K. Thornton'a göre din gruplara, vahiylere ve rahiplere göre sürekli değiştiği için kozmoloji asla anlaşılmaz.[4] Kongo halkı, geleneksel dini düşüncenin en iyi şekilde kuzey Kikongo konuşma bölgesinde geliştiği gibi çeşitli görüşlere sahiptir. Hristiyan misyonerlik ve sömürge dönemi kayıtlarında Kongo dini fikirleri hakkında pek çok açıklama var, ancak Thornton'un belirttiği gibi, "bunlar düşmanca bir önyargıyla yazılıyor ve güvenilirlikleri sorunlu"[5] Kongo inançları arasında Kilundu olarak Nzambi (tanrı) veya Jinzambi (tanrılar) vardı, hepsinin sınırlı yetkileri vardı.[6]

Genel olarak, Kongo kozmogramına göre, yaratıcı tanrı dünyanın tepesinde bulunur, altında yaşayan ruhlar ise iki dünyanın birleştiği yerde ortada bulunan su bulunur.[7]

Ruhlar ve ölü atalar iletişim kurabilirdi ve otorite sahibi olanlar bu tür bir iletişim için özel haklara sahip olurlardı. Rahip Nganga, bu tür ruhlar ve atalarla etkileşime girebilirdi. Bazen Nkisi kullanarak dünyadaki kara büyü ile savaşmak için manevi tedaviler kullanırlardı. Nganga'nın ise kara büyü kullanmasına izin verilmezdi, bu kişiler sadece müşterilerine iyi şans için yardım eder.[8]

Uygulamalar ve takılar

İnsanlar, Nkisi denilen tılsımları kullanarak evreni manipüle edebilirlerdi. Tüm doğal şeylerin bir ruh içerdiğine inanılır ve bu takıların içinde doğal nesneler vardır. Bu takılar, insanları ya bir ruhu somutlaştırarak ya da kötülüğü avlaması için bir ruhu yönlendirerek korur.[7]

Ruhlar

Ölümden sonra bir kişinin ruhu bedeni bir hayalet olmak için terk eder ve genellikle ölüler diyarına (Kalunga) girer. Hayatta kötülük yapanlar (cadılar gibi) ölüler diyarına giremezler ve bunun yerine Dünyayı dolaşırlar.

Bir uygulayıcı, önce dua etmediyse, ailesinin atalarının ruhlarıyla doğrusal bir şekilde iletişim kurabilir, ataları olmayan ruhlarla iletişim kuramazlar.[7]

Bununla birlikte, birçok uygulayıcı, doğanın ruhlarına tapıyordu.

Aşağıda bazı mitolojik varlıklar bulunmaktadır:

Nzazi (gök gürültüsü ve şimşek ruhu)

Ngonda (ayın ruhu ve menstrüasyon) ve kardeşi Ntangu (zamanın ve güneşin ruhu)

Chicamassichinuinji (denizlerin ve okyanusların hükümdarı)

Mpulu Bunzi veya Bunzi (yağmurun erkek veya dişi ruhu)

Mbumba (gökkuşağı yılanı) ve karısı Funza (suların kadın ruhu)

Kalunga (ruh ölüm ve denizi temsil eden varlık)

Ayrıca bakınız

  • Bantu mitolojisi

Kaynakça

  1. ^ "Kongo Religion". encyclopedia.com. 2005. 21 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "Kongo Religion". philatar.ac.uk. 21 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "Kongo religion". meta-religion.com. 23 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ John Thornton, "Religious and Ceremonial Life in the Kongo and Mbundu Areas," in Linda M. Heywood (ed) Central Africans and Cultural Transformations in the American Diaspora (London and New York: Cambridge University Press, 2002), 978-0-521-00278-3, pp. 73-74.
  5. ^ John Thornton (2002), "Religious and Ceremonial Life," Cambridge University Press, 978-0-521-00278-3, pp. 72-73.
  6. ^ John Thornton (2002), "Religious and Ceremonial Life," Cambridge University Press, 978-0-521-00278-3, pp. 74-77
  7. ^ a b c Comfa Religion and Creole Language in a Caribbean Community. 2001. ISBN 9780791449608. 1 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2020. 
  8. ^ Kongo in Cuba: the Transformations of an African Religion. Centre for the Interdisciplinary Study of Religious Phenomena. ss. 59-80. 6 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hinduizm</span> Hindistan merkezli bir din

Hinduizm, çok kapsamlı inanç ve yaşam felsefesinin toplamıdır. Özellikle Hindistan, Nepal ve Bangladeş'te yaygındır. Günümüzde yaklaşık 1.25 milyar izleyeni ile Hristiyanlık ve İslam'dan sonra üçüncü sırada yer alan Hinduizm inancının neredeyse tüm takipçileri Hindistan ve çevresinde bulunmaktadır. Budizm ve Zen Budizmi gibi çeşitli ekoller Hinduizm'den kaynaklanıp ayrılmıştır.

Deizm veya yaradancılık, din, peygamber veya vahiy aracı olmaksızın bireyin akıl, gözlem, sezgi gibi yollarla Tanrı'nın varlığına inanmasına dayalı bir felsefi görüştür.

Monoteizm veya tek tanrıcılık, tek bir tanrının varlığına ya da Tanrı'nın birliğine duyulan inanç olarak tanımlanır. Monoteizm sözcüğü, etimolojik açıdan Yunanca mono (tek) ve theoi (tanrı) sözcüklerinden türemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sihizm</span> tek tanrı inancına dayalı bir din

Sihizm, Hint yarımadasının Pencap bölgesinde MS 15. yüzyılın sonlarında ortaya çıkan tek tanrılı bir dindir. Sihizm, başlıca dinlerin en gençlerinden biri ve dünyanın en büyük beşinci organize dinidir. 21. yüzyılın başlarından itibaren yaklaşık 25 milyon Sih vardır.

<span class="mw-page-title-main">Tengricilik</span> Türk ve Moğol halkları tarafından inanılan çok tanrılı ve daha sonra tek tanrılı din

Tengricilik veya Tengrizm, Avrasya stepleri'nde ortaya çıkan, şamanizm ve animizme dayanan dinî bir inançtır. Türk ve Moğol toplumlarının inandığı dinlerden biridir. Tengri'ye tapınmanın yanında Animizm ve Totemlik bu inancın ana kısımlarını oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Vudu</span> Batı Afrika ile Karayiplerde (örn. Haiti,Dominika Cumhuriyeti) Olan bir Dini Ruh-Animizim Olan Büyülü Dindir ki Afrika Geleneksel dini Olan Afrika dinlerdendir ve Batı Afrika Kökenli

Vudu, Batı Afrika kökenli ruhçu-animist bir din. Haiti'nin resmi dinlerinden biridir. Başta Kongo, Yoruba ve Dahomeanlar olmak üzere, Avrupalılar tarafından köleleştirilerek Saint-Domingue'ye getirilen çeşitli Afrikalı etnik gruplar tarafından oluşturulmuş, Avrupa dini gelenekleri ile sentezlenmiştir. 16. ve 17. yüzyıllarda Katolik misyonerler tarafından Hristiyanlaştırılmıştır. Fon dilinde vodou sözcüğü "ruh" veya "ilah" anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Roma mitolojisi</span> Antik Romada yaşayan insanların mitolojik inançlarının bütünü

Roma mitolojisi, Antik Roma'da yaşayan insanların mitolojik inançlarının bütününe verilen isimdir. Genelde iki ana bölümü olduğu düşünülür; ilk bölüm ki daha sonraları etkin olmuştur ve edebidir, genellikle Etrüsk mitolojisindeki öğelerin Romalılaştırılmış hallerinden meydana gelir, ikinci bölüm ise daha erken dönemlerde etkin olmuş olan ve daha çok kültik olan farklı uygulama ve inançlara sahip daha özerk bir bölümdür.

<span class="mw-page-title-main">Animizm</span> Nesnelerin, yerlerin ve yaratıkların hepsinin ayrı bir ruhani öze sahip olduğuna dair dini inanç

Animizm ya da Canlandırmacılık, doğanın bir bütün olarak ve her varlığın teker teker maddi varlığının ötesinde bir de ruha sahip olduğunu kabul eden görüş. Animizm, hayvanları, bitkileri, kayaları, nehirleri, hava sistemlerini, insan eserlerini ve bazı durumlarda sözcükleri canlı, fail ve özgür iradeye sahip olarak kabul eder. Animizm bir din olmaktan öte bir din sistemidir. Animizm, mantıksal temellerin ve prosedürlerin ötesinde doğaüstü evrene odaklanan metafizik bir inançtır ve özellikle maddi olmayan ruh kavramına odaklanır.

Vika, kendi içinde çeşitli kollara ayrılan, doğa tabanlı, dogmatik olmayan çağdaş bir pagan dinidir. Vika inanışına sahip olanlar, kendilerini Vikan olarak adlandırır. Hristiyanlık öncesi Batı ve Kuzey Avrupa geleneklerine dayanan Vika, 1950'lerde İngiltere'de yayılmaya başlamış ve zamanla özellikle Avrupa ve ABD'de taraftar bulmuştur.

Anglikanizm, İngiltere'nin resmî kilisesi olan İngiltere Kilisesi'ne has ilke, doktrin ve kurumlar. İngiltere Kralı VIII. Henry'nin kurduğu bir Hristiyan mezhebidir. İngiliz Reformu, Katoliklik ve Protestanlık arasında bir orta yol olarak görüldüğü için Latince Via Media olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Antik Mısır dini</span>

Antik Mısır dini, Antik Mısır toplumunun ayrılmaz bir parçası olan ve çok tanrılı ve ritüelleri karmaşık bir inanç sistemi vardı. Mevcut olduğuna inanılan ve kuvvetler ve doğa unsurları, kontrolünde olan birçok tanrılar ile Mısırlıların etkileşimi üzerinde yoğunlaşmıştır. Mısırlı din uygulamalarını tanrılar sağlamakta ve halk ise onların beğenisi kazanmak için bir çabaları vardı. Mısır'ı tarihteki kral ile aynı statüsü ile aynı olan ve aynı zamanda tanrı olan Firavunlar yönetirdi. Firavunlar bir insan olmasına rağmen, Firavunların tanrıların soyundan olduğuna inanılıyordu. Firavunlar insanlar ve tanrılar arasında arabulucu olarak görev aldılar, evrendeki düzeni korumak ve tanrıların tekliflerini yerine getirmek zorundaydılar. Mısırlılar tanrılar için muazzam tapınaklar yapmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Çin'de din</span> Çin içerisindeki birçok din

Çin, dünyanın en eski ve sürekli öğreti ve felsefi geleneklerinin beşiği olmuştur. Çin'de batıdaki anlamıyla bire bir örtüşen bir din anlayışı hiç olmamıştır. Milattan önce 6. yüzyıldan itibaren görülmeye başlayan düşünce okulları kendi içinde özgün olarak sürekli gelişmiştir. Bu yüzden Çin'de inanç sistemleri olarak Çin kültürünü tarihi boyunca şekillendiren Konfüçyüsçülük, Taoizm ve çok sonradan gelen Budizm düşünce okulları sıralanır. Bu iç içe geçmiş düşünce okulları kendi aralarında kökten farklı bir evren anlayışı taşımazlar ancak klasik anlamıyla batıda ortaya çıkan Musevilik, Hristiyanlık ve Müslümanlık dinlerinden kökten ayrıdırlar. Bu düşünce okulları öncesinde de Çin'in hem toplayıcı ve avcı şamanik toplumlarında hem de yerleşik tarım toplumları döneminde kainatın doğuşuyla ilgili anlatılan masal ve efsanelerde evrenin; klasik dinlerde olduğu gibi bir yaratıcı tarafından yaratılmasından çok her şeye hamile olan ve hiçbir şeyin henüz bir biçimi olmadığı karanlık bulamaç bir şeyden doğduğu inançları yer bulmaktadır. Bu bulamaç, karanlık hiçbir nesnenin henüz şekil almadığı ama her şeye hamile olunan bu hale masallarda Hundun, düşünce okullarında Dao denmektedir. Dao'dan Gök ve Yer yani somut ve soyut olan her şey doğar, yin ve yang değişim ilkeleriyle her şey biçim alır ve dönüşür. Günümüzde Kuantum Kuramı'nın kozmogoni görüşleri Çin'de ortaya çıkan bu evren anlayışına daha yakın durmaktadır. Gök uzayı, yer ise yıldızlar, gezegenler gibi yoğun her şeyi temsil etmektedir. Dao düşünce okulunda Gök ve Yerin ham doğası yani kendiliğindenlik hali olan Zìrán (自然)'a uyması çabasız çabayı uygulaması en uygun yönetim olarak anlatılırken, Konfüçyüsçü okullara göre ise Gök ve Yer ilişkisi hiyerarşik ele alınır, erdem ve görevlere önem verilir, dolayısıyla devletin yönetimi ve halk ile ilişkisi buna uymalıdır anlayışı hakim olmuştur. Çin imparatorları, özellikle Konfüçyüs okuluna göre Gök gibi olmalıydılar ve bu yüzden "Göğün Vekaleti"ni (Tianming) talep edip Çin efsanevi ve geleneksel pratiklerine katılırlardı. Yaygın inanç sistemi bu şekilde kendini gösterirken sonraki yüz yıllarda Batıda ortaya çıkan dinler Çin'de yayılmak istemiş olsa da halk arasında bu inanç sistemleri çok rağbet görmemiştir. Ancak günümüzde sayıları fazla olmasa da Çin'de Hristiyanlık ve müslümanlık da yaşamaktadır. 1949 Mao Zedong devriminden beri Çin, bir ateist ve Marksist kurum olan Çin Komünist Partisi tarafından yönetilmektedir. Bu dönemde bilimsel bir zemini olmayan hiçbir görüşe izin verilmedi. Dini hareketler ve kurumlar önce hükûmet kontrolü altına alındı, sonra Kültür Devrimi (1966-1976) sırasında baskıya uğradı. Devrimin yumuşama döneminde geleneksel öğretiler ve sonradan gelen dini örgütlere haklar verilmeye başlanmıştır. Hükûmet henüz beş tane öğreti ve dini resmen tanımaktadır: Budizm, Taoizm, İslam, Protestanlık ve Katoliklik. 21. yüzyılın başında kurumsal idarelerde Konfüçyüsçülük ve Çin halk gelenekleri giderek daha fazla tanınma kazanmaktadır.

Zulu mitolojisi, Güney Afrika'da yaşayan Zuluların geleneksel inaçlarına verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Akan mitolojisi</span> Akanların geleneksel inançları

Akan dini, Gana'daki Akan halkının ve doğu Fildişi Sahili'nin geleneksel inançlarını ve dini uygulamalarını kapsar. Akan dinine Akom denir. Akanların birçok alt grubu vardır, bu nedenle din bölgeye ve alt gruba göre büyük ölçüde değişir. Akanlar, Onyame'in evreni yaratmak için sekiz gün kullandığına inanıyor. Batı Afrika Vodun, Yoruba dini veya Odinani gibi Batı ve Orta Afrika'nın diğer geleneksel dinlerine benzer şekilde, Akan kozmolojisi, genellikle insanlarla etkileşime girmeyen kıdemli bir tanrı ve insanlara yardım eden birçok tanrıdan oluşur.

Oset mitolojisi, birkaç tanrı ve doğaüstü varlık içeren Kafkasya bölgesindeki Oset halkının inançları ve uygulamaları için kullanılan ortak bir terimdir. Dinin kendisinin Sarmatya kökenli olduğuna inanılmaktadır, ancak din Hıristiyanlıktan sonraki birçok unsurları içermektedir ve Oset tanrıları genellikle Hristiyan azizlerle özdeşleştirilir. Tanrılar, Nart olarak adlandırılan ünlü hikâyelerde rol oynar.

<span class="mw-page-title-main">Sami mitolojisi</span>

Geleneksel Sámi ruhani uygulamaları ve inançları bir tür animizm, çok tanrıcılık ve antropologların şamanizm olarak düşünebilecekleri geleneklere dayanır. Dini gelenekler, Laponya'da bölgeden bölgeye önemli ölçüde değişebilir.

<span class="mw-page-title-main">Yağmur tanrıları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Farklı mitolojilerde birçok çeşitli yağmur tanrısı bulunur:

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği'nde din</span>

1917 Devrimi sırasında, Rus Ortodoks Kilisesi otokratik yapıda olan devlet ile derinden entegreydi ve resmi bir statüye sahipti. Bu durum, Bolşeviklerin dine karşı tutumuna ve dini kontrol altına almak için attıkları adımlara katkıda bulunan önemli bir faktördü. Böylece SSCB, resmi ideolojisine dayalı devlet ateizmini (gosateizm) kurmak ve mevcut dinlerin ortadan kaldırılması ve gelecekte dini inancın çoğalmasını engellenmek için uğraşan ilk devlet oldu.

<span class="mw-page-title-main">Çerkes paganizmi</span>

Çerkes paganizmi veya Habzeism, Çerkes halkının etnik dini. Dinin temeli baş tanrı Thaşho'ya ibadettir. Tüm varlıklar öz olarak birdir ve sonsuz bir döngünün parçasıdır; sadece yaratıcı olan Thaşho bu döngüden etkilenmez. Herkes Thaşho'ya ihtiyaç duyar ancak Thaşho kimseye ihtiyaç duymaz.

<span class="mw-page-title-main">Bantu dini</span>

Bantu dini, Afrika'daki Bantu halkının inanç ve efsanelerine dayanmaktadır. Bantu halkları yüzlerce farklı etnik gruptan oluşsa da Bantu kültürleri ve geleneklerinde yüksek derecede bir homojenlik vardır. Bantu kültürlerinden pek çoğu geleneksel olarak adı Nyambe/Nzambe'nin bir çeşidi olan yüce bir tanrıya inanırdı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.