İçeriğe atla

Kongo Krizi

Kongo Krizi
Soğuk Savaş

Saat yönünde sol üstten başlayarak: Elisabetville (Lubumbashi) dışındaki BM mülteci kampı; BM barış gücü askerleri çalılıkta yaralı arkadaşlarına gitmeye çalışıyorlar; silahlanmış Baluba kabilesi; Lodja'da katledilmiş siviller; Ejderha Ruju Operasyonu'ndaki Belçikalı askerler; Simba asilerine karşı savaşan Kongo hükûmeti askerleri ve paralı askerleri
Tarih5 Haziran 1960 - 25 Kasım 1965
(5 yıl, 4 ay, 2 hafta ve 6 gün)
Bölge
Kongo
Sonuç Belçika'dan bağımsız, Mobutu liderliği altında, üniter Kongo Demokratik Cumhuriyeti kuruldu.
Taraflar

1960-63: Kongo (Stanleyville)
Simba Maoistleri
Destekleyenler:Birleşmiş Milletler ONUC
[1]
Sovyetler Birliği Sovyetler Birliği

Küba Küba
Mısır Mısır
Cezayir FLN/Cezayir
Kongo Cumhuriyeti Kongo-Brazzaville
Tanzanya Tanzanya (önceden Tanganyika)
Burundi
Çin Çin

Katanga Devleti
Güney Kasai
Güney Afrika (Paralı askerler)
Rodezya Rodezya (Paralı askerler)
Destekleyenler:

Belçika Belçika

1964-65: Kongo Demokratik Cumhuriyeti Kongo (Léopoldville) Destekleyenler:

Amerika Birleşik Devletleri Amerika Birleşik Devletleri
Komutanlar ve liderler
Joseph Kasa-Vubu
Patrice Lumumba (ölü)
Antoine Gizenga
Pierre Mulele
Gaston Soumialot
Birleşmiş Milletler Dag Hammarskjöld (ölü)
Sovyetler Birliği Nikita Kruşçev
Küba Che Guevara
Mısır Cemal Abdünnasır
Cezayir Ahmed Ben Bella
Kongo Cumhuriyeti Alphonse Massamba-Débat
Tanzanya Julius Nyerere
Kral IV. Mwambutsa
Çin Mao Zedong
Belçika Kral Baudouin
Moise Tshombe
Albert Kalonji
Mike Hoare
Belçika Jean Schramme
Kongo Demokratik Cumhuriyeti Joseph Kasa-Vubu
Kongo Demokratik Cumhuriyeti Joseph-Désiré Mobutu
Kongo Demokratik Cumhuriyeti Cyrille Adoula
Amerika Birleşik Devletleri Dwight Eisenhower
Amerika Birleşik Devletleri Lyndon B. Johnson
Kongo Demokratik Cumhuriyeti tarihi

  • Erken tarih
    Göç ve devletler
  • Kolonileşme
    Stanley (1867-1885)
  • Kongo Özgür Devleti
    II. Leopold (1885-1908)
  • Belçika Kongosu
    (1908-1960)
  • Kongo Krizi
    Birinci Cumhuriyet (1960-1965)
  • Zaire
    İkinci Cumhuriyet (1965-1996)
  • Birinci Kongo Savaşı
    Kabila'nın yükselişi (1996-1998)
  • İkinci Kongo Savaşı
    Afrika'nın Dünya Savaşı (1998-2003)
  • Geçici hükümet
    Birliğe doğru (2003-2006)
  • Üçüncü Cumhuriyet
    (2006-)

Kongo Krizi, (Fransızca: Crise congolaise) 1960-1965 yılları arasında Kongo Cumhuriyeti'nde (günümüzdeki Kongo Demokratik Cumhuriyeti) ortaya çıkan siyasi çalkantı ve çatışmadır. Kriz, Kongo'nun Belçika'dan bağımsızlığından hemen sonra başladı ve (gayriresmî olarak) Joseph Desire-Mobutu'nun ülkeyi kontrol etmesiyle sona ermiştir. Kriz sırasında birçok iç savaş çıkması Sovyetler Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri'nin zıt tarafları desteklemesiyle kızışan Soğuk Savaş dönemindeki vekalet savaşlarından birisidir. Kriz boyunca yaklaşık 100,000 insanın öldüğü sanılmaktadır.

İlgili filmler

Kaynakça

  1. ^ Che: A Revolutionary Life. By Jon Lee Anderson. ISBN 0-8021-4411-X. p.609-11

İlgili Araştırma Makaleleri

20. yüzyıl, Gregoryen takvimine göre 1 Ocak 1901'de başlayıp 31 Aralık 2000'de sona eren yüzyıldır. İkinci binyılın onuncu ve son yüzyılıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kongo Demokratik Cumhuriyeti</span> Orta Afrikada bir ülke

Kongo Demokratik Cumhuriyeti,, eski adıyla Zaire, Orta Afrika'da bir ülkedir. Yüzölçümü bakımından Sahra Altı Afrika'nın en büyük, Afrika'nın ikinci büyük, dünyanın ise 11. büyük ülkesidir. 105 milyonluk nüfusuyla en kalabalık Frankofon ülkedir. Ayrıca Afrika'nın en kalabalık 4., dünyanın ise 15. ülkesidir. Kongo Demokratik Cumhuriyeti, kuzeyden saat yönünde ilerlendiğinde Orta Afrika Cumhuriyeti, Güney Sudan, Uganda, Ruanda, Burundi, Tanzanya, Zambiya, Angola, Kongo Cumhuriyeti ve 40 km'lik bir sahil şeridi ile Atlas Okyanusu ile çevrilidir. Ülkenin başkenti Kinşasa'dır.

<span class="mw-page-title-main">Kongo Cumhuriyeti</span> Orta Afrikada bir ülke

Kongo Cumhuriyeti, Afrika kıtasının orta batı bölümünde yer alan bir ülkedir. Kongo-Brazzaville olarak da adlandırılan ve 1969 ile 1991 yılları arasında Kongo Halk Cumhuriyeti olarak varlığını sürdüren ülkenin sınır komşularını Kamerun, Orta Afrika Cumhuriyeti, Kongo DC, Angola'ya bağlı olan ancak anakara ile fiziki bağlantısı bulunmayan Cabinda bölgesi, Gabon ve Atlas Okyanusu oluşturmaktadır. Ülkenin başkenti Brazzaville'dir.

<span class="mw-page-title-main">Zaire</span> 1971 yılından 1997 yılına kadar bugünkü Kongo DC sınırları içerisinde kurulan devlet

Zaire veya resmî adıyla Zaire Cumhuriyeti, 1971 yılından 1997 yılına kadar bugünkü Kongo Demokratik Cumhuriyeti sınırları içerisinde kurulan devlet.

<span class="mw-page-title-main">Brazzaville</span> Kongo Cumhuriyetinin başkenti

Brazzaville, Afrika kıtasında bulunan Kongo Cumhuriyeti'nin hem başkenti hem de en büyük şehri konumunda olan on iki idari bölgesinden biridir. Şehir Kongo nehri kıyısında kuruludur.

<span class="mw-page-title-main">Kinşasa</span> Demokratik Kongo Cumhuriyetinin başkenti

Kinşasa veya eski ismi ile Léopoldville, Afrika kıtasında bulunan Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin başkenti ve en büyük kentidir. 2021 yılı itibarıyla yaklaşık 15 milyonluk nüfusuyla Afrika kıtasının da en büyük şehridir. Kinşasa aynı zamanda ülkenin on bir bölgesinden biri konumunda olup, Başkent Bölgesi statüsüne sahiptir. Şehir Kongo Cumhuriyeti ile bu bölgede sınırı belirleyen Kongo Nehri kıyısında kuruludur.

<span class="mw-page-title-main">Kongo Demokratik Cumhuriyeti millî futbol takımı</span>

Kongo Demokratik Cumhuriyeti millî futbol takımı, Kongo Demokratik Cumhuriyeti'ni uluslararası futbol müsabakalarında temsil eden millî futbol takımıdır. Fédération Congolaise de Football-Association tarafından kontrol edilir. Demokratik Kongo, 1962 yılından bu yana FIFA'ya bağlı olup, 1963 yılından beri CAF üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Bangui</span> Orta Afrika Cumhuriyetinin başkenti

Bangui, Afrika kıtasında bulunan Orta Afrika Cumhuriyeti'nin en büyük şehri ve başkentidir. Şehir Kongo Demokratik Cumhuriyeti ile bu bölgede sınırı belirleyen Ubangi Nehri kıyısında kuruludur.

<span class="mw-page-title-main">UTC+01.00</span>

UTC+01:00, UTC'den 1 saat ileri zaman dilimi.

Günümüzde savaş yüksek teknolojinin de yaygın olarak kullanıldığı oldukça karmaşık bir olaydır. Terim olarak elektronik çağında, birinci dünya ülkelerinden bir ya da birkaçının da katıldığı çatışmalar kastedilmektedir. Elbette, üçüncü dünya ülkeleri de savaş yapmaktadırlar ancak bu genellikle düşük teknolojili savaş ya da gerilla taktikleri olmaktadır.

1990'lar, 1 Ocak 1990 tarihinde başlayan ve 31 Aralık 1999 tarihinde biten Miladi takvimin on yılıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kongo Demokratik Cumhuriyeti pasaportu</span> Kongo Demokratik Cumhuriyeti vatandaşlarının yapacakları uluslararası seyahatleri için verilen pasaport

Demokratik Kongo Cumhuriyeti pasaportu Kongo Demokratik Cumhuriyeti vatandaşların yapacakları uluslararası seyahatleri için verilir.

Kongo Cumhuriyeti pasaportu yurt dışına seyahat için Kongo Cumhuriyeti vatandaşlarına verilir. Kongo-Brazzaville olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Kongo Halk Cumhuriyeti</span> Afrikada 1970-1992 yıllarında varlığını sürdürmüş sosyalist devlet

Kongo Halk Cumhuriyeti, 1969 yılından 1992 yılına kadar bugünkü Kongo Cumhuriyeti sınırları içerisinde kurulan devlet.

Kongo Demokratik Cumhuriyeti ziyaretçileri Kongo Demokratik Cumhuriyetinin diplomatik temsilciliklerinden vize almaları gerekir. Turistler için, bir otel rezervasyon onayı kabul edilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Kongo Demokratik Cumhuriyeti devlet başkanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Kongo Demokratik Cumhuriyeti devlet başkanı, Afrika ülkesi Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin bağımsızlığını kazandığı 1960 yılında bu yana ülkenin en üst makamında yer alan kişiye verilen unvandır. Ülke 1960 ile 1964 yılları arasında Kongo Cumhuriyeti, 1964 ile 1971 yılları arasında Kongo Demokratik Cumhuriyeti, 1971 ile 1997 yılları arasında Zaire ve 1997 yılından itibaren de tekrar Kongo Demokratik Cumhuriyeti olarak adlandırılmıştır. Ülkede devlet başkanı olarak görevde bulunan kişilerin listesi şu şekildedir:

Kongo Demokratik Cumhuriyeti başbakanı, Afrika ülkesi Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin bağımsızlığını kazandığı 1960 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Ülke 1960 ile 1964 yılları arasında Kongo Cumhuriyeti, 1964 ile 1971 yılları arasında Kongo Demokratik Cumhuriyeti, 1971 ile 1997 yılları arasında Zaire ve 1997 yılından itibaren de tekrar Kongo Demokratik Cumhuriyeti olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kongo Cumhuriyeti başbakanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Kongo Cumhuriyeti başbakanı, Afrika ülkesi Kongo Cumhuriyeti'nin bağımsızlığını kazandığı 1960 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Ülke 1960 ile 1970 yılları arasında Kongo Cumhuriyeti, 1970 ile 1992 yılları arasında Kongo Halk Cumhuriyeti ve 1992 yılından itibaren de tekrar Kongo Cumhuriyeti olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gaston Eyskens</span>

Gaston François Marie, Viscount Eyskens, Hristiyan bir demokrat siyasetçi ve Belçika Başbakanı idi. Ayrıca bir ekonomist ve Belçika Hristiyan Sosyal Partisi (CVP-PSC) üyesiydi. Oğlu Mark, Başbakandı ve 6 Nisan 1981'den 17 Aralık 1981'e kadar görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Kongo Cumhuriyeti-Türkiye ilişkileri</span>

Kongo Cumhuriyeti-Türkiye ilişkileri; Kongo Cumhuriyeti ve Türkiye arasındaki uluslararası askeri, siyasi, idari ve kültürel anlaşmaları kapsamaktadır.