İçeriğe atla

Kongo Demokratik Cumhuriyeti başbakanları listesi

Kongo Demokratik Cumhuriyeti başbakanı, Afrika ülkesi Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin bağımsızlığını kazandığı 1960 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Ülke 1960 ile 1964 yılları arasında Kongo Cumhuriyeti, 1964 ile 1971 yılları arasında Kongo Demokratik Cumhuriyeti, 1971 ile 1997 yılları arasında Zaire ve 1997 yılından itibaren de tekrar Kongo Demokratik Cumhuriyeti olarak adlandırılmıştır.

Ülkede başbakan olarak görevde bulunan kişilerin listesi şu şekildedir:

Kongo Demokratik Cumhuriyeti başbakanları (1960–günümüz)

(İtalik tarihler görevin fiilen devam ettiğini göstermektedir)

Kongo Cumhuriyeti (1960-1964)

Başbakan Görev Süresi Siyasi Parti
İsim Resim Doğum–Ölüm Başlangıç Bitiş
Başbakan
1 Patrice Lumumba1925–1961 24 Haziran 1960 5 Eylül 1960 MNC-L
2 Joseph Iléo 1921–1994 5 Eylül 1960 20 Eylül 1960 MNC-K
Komiserler Kurulu Başkanları - Genel
3 Albert Ndele 1930–2023 20 Eylül 1960 3 Ekim 1960 Bağımsız
4 Justin Marie Bomboko 1928–2014 4 Ekim 1960 9 Şubat 1961 Bağımsız
Başbakan
Antoine Gizenga
(tartışmalı)[1]
1925–2019 13 Aralık 1960 5 Ağustos 1961 MNC-L
(2)Joseph Iléo 1921–1994 9 Şubat 1961 2 Ağustos 1961 MNC-K
5 Cyrille Adoula 1921–1978 2 Ağustos 1961 30 Haziran 1964 MNC
6 Moise Tshombe1919–1969 10 Temmuz 1964 1 Ağustos 1964CONAKAT

Kongo Demokratik Cumhuriyeti (1964–1971)

Başbakan
(6)Moise Tshombe1919–1969 1 Ağustos 196413 Ekim 1965 CONAKAT
7 Évariste Kimba 1926–1966 18 Ekim 1965 14 Kasım 1965 CONAKAT
8 Léonard Mulamba[2]1928–1986 25 Kasım 1965 26 Ekim 1966 Askeri
Makam kaldırıldı (26 Ekim 1966 – 27 Ekim 1971)

Zaire Cumhuriyeti (1971-1997)

Makam kaldırıldı (27 Ekim 1971 – 6 Temmuz 1977)
Birinci Devlet Komiserleri
9 Mpinga Kasenda 1937–1994 6 Temmuz 1977 6 Mart 1979 MPR
10 Bo-Boliko Lokonga Monse Mihambo 1934–2018 6 Mart 1979 27 Ağustos 1980 MPR
11 Jean Nguza Karl-i-Bond 1938–2003 27 Ağustos 1980 23 Nisan 1981[3]MPR
12 N'singa Udjuu Ongwabeki Untubu 1934–2021 23 Nisan 1981 5 Kasım 1982 MPR
13 Kengo Wa Dondo 1935– 5 Kasım 1982 31 Ekim 1986 MPR
Makam boş (31 Ekim 1986 – 22 Ocak 1987)
14 Mabi Mulumba 1941– 22 Ocak 1987 7 Mart 1988 MPR
15 Sambwa Pida Nbagui 1940–1998 7 Mart 1988 26 Kasım 1988 MPR
(13)Kengo Wa Dondo 1935– 26 Kasım 1988 4 Mayıs 1990 MPR
16 Lunda Bululu 1942– 4 Mayıs 1990 5 Temmuz 1990MPR
Başbakan[4]
Lunda Bululu 1942– 5 Temmuz 19901 Nisan 1991 MPR
17 Mulumba Lukoji 1943–1997 1 Nisan 1991 29 Eylül 1991[5]MPR
18 Étienne Tshisekedi1932–2017 29 Eylül 1991 1 Kasım 1991 UDPS
19 Bernardin Mungul Diaka 1933–1999 1 Kasım 1991 25 Kasım 1991 RDR
(11)Jean Nguza Karl-i-Bond 1938–2003 25 Kasım 1991 15 Ağustos 1992 UFERI
(18)Étienne Tshisekedi1932–2017 15 Ağustos 1992 18 Mart 1993 UDPS
20 Faustin Birindwa 1943–1999 18 Mart 1993 14 Ocak 1994 UDPS
(13)Kengo Wa Dondo 1935– 6 Temmuz 1994 2 Nisan 1997 UDI
(18)Étienne Tshisekedi1932–2017 2 Nisan 1997 9 Nisan 1997 UDPS
21 Likulia Bolongo 1939– 9 Nisan 1997 16 Mayıs 1997[6]Askeri

Kongo Demokratik Cumhuriyeti (1997-günümüz)

Makam kaldırıldı (16 Mayıs 1997 – 30 Aralık 2006)
Başbakan
22 Antoine Gizenga1925–2019 30 Aralık 2006 10 Ekim 2008 PALU
23 Adolphe Muzito 1957– 10 Ekim 2008 6 Mart 2012 PALU
Louis Alphonse Koyagialo

(Geçici)

1947–2014 6 Mart 2012 18 Nisan 2012 PALU
24 Augustin Matata Ponyo1964– 18 Nisan 2012 17 Kasım 2016 PPRD
25 Samy Badibanga1962– 17 Kasım 2016 7 Nisan 2017 UDPS
26 Bruno Tshibala1955– 7 Nisan 2017 7 Eylül 2019 UDPS
27 Sylvestre Ilunga1957– 7 Eylül 2019 26 Nisan 2021 PPRD
28 Jean-Michel Sama Lukonde1977– 26 Nisan 2021 12 Haziran 2024 ACO
29 Judith Tuluka1967– 12 Haziran 2024 GörevdeUDPS

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Kongo Krizi döneminde Stanleyville'de oluşturulan isyan hükûmeti
  2. ^ Ekim 1964'ten bu yana askeri personel şefi olan Mulumba, 25 Kasım 1965'te başbakan olarak atanmış, 26 Ekim 1966'da da görevinden alınmıştır
  3. ^ Belçika'ya gerçekleştirdiği resmi bir ziyaret sonrasında sürgüne kaçmıştır
  4. ^ 5 Temmuz 1990 tarih ve 90-002 numaralı kanuna göre Birinci Devlet Komiserliği makamının adı Başbakan olarak kabul edilmiştir
  5. ^ Kinşasa'da yaşanan askeri ayaklanma neticesinde istifa etmiştir.
  6. ^ Birinci Kongo Savaşı sonucunda devrildi

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kongo Demokratik Cumhuriyeti</span> Orta Afrikada bir ülke

Kongo Demokratik Cumhuriyeti,, eski adıyla Zaire, Orta Afrika'da bir ülkedir. Yüzölçümü bakımından Sahra Altı Afrika'nın en büyük, Afrika'nın ikinci büyük, dünyanın ise 11. büyük ülkesidir. 105 milyonluk nüfusuyla en kalabalık Frankofon ülkedir. Ayrıca Afrika'nın en kalabalık 4., dünyanın ise 15. ülkesidir. Kongo Demokratik Cumhuriyeti, kuzeyden saat yönünde ilerlendiğinde Orta Afrika Cumhuriyeti, Güney Sudan, Uganda, Ruanda, Burundi, Tanzanya, Zambiya, Angola, Kongo Cumhuriyeti ve 40 km'lik bir sahil şeridi ile Atlas Okyanusu ile çevrilidir. Ülkenin başkenti Kinşasa'dır.

<span class="mw-page-title-main">Kongo Cumhuriyeti</span> Orta Afrikada bir ülke

Kongo Cumhuriyeti, Afrika kıtasının orta batı bölümünde yer alan bir ülkedir. Kongo-Brazzaville olarak da adlandırılan ve 1969 ile 1991 yılları arasında Kongo Halk Cumhuriyeti olarak varlığını sürdüren ülkenin sınır komşularını Kamerun, Orta Afrika Cumhuriyeti, Kongo DC, Angola'ya bağlı olan ancak anakara ile fiziki bağlantısı bulunmayan Cabinda bölgesi, Gabon ve Atlas Okyanusu oluşturmaktadır. Ülkenin başkenti Brazzaville'dir.

<span class="mw-page-title-main">Zaire</span> 1971 yılından 1997 yılına kadar bugünkü Kongo DC sınırları içerisinde kurulan devlet

Zaire veya resmî adıyla Zaire Cumhuriyeti, 1971 yılından 1997 yılına kadar bugünkü Kongo Demokratik Cumhuriyeti sınırları içerisinde kurulan devlet.

<span class="mw-page-title-main">Patrice Lumumba</span> Kongolu siyasetçi ve bağımsızlık hareketi lideri

Patrice Émery Lumumba, Kongolu siyasetçi. Lumumba, Afrika ülkesi Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin ilk başbakanı olarak 1960 yılında başbakanlık makamına gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Laurent-Désiré Kabila</span> 3. Kongo Demokratik Cumhuriyeti devlet başkanı

Laurent-Désiré Kabila Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin başkanlığını yapmıştır. 1997 Mayısı'nda Mobutu Sese Seko'yu devirerek başa geçen Kabila, 16 Ocak 2001 tarihinde bir suikast sonucu öldürüldü. Yerine oğlu Joseph Kabila geçti.

<span class="mw-page-title-main">Mobutu Sese Seko</span> 2. Zaire devlet başkanı

Mobutu Sese Seko Nkuku Ngbendu wa za Banga, daha çok Mobutu ya da Joseph Mobutu-Sese Seko olarak tanınır. Doğduğunda adı Joseph-Désiré Mobutu idi. 32 yıl boyunca (1965–1997) o zamanki adıyla Zaire, günümüzdeki adıyla Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin Devlet Başkanlığını yapmıştır. Bu göreve önceki Devlet Başkanı Joseph Kasavubu'yu devirdiği darbeden sonra gelmiştir. Toplam 32 yıl demir yumrukla ülkeyi yönetmiştir. Çok değerli yeraltı ve yer üstü kaynaklara sahip olan Kongo, yönetim zafiyetleri ve zimmet suçlamalarıyla dünyanın en fakir ülkelerinden biri haline gelmiştir. Başlangıçta zengin batılı devletlerce iktidarı desteklenen ve hatta darbesi Amerikan destekli olan Mobutu, son zamanlarında bu desteği kaybetmiş ve bundan kısa bir süre sonra da iktidardan düşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Katanga</span> Demokratik Kongo Cumhuriyetinde şehir

Katanga, Afrika ülkesi Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin on bir bölgesinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Joseph Kasavubu</span> Kongo Cumhuriyetinin ilk devlet başkanı

Joseph Kasa-Vubu ya da alternatif olarak Joseph Kasavubu, Kongolu öğretim görevlisi ve siyasetçi. Kasavubu, Afrika kıtasında yer alan Kongo-Leopoldville'de ülkenin ilk devlet başkanı olarak 1960 ile 1965 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Moise Tshombe</span>

Moise Kapenda Tshombe, Afrikalı politikacı. 1960'ta Belçika Kongosu'ndan ayrılan Katanga'nın başkanı ve ardından kurulan birleşik Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin başbakanı.

<span class="mw-page-title-main">Antoine Gizenga</span> Kongolu politikacı

Antoine Gizenga, Kongolu siyasetçi. Gizenga, Afrika ülkesi Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nde 30 Aralık 2006-10 Ekim 2008 tarihleri arası başbakan olarak görev yaptı. Birleşmiş Lumumbist Partisi'nin (PALU) genel başkanlık görevini yürütüyordu.

<span class="mw-page-title-main">Kongo Demokratik Cumhuriyeti bayrağı</span> Ulusal bayrak

Kongo Demokratik Cumhuriyeti bayrağı günümüzdeki kullanılan hâli ile 18 Şubat 2006 tarihinde onaylanarak göndere çekilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kongo Demokratik Cumhuriyeti arması</span> Ulusal arma

Kongo Demokratik Cumhuriyeti arması, Afrika ülkesi Kongo Demokratik Cumhuriyeti tarafından kullanılan resmî devlet armasıdır.

<span class="mw-page-title-main">La Zaïroise</span>

La Zaïroise, Afrika ülkesi Zaire'nin 1972 ile 1997 yılları arasında kullandığı ulusal marşıdır. Günümüzde ismi Kongo Demokratik Cumhuriyeti olan ülke, gerçekleşen rejim değişikliğinden sonra Mobutu Sese Seko'nun ülkenin başına geçmesi nedeniyle 1971 ile 1997 yılları arasında adını Zaire olarak değiştirmiş, bu doğrultuda o güne kadar kullanılan Kongo ulusal marşı değiştirilerek 1972 yılından itibaren La Zaïroise ulusal marşı kullanılmıştır. 1996-1997 yıllarında ülke içerisinde gerçekleşen savaş sonrası diktatör Mobutu'nun devrilmesinden sonra ile öncel devlet ismi olan Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin kullanılmaya başlanması ile Zaire ulusal marşı kullanımdan kaldırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kongo Demokratik Cumhuriyeti devlet başkanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Kongo Demokratik Cumhuriyeti devlet başkanı, Afrika ülkesi Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin bağımsızlığını kazandığı 1960 yılında bu yana ülkenin en üst makamında yer alan kişiye verilen unvandır. Ülke 1960 ile 1964 yılları arasında Kongo Cumhuriyeti, 1964 ile 1971 yılları arasında Kongo Demokratik Cumhuriyeti, 1971 ile 1997 yılları arasında Zaire ve 1997 yılından itibaren de tekrar Kongo Demokratik Cumhuriyeti olarak adlandırılmıştır. Ülkede devlet başkanı olarak görevde bulunan kişilerin listesi şu şekildedir:

<span class="mw-page-title-main">Kongo Cumhuriyeti devlet başkanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Kongo Cumhuriyeti devlet başkanı, Afrika ülkesi Kongo Cumhuriyeti'nin bağımsızlığını kazandığı 1960 yılından bu yana ülkenin en üst makamında yer alan kişiye verilen unvandır. Ülke 1960 ile 1970 yılları arasında Kongo Cumhuriyeti, 1970 ile 1992 yılları arasında Kongo Halk Cumhuriyeti ve 1992 yılından itibaren de tekrar Kongo Cumhuriyeti olarak adlandırılmıştır. Ülkede devlet başkanı olarak görevde bulunan kişilerin listesi şu şekildedir:

Tanzanya başbakanı, Afrika ülkesi Tanzanya'nın bağımsızlığını kazandığı 1961 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Ülke 1961 ile 1964 yılları arasında Tanganika Cumhuriyeti olarak varlığını sürdürmüş, 26 Nisan 1964'te Zanzibar ile Pemba Halk Cumhuriyeti'nin birleşmesiyle günümüzde de varlığını sürdüren Tanzanya Birleşik Cumhuriyeti'ni oluşturmuştur.

Kamerun başbakanı, Afrika ülkesi Kamerun'un bağımsızlığını kazandığı 1960 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Başbakan, 1960 ile 1961 yılları arasında Kamerun Cumhuriyeti'ni, 1961 ile 1972 yılları arasında Federal Kamerun Cumhuriyeti'ni, 1972 ile 1984 yılları arasında Kamerun Birleşik Cumhuriyeti'ni ve 1984 yılında itibaren de Kamerun Cumhuriyeti'nde hükûmet görevlerini üstlenmiş, 1961 ile 1972 yılları arasında var olan federal yapı gereği hem Batı Kamerun hem de Doğu Kamerun'da ayrı başbakanlar göreve gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kongo Cumhuriyeti başbakanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Kongo Cumhuriyeti başbakanı, Afrika ülkesi Kongo Cumhuriyeti'nin bağımsızlığını kazandığı 1960 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Ülke 1960 ile 1970 yılları arasında Kongo Cumhuriyeti, 1970 ile 1992 yılları arasında Kongo Halk Cumhuriyeti ve 1992 yılından itibaren de tekrar Kongo Cumhuriyeti olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kongo Cumhuriyeti (Léopoldville)</span>

Kongo Cumhuriyeti, Orta Afrika'da 1960 yılında Belçika Kongosu'nun bağımsızlığını kazanmasıyla kurulmuş bir egemen devletti. 1960'tan 1966'ya kadar, aynı ismi olan kuzeybatıdaki sınır komşusu Kongo'dan ayırt edilmek için başkentinin ismi eklenmesiye Kongo-Léopoldville olarak bilindi. 1964'te devletin resmi adı Kongo Demokratik Cumhuriyeti olarak değiştirildi , ancak iki ülke başkentleri ile ayırt edilmeye devam edildi; başkent Léopoldville'nin isminin Kinşasa olarak değiştirilmesiyle Kongo-Kinşasa olarak tanındı. Ulusal ordunun komutanı Joseph Désiré Mobutu, ülkenin kontrolünü ele geçirdikten sonra ülkenin resmi adı 1971'de Zaire Cumhuriyeti oldu. Böylece Kongo-Kinsaşa son buldu. 1960-1965 arasındaki döneme İlk Kongo Cumhuriyeti de denir.