İçeriğe atla

Kongo Cumhuriyeti (Léopoldville)

Kongo-Léopoldville (1960-1966)
Kongo-Kinsaşa (1966-1971)
République du Congo (1960-1964)
République démocratique du Congo (1964-1971)
Kongo Cumhuriyeti (1960-1964)
Kongo Demokratik Cumhuriyeti (1964-1971)
1960-1971
Kongo-Léopoldville (1960-1966) Kongo-Kinsaşa (1966-1971) bayrağı
Bayrak (1966-1971)
{{{arma_açıklaması}}}
Arma (1963-1971)
Slogan
FransızcaJustice-Paix-Travail
Adalet-Barış-İş
Millî marş
Debout Congolais
Resmî dil(ler)Fransızca

Yaygın dil(ler)Lingala, Kongoca, Svahili, Luba-Kasali
HükûmetParlamenter cumhuriyet (1960-1965)
Askerî diktatörlük (1965-1971)
Cumhurbaşkanı 
• 1960-1965
Joseph Kasavubu
• 1965-1971
Joseph-Desiré Mobutu
Başbakan 
• 1960
Patrice Lumumba(ilk)
• 1965-1966
Léonard Mulamba(son)
Tarihçe 
• Kuruluşu
1960
• Resmî adın değiştirilmesi
1 Ağustos 1964
25 Kasım 1965
• Dağılışı
1971
Para birimiKongo frangı (1960-1967)
Zaire (1967-1971)
Öncüller
Ardıllar
Belçika Kongosu
Zaire
Günümüzdeki durumu Kongo Demokratik Cumhuriyeti
1964 Demokratik Kongo Cumhuriyeti Anayasası

Kongo Cumhuriyeti (Fransızca: République du Congo), Orta Afrika'da 1960 yılında Belçika Kongosu'nun bağımsızlığını kazanmasıyla kurulmuş bir egemen devletti. 1960'tan 1966'ya kadar, aynı ismi olan kuzeybatıdaki sınır komşusu Kongo'dan ayırt edilmek için başkentinin ismi eklenmesiye Kongo-Léopoldville olarak bilindi. 1964'te devletin resmi adı Kongo Demokratik Cumhuriyeti olarak değiştirildi ,[1][2] ancak iki ülke başkentleri ile ayırt edilmeye devam edildi; başkent Léopoldville'nin isminin Kinşasa olarak değiştirilmesiyle Kongo-Kinşasa olarak tanındı. Ulusal ordunun komutanı Joseph Désiré Mobutu, ülkenin kontrolünü ele geçirdikten sonra ülkenin resmi adı 1971'de Zaire Cumhuriyeti oldu. Böylece Kongo-Kinsaşa son buldu. 1960-1965 arasındaki döneme İlk Kongo Cumhuriyeti de denir.

Kaynakça

  1. ^ "Zaire: Post-Independence Political Development" 5 Aralık 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi, Library of Congress
  2. ^ "Constitution de la République Démocratique du Congo du 1er août 1964" [Constitution of the Democratic Republic of the Congo of 1 August 1964]. Global Legal Information Network (Fransızca). 1964. 2 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2012. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kongo Demokratik Cumhuriyeti</span> Orta Afrikada bir ülke

Kongo Demokratik Cumhuriyeti,, eski adıyla Zaire, Orta Afrika'da bir ülkedir. Yüzölçümü bakımından Sahra Altı Afrika'nın en büyük, Afrika'nın ikinci büyük, dünyanın ise 11. büyük ülkesidir. 105 milyonluk nüfusuyla en kalabalık Frankofon ülkedir. Ayrıca Afrika'nın en kalabalık 4., dünyanın ise 15. ülkesidir. Kongo Demokratik Cumhuriyeti, kuzeyden saat yönünde ilerlendiğinde Orta Afrika Cumhuriyeti, Güney Sudan, Uganda, Ruanda, Burundi, Tanzanya, Zambiya, Angola, Kongo Cumhuriyeti ve 40 km'lik bir sahil şeridi ile Atlas Okyanusu ile çevrilidir. Ülkenin başkenti Kinşasa'dır.

<span class="mw-page-title-main">Zaire</span> 1971 yılından 1997 yılına kadar bugünkü Kongo DC sınırları içerisinde kurulan devlet

Zaire veya resmî adıyla Zaire Cumhuriyeti, 1971 yılından 1997 yılına kadar bugünkü Kongo Demokratik Cumhuriyeti sınırları içerisinde kurulan devlet.

<span class="mw-page-title-main">Patrice Lumumba</span> Kongolu siyasetçi ve bağımsızlık hareketi lideri

Patrice Émery Lumumba, Kongolu siyasetçi. Lumumba, Afrika ülkesi Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin ilk başbakanı olarak 1960 yılında başbakanlık makamına gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kinşasa</span> Demokratik Kongo Cumhuriyetinin başkenti

Kinşasa veya eski ismi ile Léopoldville, Afrika kıtasında bulunan Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin başkenti ve en büyük kentidir. 2021 yılı itibarıyla yaklaşık 15 milyonluk nüfusuyla Afrika kıtasının da en büyük şehridir. Kinşasa aynı zamanda ülkenin on bir bölgesinden biri konumunda olup, Başkent Bölgesi statüsüne sahiptir. Şehir Kongo Cumhuriyeti ile bu bölgede sınırı belirleyen Kongo Nehri kıyısında kuruludur.

<span class="mw-page-title-main">Belçika Kongosu</span> Afrika kıtasının orta bölümünde 1908 yılından 1960 yılına kadar kurulu olan Belçika koloni bölgesiydi

Belçika Kongosu, Afrika kıtasının orta bölümünde 1908 yılından 1960 yılına kadar kurulu olan Belçika koloni bölgesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Laurent-Désiré Kabila</span> 3. Kongo Demokratik Cumhuriyeti devlet başkanı

Laurent-Désiré Kabila Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin başkanlığını yapmıştır. 1997 Mayısı'nda Mobutu Sese Seko'yu devirerek başa geçen Kabila, 16 Ocak 2001 tarihinde bir suikast sonucu öldürüldü. Yerine oğlu Joseph Kabila geçti.

<span class="mw-page-title-main">Mobutu Sese Seko</span> 2. Zaire devlet başkanı

Mobutu Sese Seko Nkuku Ngbendu wa za Banga, daha çok Mobutu ya da Joseph Mobutu-Sese Seko olarak tanınır. Doğduğunda adı Joseph-Désiré Mobutu idi. 32 yıl boyunca (1965–1997) o zamanki adıyla Zaire, günümüzdeki adıyla Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin Devlet Başkanlığını yapmıştır. Bu göreve önceki Devlet Başkanı Joseph Kasavubu'yu devirdiği darbeden sonra gelmiştir. Toplam 32 yıl demir yumrukla ülkeyi yönetmiştir. Çok değerli yeraltı ve yer üstü kaynaklara sahip olan Kongo, yönetim zafiyetleri ve zimmet suçlamalarıyla dünyanın en fakir ülkelerinden biri haline gelmiştir. Başlangıçta zengin batılı devletlerce iktidarı desteklenen ve hatta darbesi Amerikan destekli olan Mobutu, son zamanlarında bu desteği kaybetmiş ve bundan kısa bir süre sonra da iktidardan düşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Kongo Nehri</span> Afrikanın ikinci, Orta Batı Afrikanın en uzun nehri

Kongo Nehri veya eski ismiyle Zaire Nehri, Orta Batı Afrika'nın en uzun nehridir. Chambeshi koluyla birlikte 4.700 km uzunluk ile Afrika'nın Nil'den sonra en uzun ikinci nehridir. Nehir kollarıyla birlikte Amazon'nden sonra dünya'nın 2. en büyük yağmur ormanını beslemektedir. Dünyanın en uzun 9. nehridir. Ekvator çizgisini iki kez kesmektedir. Afrika kıtasında debisi en yüksek nehirdir. Kongo nehrinin kenarında Afrika kıtasının en modern şehirlerinden olan ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin (Zaire) başkenti Kinşasa şehri yer almaktadır. Kongo nehrinin Atlas Okyanusu'nda denize döküldüğü yerden 560 km içeride kurulmuş olan bu başkentin hemen karşı kıyısında yine Afrika kıtasının ülkelerinden olan Kongo Cumhuriyeti'nin başkenti olan Brazzaville şehri yer almaktadır. Bu iki şehir dünyada birbirine en yakın olan iki başkenttir. Arasında sadece Kongo nehri bulunmaktadır. Kongo Cumhuriyeti ile Demokratik Kongo Cumhuriyetinin sınırını teşkil eden bu nehir Demokratik Kongo Cumhuriyeti ile Angola devleti sınırında Atlas Okyanusu'na dökülür.

<span class="mw-page-title-main">Joseph Kasavubu</span> Kongo Cumhuriyetinin ilk devlet başkanı

Joseph Kasa-Vubu ya da alternatif olarak Joseph Kasavubu, Kongolu öğretim görevlisi ve siyasetçi. Kasavubu, Afrika kıtasında yer alan Kongo-Leopoldville'de ülkenin ilk devlet başkanı olarak 1960 ile 1965 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler üyesi devletler</span>

Birleşmiş Milletler (BM) üyesi devletler bu maddede sıralanmaktadır. BM'nin şu anda en son katılan Güney Sudan ile birlikte 193 üye devleti olup hepsi de Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Aşağı Kongo Bölgesi</span>

Aşağı Kongo Bölgesi, Afrika ülkesi Kongo DC'nin on bir bölgesinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Kongo Demokratik Cumhuriyeti bayrağı</span> Ulusal bayrak

Kongo Demokratik Cumhuriyeti bayrağı günümüzdeki kullanılan hâli ile 18 Şubat 2006 tarihinde onaylanarak göndere çekilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kongo Cumhuriyeti arması</span> Ulusal arma

Kongo Cumhuriyeti arması, Afrika ülkesi Kongo Cumhuriyeti tarafından kullanılan resmî devlet armasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kongo Demokratik Cumhuriyeti devlet başkanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Kongo Demokratik Cumhuriyeti devlet başkanı, Afrika ülkesi Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin bağımsızlığını kazandığı 1960 yılında bu yana ülkenin en üst makamında yer alan kişiye verilen unvandır. Ülke 1960 ile 1964 yılları arasında Kongo Cumhuriyeti, 1964 ile 1971 yılları arasında Kongo Demokratik Cumhuriyeti, 1971 ile 1997 yılları arasında Zaire ve 1997 yılından itibaren de tekrar Kongo Demokratik Cumhuriyeti olarak adlandırılmıştır. Ülkede devlet başkanı olarak görevde bulunan kişilerin listesi şu şekildedir:

<span class="mw-page-title-main">Kongo Cumhuriyeti devlet başkanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Kongo Cumhuriyeti devlet başkanı, Afrika ülkesi Kongo Cumhuriyeti'nin bağımsızlığını kazandığı 1960 yılından bu yana ülkenin en üst makamında yer alan kişiye verilen unvandır. Ülke 1960 ile 1970 yılları arasında Kongo Cumhuriyeti, 1970 ile 1992 yılları arasında Kongo Halk Cumhuriyeti ve 1992 yılından itibaren de tekrar Kongo Cumhuriyeti olarak adlandırılmıştır. Ülkede devlet başkanı olarak görevde bulunan kişilerin listesi şu şekildedir:

<span class="mw-page-title-main">Debout Congolais</span> Kongo Demokratik Cumhuriyetinin ulusal marşı

Debout Congolais, Afrika ülkesi Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin ulusal marşıdır. Ülkenin bağımsızlığını kazandığı 1960 yılında kabul edilerek kullanılmaya başlanmıştır. Ülkenin 1972 yılında ismini Zaire olarak değiştirmesi ile birlikte La Zaïroise marşı kullanılmaya başlanmış, 1997 yılında yeniden Kongo adının alınması ile birlikte eski marş ülkenin yeniden marşı olarak kabul edilmiştir. Marşta belirtilen 30 Haziran, ülkenin Fransa'dan bağımsızlığını kazandığı 30 Haziran 1960 tarihine vurgu yapmaktadır.

Kongo Demokratik Cumhuriyeti başbakanı, Afrika ülkesi Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin bağımsızlığını kazandığı 1960 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Ülke 1960 ile 1964 yılları arasında Kongo Cumhuriyeti, 1964 ile 1971 yılları arasında Kongo Demokratik Cumhuriyeti, 1971 ile 1997 yılları arasında Zaire ve 1997 yılından itibaren de tekrar Kongo Demokratik Cumhuriyeti olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Félix Tshisekedi</span> 5. Kongo Demokratik Cumhuriyeti devlet başkanı

Félix Antoine Tshisekedi Tshilombo (Fransızca telaffuz: [feligz ɑ̃twan tʃizək di tʃilɔ̃bo]; 13 Haziran 1963, Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin en eski ve en büyük muhalefet partisi olan Demokrasi ve Sosyal Gelişme Birliği'nin lideridir. 10 Ocak 2019 itibarıyla, Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin başkanıdır. Üç defa Zaire başbakanlığı görevinde bulunmuş ve muhalefet liderliği yapmış olan Étienne Tshisekedi'nin oğludur ve bu nedenle bir başbakan ile ilişkili olan ilk Kongolu devlet başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kongo Demokratik Cumhuriyeti-Türkiye ilişkileri</span>

Demokratik Kongo Cumhuriyeti-Türkiye ilişkileri, Demokratik Kongo ile Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir. Türkiye'nin 1974'ten beri Kinşasa'da büyükelçiliği vardır ve Demokratik Kongo, Ankara'daki büyükelçiliğini 2011 yılında açmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Olimpiyat Oyunları'nda Kongo Demokratik Cumhuriyeti</span>

Kongo Demokratik Cumhuriyeti, mevcut ülke ismini almadan önce Kongo Kinşasa ismiyle ilk olarak 1968 Yaz Olimpiyatları'na katılmıştır. Ülke bir sonraki olimpiyat organizasyonuna tam 16 yıl sonra 1984 yılında, bu defa Zaire ismiyle katılmıştır. Ülke 2000 yılından beri oyunlarda Demokratik Kongo Cumhuriyeti ismiyle yarışmaktadır. Bugüne kadar hiçbir kış olimpiyatına sporcu göndermeyen ülke, hiçbir olimpiyat etkinliğinde madalya kazanma başarısı gösterememiştir. Bu alanda Bangladeş'ten sonra dünya'da olimpiyat madalyası kazanamayan en kalabalık 2. ülke konumundadır.