İçeriğe atla

Konak (hastalık)

Konak hastalığı (ing.Beşik başlığı veya beşik şapka), bebeğin kafa derisinde kabuklu veya yağlı pullu lekelere neden olur. Durum ağrılı veya kaşıntılı değildir, ancak çıkarılması kolay olmayan kalın beyaz veya sarı pullara neden olabilir .[1] En sık olarak ilk üç ayda başlar, ancak daha sonraki yıllarda ortaya çıkabilir. Daha büyük çocuklarda benzer semptomların kepek olma olasılığı beşik başlığından daha fazladır. Döküntü genellikle kulak, kaş veya göz kapaklarının çevresinde belirgindir. İnfantil seboreik dermatit olarak adlandırılan başka yerlerde de görünebilir. Bu durumun sadece özel ve daha iyi huylu bir durumudur. Kesin nedeni bilinmemektedir. İnsandan insana bulaşmaz. Ayrıca kötü hijyenden de kaynaklanmaz. Alerjik ve tehlikeli değildir. Genellikle birkaç ay sürer. Bazı çocuklarda durum 2 veya 3 yaşına kadar sürebilir.[2]

Belirti ve bulgular

Beşik kapağının görüntüsünü kapat

Konak, bebekleri etkileyen seboreik dermatittir. Kafa derisinde kalın, kabuklu, sarı, beyaz veya kahverengi görünen yağlı pullanma lekeleri[3] olarak ortaya çıkar.[4] Etkilenen bölgeler kaşıntılı değildir ve genellikle çocuğu rahatsız etmez.[3][5] Etkilenen diğer alanlar göz kapaklarını, kulakları, burun çevresini ve kasıkları içerebilir. Saç dökülmesi de meydana gelebilir.[4]

Nedenler

Bakteriyel enfeksiyon, alerji veya kötü hijyen neden olmaz, bulaşıcı değildir.[4] Doktorlar, neyin neden olduğu konusunda hemfikir değiller, ancak en yaygın iki hipotez, mantar enfeksiyonu ve aşırı aktif yağ bezleridir. Beşik kapağı inflamatuar bir durumdur.[4]

Muhtemelen, annenin hormonları hala bebeğin dolaşımında olduğu için, yeni doğan bebeklerin derisindeki aşırı aktif yağ bezleriyle ilgilidir. Bezler, eski cilt hücrelerinin kurudukça düşmek yerine kafa derisine yapışmasını sağlayan yağlı bir madde salgılar. Deri mayaları ile bir ilişki vardır (Pityrosporum ovale, yeni adı Malassezia furfur).[6]

Uyarı işaretleri

Durum ciddileşirse, kızarır, tahriş olur, yayılmaya başlar, diğer vücut bölgelerinde görülür veya pamukçuk, mantar enfeksiyonu veya kalıcı bir bebek bezi döküntüsü gelişirse, tıbbi müdahale önerilir.

Şiddetli vakalar, özellikle çatlamış veya kanayan cilt, bakterilerin büyümesi için bir yer sağlayabilir. Durum kötüleşirse tıbbi yardım alınmalıdır.

Bazen bağışıklık bozukluklarıyla bağlantılıdır. Bebek gelişmiyorsa ve başka sorunları varsa (örn. ishal ) bir doktora danışılmalıdır.

Tedavi

Yardımcı olmak için ebeveynler saç derisine parmaklarıyla veya yumuşak bir fırçayla hafifçe masaj yapabilir. Bebeğin saçını şampuanlamak ve sonra saç derisini yumuşak bir fırça veya havluyla nazikçe fırçalamak yardımcı olabilir. Yağ ilaçları, az miktarda saf, bitki türevi yağ (hindistan cevizi yağı, saf zeytinyağı, badem yağı) bebeğin saç derisine sürülerek ve 15 dakika bekletilerek kullanılabilir. 15 dakika sonra ince dişli bir tarak veya fırça ile pulları nazikçe tarayın.[7]

Tinea capitis gibi mantar enfeksiyonu ile ilgili durumlarda, doktorlar, klotrimazol veya mikonazol önerebilir.

Tedavi, başlangıçta ek kafa derisi tahrişine neden olsa da, doktorlar Selsun Blue gibi hafif bir kepek şampuanı ile tedavi önerebilir. Bunun yerine doktor, ketokonazol (%2) şampuan gibi tek bir tedavide işe yarayan ve selenyum disülfid şampuanlar gibi reçetesiz satılan şampuanlardan önemli ölçüde daha az tahriş gösteren mantar önleyici bir sabun reçete edebilir.[8]

Konak ve infantil seboreik dermatit tedavilerinin etkinliği ve güvenliği ile ilgili sadece sınırlı sayıda çalışma bulunmaktadır. Promiseb, laktamit MEA jeli, %1 hidrokortizon losyonu, %0.025 likokalkon, %0.02 flumetazon pivalat merhem ve %2 eozin sulu solüsyonu dahil olmak üzere çeşitli tedaviler incelenmiştir, ancak bu tedavilerin etkinliği ve güvenliği konusunda belirsizlik vardır.[6]

Kafa derisi, kulak arkası, kaşlar

Şiddetli değilse, banyodan sonra hafifçe taranabilir. Yumuşatılmış pullar daha sonra yumuşak bir fırça, tarak veya bezle fırçalanabilir, ancak çok nazikçe yapılmazsa, bu durumu daha da kötüleştirebilir ve geçici saç dökülmesine neden olabilir. Vazelin gece boyunca bolca uygulamak başka bir popüler tedavi yöntemidir. Yumuşatılmış pullar ya gece boyunca düşer ya da sabah fırçalanabilir.[9]

Şampuanların rolü konusunda geniş bir anlaşmazlık vardır. Bazı kaynaklar sık şampuanlamaya karşı uyarıda bulunurken, bazıları bunu tavsiye ediyor. Hafif bebek şampuanı genellikle tavsiye edilir, ancak bu bağlamda "hafif" etiketinin tam anlamı tam olarak açık değildir. Bebek şampuanları genellikle deterjan yüzey aktif maddeleri, parfümler, kuaternium-15 ve diğer egzamajenik tahriş edici maddeler içerir. Reçetesiz şampuanlar üzerinde herhangi bir çalışma yapılmamıştır.

İnatçı durumlarda bazı doktorlar keratolitik şampuanları (örneğin kükürt, selenyum, çinko pirition veya salisilik asit ile ) önerebilirken diğerleri sistemik absorpsiyon nedeniyle yenidoğanlarda ilaçlı şampuanların kullanımına karşı uyarıda bulunur. Kepek şampuanları genellikle cildi tahriş eden bir madde olan sodyum dodesil sülfat içerir.[10]

Steroid ve katran preparatları da kullanılmıştır ancak dezavantajları olabilir. Takrolimus /Protopik ve pimekrolimus / Elidel immünomodülatörleri iki yaşından küçük çocuklar için onaylanmamıştır.[11][12]

Ketokonazol şampuanları ve kremlerinin şu anda orta ila ciddi beşik başlığının en etkili tıbbi tedavisi olduğu gösterilmiştir.[3] Topikal ketokonazolün kan dolaşımına emilimi çok az veya hiç yok gibi görünüyor.[13][14]

Prognoz/ayırıcı tanı

Bebek büyüdükçe bu durumun düzeleceğine dair güven yaygındır. Bununla birlikte, durum çocukluk yıllarına kadar devam edebilir. Ergenlikte tekrarlama eğilimi gösterir ve yetişkinliğe kadar devam eder. Avustralya'da yapılan bir çalışmada, daha önce teşhis konmuş çocukların yaklaşık yüzde 15'inde 10 yıl sonra hala egzama vardı. Atopik dermatit ile karıştırması yaygındır. Atopik dermatit, beşik başlığının bazı belirti ve semptomlarından farklı olarak, orta ila şiddetli kaşıntı ile bebeklerin uyku ve beslenme alışkanlıklarını etkiler. Ek olarak, atopik dermatitin fiziksel tanılarından biri, bebeğin kafa derisi ve yanak gibi belirli yüzeylerinde zayıf kabuklu lezyonlardır.[15] Nadiren, yanlış teşhis edilen sedef hastalığı olduğu ortaya çıkıyor.

Kaynakça

  1. ^ "Cradle Cap". Mayo Clinic. 22 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2019. 
  2. ^ "MedlinePlus Medical Encyclopedia - Cradle Cap". Medline Plus. 28 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2019. 
  3. ^ a b c "Clinical inquiries. What's the best treatment for cradle cap?". The Journal of Family Practice. 56 (3): 232-233. March 2007. PMID 17343816. 
  4. ^ a b c d "Seborrheic dermatitis". National Center for Biotechnology Information. 6 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2012. 
  5. ^ "The role of sebaceous gland activity and scalp microfloral metabolism in the etiology of seborrheic dermatitis and dandruff". The Journal of Investigative Dermatology. Symposium Proceedings. 10 (3): 194-197. December 2005. doi:10.1111/j.1087-0024.2005.10104.x. PMID 16382662. 
  6. ^ a b "Interventions for infantile seborrhoeic dermatitis (including cradle cap)". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 2019 (3): CD011380. March 2019. doi:10.1002/14651858.CD011380.pub2. PMC 6397947 $2. PMID 30828791. 
  7. ^ "Cradle Cap". Baby Center. 11 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2015. 
  8. ^ "A randomized, double-blind, placebo-controlled trial of ketoconazole 2% shampoo versus selenium sulfide 2.5% shampoo in the treatment of moderate to severe dandruff". Journal of the American Academy of Dermatology. 29 (6): 1008-12. December 1993. doi:10.1016/0190-9622(93)70282-x. PMID 8245236. 
  9. ^ "Cradle Cap - StatPearls". NBCI Bookshelf. 8 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2019. 
  10. ^ "Fact Sheet: Cradle cap". Better Health Channel. Victorian Government, Australia. April 2006. 29 Haziran 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2006. 
  11. ^ "Tacrolimus Topical: MedlinePlus Drug Information". medlineplus.gov (İngilizce). 1 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  12. ^ "Pimecrolimus Topical: MedlinePlus Drug Information". medlineplus.gov (İngilizce). 1 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  13. ^ Kucers' the use of antibiotics : a clinical review of antibacterial, antifungal, antiparasitic and antiviral drugs. 6th. CRC Press. 2010. ISBN 978-1444147520. 15 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2019. 
  14. ^ "A highly sensitive LC-MS/MS method for determination of ketoconazole in human plasma: Application to a clinical study of the exposure to ketoconazole in patients after topical administration". Journal of Pharmaceutical and Biomedical Analysis. 128: 504-509. September 2016. doi:10.1016/j.jpba.2016.06.025. PMID 27379747. 
  15. ^ "Cradle Cap". StatPearls. StatPearls Publishing. 2019. PMID 30285358. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2019. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hormon</span> İç salgı bezlerinden kana geçen ve organların işlemesini düzenleyen adrenalin, insülin, tiroksin ve benzeri fizyolojik etkisi olan maddelerin genel adı

Hormon,, çok hücreli organizmalarda fizyoloji ve davranışı düzenlemek için karmaşık biyolojik süreçler yoluyla uzak organlara veya dokulara gönderilen sinyal molekül sınıfıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kepek (deri)</span>

Kepek, çoğunlukla kafa derisini etkileyen bir deri durumudur. Belirtileri kepeğin dökülmesi, saçta pullanma ve, daha ciddi durumlarda, hafif kaşınmadır. Özgüven sıkıntıları ve sosyal sıkıntılara sebep olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Egzama</span> Deri hastalığı

Egzama, çeşitli nedenlerle ortaya çıkan ve deride kızarıklık, veziküller, kaşıntı gibi belirtilerle görülen daha çok alerjilerin neden olduğu deri hastalığı. Başlıca özelliği, kızarık deri üzerinde beliren kabarcıklardır. Akut, kronik, yaş ve kuru egzama gibi türleri vardır.

<span class="mw-page-title-main">Alerji</span> Çoğu insanın iyi tolere ettiği bir maddeye karşı bağışıklık sistemi tepkisi

Alerjik hastalıklar, bağışıklık sisteminin çevrede genellikle zararsız olan maddelere karşı geliştirdiği aşırı duyarlılık sonucu ortaya çıkan çeşitli patolojik durumlar olarak tanımlanır. Bu hastalıklar arasında alerjik rinit, gıda alerjileri, atopik dermatit, alerjik astım ve anafilaksi gibi durumlar yer almaktadır. Klinik belirtiler arasında konjonktivit, kaşıntılı bir döküntü, hapşırma, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı ve anjiyoödem (şişlik) gibi bulgular bulunabilir. Gıda intoleransı ve gıda zehirlenmesi gibi patolojik durumların farklı klinik varlıklar olduğunu unutmamak gerekir.

<span class="mw-page-title-main">Kıl dönmesi</span> tıbbi durum

Kıl dönmesi, kılın geriye doğru kıvrılması veya derinin içine doğru yanlamasına uzaması durumudur. Bu durum en çok kaba veya kıvırcık kıllı kişiler arasında yaygındır. Kıl folikülünde bir enfeksiyon (folikülit) veya boyutları değişen "jilet şişlikleri" eşlik edebilir veya etmeyebilir. Kıl dönmesi en sık cildin tıraş edildiği veya ağda yapıldığı bölgelerde görülmekle birlikte, her yerde ortaya çıkabilir. Kılın keskin bir uçla düzensiz bir şekilde kopmasına neden olan her şey kıl dönmesine neden olabilir. Kıl dönmesi ayrıca ciltteki doğal eksfoliasyon eksikliğinden de kaynaklanır.

<span class="mw-page-title-main">Arpacık (hastalık)</span>

Arpacık, göz silleri enfeksiyonlarından biridir. Hastalık, 1-2 gün içerisinde oluşur ve gözdeki batma, gözkapağındaki gerilmelerle beraber kendini gösterir. Başta bir nokta halinde olan bozulum, 1-2 gün içinde ağızlaşma (püstül) durumuna geçer. Göz kapaklarındaki dış gözyaşı bezlerinin iltihabı sonucu dış arpacık, iç gözyaşı bezlerinin iltihabı sonucu iç arpacık ortaya çıkar.

Erkek tipi kellik 50 yaşındaki erkeklerin yarısından fazlasını etkileyen bir sorundur ve ABD'de her yıl kellik tedavilerine harcanan paranın 1 milyar $ olduğu tahmin edilmektedir. 1980'lerden bu yana, kadın ve erkeklerde kellik tedavisinde ilaç tedavisi olanağı vardır. Dihidrotestosteronun (DHT) erkek ve kadın tipi kellikte rolünün ayrıntılı bir biçimde anlaşılması hedefe yönelik keşifleri beraberinde getirmiş ve saçlı deride bu hormonun almaçlarının bloke edilmesine odaklanmıştır. Tesadüfi keşiflerle ve kök hücre araşatırmalarıyla da güçlenen bu araştırma alanına her yıl artan bir biçimde büyük yatırımlar yapılmaktadır.

Mantar hastalığı, 50 kadar mantar türünün sebep olduğu çeşitli cilt ve tırnak hastalıklarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kafa derisi yüzme</span> işkence şekli

Kafa derisi yüzme, ölü ya da sağ insanların kafasının üst ve arka kısmında kafa derisi ya da saç derisi denen saçlı alanın kısmen ya da tamamen deriyle birlikte yüzülerek alınmasıdır. Daha çok Yeni Dünya'da Kuzey Amerika Kızılderilileri ile özdeş tutulsa da, Eski Dünya'da da örneklerine rastlanır.

<span class="mw-page-title-main">İnsan baş bitinin tedavisi</span>

İnsanda saç biti istilasının tedavisi, saç biti parazitlerinin insan saçından uzaklaştırılması için bir süreçtir ve yüzyıllar boyunca tartışılarak incelenmiştir. Bununla birlikte, insan biti enfestasyonları vakalarının sayısı 1960'lı yılların ortalarından beri dünya çapında artmış ve her yıl yüz milyonlarca kişiye ulaşmış durumdadır. Günümüzde hâlâ tek bir işlemin ardında bit yumurtalarının ve saç arasına saklanmış bitlerin %100 yok edilmesini sağlayan hiçbir ürün ya da yöntem bulunmamaktadır. Bununla birlikte, değişik başarı derecelerine sahip uygulanabilen çeşitli tedavi yöntemleri vardır. Bu yöntemler kimyasal işlemler, doğal ürünler, taraklar, tıraş, sıcak hava ve silikon bazlı losyonları içerir.

<span class="mw-page-title-main">İnsanda saç biti istilası</span> İnsan hastalığı

Saç biti istilası kafa derisinde ve saçlarda baş biti tarafından oluşturulan enfeksiyonlardır. Bit ısırmaları nedeniyle kaşıntı oldukça yaygındır. Bit kişinin saçında yaşamaya başlamasının ardından kaşıntı altı hafta sonra başlayabilir. Ancak bir kişiye virüs yeniden bulaşırsa, bu durumda belirtiler daha çabuk başlayabilir. Kaşıntı, uyku problemlerine neden olabilir. Bununla birlikte, genel olarak, ciddi bir durum değildir. Baş bitlerinin Afrika'da diğer hastalıları yaydığı görülmüş olsa da Avrupa ve Amerika'da böyle bir durum tespit edilememiştir.

<span class="mw-page-title-main">Alitretinoin</span> kimyasal bileşik

Alitretinoin veya 9-cis-retinoik asit, A vitamini vitameridir. Ayrıca, ilaç olarak Ligand Pharmaceuticals tarafından geliştirilen bir antineoplastik (anti-kanser) ajan olarak kullanılır. Birinci nesil retinoiddir. Ligand firması, 1999 yılının şubat ayında alitretinoin için Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) onayı aldı.

<span class="mw-page-title-main">Seborin</span>

Seborin, Schwarzkopf markası altında satılan Henkel'e ait bir markadır. Seborin başlangıçta sadece bir saç tonik oldu, 70 yılı aşkın ürün geliştirme, bir bütün saç bakım ürün grubu için genel isim haline gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Cutis verticis gyrata</span>

Cutis verticis gyrata genellikle kafa derisinin kalınlaşması ile ilişkili tıbbi bir durumdur. Kafa derisinin yüzeyinde gözle görülür kıvrımlar, çıkıntılar veya buruşukluklar ile kendini gösterir. Kıvrımların sayısı iki ila kabaca on arasında değişebilir ve tipik olarak yumuşak ve süngerimsi olur. Durum tipik olarak kafa derisinin yan ve arka bölgelerini etkiler, ancak bazen tüm kafa derisini etkileyebilir.

<span class="mw-page-title-main">Saç biti</span>

Saç biti, insanların üzerinde yaşayan bir bit alt türü ve parazittir. Bu parazitin bilinen tek konakçısı insanlardır, tüm yaşamlarını insan kafa derisinde geçiririrler ve yalnızca insan kanıyla beslenirler.

<span class="mw-page-title-main">Glochid</span>

Glochid veya glochidia, Opuntioideae alt ailesindeki kaktüslerin areolelerinde bulunan, genellikle dikenli, saç benzeri dikenler veya kısa dikenlerdir. Kaktüs glochidleri bitkiden kolayca ayrılır ve deriye yerleşerek temas halinde tahrişe neden olur. Areollerdeki glochid kümeleri, her biri yüzlerce glochid içeren bazı kaktüs türlerinin gövde yüzeylerini neredeyse kaplar; bu, kolayca ayrılmayan ve genellikle dikenli olmayan daha büyük, daha göze çarpan kaktüslere omurgaya ek olarak veya onun yerine olabilir.

Staz dermatiti, yetersiz venöz dönüşten kaynaklanan "staz" veya kan birikmesi sonucu bacakta meydana gelen deri değişikliklerini ifade eder. Varisli egzamanın diğer adıdır. Varisli damarlar'ın bu hastalığın yaygın bir nedeni olmasından dolayı bu ismi almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Brakisefali</span>

Brakisefali, türü için tipik olandan daha kısa bir kafatası şeklidir. Bazı evcil köpek ve kedi ırklarında, özellikle pug ve İran ırkında istenilen bir özellik olarak algılanır ve diğer hayvan türlerinde normal veya anormal olabilir. İnsanlarda, sefalik bozukluk düz kafa sendromu olarak bilinir ve koronal sütürlerin erken füzyonundan veya dış deformasyondan kaynaklanır. Koronal sütür, frontal kemiği kafatasının iki parietal kemiğiyle birleştiren fibröz eklemdir. Parietal kemikler kafatasının üstünü ve yanlarını oluşturur. Bu özellik Down sendromunda görülebilir.

<span class="mw-page-title-main">Malassezia</span>

Malassezia bir mantar cinsidir. Malasseziales takımının tek familyası olan Malasseziaceae'nin tek cinsidir ve Malasseziomycetes sınıfının tek üyesidir. Malassezia türleri, insanlar da dahil olmak üzere birçok hayvanın derisinde doğal olarak bulunur. Ara sıra fırsatçı enfeksiyonlarda bazı türler insanlarda hipopigmentasyon veya hiperpigmentasyona neden olabilir. Bu mantarlar için alerji testleri mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Nummüler dermatit</span>

Nummüler dermatit, çok sayıda dermatit türünden birisidir; bu durum yuvarlak veya oval şekilde lezyonlara neden olur. Bu durumun adı, "bozuk para" anlamına gelen Latince kelime "nummus"tan gelir.