İçeriğe atla

Komorca

Komorlar ve Mayotte adaları

Komorca (Shikomor), Komorlar ve Mayotte adasındaki en çok konuşulan dil. Arapçadan ağırlıklı bir şekilde etkilenen bir sürü Svahili lehçesinden oluşur. Her adaya özgün bir lehçe vardır: Anjouan'da Shindzuani, Mohéli'de Shimwali, Mayotte'ta Shimaore ve Grande Comore'da Shingazija lehçeleri konuşulur. Herhangi resmî alfabesi yoktur, ama hem Latin alfabesi hem de Arap alfabesi ile yazılmıştır.

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tatarca</span> Tatarlar tarafından konuşulan Türk dili

Tatarca veya İdil Tatarcası, Türk dillerinin Kıpçak grubuna bağlı bir dildir. Aynı aileden bir lehçe olan Kırım Tatarcasından ayırmak için “Kazan Tatarcası” olarak da adlandırılır. Çoğunluğu, Rusya Federasyonu içindeki Tataristan'da yaşayan Tatarlar tarafından konuşulur. Tataristan Cumhuriyeti'nin Rusça ile birlikte iki resmî dilinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Özbekçe</span> Özbekistanın resmî dili olan Türk dili

Özbekçe veya Özbek Türkçesi, Özbekistan'ın resmî dilidir. Türk dillerinin içerisinde sınıflanan Karluk grubuna bağlı bir dil ve tarihî Çağataycanın çağdaş devamı olan Türk yazı dillerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Komorlar</span> Mozambikin açıklarında, Hint Okyanusundaki bir ada devleti

Komorlar ya da resmî adıyla Komorlar Birliği, Afrika kıtasına bağlı bir ada ülke konumunda olup, kıtanın doğu kesiminde, Mozambik Kanalı'nın kuzey bitim noktasında, Mozambik'in açıklarında, Hint Okyanusu'nun batı, Madagaskar'ın ise kuzeybatısında yer alan bir ülke. Ülkenin hak iddia ettiği ancak Fransa denizaşırı bölgesi olarak Fransa tarafından idare edilen Mayotte adası da ülkenin güneydoğu açıklarında yer almaktadır. Ülkenin başkenti Moroni'dir.

<span class="mw-page-title-main">Arapça</span> Afroasya dilleri ailesinin Sami koluna mensup bir dil

Arapça, Afroasya dilleri ailesinin Sami koluna mensup bir dildir. Batıda Atlantik Okyanusu'ndan doğuda Umman Denizi'ne, kuzeyde Akdeniz'den güneydoğuda Afrika Boynuzu ve Hint Okyanusuna uzanan geniş bir coğrafyada konuşulmaktadır. Tüm lehçeleri ile birlikte 420 milyonu aşkın kişi tarafından konuşulduğu tahmin edilmektedir. Arap Birliği'ne üye 22 ülke ile Çad ve Mali dâhil olmak üzere 24 ülkede resmî dildir. Aynı zamanda kısmî olarak tanınan Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti, Somaliland ile Tanzanya'da (Zanzibar) resmî dil statüsündedir. Arap Birliği'nin ve Birleşmiş Milletler'in kabul edilen altı resmî dilinden biridir. Nijer, Senegal ve Kıbrıs Cumhuriyeti'nde ulusal/azınlık dili olarak tanınmıştır. Arapça İran, İsrail, Pakistan, Filipinler ve Güney Afrika Cumhuriyeti anayasalarında özel dil statüsüne sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">İspanyolca</span> İber Yarımadası kökenli Roman dili

İspanyolca ya da Kastilya dili, Latin dillerinden biri. Kökeni İspanya'nın Kastilya bölgesine dayanır. 480 milyona yakın kişinin ana dili olarak konuştuğu İspanyolca, ana dil olarak Çinceden sonra en çok konuşulan ikinci dildir. En çok konuşulan diller sıralamasında ise İngilizce, Çince ve Hintçe dilinden sonra dördüncü sıradadır. İnternette ise İngilizce ve Çinceden sonra en çok kullanılan üçüncü dildir. İspanyolca, Portekizce ve Katalanca ile birlikte, Latin dillerinin güneybatı kolunu temsil eden üç dilden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Rusça</span> Doğu Slav dili

Rusça, Hint-Avrupa dil ailesinin Slav dilleri koluna bağlı bir dil. Rusça, Belarus ve Ukrayna dilleri ile yaşayan üç Doğu Slav dilinden biridir. Yaklaşık 260 milyon konuşanı olan Rusça dünyanın en çok konuşulan dillerinden biri olup Rusya, Belarus, Kazakistan, Kırgızistan, Moldova (Gagavuzya) ile kısmî olarak tanınan Abhazya, Güney Osetya, Transdinyester'de resmî dil statüsündedir. Aynı zamanda Birleşmiş Milletler'in altı resmî dilinden biri ve Uluslararası Uzay İstasyonu'nun İngilizce ile birlikte kullanılan iki dilinden biridir. Orta Asya, Kafkasya, Ukrayna ve kısmen Baltık devletlerinde lingua franca olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mayotte</span> Fransada il (département)

Mayotte adası, Afrika kıtasına bağlı bir ada konumunda olup, kıtanın doğu kesiminde, Mozambik Kanalı'nın kuzey bitim noktasında, Mozambik'in açıklarında, Hint Okyanusu'nun batı, Madagaskar'ın ise kuzeybatısında yer alan Fransa Denizaşırı ili. 1976 yılından bu yana Fransa Cumhuriyeti'ne tamamen bağlı bir bölge olan Mayotte üzerinde Komorlar hak iddia etmektedir. Coğrafî açıdan ada, Komor Takımadaları'nın bir parçasıdır. 31 Mart 2011 tarihinde Fransa'nın denizaşırı ili haline gelmiştir. Avrupa Birliği üyesi bir ülkedir.

Yidiş, Aşkenaz Yahudileri tarafından tarihsel süreçler doğrultusunda, İbranice ve Almancanın karışımından oluşmuş Yüksek-Almanca dil grubunda bulunan bir dildir. Yidiş, Yahudi-Roma savaşlarının sonucu olarak, Romalılar tarafından Avrupa'ya sürülmüş Yahudiler tarafından ilk defa 9. yüzyılda şekillenmeye başladı. İbraniceye çok benzeyen Aramiceden; Latince ve Doğu Avrupa'daki Slav dillerinden de etkilenmiştir. Yazılarında İbrani alfabesi kullanılır. 1990'lardan itibaren çoğunlukla Hasidik ve Haredi Yahudileri olmak üzere, 1,5–2 milyon konuşanı vardır.

Şorca veya Şor Türkçesi, Şorlar tarafından konuşulan Türk dillerinin Sibirya grubuna bağlı Türk dillerinden biridir. Tuvacaya büyük benzerlik gösterir. Rusya'nın Kemerovo bölgesinde 2010 yılı itibarıyla 2.840 kişi tarafından konuşulmaktadır. Günümüzde Şorca Kemerovo Üniversitesi'nde öğretilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yahudi Arapçası</span>

Yahudi Arapçası, Arap Birliği topraklarında yaşamış veya yaşayan Yahudiler tarafından konuşulan Arapçanın bir lehçesidir. Geçmişte Arap Yarımadası'ndaki Yahudi kabileler tarafından da konuşulmuştur. Konuşulan dilin yanı sıra İbrani Alfabesi ile yazılmış Arapça metinlere de Yahudi Arapçası denir. Arapçada olduğu gibi Yahudi Arapçası'nda da yöreden yöreye göre değişen lehçe farklılıkları vardır. İstanbul Ladino'su ile Balkan Ladino'su arasında nasıl bir fark varsa Libya'daki Yahudi Arapçasıyla Irak'taki Yahudi Arapçası arasında da aynı şekilde benzerlikler ve ufak farklılıklar bulunur.

Altayca veya Altay Türkçesi, Türk dillerinin Sibirya grubunda yer alan bir dildir. Rusya içindeki Altay Cumhuriyeti'nin resmî dilidir. Altayca, 1948 yılına kadar Oyrot dili (ойрот) olarak adlandırılmıştır. Rusya'nın 2010 nüfus sayımı verilerine göre dil yaklaşık 55.000 kişi tarafından konuşulmaktadır.

Mozarapça İber dillerin gelişimin süresinde Müslümanların İber Yarımadasında hakim oldukları bölgelerde konuşulan Latin lehçelerden oluşmuş lehçe devamıdır. Bu lehçelerin toplamı Mozarap dili olarak bilinir, ama genel bir standardı yoktur. Romen dillerinden farklı olarak, Mozarapça Arap alfabesi kullandı.

Lişan Didan bir modern Yahudi Aramicesi dilidir ve genellikle Neo-Aramice denir. Asıl olarak Salmas ve Mahabad bölgeleri arasında Urmiye Gölü civarında konuşulurdu. Bu dili konuşanların birçoğu şu anda İsrail'de yaşamaktadır. Lişan Didan "bizim dilimiz" anlamına gelir; bu sebeple bu dil için yakın anlamı olan Lişanan ("dilimiz") veya Lişanid Naş Didan terimleri de kullanılır. Bu terimler Lişana Deni ve Lişanid Noşan gibi diğer lehçelerin adlarına benzediği için dilbilimciler daha teknik bir terim olan İran Azerbaycanı Yahudi Neo-Aramicesini tercih ederler. Lişan Didan'ı diğer lehçelerden ayırabilmek için edat ve zamirlerinde farklılık olduğunu belirtmek amacıyla bazen Lakhlokhi veya Galihalu ("benim-senin") isimleri de kullanılır.

Lişana Deni modern bir Yahudi Aramice dilidir, genelde Neo-Aramice diye hitap edilir. Başlangıçta Türkiye sınırına yakın olan Kuzey Irak'taki Zaho'da ve komşu köylerinde konuşulurdu. Konuşanların birçoğu bugün Kudüs ve çevresinde yaşamaktadır. Diğer Neo-Aramice lehçeler olan Lişan Didan ve Lişanid Noşan isimlerine benzeyen Lişana Deni "bizim dilimiz" anlamına gelir. Bu dil için kullanılan diğer isimler Lişan Hozaye ve Kurdit ("Kürtçe")'dir. Dilbilimciler tarafından ise Zaho Yahudi Aramicesi denir.

Lişanid Noşan modern bir Yahudi Aramice dilidir, genelde Neo-Aramice diye hitap edilir. Başlangıçta Erbil bölgesinde, güney ve doğu Irak Kürdistanı'nda konuşulurdu. Konuşanların birçoğu bugün İsrail'de yaşamaktadır. Diğer Neo-Aramice lehçeler olan Lişan Didan ve Lişana Deni isimlerine benzeyen Lişanid Noşan "kendi dilimiz" anlamına gelir. Dilbilimciler tarafından ise Erbil Yahudi Neo-Aramicesi denir.

Malgaşça (malagasy), Avustronezya dillerindendir. Madagaskar adasına mahsus olup Malgaş halkının millî dilidir. Fransızca ve İngilizce ile birlikte Madagaskar Cumhuriyeti'nin resmî dillerindendir. Yaklaşık 20 milyon kişi tarafından konuşulur. Madagaskar'ın dışında Komorlar ve Mayotte'ta Malgaşça konuşanlar vardır.

<span class="mw-page-title-main">Silezyaca Vikipedi</span> Vikipedinin Silezyaca sürümü

Silezyaca Vikipedi Vikipedi'nin Silezyaca dil sürümüdür. 26 Mayıs 2008 yılında yayınlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Udzima wa ya Masiwa</span>

Udzima wa ya Masiwa, Afrika ada ülkesi Komorlar'ın ulusal marşıdır. Ülkenin bağımsızlığını kazandığı 1975 yılında kabul edilerek kullanılmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Komor ormanları</span>

Komor ormanları, Komor Adalarını kapsayan karasal bir ekolojik bölgedir. Komor Adaları, Madagaskar ile Doğu Afrika arasındaki Mozambik Kanalı'nda yer almaktadır. Dört ana adaya- Büyük Komor, Anjouan, Mohéli ve Mayotte - ve birkaç küçük adaya yayılmış durumdadır. Adalar siyasi olarak iki ülke arasında bölünmüştür; ana adalardan üçünü içeren bağımsız bir devlet olan Komorlar Birliği ve Fransa'nın bir bölgesi olan Mayotte.

<span class="mw-page-title-main">Mayotte'de posta pulları ve posta tarihi</span>

Bu, Afrika'nın güneydoğu tarafında bulunan Komorlar Takımadaları adalarından biri olan Hint Okyanusu adası Mayotte'nin posta pulları ve posta tarihine genel bir bakıştır.