İçeriğe atla

Koma Wetan

Koma Wetan
Başladığı yerSovyetler Birliği Sovyetler Birliği
Tarzlarrock
Etkin yıllar1973-1991
Müzik şirketiMelodiya
ÜyelerKerem Gerdenzeri
Rafael Şamil Dasini
Levon Grigori Şahbazyan
Omer Sebri Recevi

Koma Wetan (Türkçe: Grup Vatan) 1973'te Sovyetler Birliği'nde kurulmuş Kürt rock müzik grubu. Kürtçe rock yapan ilk müzik grubudur.[1][2][3][4][5][6][7][8][9][10]

Kuruluş

Koma Wetan, Kafkaslar'da (Gürcistan) yaşayan üçü Yezîdî Kürdü biri Ermeni olan dört gencin 1973 yılında bir araya gelerek kurdukları ilk Kürtçe rock müzik grubudur. Önceleri kendi ortamlarında eğlenmek amacıyla çalmaya başlayan gençler daha sonra grup kurmaya ve dışarıda çalmaya karar verdi. Kendileri gibi Kafkaslar'da yaşayan Mîkaîlê Reşîd, Karlênê Çaçanî, Eliyê Îsko, Ordixanê Celîl ve Latifî Husret gibi Kürt şairlerin şiirlerini bestelemeye başladılar. İlk yıllarında enstrüman sıkıntısı çeken grup, o dönemde Gürcistan Komünist Partisi Merkez Komitesinde çalışan Keremê Anqosî adındaki bir Kürt aracılığıyla devletten enstrüman alabildiler.[1] Grup 1978 yılında Gürcistan'da gerçekleştirilen bir müzik festivaline davet edildi. Festival tüm Sovyet cumhuriyetlerinde naklen yayınladı. Gürcü televizyonu grupla ayrıca özel bir program da düzenledi.[6][11] Bu festivalde büyük ilgi görüp dereceye giren grup plak çıkarmaya karar verdi. 1979 yılında grubun ilk albümü Bayê Payîzê'nin (Sonbahar Rüzgârı) demosu (fonogram) yapıldı. Albüm, Moskova'daki Sovyet Kompozitörleri Komisyonu'ndan geçtikten sonra 1989 yılında Melodiya plak şirketi tarafından Tiflis’de yayınlandı.[12] Grup ilk plağın gelirlerini 1988 yılındaki Halepçe Katliamı için düzenlenen yardım kampanyasına bağışladı. Plak kapağının üzerine de “Bu plaktan elde edilen gelir Halepçe’de zarar görenler için Londra’da açılan banka hesabına aktarılacaktır’ ibaresi yazıldı.[1]

Son yıllar

Sovyetler Birliği'nin çöküşü ile ekonomik problemler yaşayan grup 1991 yılında dağıldı. Grubun solisti Kerem Gerdenzeri 1992'de Moskova'ya taşındı ve müzik hayatına kaldığı yerden devam etti. Ancak grubun Gürcistan ve Ermenistan'da yaşayan diğer üyeleri müziği bırakarak başka işlerde çalışmaya başladı.

2011 yılında grubun tarihçesini anlatan, yönetmenliğini Halil Fırat Yazar ve Mehmet Hadi Sümer'in yaptığı Bê Wetan (Vatansız) isimli bir belgesel çekildi.[7][13][14][15]

Grup üyeleri

  • Kerem Gerdenzeri: Bas-gitar, solist, grup yöneticisi
  • Rafael Şamil Dasini: Bateri
  • Levon Grigori Şahbazyan: Klavye
  • Omer Sebri Recevi: Solo-gitar, vokal[5][6][16]

Diskografi

  • 1979: Bayê Payîzê, (Sonbahar Rüzgârı)

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c "Rock müziğine ulusal kıyafetlerimizi giydirdik". 17 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2015. 
  2. ^ "Kürt Müziğinde Gelişim ve Tıkanma". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2015. 
  3. ^ "İlk Kürtçe rock müzik grubu Koma Wetan ve SSCB'de çıkan ilk albümü". 17 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2015. 
  4. ^ "Koma Wetan'ın hasreti..." 17 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2015. 
  5. ^ a b "Koma Wetan - Kurtejiyan / Biyografisi". 17 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2015. 
  6. ^ a b c "Kerem Tahar Gerdenzeri". 17 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2015. 
  7. ^ a b "Kürtçe rock'ın vatanı yok". 17 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2015. 
  8. ^ "Kürtçe rock 40 yaşında". 17 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2015. 
  9. ^ "Founder of Kurdish rock band dreams of a rock opera". 17 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2015. 
  10. ^ "Kürtçe rock için Türkiye'de". 17 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2015. 
  11. ^ "Di rocka kurdî de 40 sal: Koma Wetan". 17 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2015. 
  12. ^ "'Bayê Payîzê' hîn li 'Wetan'ê me li ba dibe". 17 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2015. 
  13. ^ "Kürt Rock'u "Bé Wetan" ve Kaldırımlarda". 17 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2015. 
  14. ^ "Halil Fırat YAZAR, Mehmet Hadi SÜMER". 17 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2015. 
  15. ^ "Rocka Kurd: Bêwetan (Belgefîlm) / Kürt Rock: 'Vatansız' (Türkçe Altyazılı Belgesel)". 17 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2015. 
  16. ^ "İstanbul'dan Koma Wetan geçti". 17 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2015. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Kürtler, doğuda Zagros Dağları'ndan batıda Toros Dağları'na ve güneyde Hemrin Dağları'ndan kuzeyde Kars–Erzurum platolarına kadar uzanan coğrafi bölgede yoğun yaşayan, 2017 yılı tahminlerine göre dünyada yaklaşık 36–45 milyon nüfusa sahip olan İranî bir halktır. Bugün dünyadaki en büyük Kürt nüfusu, 15–20 milyon civarı ile Türkiye'de bulunurken; İran, Irak ve Suriye'de de sayıları 3 ila 12 milyon arasında değişen önemli Kürt nüfusları bulunmaktadır. Gerek Orta Doğu'daki siyasi ve sosyal karmaşalar ve sorunlar, gerekse diğer sebepler dolayısıyla özellikle 20. yüzyılın ikinci yarısında oluşan göçler sonucunda Batı Avrupa başta olmak üzere Kuzey Amerika ve Orta Asya gibi farklı bölgelere yerleşmiş bir Kürt diasporası da mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Kürdistan Bölgesel Yönetimi</span> Iraka bağlı özerk bölge

Kürdistan Bölgesel Yönetimi, Kürdistan Bölgesi veya Irak Kürt Bölgesel Yönetimi, Irak'a bağlı, anayasal düzeyde varlığı olan özerk bir bölgedir. Yaklaşık 40.000 km2'den oluşan idari birim; batıda Suriye, doğuda İran, kuzeyde ise Türkiye ile komşudur. Bölgesel yönetimin başkenti Erbil'dir. Kürdistan Parlamentosu Erbil'de yer almaktadır, ancak Kürdistan Bölgesi anayasası tartışmalı Kerkük kentini Kürdistan Bölgesi'nin başkenti olarak tanımaktadır. Bölgenin nüfusu, 2023 itibarıyla 6.556.752'dir. Resmî dilleri Kürtçe ve Arapça'dır.

<span class="mw-page-title-main">Kürt dilleri</span> Hint-İran dillerinin Kuzeybatı İran koluna giren dil

Kürt dilleri veya Kürtçe, Hint-Avrupa dil ailesine bağlı Hint-İran dillerinin Kuzeybatı İran koluna giren ve Türkiye'nin doğu ve güneydoğusu, Suriye'nin kuzeyi, Irak'ın kuzeyi ve kuzeydoğusu ile İran'ın batısında yaşayan Kürtler tarafından konuşulan bir dil koludur. Kürtçe Irak'ta, Irak'a bağlı Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nde ve de facto özerk olan Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi'nde resmî dil statüsüne sahiptir. Kürt dillerinin yukarıda belirtilenler haricinde Ermenistan, Gürcistan, Türkmenistan, Lübnan, Afganistan, Rusya gibi ülkelerde az sayıda konuşanı bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Halepçe Katliamı</span> İran-Irak Savaşında Kürtlere karşı düzenlenen başkaldırıyı bastırma operasyonu

Halepçe Katliamı veya Halepçe'ye zehirli gaz saldırısı, İran-Irak Savaşı esnasında Saddam Hüseyin'in, 1986-1988'de Irak'ın kuzeyinde Kürtlere karşı düzenlettiği El-Enfal Harekâtı adlı başkaldırıyı bastırma operasyonunun bir parçasıdır. Kanlı Cuma olarak da bilinen bu ağılı gaz saldırısı Kürt halkına yapılmış bir katliam olarak kabul edilir. Birleşmiş Milletlerce yürütülmüş tıbbi incelemeler sonucunda saldırıda hardal gazı ile türü tespit edilememiş bir sinir gazı çeşidinin kullanıldığı tespit edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Goranice</span> Bir Batı İran dili

Goranice, bir Kuzeybatı İran dilidir. İran dillerinin kuzeybatı grubundan olup Zaza-Gorani Dilleri alt grubunda yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Bella Ciao</span> II. Dünya Savaşı sırasında İtalyan partizanların söylediği bir şarkı.

Bella ciao, 19. yüzyılın sonlarında ortaya çıkan bir İtalyan protest halk şarkısıdır. Kuzey İtalya'daki pirinç tarlalarında çalışan mevsimlik kadın işçiler tarafından zorlu koşulları eleştirmek amacıyla söylenmeye başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan'daki Kürtler</span>

Gürcistan'daki Kürtler'in büyük bir bölümü I. Dünya Savaşı esnasında Kars ve Ardahan'dan bu ülkeye göç eden Yezidilerden oluşur. Diğer kısmı ise daha önce 18. yüzyılda Gürcistan'a yerleşmiş Yezîdîlerdir.

Kürt tarihi, Ortadoğu'da yaşayan İranî bir etnik grup olan Kürtlerin yaşadığı coğrafi bölge olan Van Gölü ve Urmiye Gölü'nün güneyindeki dağlık bölgelerdeki tarihini içerir. Çoğunlukla Türkiye Kürtleri Kürt dilerinden biri olan Kurmançça'yı, Kuzey Irak Kürtleri Sorani'yi ve son olarak İran'da yaşayan Kürtler Kelhuri'ceyi konuşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Erebê Şemo</span>

Erebê Şemo (Rusça: Arab Şamoyeviç Şamilov, Sovyet Kürdü yazar. İlk Kürtçe roman olan Şivanê Kurmanca’yı kaleme almıştır. Kürt romanının babası Şemo, latin harflerinden oluşan Kürtçe alfabenin de mimarlarından biri olmuştur. Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Emektar Kültür İşçisi ve Kızıl Bayrak Nişanı gibi ödüllerin sahibidir. 1930'lu yılların başlarında oluşturulan Kürtçe alfabe Şemo-Marogulov alfabesinin hazırlıyıcılarındandır.

Bajar, Boğaziçi Gösteri Sanatları Topluluğu'nun bir projesi olan Kürtçe, Zazaca ve Türkçe folk rock müzik grubudur.

Ferec, Hakkârili Kürtçe heavy metal yapan bir müzik grubu.

<span class="mw-page-title-main">Halepçe (il)</span>

Halepçe ili, Irak'ta Kürdistan Bölgesel Yönetimi içinde yer alan il. Başkenti Halepçe kentidir. Nüfusu Kürtlerden oluşur. 16 Mart 2014 tarihinde, Kürdistan Bölgesi Başkanı Mesud Barzani eskiden Süleymaniye'nin bir ilçesi olan Halepçe'yi il statüsüne çıkardı.

Ali Teremahi veya Eliyê Teremaxî, Kürt edebiyatçısı, İslam alimi ve dilbilimci. "Serfa Kurmancî" adında Kürtçe gramer kitabı ile tanınır.

Koma Dengê Azadî, 1990 yılında İstanbul'da kurulan, müzik grubu.

Koma Amed, 1988 yılında Ankara'da Tıp Fakültesi öğrencileri tarafından kurulan Kürt folk müzik grubu.

<i>Riya Teze</i>

Riya Teze veya kiril alfabesiyle Р’йа т'әзә, Mart 1930 tarihinde Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde Ermenistan'daki Kürtler için Kürtçe dilinde yayımlanmaya başlayan gazete. Gazete Ermenistan Komünist Partisi'nin Kürtçe yayın organıydı.

<i>Kürt Çoban</i>

Kürt Çoban veya orijinal Kürtçe ismiyle Şivanê Kurmanca ya da Şivanê Kurd, Erebê Şemo tarafından Latin alfabesi kullanılarak yazılan, 1935 yılında yayımlanan ilk Kürtçe roman. Sovyetler Birliği'nde Kürtleri konu alır.

<span class="mw-page-title-main">Heciyê Cindî</span>

Heciyê Cindî veya Hajiye Jndi, Sovyet Kürdü yazar, araştırmacı ve filologdur.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği'nde Kürtler</span>

Sovyetler Birliği'nde Kürtler, Sovyetler Birliği sınırları içerisinde içinde yaşayan Kürt kişi veya grupları betimler.

<span class="mw-page-title-main">Keremê Anqosî</span>

Keremê Anqosî, Gürcistan Kürdü yazar, bilim insanı ve politikacı. Sovyetler Birliği'nde Kürtler hakkındaki çalışmalarıyla tanınır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.