İçeriğe atla

Kolonoskopi

Kolonoskopi
Kolonoskopide polip

Kolonoskopi, kalın bağırsağın makattan girilerek, sakinleştirici ilaç (sedasyon) veya anestezi altında bir fiberoptik kamera ile monitör altında incelenmesi. Kolonoskopi işleminden bir gün önce hastaya müshil ilacı verilerek bağırsak temizliği veya bağırsak hazırlığı yapılır.[1] Kolonoskopi uygulaması sırasında hastalar anestezi ile uyutulduğu veya sakinleştirici verildiği için ağrı ve acı hissetmemektedir.[2]

Amerikan Kanser Cemiyeti[3] yönetimi, 5 yılda bir sigmoidoskopi,[4] veya 10 yılda bir kolonoskopi veya 5 yılda bir bağırsak röntgeni veya 5 yılda bir sanal kolonoskopi[5] yapılmasını önermektedir.

Kolonoskopi tetkiki sırasında kanamaları durdurmak, polip adı verilen ve sıklıkla iyi huylu olan urlar alınabilir, iltihabi bağırsak hastalığı,[6] bağırsak kanseri,[7] veya rektum kanseri,[8] belirlenmesi halinde parça alınabilir.

Kolonoskopi ile yapılabilecek işlemler

Biyopsi: Şüpheli bölgelerden örnek alınması işlemidir. Alınan örnek patolojik tanı için gerekmektedir.

Polipektomi: Polip alınması işlemidir.

Snear polipektomi: Geniş poliplerin alınması işlemidir.

Mukozektomi: Geniş polipler ya da erken evre kanserlerin çıkarılması işlemidir.

İşaretleme: Cerrahi olarak alınması gereken ya da sonrasında kolonoskopi ile kontrol altında tutulmaması gereken alanların mürekkep ile işaretlenmesi işlemidir.

Uygulama yaklaşık olarak 25 dakikada tamamlanır. Bu aşamadan sonra ise hasta, uyanma odasına alınır. Hasta kendine gelene kadar bu bölgede kontrol altında tutulur ve hasta istirahat eder.

Kolonoskopi sonrası

Kolonoskopi uygulaması, özel olarak hazırlanmış olan endoskopi alanlarında uzman doktor, anestezi uzmanı ve hemşire ile uygulanmaktadır. Anestezi uzmanı hastanın elinin sırt tarafında ince bir damar yolu açar ve sedasyon işlemine başlar. Bu sayede 25 dakikalık bir uyku hali söz konusu olur. Bu işlem, genel anestezi değildir. Sedasyon sayesinde hasta herhangi bir ağrı ya da acı duymamaktadır. Uygulama sırasında hastanın tansiyonu, kalp ritmi ve solunumu monitör aracılığı ile takip edilir.[9]

Hazırlık

Testin düzgün bir şekilde yapılabilmesi için kolon katı maddelerden arındırılmış olmalıdır.[10][11] Hasta bir ila üç gün boyunca lif oranı düşük veya sadece berrak sıvılar içeren bir diyet uygulamalıdır. Berrak sıvılara örnek olarak elma suyu, tavuk ve/veya et suyu veya et suyu, limonlu soda, limonata, sporcu içeceği ve su verilebilir. Hastanın susuz kalmaması önemlidir. Spor içecekleri bağırsak temizliği sırasında tüketilen elektrolitleri içerir.[12] Kuru erik ve portakal suyu gibi lif içeren içecekler ve kırmızı, mor, turuncu veya bazen kahverengi renkli sıvılar tüketilmemelidir; ancak kolaya izin verilir. Çoğu durumda sütsüz çay veya kahveye izin verilmektedir.[13]

Kolonoskopiden (veya kolorektal ameliyattan) bir gün önce hastaya ya bir müshil (bisakodil, fosfosodat, sodyum pikosülfat veya sodyum fosfat ve/veya magnezyum sitrat gibi) ve bol miktarda sıvı verilir ya da polietilen glikol ve elektrolit solüsyonu ile tüm bağırsak lavajı yapılır.[14][15]

Riskleri

Kolonoskopi tetkikinde sanılanın aksine komplikasyon oranı % 0.35 gibi düşük bir değerdir. Polip veya biyopsi alma sonrasında kanama veya bağırsakta delinme olabilir. Bu tür bir durumda sıklıkla karın ağrısı, bulantı, ateş ve genel durumda bozulma gibi belirtiler görülür.[16][17][18]

Kanser şüphesi uyandırabilecek belirtiler

Aşağıda ifade edilmiş olan belirtiler, kanser dışında pek çok hastalığa işaret ediyor olabilir. Fakat kolon kanseri de benzer belirtilere yol açtığı için mutlaka bir uzmana danışmak gerekmektedir:

  • Bağırsak alışkanlıklarında değişiklik
  • Dışkıda kan görülmesi
  • İshal, kabızlık ya da bağırsakta doluluk hissi
  • Dışkının normalden daha ince olması
  • Kronik göz ağrıları
  • Kramplar
  • Sebebi açıklanamayan kilo kaybı
  • Yorgunluk
  • Kusma

Kaynakça

  1. ^ "Taviloglu.com Kolonoskopi". 25 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2012. 
  2. ^ Kolonoskopi nedir? Nasıl yapılır? 27 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Memorial
  3. ^ "Amerikan Kanser Cemiyeti". 13 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2012. 
  4. ^ "Sigmoidoskopi". 12 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2012. 
  5. ^ "Taviloglu.com Sanal Kolonoskopi". 26 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2012. 
  6. ^ [ http://www.taviloglu.com/bagirsak-hastaliklari/inflamatuar-bagirsak-hastaligi-crohn-ulseratif-kolit-vb.html 13 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. İltihabi bağırsak hastalığı]
  7. ^ "Bağırsak kanseri". 27 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2012. 
  8. ^ "Rektum kanseri". 25 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2012. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2016. 
  10. ^ "Optimizing Adequacy of Bowel Cleansing for Colonoscopy: Recommendations From the US Multi-Society Task Force on Colorectal Cancer". www.gastrojournal.org. 28 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2023. 
  11. ^ "Colonoscopy & The Microbiome". www.omni-biotic.com. 22 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2023. 
  12. ^ "What Can You Drink 3 Days Before A Colonoscopy". cappuccinooracle.com. 28 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2023. 
  13. ^ "Endoscopic Mucosal Resection". books.google.com. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2023. 
  14. ^ "A Randomized Trial Comparing the Bowel Cleansing Efficacy of Sodium Picosulfate/Magnesium Citrate and Polyethylene Glycol/Bisacodyl (The Bowklean Study)". www.ncbi.nlm.nih.gov. 13 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2023. 
  15. ^ "Bowel Preparation before Elective Surgery". www.ncbi.nlm.nih.gov. 13 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2023. 
  16. ^ "TKRCD.org". 10 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2020. 
  17. ^ "FACSRS.org". 24 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2020. 
  18. ^ "ACPGİ.org". 11 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2022. 
Sınıflandırma


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kalın bağırsak kanseri</span> Hastalık

Kalın bağırsak kanseri veya kolorektal kanser kalın bağırsak, rektum ve apandiste görülen kanserli büyümeleri kapsar. Batı dünyasında en sık rastlanan üçüncü kanser tipi ve ölüme yol açan kanserler arasında ikinci sıradadır. Çoğunlukla kalın bağırsakta meydana gelen adenom poliplerden ortaya çıkar.

<span class="mw-page-title-main">Anestezi</span>

Anestezi, genellikle cerrahi müdahalelerden önce uygulanan, bedenin tümünün ya da belli bir bölümünün ağrıya duyarsız hâle gelmesini sağlayan işleme verilen addır. Vücudun sadece belirli bir bölgesini uyuşturan anestezi türü ise lokal anestezidir. Anestezi yaratan maddelere anestezikler, ilgilenen uzmanlık dalına ise anestezibilim (anesteziyoloji) denir. Anestezi enjeksiyon, ilaç kabulu ve diğer yöntemlerle verilebilir.

<span class="mw-page-title-main">İnsan sindirim sistemi</span> Gastrointestinal Kanal

İnsan sindirim sistemi, gastrointestinal kanal ile dil, tükürük bezleri, pankreas, karaciğer ve safra kesesi gibi sindirime yardımcı organlardan oluşur. Sindirim, yiyeceklerin giderek daha küçük parçalara ayrılması ve bu parçaların vücut tarafından emilmesi ve kullanılmasına kadar süren bir süreçtir. Sindirim süreci üç aşamadan oluşur: sefalik faz, gastrik fazı ve intestinal fazı.

Crohn hastalığı, kronik ve iltihabi bir bağırsak hastalığıdır. Ağızdan anüse kadar sindirim sisteminin herhangi bir bölümünde ya da aynı anda birkaç farklı bölümünde aralıklı iltihaplar ile kendini gösterir. Bulaşıcı olduğu kanıtlanamamıştır. Bir diğer kronik iltihabi bağırsak hastalığı olan ülseratif kolit ile beraber bu grubun ana öğelerini oluştururlar. Her yıl 100.000 kişiden 5-7'si bu hastalığa yakalanır. Sıklığı kuzeye gidildikçe artar. Onlu, yirmili yaşlarda ve 45 ile 65 yaşları arasında daha çok görülmektedir. Ancak her yaş grubundan insan bu hastalığa yakalanabilir. Hastalığın 3 belirgin tipi vardir. Bunlar inflamatuar crohn, fistülize crohn ve fibrostenoze crohn'dur. Ülseratif kolit ile benzer özellikler taşıması nedeniyle adı geçen hastalık ile Crohn arasında karar vermeyi güçleştiren vakalarda entermediyer bağırsak rahatsızlığı ifadesiyle adlandırılan bir ara kategori de yaygındır.

<span class="mw-page-title-main">Endoskopi</span> tıpta vücudun içine bakmak için kullanılan bir prosedür

"Endoskopi", Gastrointestinal endoskopi adıyla da bilinen yemek borusu, mide, oniki parmak bağırsağı ve kalın bağırsağın incelendiği tetkik yöntemlerinin genel adı. Ayrıca böbrek taşı düşürenler için de geçerli bir teşhis yöntemidir, sadece mideyle sınırlı değildir. Endoskopi prosedüründe içi boş bir organın veya vücut boşluğunun içini incelemek için bir endoskop kullanılır. Diğer birçok tıbbi görüntüleme tekniğinden farklı olarak endoskoplar doğrudan organın içine yerleştirilir.

<span class="mw-page-title-main">Ülseratif kolit</span> Kalın bağırsakta ülsere neden olan iltihaplı bağırsak hastalığı

Ülseratif kolit (UK), inflamatuar bağırsak hastalığı (IBH)'nın bir şeklidir. Ülseratif kolit ülserler ve açık yaralar ile seyreden, kalın bağırsakları tutan bir kolittir. Aktif hastalığın ana belirtisi genellikle aşamalı bir başlangıç gösteren ısrarlı kanla karışık diyaredir. IBH sıklıkla sıkıntılı ama daha az önemli olan irritabl bağırsak sendromu (IBS) ile karıştırılır.

<span class="mw-page-title-main">Kabızlık</span> dışkının seyrek veya zor tahliyesi ile karakterize bağırsak işlev bozukluğu

Kabızlık, bağırsak hareketlerinin seyrekleşmesine veya dışkılamanın zor olmasına neden olan bağırsak işlev bozukluğudur. Dışkı genellikle sert ve kurudur. Diğer semptomlar arasında karın ağrısı, şişkinlik ve sanki dışkılama tam olarak tamamlanmamış gibi bir his yer alabilir.

<span class="mw-page-title-main">Mide kanseri</span> Tıbbi durum

Mide kanseri ve gastrik kanser, sindirim sistemi organlarından midenin herhangi bir parçasından gelişebilen bir kanser türü. Başta yemek borusu ve ince bağırsak olmak üzere başka organlara da metastaz yapabilir. Mortalite oranlarına göre kadınlarda 3., erkeklerde 2. kanser türüdür. Tüm dünyada her yıl yaklaşık 900.000 insan mide kanseri nedeniyle ölmektedir

<span class="mw-page-title-main">İrritabl bağırsak sendromu</span> Hastalık

İrritabl bağırsak sendromu (IBS) veya huzursuz bağırsak sendromu. Teşhis edilen farklı bir hastalığın olmaması durumunda, kesintili abdominal ağrı, kasılma ve ishal kombinasyonu ya da kriz şeklinde bunların yaşanması durumunda ortaya çıkar.

Sedasyon, sedatif ilaçlarla hastanın tüm reflekslerinin korunarak, derinliği kontrollü olarak ayarlanabilen uyku hali. Anestezi uzmanı tarafından uygulanan bir yöntemdir.

<span class="mw-page-title-main">Makat fistülü ve apsesi</span>

Makat fistülü, makat kanalı ile makat derisi arasında olmaması gereken bir tünelin varlığıdır. Anal fistül, perianal fistül, anorektal fistül olarak da adlandırılır. Makat kanalında yer alan dişli çizgiye açılan ve dışkının çıkmasını kolaylaştırmaya yarayan 4-10 adet salgı bezinin iltihaplanmasına anal kriptit adı verilir. Bu iltihabın ilerlemesi ve bir boşluğa birikmesi ile makat apsesi oluşabilir. Makat apselerinin de % 40-50'si makat fistülüne dönüşür. Makat apseleri dayanılmaz ağrıya neden olan şişliklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Kolorektal cerrahi</span> Rektumdaki sorunlar için tıp uzmanlığı

Kolorektal cerrahi ve proktoloji; kalın bağırsak (kolon), rektum ve makat bölgesi hastalıkları ile ilgilenen Tıp dalına verilen addır. Günümüzde proktoloji terimi ile; makat hastalıkları ile ilgilenen bölüme, proktoloji uzmanı ise makat hastalıkları üzerine uzmanlaşan Genel Cerrahlar ifade edilmektedir. Kolorektal Cerrahi ve proktoloji alanında çalışan cerrahlara ise Kolorektal Cerrah veya proktolog adı verilir. Proktoloji kelimesi Yunancadaki makat anlamına gelen ‘Proktos’ ve bilim anlamına gelen ‘Logos’ kelimelerinden türetilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Rektum kanseri</span>

Kalın bağırsağın makata yakın olan bölümüne rektum adı verilir ve bu bölümden kaynaklanan kötü huylu tümörlere rektum kanseri adı verilir. 35 yaştan itibaren sıklığı artmakla birlikte en sık 70 yaştan sonra rastlanır. Batı dünyasında en sık rastlanan üçüncü kanser tipi ve ölüme yol açan kanserler arasında ikinci sıradadır. Çoğunlukla kalın bağırsakta meydana gelen adenom poliplerden ortaya çıkar. Kalın bağırsak kanseri her yaşta görülmesine karşın, hastaların % 90'ından fazlası, kırk yaş ve üzerindedir. Bu yaştan itibaren her on yılda risk yaklaşık iki katına çıkar. Ailesinde kalın bağırsak kanseri veya kalın bağırsak polipi bulunanlar ve ülseratif kolit hastalığı olanlarda risk artar.

Makat kanseri, makat kanalından kaynaklanan ve bağırsak kanserinden farklı bir kanser türüdür. Makat kanseri makat derisinden kaynaklanan yassı epitel hücreli bir kanser türüdür. Ancak, yine makattan kaynaklanan adenokanser, lenfoma, sarkom ve melanom türünde kötü huylu tümörler olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Divertiküler bağırsak hastalığı</span>

Divertiküler hastalık veya diğer adı ile divertiküloz kalın bağırsağın mukoza adı verilen iç yüzeyinin zayıfladığı belirli alanlarda dışarıya doğru cepleşmesi veya fıtıklaşmasıdır. En sık olarak bağırsak içi basıncın artmasına bağlı olarak, kalın bağırsağın nispeten makata yakın olan ‘sigmoid kolon’ adlı bölümünde görülürler. Genellikle 40 yaştan sonra yaşla orantılı olarak artarak görülürler.

İltihabi inflamatuvar ya da bilinen adıyla bağırsak hastalığı (İBH) veya bağırsak iltihaplanması, bağırsaklarda bir grup enflamatuar koşulların oluştuğu hastalık. Crohn hastalığı ve ülseratif kolit ana iki türüdür. Ülseratif kolit kalın bağırsak ve rektumu etkilerken, Crohn hastalığı bağırsakların yanında ağız, sindirim borusu, mide ve anüsü de etkileyebilir.

<span class="mw-page-title-main">Kapsül endoskopi</span>

Kapsül endoskopi tıbbi teşhiste kullanılan ve gastrointestinal sistem iç görüntülerini kaydetmek için kullanılan bir prosedürdür. Daha yeni teknolojiler hem biyopsi alabilir hem de tüm gastrointestinal sistemin belirli yerlerine ilaç salabilir 21 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Kapsül, biraz daha büyük olmasına rağmen, standart bir farmasötik kapsüle benzer ve küçük bir kamera ve bir batarya ile çalışan bir dizi LED içerir. Bir hasta kapsülü yuttuktan sonra, hasta tarafından taşınan taşınabilir bir kayıt cihazına bağlı bir dizi alıcıya kablosuz olarak iletilen saniyede birkaç görüntü alarak gastrointestinal sistem boyunca geçer. Kapsül endoskopisinin birincil kullanımı, kolonoskopi veya özofagogastroduodenoskopi (EGD) gibi diğer endoskopi türleri tarafından görülemeyen ince bağırsak alanlarını incelemektir.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Ayhan Kuzu</span>

Mehmet Ayhan Kuzu, Türk Profesör Doktor, Genel Cerrahi Uzmanı ve öğretim üyesi.

<span class="mw-page-title-main">Toksik megakolon</span>

Toksik megakolon, akut bir kolon distansiyonu şeklidir. Karın şişkinliği ve bazen ateş, karın ağrısı veya şokun eşlik ettiği çok genişlemiş bir kolon (megakolon) ile karakterizedir.

<span class="mw-page-title-main">Polip (tıp)</span>

Anatomide polip, mukoza zarından çıkıntı yapan anormal doku büyümesidir. Yüzeye dar, uzun bir sapla tutturulmuşsa saplı olduğu söylenir; sapsız takılırsa sapsız denir. Polipler genellikle kolon, mide, burun, kulak, sinüs(ler), idrar kesesi ve rahimde bulunur. Ayrıca vücudun rahim ağzı, ses telleri ve ince bağırsak dahil olmak üzere mukoza zarlarının bulunduğu başka yerlerinde de oluşabilirler.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.